05.01.2015 Views

iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX

iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX

iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

literaturuli gazeTi<br />

#91<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />

<strong>mariam</strong> <strong>wiklauri</strong><br />

dauwereli werilebidan<br />

* * *<br />

adre xalxi cxovrobda erTad... RmerTTan<br />

erTad, mefesTan erTad, gvar-tomTan erTad,<br />

xatTan erTad, miwasTan erTad... axla ki cxovrobs<br />

cal-calke mxolod pasportTan,<br />

fulTan da partniorTan Sewebebuli. gansxvaveba<br />

sul esaa Zvelsa da axal adamians Soris.<br />

ca maSinac lurji iyo, miwa – notio, omi ki –<br />

bevrad miamituri dRevandel mSvidobasTan<br />

SedarebiT...<br />

<strong>II</strong>-<strong>II</strong>I<br />

idiliuri leqspromti<br />

ra cota du-iaqe da ra bevri SaSi-Caria,<br />

ra didi mSvidobaa da ra cota saSiSaria...<br />

karSi gamodi, taria – naxe, ra kargi daria,<br />

naxe, ra bevri cocxali,<br />

naxe, ra cota mkvdaria,<br />

naxe, ramdeni stumari, ramdeni kafe-baria,<br />

naxe, ra cota mteri da ra bevri megobaria,<br />

naxe, ra cota xrmalia, naxe, ra bevri faria,<br />

ra tkbilad ismis himnis xma –<br />

usayvarlesi aria!<br />

arsad is xalxi, vinc erT dros<br />

samSoblo Cveni aria,<br />

yvelgan naialaRari, naRdi poeti xaria,<br />

ra misvla-mosvla gaCaRda,<br />

ramdeni Ria karia,<br />

zaris xma yvelas esmodes –<br />

naxe, ramdeni zaria,<br />

naxe, ramdeni brZeni da ra cota umecaria,<br />

naxe, ra bevri vardi da ra cota ekal-naria!<br />

gesmis – lileo, Cakrulo, osana, ave-maria!<br />

ra bednieri kaci xar, Sen arc ki ici, taria...<br />

...me Sen gimadli yvelafers,<br />

dedao RvTisa, <strong>mariam</strong>!<br />

wuTi<br />

g<strong>iv</strong>i <strong>alxaziSvili</strong><br />

c<strong>iv</strong>ia zamTris mzis abreSumi,<br />

rom miafines yinvis maqmanebs,<br />

Riaa SenTvis wuTi yoveli,<br />

Cavlilma wlebma rom ver dagmanes.<br />

drodadro aqve ise Ca<strong>iv</strong>li,<br />

verc xvdebi, zRvari rom gadmolaxe,<br />

an aqeT rogor gamoaRwie,<br />

Semosasvleli rogor monaxe!<br />

inaTebs, roca igi Tvals axels,<br />

wuTiT izrdeba am dRis naTeba<br />

da mixaria, es erTi wuTi<br />

Cvens erTad yofnas rom emateba...<br />

V<strong>II</strong>I-<strong>IX</strong><br />

<strong>IV</strong>-V<br />

<strong>iv</strong>-v


2 literaturuli gazeTi<br />

Canawerebi 1 - 14 Tebervali 2013<br />

* * *<br />

foTlebi pawia bartyebs hgvanan,<br />

romlebic sicocxlis bolos pirvelad<br />

da ukanasknelad bedaven gafrenas<br />

dedis wiaRidan. mTeli cxovreba<br />

TrTian, caxcaxeben da am gafrenisTvis<br />

emzadebian.<br />

* * *<br />

quCas asfaltis Talxi acvia.<br />

moSorebiT mwvane skveri Rrma dekoltesaviT<br />

Cans.<br />

* * *<br />

qari xis kenweros arxevs... fesvebi<br />

