25.12.2014 Views

rostom CxeiZe daviT qarTveliSvili giorgi lobJaniZe nodar tabiZe ...

rostom CxeiZe daviT qarTveliSvili giorgi lobJaniZe nodar tabiZe ...

rostom CxeiZe daviT qarTveliSvili giorgi lobJaniZe nodar tabiZe ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

16 Targmani literaturuli gazeTi<br />

im codvebisTvis itanjebian, romlebic<br />

unda gamoisyidon, da Tu me Sevewevi<br />

maT, mxolod vaferxeb valis gadaxdaso.<br />

karma sastiki moZRvrebaa, magram<br />

misTvis niSneulia saintereso ariTmetikuli<br />

progresia: mTeli Cemi awindeli<br />

sicocxle winaswarve gansazRvrulia<br />

Cemi uwindeli sicocxliT,<br />

romelic, Tavis mxriv, gansazRvruli<br />

iqneboda misive winamorbediT, da ase<br />

Semdeg, dausrulebliv. ese igi, aso `h~<br />

gansazRvruli iqneboda aso `j~-Ti, `j~<br />

_ aso `x~-Ti, `x~ aso _ `W~-Ti; mxolod<br />

am anbans dasasruli aqvs, magram ara<br />

aqvs dasawyisi. saerTod, budistebi<br />

usasrulobas dRevandeli realobiT<br />

iTvlian; maTi azriT, dRevandel dRemde<br />

usasrulod didi xani gavida; amitom<br />

`usasrulobao~, rom amboben, isini<br />

ama Tu im usasrulobas an aRuracxadobas<br />

ki ar gulisxmoben, aramed saku-<br />

Triv `usasrulobas~.<br />

eqvsi bedidan, rac nebadarTulia<br />

adamianTaTvis (mavani SeiZleba iyos<br />

demoni, mcenare, cxoveli), yvelaze<br />

rTuli bedia _ iyo adamiani, da Cven<br />

Tavis saxsnelad unda vsargeblobdeT<br />

amiT.<br />

buda warmoidgens zRvis siRrmeSi<br />

mobinadre kus da zRvaze motivtive<br />

mors. yovel eqvsas weliwadSi ku erTxel<br />

amoyvinTavs wylidan, da uiSviaTesi<br />

damTxveva iqneboda, moris naxvret-<br />

Si rom amoeyo Tavi. amrigad, buda ambobs:<br />

`adamianad Sobis bedniereba iseve<br />

nakleb savaraudoa, rogorc is, rom<br />

kum swored moris naxvretSi amoyos<br />

Tavi. Cven unda visargebloT Cveni adamianuri<br />

arsebobiT, raTa mivaRwioT<br />

nirvanas~.<br />

ra aris tanjvis mizezi, sicocxlis<br />

mizezi, Tuki Cven uarvyofT RmerTis<br />

ideas, Tuki ar arsebobs samyaros Semoqmedi<br />

erTi RmerTi amis mizezad buda<br />

Zens saxavs. sityva `Zeni~ SeiZleba ucnauradac<br />

mogeCvenoT, magram, modiT,<br />

CvenTvis cnobil sxva sityvebs SevadaroT<br />

igi.<br />

davufiqrdeT, magaliTad, Sopenhaueris<br />

`nebas~. Sopenhaueri samyaros<br />

ganixilavs `rogorc nebas da warmodgenas~.<br />

arsebobs TviTeul CvenganSi<br />

ganxorcielebuli neba, romlis wyalobiTac<br />

ibadeba samyaros warmomqmneli<br />

warmodgena. sxva moazrovneTa<br />

naazrevSi Cven vxedavT amave ideas, mxolod<br />

mas sxva saxeli hqvia. bergsoni<br />

msjelobs sasicocxlo impulsze, bernard<br />

Sou _ sasicocxlo Zalaze, rac,<br />

arsebiTad, erTi da igivea. magram arsebobs<br />

sxvaobac: bergsonisa da SousTvis<br />

sasicocxlo impulsi _ esaa<br />

Zala, romelsac aucileblad unda<br />

vmorCilebdeT. Cven Semdgomac unda<br />

warmovidgendeT samyaros da vqmnideT<br />

mas. SopenhauerisTvis, bneli SopenhauerisTvis<br />

_ da budasaTvis _ samyaro<br />

sizmaria. Cven unda SevwyvitoT<br />

misi warmodgena da SegviZlia xangr-<br />

Zlivi wvrTniT mivaRwioT amas. pirveli<br />

maTgani _ esaa Zeni, romelic aris<br />

tanjva. Zeni Sobs sicocxles, sicocxle<br />

