ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

2. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ
2.1 Η Έννοια του Υδατικού Αποτυπώματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2013
Η έννοια του Υδατικού Αποτυπώματος, ΥΑ (Water Footprint) εισήχθη για πρώτη φορά
από τον Α.Υ. Hoekstra το 2002, στο Διεθνές Συνέδριο Επιστημόνων της UNESCO
σχετικά με το Εμπόριο Εικονικού Νερού στο Ντελφτ της Ολλανδίας (Hoekstra, 2003).
Πρόκειται για έναν δείκτη χρήσης γλυκού νερού που συμπεριλαμβάνει όχι μόνο την
άμεση κατανάλωση μιας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος αλλά και την έμμεση. Είναι ένας
εναλλακτικός δείκτης της χρήσης νερού που διαφέρει αισθητά από τους παλαιότερους
δείκτες μέτρησης που υπολόγιζαν απλώς την υδροληψία στους διάφορους τομείς της
οικονομίας. Η κύρια βάση του ΥΑ είναι η αναζήτηση τρόπων σύνδεσης της ανθρώπινης
κατανάλωσης με τη χρήση νερού και του παγκοσμίου εμπορίου με τη διαχείριση
υδατικών πόρων. Σκοπός του ήταν νη ανάδειξη της ανάγκης να συμπεριληφθεί μία
καταναλωτική και παγκόσμια διάσταση στην μελέτη του αντικειμένου για μια καλύτερη
διαχείριση του νερού (Hoekstra, 2009).
Το ΥΑ βασίζεται στην έννοια του «εικονικού νερού» (virtual water), έννοια που εισήχθη
από τον καθηγητή Allan (1998) και αναφέρεται στην ποσότητα του νερού που
χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Η ονομασία
προέρχεται από το γεγονός ότι η πραγματική ποσότητα νερού που χρησιμοποιήθηκε για
την παραγωγή του προϊόντος δεν εμπεριέχεται πια σε αυτό μετά την παραγωγή του. Το
ΥΑ εκφράζεται συνήθως σε μονάδες όγκου νερού ανά μονάδα προϊόντος (m 3 /ton) ή σε
μονάδες όγκου νερού ανά μονάδα χρόνου (m 3 /yr) και αναφέρεται αποκλειστικά στην
χρήση γλυκού νερού. Διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με άλλους δείκτες που
μελετούν την υδροληψία σε τρία καίρια σημεία (Hoekstra et al., 2011):
Δεν συμπεριλαμβάνει τη χρήση του μπλε νερού (υδατικοί πόροι επιφάνειας και
υπεδάφους) που επιστρέφει στην λεκάνη απορροής και επομένως μπορεί να
επαναχρησιμοποιηθεί.
Δεν περιορίζεται στην χρήση μόνο μπλε νερού αλλά επίσης πράσινου
(κατακρημνίσματα) και γκρι (νερό διάλυσης ρυπαντικού φορτίου).
Δεν περιορίζεται στην άμεση χρήση του νερού αλλά συμπεριλαμβάνει επίσης και
την έμμεση χρήση του.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι το ΥΑ δεν αποτελεί ένα τρόπο μέτρησης της δριμύτητας
της τοπικής περιβαλλοντικής επίπτωσης της κατανάλωσης και επιβάρυνσης του νερού.
Αυτή εξαρτάται από την ευπάθεια των τοπικών συστημάτων νερού και από τον αριθμό
των καταναλωτών και των ρυπαντών που χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα συστήματα.
24