mSvidad miiweven miwis wiaRSi da qarebis<br />

ar eSiniaT... im qariSxlisgan dagvifare,<br />

RmerTo, fesvianad rom SeuZlia<br />

yvelafris moTxra...<br />

* * *<br />

adamiani ukidegano da dausabamo<br />

samyaroSi ganfenili RvTis sunTqvis<br />

eqoa. am usazRvroobaSi yovelTvis<br />

moiZebneba Tundac erTi arseba, romlis<br />

winaSe mudam darCebi iseTi,<br />

rogoric RmerTs surs, rom gixilos.<br />

* * *<br />

kacobrioba erTi didi kidobania,<br />

romelSic yvelaferi Seunaxavs RmerTs<br />

gadasarCenad. davexetebiT kosmosis<br />

laJvardovan zvirTebSi da vin icis,<br />

ras daerqmeva `zRvaTaSin wylis Cadgoma~<br />

CvenTvis. vin icis, sad frens Cveni<br />

mtredi, sad yvavis Cveni zeTisxili...<br />

* * *<br />

ramdenjer minaxavs varskvlavis<br />

mowyveta caze... cas ki araferi emCneva...<br />

rogorc dedamiwas _ adamianebis<br />

sikvdili.<br />

* * *<br />

adamianebs yvelaze metad erTmane-<br />

Ti sWirdebaT qveynad. RmerTi erTmaneTTan<br />

misasvleli gzaa. me, adamiani<br />

ki, sulisa da xorcis didi siyvarulisa<br />

da qorwinebis saidumlo var. Cveni<br />

planeta pawia saydaria, sadac maT daiweres<br />

jvari. sulisa da xorcis pirvel<br />

kocnas sicocxle daerqva. sicocxle,<br />

romelic gansxeulebuli saidumloa<br />

xilulisa da araxilulis SeerTebisa...<br />

* * *<br />

Sen TvalebSi Cakargula simarTle,<br />

cao. sul giyureb, giyureb, Tvalebi ki<br />

ar meRleba. arc micvdeba, TvalebiT<br />

gdRveb, gdRveb. xan varskvlavs moiyeneb,<br />

xan mzes, xan mTvares, xan Rrubelsa<br />

da nisls, xan cecxls da wyals er-<br />

Tad. gadmomaqvs Cem WurWelSi, ulevia.<br />

ras gavxdebi SenTan. Cemi lurji Cxuti<br />

xar, Sen.<br />

* * *<br />

yvelaferi kidev erTxel gacxadda,<br />

roca saaTs mrgvali ciferblati<br />

gaukeTes. o, es gauRweveli wriuli forma-formula!<br />

goneba ar Tmobs da verc<br />

eleva mas, rac erTxel mainc eZleva.<br />

nuTu mesaaTeebsac egonaT, rom adamianebi<br />

gasrulebis Semdeg isev ibadebian<br />

da ubrundebian Tavdapirvel sicocxlis<br />

baRebs, rogorc foTlebi xeebsa<br />

da balaxebi mdeloebs. Secdnen...<br />

xeebi marTlac arian im foTlebis<br />

wyliani samareebi, mdeloebi _ balaxebze<br />

orsuli muclebi, magram Cven Cven<br />

vin dagvisxams xelaxla da vin agvaSrialebs<br />

saaTebo, wamebis gauTavebeli<br />

stakato uniWo adamianTa repeticiebs<br />

magonebs, romlebic sul erTsadaimaves<br />

gahyvirian: wik-wik-wik!.. nu<br />

abrunebT dros ukan! ra unda dros wre-<br />

Si win-win-win! axseniT wris jado<br />

dros, Tavisufleba wreze arasdros<br />

brunavs! win-win-win!<br />

* * *<br />

qristianoba namdvili niWia, an ase<br />

ajobebs, vTqva: namdvili qristianoba<br />

niWia. an dagyveba dabadebiT es niWi an<br />

ara. <strong>iv</strong>arjiSe da awrTe suli, Sedegebi<br />

iqneba, magram niWis winaSe mainc verafers<br />

gaxdebi...<br />