ki _ garemoebaTa ZaliT _ ubedurebaa.<br />

maS, raRas niSnavs sicocxle<br />

sicocxle niSnavs dabadebas, siberes,<br />

sneulebas, sikvdils. da sxva ubedurebaTa<br />

Soris _ erTi, budas yvelaze<br />

saSinel ubedurebad rom esaxeba, _ ar<br />

viyoT maTTan, vinc gviyvars.<br />

Semdeg unda veridoT vnebebs. TviTmkvleloba<br />

ar ivargebs, radgan es<br />

vnebiani saqcielia. TviTmkvleli samudamod<br />

sizmrebis samyaroSi rCeba.<br />

unda gvesmodes, rom samyaro moCvenebaa,<br />

sizmari, da TviT sicocxlec<br />

sizmaria. magram Rrmad unda SevigrZnoT<br />

es, azrobrivi wvrTniT vewioT<br />

amas. budistur monastrebSi erT-erTi<br />

meditacia aseTia: neofitma Rrmad<br />

unda ganicados Tavisi sicocxlis<br />

yoveli wami, mTeli arsebiT mieces<br />

amas. unda fiqrobdes: axla SuadRea,<br />

axla gavdivar ezodan, axla Sevxvdebi<br />

bonzas; imavdroulad ki unda esmodes,<br />

rom SuadRec, ezoc, bonzac iseve irrealuria,<br />

rogorc TviTon da misi<br />

azri, radgan budizmi uaryofs individualobas.<br />

erT-erTi udidesi imedgacrueba<br />

`me~-sadmi imedgacruebaa. am mxriv,<br />

budizmi iumis, Sopenhaueris, Cveni<br />

masedonio fernandesis azrs emTxveva.<br />

subieqti ar arsebobs, arsebobs mxolod<br />

azrobriv mdgomareobaTa rigi.<br />

Tu vambob _ `me vTvli~, maSasadame,<br />

vcdebi, radganac vgulisxmob ama Tu<br />

im garkveuli subieqtis da, maSasadame,<br />

azrovnebis _ misi qmediTobis nayofis<br />

arsebobasac. maSasadame, unda gveTqva,<br />

xazs usvams iumi, ara `me vTvli~,<br />

aramed _ `iTvleba~, iseve, rogorc<br />

amboben `cris~. roca Cven vambobT _<br />

`quCaSi cris~, imas ki ar vgulisxmobT,<br />

rom viRaca axdens moqmedebas, aramed<br />

_ imas, rom `raRaca xdeba~. zustad<br />

aseve vambobT _ `quCaSi cxela~, `qu-<br />

CaSi civa~. diax, Cven unda vambobdeT<br />

_ `igrZnoba~, `miiCneva~, da Tavs varidebdeT<br />

subieqts.<br />

budistur monastrebSi neofitebi<br />

usastikes disciplinas eqvemdebarebian.<br />

maT SeuZliaT miatovon monasteri,<br />

roca moeprianebaT. maria kodama miambobda,<br />

rom gvarebis registrireba<br />

saerTod ar xdeba. monasterSi SesvlisTanave<br />

umZimes samuSaos asrulebineben.<br />

dasaZineblad dawolils Txu-<br />

Tmetiode wuTSi aRviZeben: unda recxos<br />

da dagavos; mZinares ki sastikad<br />

sjian. amrigad, is iZulebulia gamudmebiT<br />

fiqrobdes, magram Tavis codvebze<br />

ki ara, aramed yovelive arsebulis<br />

irrealurobaze. is iZulebulia<br />

gamudmebuli TviTwvrTniT aRwevdes<br />

samyaros irrealurobis SegrZnebas.<br />

aq ki Cven mivadgebiT Zen-budizms da<br />

bodhidharmas. bodhidharma iyo pirveli<br />

misioneri; cxovrobda VI saukune-<br />

Si. indoeTidan CineTSi gadadis da imperators<br />

xvdeba, romelmac budizmi<br />

miiRo. is misioners acnobs monastrebisa<br />

da taZrebis saxelebs da neofit<br />

budistTa ricxvs usaxelebs. bodhidharma<br />

ambobs: `yovelive es iluziebis<br />

samyaros kuTvnilebaa; monastrebic<br />

da berebic iseve ararealurni arian,<br />

rogorc me da Sen~. Semdeg ki meditaciaSi<br />

inTqmeba da kedelTan jdeba.<br />

moZRvreba iaponias aRwevs da sxvadasxva<br />

mimarTulebebad ganitoteba.<br />

maT Soris yvelaze cnobili Zen-budizmia.<br />