* * *<br />

qarTuli polifoniuri, mravalxmiani<br />

simRera – erTdroulad sxva adamianebTan<br />

(da xalxebTan) Tanacxovrebisa<br />

da ind<strong>iv</strong>idualurobis SenarCunebis<br />

ubrwyinvalesi niSani da magaliTia. sulis<br />

am unarma mogviyvana dRemde. roca<br />

`mravalJamiers~ vismen, camde avd<strong>iv</strong>ar<br />

da mixaria, rom qarTveli var!<br />

* * *<br />

sofeli imxela iyo, ramxelac _<br />

me... jer axladmowvelil rZes hgavda,<br />

mere _ siTeTriT savse saTls, wvimaSi<br />

cecxlze Semomdgars. Rame cicinaTelebian<br />

Tvalebs rodis-rodis daxuWavda<br />

da mTvaris Rilian saRamurSi<br />

CaiZinebda... is ki TavisTvis saubrobda<br />

tyeebSi da fexakrefiT daiareboda<br />

Ramis iqiT, rom Cven gvqonoda naTeli<br />

sizmrebi da ocnebebi... ras vifiqrebdi,<br />

Tu erTxelac aRar mobrundeboda<br />

da naxirsac, gamTeniis nisl<strong>iv</strong>iT, sul<br />

sxva mxares gairekavda. cicinaTelebi<br />

Ramis Tvalebis cimcimi iyo. erTxelac<br />

daxuWa es Tvalebi sofelma... axla aq<br />

<strong>mariam</strong> <strong>wiklauri</strong><br />

arsad m<strong>iv</strong>d<strong>iv</strong>ar. Seni monatreba da Senze<br />

fiqri, mousvlelo mgzavro, tanze<br />

surosaviT macocdeba. raRas aRar me-<br />

CurCuleba da yoveli sityva sacec<strong>iv</strong>iT<br />

unda momdos da zeviT miiwevs. iq,<br />

sadac fanjris, sakvamuris karisa da<br />

saniaRvreTa Tvalebidan vapareb mzeras<br />

mzisken. Zveli saxlis siCumes zogjer<br />

Wriali scdeba. mogonebebsac uberdebaT<br />

Turme saxsrebi.<br />

* * *<br />

atomSi proton-neitronisa da<br />

eleqtronis doneze maqvs samyaro `Seswavlili~<br />

Cemi `qimikosobis~ gamo. kvantur<br />

qimiasac ki vswavlobdi. hoda, imis<br />

Tqma minda, rom materialuri samyaro<br />

yvelgan makro Tu mikrokosmosSi erT<br />

Targze meCveneba moWrili. buneba kargad<br />

dawerili wignia _ yvela kiTxvaze<br />

aris iq pasuxi! sul mgonia, rasac gareT<br />

uyurebs Cveni Tvali, miliardobiT<br />

varskvlavsa da usasrulobas, is Cven<br />

Tavadve varT Signidan. Cven<strong>iv</strong>e sxeulia<br />

es kosmosi – SigniT mziraliT gareT<br />

vxedavT.<br />

dauwereli werilebidan<br />

* * *<br />

amboben, siyvaruli modis da midiso.<br />

amboben. me ki mgonia, siyvaruli marad<br />

SenSia, rogorc samrekloSi dakidebuli<br />

zari. mxolod mnaTe modis da midis,<br />

an ar modis, an aRar modis. samreklos<br />

kedlebs xavsi edeba, wvimebi da<br />

qarebi askdeba, ibzareba da aqa-iq qvebic<br />

scv<strong>iv</strong>a, magram zari mainc hkidia.<br />

mere samrekloSi asasvleli kibe ingreva,<br />

jer TiTo-TiTo safexuri ecleba,<br />

mere mTlianad iSleba, zari ki mainc<br />

hkidia. zogjer mexic daecema samreklos<br />

gumbaTs da Camoangrevs, magram<br />

zars TiTqos aravin exeba. egaa, Toki<br />

moalpeba zaris enas da misi Camomrekic<br />

aRaravinaa didixania, magram zari mainc<br />

hkidia. xan Ramura gahkravs frTas<br />

sizmar<strong>iv</strong>iT, xan mtredebi gahkawraven<br />

vardisferi brWyalebiT, xanac qari<br />

Searxevs odnav. sakuTar mdumarebaSi<br />

CaZiruli, verca xvdeba, cxadia Tu sizmarSi<br />

Caesmis sakuTari guliscema, eqovar,<br />

qalaqSi. arasdros minaxavs, rogori<br />

iyo is adre, naxevari saukunis win,<br />

roca ubnebs arqmevdnen ase: vardisubani,<br />

fiqrisgora... me Camofasebuli<br />

qalaqi mergo. TiTqos wuns verc daudeb:<br />

yvela quCis gviristi da yvela saxlis<br />

Rili da yvela liftis elva adgilzea,<br />

muSaobs, kulturuli memkvidreobis<br />

sarCulic gacveTili sulac<br />

araa, piriqiT _ SegiZlia or<strong>iv</strong>e mxridan<br />

moirgo qalaqi, nislebic aqvs fxriwiT,<br />

xaoTi Tu bususaTi misamagrebeli.<br />

jibeebi _ savse bazrebic _ wesrigSia,<br />

SeiZleba pawia naxvretSi Cavarde da<br />

forToxlis rigidan Tavi verc daaRwio<br />

an sawnaxelSi CaiWylito, magram<br />

Sorsac ver waxval. aq dakargvis Sansi<br />

ara gaqvs.... SuqniSniT amoqobili Rilkilo<br />

xSirad ixsneba. es ki anZis qinZis-<br />

Tavia, amiT Rrubels imagreb xolme...<br />

da yvelaferi namdvilia... qaris maraos<br />

xSirad iqnevs Cemi Tbilisi... mtvris<br />

Taigulebs ikravs gulSi da sasacilo<br />

makiaJic maRali da ferad-ferad korpusebisa,<br />

sabralos xdis a<strong>iv</strong>nebis Wvir-<br />

Ta naoWze ayolil Zvel mWvirvalebas<br />

mwuxris sx<strong>iv</strong>isas...<br />

* * *<br />

vdgavar mkvidri da Zveli saxli.<br />

saZirkvelSi sigrile maqvs Cafenili.<br />

cxel zurgze Semomisvams bzis baRi.<br />

* * *<br />

ar vici, ra zodiaqos niSniTa da ra<br />

`maskvlavTa~ ganCxrekiT, magram megobarma<br />

miTxra erTxel, mTeli Seni<br />

cxovrebis arsi bavSvebTan da moxucebTan<br />

megobrobaa da Tu amas pirnaTlad<br />

aRasruleb, mere ukeTes mdgomareobaSi,<br />

ufro maRal safexurze aRmoCndeba<br />

Seni sulio... modi da nu daujereb<br />

`maskvlavebs~... Cemi megobrebi, mar-<br />

Tlac, arian 90 wlidan qveviT da 1 wlidan<br />

zeviT da albaT amitomac vwer sabavSvoebs.<br />

arada, amxela filosofia da<br />

caSi Cxreka ar sWirdeba am saqmes: wavawydebi<br />

xolme raime mxiarul, musikaluri<br />

JReradobis sityvas da leqsic<br />

mzadaa: ai, es sityvebi: aspuWaka, WiWita,<br />

malulika, fafxaWela... tarakuWac<br />

Zalian momwons... ase meZaxda beboo,<br />

miTxra mayvala mrevliSvilis Svilma<br />

– alde kakabaZem erTxel... mayvala mrevliSvils<br />

albaT aseTi sayvareli sityvebis<br />

JRriali edga sisxlSi... Cveni<br />

Zveli didi beboebi da imaTi beboebic<br />

xom sul aseT bavSvebsa da moxucebs<br />

Soris trialebdnen da egeb maTi<br />

madliani cxovrebis gamoc, marTlac<br />

da, cota ukeTes mdgomareobaSia Cveni<br />

sulebi... me raRaca maqvso, mefes ara<br />

aqvso... me raRaca maqvso, mefes ara aqvso...<br />