mis wiaRSi mikvleul iqna sa-<br />

Sualeba, romlis meSveobiTac miiRweva<br />

naTelmosileba. es saSualeba qmediTia<br />

mxolod meditaciis ramdenime<br />

wlis Semdeg. naTelmosilebas anazdeulad<br />

aRweven: silogizmebis rigze<br />

laparakic ki zedmetia. WeSmaritebas<br />

myisierad SeigrZnobT. am saSualebas<br />

satori ewodeba, da is ganpirobebulia<br />

moulodneli<br />

garemoebiT, romelic<br />

logikis miRma Zevs.<br />

Cven yovelTvis obieqtis,<br />

subieqtis, mizezis,<br />

Sedegis, logikisa Tu<br />

alogikuris cnebebiT<br />

vazrovnebT; unda uarvyoT<br />

yvela es kategoria.<br />

Zen-budizmis moZRvari ambobs:<br />

WeSmariteba azris<br />

anazdeuli gaelvebiT miiRweva,<br />

rac pasuxis<br />

alogikurobis wyalobiT<br />

xdeba. neofiti ekiTxeba<br />

moZRvars: vin aris buda<br />

moZRvari miugebs: `kviparosi<br />

bostania~. sruliad<br />

alogikuri pasuxi, romlis<br />

wyalobiTac aRweven We-<br />

Smaritebas. neofiti kiTxulobs:<br />

ratom movida bodhidharma<br />

dasavleTidan<br />

moZRvarma SeiZleba miugos:<br />

`sami girvanqa seli~.<br />

am sityvebSi ar aris alegoriuli<br />

azri. maTSi moqceuli<br />

pasuxi uazroa, magram<br />

miznad isaxavs<br />

gaaRviZos intuicia. mowafe<br />

raRacas ekiTxeba, moZRvars<br />

SeuZlia pasuxad<br />

gaartyas. ai, magaliTad, uTuod legendaruli<br />

igavi bodhidharmaze.<br />

bodhidharmas Tan axlda erTi mowafe,<br />

kiTxvas kiTxvaze rom ayrida,<br />

moZRvari ki ar pasuxobda. mowafe cdilobda<br />

meditaciaSi danTqmuliyo. cota<br />

xnis Semdeg marcxena xeli moikve-<br />

Ta, moZRvars win daudo imis niSnad,<br />

rom undoda misi mowafe gamxdariyo<br />

da Tavisi survilis dasturad ganzrax<br />

daisaxiCra Tavi. moZRvarma yuradReba<br />

ar miaqcia am ambavs, rac, bolos<br />

da bolos, materialuri, anu iluzoruli<br />

movlena iyo, da _ `ra gindao~<br />

_ hkiTxa. `didxans veZebdi Cems gonebas<br />

da ver vipoveo~, _ uTxra mowafem.<br />

moZRvarma mokled mouWra: `ver ipove<br />

imitom, rom ar arsebobso~. maSin mowafem<br />

Seicno WeSmariteba, mixvda, rom is<br />

rogorc pirovneba ar arsebobs, da<br />

irwmuna, rom samyaroSi yvelaferi<br />

ararealuria. ai, daaxloebiT, Zen-budizmis<br />

arsi.<br />

Zalze Znelia religiaze msjeloba,<br />

miT umetes, maSin, roca misi aRmsarebeli<br />

ara xar. Cemi azriT, arsebi-<br />

Tia budizms igavTa TamaSad ki ar aRiqvamde,<br />

aramed _ qcevis kodeqsad,<br />

romelsac SeiZleba mivmarToT da<br />

romelic askezas ar moiTxovs Cvengan.<br />

is kidev ufro naklebad gvrTavs imis<br />

nebas, rom mTeli arsebiT miveceT xorcieli<br />

cxovrebis Tavisuflebas. is<br />

Cvengan moiTxovs, uwinares yovlisa,<br />

14 - 27 maisi 2010<br />

meditacias, magram ara Cveni codvebisa<br />

Tu Cvens mier gancdilis Temaze.<br />

Zen-budizmSi meditaciis erT-erTi<br />

Temaa fiqri gancdilis iluzorulobis<br />

Sesaxeb. budisti mRvdeli rom vyofiliyavi,<br />

megoneboda TiTqos es-esaa<br />

daviwye cxovreba da mTeli Cemi uwindeli<br />

yofa sizmari iyo. inteleqtualuri<br />

wvrTnis wyalobiT Cven Tanda-<br />

TanobiT vTavisufldebiT Zenisgan.<br />

rogorc ki SevignebT, rom Cven rogorc<br />

pirovnebebi ar varsebobT, saer-<br />