* * *<br />

yvela wigns Tavis bediswera dahyveba<br />

xolme, me megona es azri Cemi mignebuli<br />

iyo, magram ai, fsevdolongines<br />

`cda amaRlebulisaken~ wavikiTxe da,<br />

2000 wlis winaTac ase fiqrobdnen Turme<br />

Zvel romSi... miT ukeTesi, ese igi mar-<br />

Tebulad mifiqria....<br />

* * *<br />

mters da megobars rac SemiZlia<br />

Tanabrad vuZRvna, ai, esaa, ris dawerasac<br />

unda veSuro. Tu odesme wignad<br />

iqceva, gadam<strong>iv</strong>lia maSin mwvervali,<br />

momigia erTi omi sakuTar TavTan... Cem<strong>iv</strong>e<br />

drois, kuTvnili Jamis mowmed vmdgarvar<br />

dedamiwaze... Cemi wili samyaro<br />

mqonda amosaTqmeli... aravin mTxovda,<br />

magram mainc saxels vadebdi irgvl<strong>iv</strong><br />

yvelafers, vakowiwebdi, vagrovebdi<br />

Cems samyaros, rogorc sinaTlis sx<strong>iv</strong>is<br />

nafCxvenebs, mWvirval namcecebs. unda<br />

mepovna maradisobis aTinaTebi... unda<br />

mepovna Cemi merve dRe ... unda medina...<br />

vnaTlav sakuTar arsebobas, ararsebobas,<br />

kuTvnil Jams vnaTlav, naTvali<br />

rom awuxebs da nerviulad da uadgilod<br />

icis tirili. mter-moyvarec<br />

sadRac aqvea. Cemi RmerTic da uRmer-<br />

Tobac, romlebic ise, ise axlos dasaxlebulan,<br />

meSinia, erTmaneTi ar Seiyvaron...<br />

iqneb arc Rirda gaxsenebad,<br />

fiqrad, moyolad... vin wonis haers vin<br />

Tvlis nabijs wveTebs _ Relvisas vin<br />

zmnianobs kacze metad, droze naklebad<br />

vin fiqrobs, rom mze ki ara, Tavad<br />

Cadis da amodis uTvalavjer maradi<br />

Sobis mealilove...<br />

* * *<br />

erT-erTi yvelaze didi wmida mama<br />

basili wers: `uflis mimarT siyvaruli<br />

uswavlel arso”. asea poeziac. leqsis<br />

mimarT siyvarulic `uswavlel ars~<br />

ufliseul<strong>iv</strong>iT, misi `arsebac grZelia~<br />

_ sikeTesaviT, ganumeorebelia da<br />

uflebamosili – sicocxlesaviT, auxsnelia<br />

– mSvenierebasaviT, gulTampyrobelia<br />

– siyvarul<strong>iv</strong>iT, moulodneli<br />

da misandobelia – sibrZnesaviT,<br />

sixaruls giormagebs da dards ginaxevrebs<br />

– megobrobasaviT, monanie da<br />

msasoebelia – mowamesaviT, miamitia –<br />

bavSv<strong>iv</strong>iT.. xom sakmarisia, Tundac amis<br />

gamo veZebdeT poezias samyaroSi, veZebdeT<br />

sakuTari adamianobis sapovneladac.<br />

* * *<br />

siyvaruli erTi msaxiobis Teatrs<br />

hgavs, romelsac erTi mayurebeli<br />

hyavs. msaxiobs is mayurebeli Seucvleli<br />

da erTaderTi hgonia.<br />

* * *<br />

siyvarulze saubari advilia, vidre<br />

gancda siyvarulisa. samSoblosadmi<br />

siyvarulze saubari ki arc Rirs. sulerTia,<br />

aravin dagijerebs da rom<br />

gaabriyvo vinme, mainc ver gaagebineb,<br />

raze saubrob. radgan samSoblo yvelas<br />

Taviseburad uyvars da samSoblo yvelasaTvis<br />

sxvadasxva rames hqvia. mxolod<br />

jariskacebma ician zustad, ra<br />

aris samSoblo.