Tod vwyvetT imaze fiqrs, TiTqos Sei-<br />

Zleba bednierebi viyoT da aRarc Cvens<br />

movaleobad miviCnevT bednierebisaken<br />

swrafvas. Cven mivaRwevT simSvides.<br />

Tumca es imas rodi niSnavs, TiTqos<br />

nirvanis mdgomareoba sulis simSvides<br />

Seesabameba, rasac gvidasturebs legenda<br />

budas Sesaxeb. bodhis wminda xis<br />

qveS mjdomare buda nirvanis mdgomareobas<br />

aRwevs, magram, ra Tqma unda,<br />

mravali wlis manZilze cocxlobs da<br />

kvlavac ganagrZobs Tavisi moZRvrebis<br />

qadagebas.<br />

ras niSnavs nirvanis mdgomareobis<br />

miRweva es niSnavs, rom Cveni moqmedeba<br />

Crdils aRar fens. sanam am qveynad<br />

vcxovrobT, karmas veqvemdebarebiT.<br />

Cveni yoveli moqmedeba ganwonilia<br />

cnobierebis im struqturiT, karmad<br />

rom iwodeba. nirvanis mdgomareobis<br />

miRwevisas Cveni moqmedeba Crdils<br />

ukve aRar fens, Cven Tavisufalni<br />

varT. wmida avgustine∗ ambobda: roca<br />

xsnilni varT, raSi gvWirdeba sikeTesa<br />

da borotebaze msjelobao. Cven mxolod<br />

sikeTes viqmT, ise, rom arc<br />

vfiqrobT amaze.<br />

ra aris nirvana budasadmi interesi<br />

dasavleTSi upiratesad gamowveulia<br />

am mSvenieri sityvis wyalobiT.<br />

warmoudgeneli Cans, rom sityva `nirvana~<br />

ar imarxavdes ama Tu im faseulobas.<br />

mainc ras niSnavs uSualod<br />

`nirvana~ esaa Caqroba, damSvideba,<br />

dacxroma. uwin miaCndaT, rom Tu vinme<br />

nirvanis mdgomareobas miaRwevs, lampariviT<br />

qreba. mkvdari nirvanaSi gadadis,<br />

rasac Tana sdevs damSvideba. magram<br />

yvelaferi piriqiT xdeba. erTma<br />

avstrielma orientalistma SeniSna,<br />

rom budas msjelobis amosavali<br />

wertili iyo misi epoqis fizikuri<br />

warmodgenebi, Caqrobis idea ki maSin<br />

iseTi rodi iyo, rogoric dRes aris:<br />

miaCndaT, rom Caqrobisas ali ki ar<br />

qreba, aramed sxva hipostasiT kvlavac<br />

arsebobs. amitom `nirvana~, pirdapiri<br />

gagebiT, Caqrobas ki ar niSnavs, aramed<br />

imas, rom Cven sxvagvarad ganvagrZobT<br />

arsebobas. saerTod, mistikosTa metaforebi<br />

ritorikuli metaforebia; magram<br />

isini sul sxvagvarni arian budistTa<br />

Soris. nirvanaze msjelobisas<br />

nirvanis Rvinos, nirvanis vards an<br />

nirvanis xvevnas rodi gulisxmoben.<br />

nirvana SeiZleba kunZuls SevadaroT<br />

zRvis aboboqrebul talRebSi. Tumca<br />

is SeiZleba SevadaroT baRsac. nirvana<br />

raRac TavisTavad arsebulia, Cveni<br />

gagebis miRmuri.<br />

yvelaferi, rac dRes giambeT, fragmentulia.<br />

absurduli iqneboda TqvenTvis<br />

gadmomeca religiuri moZRvreba,<br />

romelsac amdeni weli mivuZRveni<br />

da romelic sustad mesmis, _ samuzeumo<br />

eqsponatis demonstrirebis mizniT.<br />

CemTvis budizmi samuzeumo eqsponati<br />

ki ara, gzaa xsnisa. da ara marto Cem-<br />

Tvis, aramed milionobiT adamianisTvisac.<br />

budizmi msoflios yvelaze<br />

farTod gavrcelebuli religiaa, da,<br />

vgoneb, Cems dRevandel leqciaSi sakmaod<br />

mokrZalebuli viyavi mis mimarT.<br />

Targmna baCana bregvaZem<br />

*<br />

avgustine kaTolikeebisaTvis<br />

wmidania, CvenTvis _ netari (mTargmn.).<br />

literaturuli gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />

da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!