1 - 14 Tebervali 2013<br />

dac rom vera swvdeba garSemo wamomar-<br />

Tul mTebs. hkidia gayuCebuli da elis<br />

saswauls. mxolod xandaxan moeCveneba,<br />

rom siyvarulis angelossa hyavs<br />

gulSi Cakruli da rom angelosis<br />

guliscemis xma amSvidebs... arada, vin<br />

icis, ra laJvardebs Seskdomia am zaris<br />

guguni. ra gazafxulebi wamoufrenia<br />

cixe-galavanTa Cabnelebuli talanebidan,<br />

ra mercxlebi gamofrenilan<br />

J<strong>iv</strong>il-x<strong>iv</strong>iliT imis saTofurebidan<br />

da sarkmelebidan. mere ki ise Ca-<br />

Zirula mdumarebaSi, rogorc yvavilebi<br />

Cadian ukanve miwaSi fexakrefiT,<br />

ridiT, uWirisuflod. Tavad zari<br />

verc morRveul kibis safexurebs da<br />

verc Camowyvetil sabels amCnevs, radgan<br />

arc Tvali aqvs da arc rame kanonsamarTali,<br />

garda erTisa: Camohkran,<br />

rom saocari xmiT isev Seexmianos maradisobas<br />

da agrZnobinos Tavisi arseboba.<br />

* * *<br />

aseTi saxieri da gasulierebuli<br />

samSoblo, mgonia, qarTvelebis garda<br />

aravis hyavs. Cven diaxac gvyavs samSoblo,<br />

verc akadreb, Tqva _ gvaqvso.<br />

dedaa, ZiriTadad. mamac _ xan! CemTvis<br />

Cvilia, yrmaa akvanSi, maradiuli yrma,<br />

lamis. eris cnobierebis koleqtiuri<br />

produqtia es. warmosaxvisa ki ara,<br />

ufro gamocdilebisa, drosTan,<br />

JamebTan, samyarosTan cocxali istoriuli<br />

Tanacxovrebis Sedegad dabadebuli.<br />

Cven am `qonebis~ `yolad~ gardasaxvis<br />

wyalobiT varT, rom varT...<br />

esaa valdebulebebisa da movaleobebis,<br />

urTierT damokidebulebebis mTeli<br />

sistema, romelmac, SeiZleba iTqvas,<br />

iseve gaasuliera, sdRac uCinar uxilav<br />

s<strong>iv</strong>rceSi samSoblo da masTan identificirebuli<br />

Cveni eri, rogorc Rmer-<br />

Ti da angelozTa dasia sruliad sarwmuno,<br />

Sensav gverdiT arsebuli, Tumc<br />

TvaliT uxilavi kategoria. `mamuli,<br />

ena, sarwmunoeba~ – dagvisazRvra erTma<br />

iliam, meore – axla gviqadagebs: `RmerTi,<br />

samSoblo, adamiani~... xandaxan<br />

ase gadaqanculebs da gadaRlilebs<br />

arsebobiT, Tavic ki gvinda davicvaT<br />

xolme Cven<strong>iv</strong>e samSoblosagan, magram es<br />

mxolod CaTvlemis wamis wamia! mxolod<br />

wamis wami! igi, anu samSoblo, Cveni<br />

isev dedaa, isev mama, isev yrmaa, isev<br />

sicocxlea, isev enaa, isev RmerTia da<br />

isev aris da iyos mravalJamier! Tavisuflebas<br />

xom ar gizRudavs Tu marTla<br />

Zlieri da savse xar, mis wiaRSi SeZlo<br />

unda Tavisuflebis mopoveba... mas<br />

uyvars Tavisi Tavisufali Svilebi, rogorc<br />

xats _ unji da nafici ymebi.<br />

unda SegeZlos, erTi ramec irwmuno:<br />

Cveni samSoblo RvTaebr<strong>iv</strong>i siSlegis –<br />

salosobis gamovlinebacaa.. salosia<br />

Cveni saqrTvelo, did madlSia, romelsac<br />

didi `sigiJiT~ hfaravs. rTulia<br />

mis gverdiT Cveni adamianuri simSvide<br />

movixelToT... zamTar-zafxul SiSveli<br />

terfebiT, uWmel-usmeli, gabrazebuli,<br />

moyayane, upovari, daZonZili da<br />

araamqveyniuri sinaTlis maSuqebeli<br />

cremliani Tvalebidan. modi, emTxvie...<br />

* * *<br />

afqali _ Zveli Sumeruli miTologiuri<br />

teqstebi saTuTad da pat<strong>iv</strong>iT<br />

inaxavs 7 brZenkacis (iqneba da qalic<br />

eria maTSi), Svidi afqalis saxels,<br />

Rvawlsa da gamosaxulebas. isini war-<br />

Rvnamdeli epoqis arsebaTa erTi dasia,<br />

romlebic kacTa modgmas ganaswavlidneno.<br />

amboben, rom isini abzus wyalSi<br />

iSvnen. `wmida Tevznio~, amboben, TavianTi<br />

uflis, eas msgavsad gonebasrulnio.<br />

cisa da miwis gangebaTa sworad<br />

warmmarTvelnio. es `wyalSi Soba,<br />

Tevzoba~ uZvelesi pirvelsaxea qristianuli<br />

sinaTlisa da sibrZnisa,<br />

romelic mere, didi xnis mere daubrundeba<br />

samyaros mesiis saxiT. jer arc<br />

varskvlavi kiafobs caze, arc mogvni<br />

midian beTlemisken. afqalis saxeli<br />

ganzogadda da brZenisa, moZRvris Sinaarsi<br />

SeiZina. maT aaSenes galavniani<br />

qalaqi, anu wesrigi Seqmnes, qalaqi xom<br />

wesrigia upirvelesad. maT daudes<br />

safuZveli kulturas _ gana kultura<br />

samyaros umaRlesi wesrigi ar aris<br />

Svidi brZenio. Cvenc gviyvars es Svidi<br />

brZeni, iqneb cxrac iyo iqneb Cveni<br />

`qarTuli qalaqis~ galavani cxra<br />

brZenma agviSena. `farnavaz, SoTa, saba,<br />

daviTi, tato, ilia, akaki, vaJa da<br />

galaktioni~ ase unda iyos. maSeneblebisTvis<br />

ki samxars erTi qali – nino amzadebda<br />

da yoveldRe dahqonda maTTvis<br />

uxilavi pur-Rvino. gana cotaa `SoTa,<br />

ilia, akaki, vaJa da galaktioni~ magram<br />

isini namdvilad iyvnen Svidnic,<br />

cxranic da cametnic, qarTulad metyvelni<br />

sazRvris iqiT-aqeT...<br />

* * *<br />

ingilouri axali wlis rituali<br />

kafe `qaravanSi~... es 2010 wlis 11 ianvars<br />

Catarda. Cemi ori sabavSvo wignis<br />

prezentacia (`naninebi~ da `natvris-<br />

Tvalo mzisao~, `pegasma~ rom gamosca)<br />

reJisorma vano-ioane xuciSvilma megobrulad<br />

ido Tavs... da dRemde gaocebuli<br />

var im profesinalizmiT da<br />

profesionalis pasuxismgeblobiT,<br />

rogoradac igi miudga saqmes... ganvasaxiereT<br />

barbarobidan axalwlamde<br />

yvela qarTuli xalxuri wes-Cveuleba..<br />

da bolos roca xorblis marcvalic<br />

peSvebiT vapnieT irgvl<strong>iv</strong>, roca vardiswyali<br />

vRvareT kokidan, roca Taflis<br />

jvrebi vaxateT xelze mweral<br />

stumrebs, roca wiTeli vaSlebi vagoreT<br />

da roca maTurelis morTmeuli<br />

SoTebi davtexeT da zed kaklis lebnebic<br />

davawyveT, roca kafis menejers<br />

TvalebSi sibraze uelavda, radgan<br />

aseT mdgomareobaSi Tavisi kafe verasdros<br />

warmoedgina, daviwyeT didi, veeba<br />

feradi Tokis gorgalis gaSla da vaxvieT<br />

yvelas majaze, da SemovatareT<br />

yvela magidas da kuTxe-kunWuls da ingilourad<br />

SevxvdiT axal wels... roca<br />

berdedoebi TeTri Zafis gorgals Semoavleben<br />

RamiT dedaboZs da WurWels<br />

da dgams da bavSvebis majebs da yvelafers<br />

erT did RvTiur wreSi miuCenen<br />

TiTqos adgils, yvelafers RmerTis<br />

karze abinaveben... da megobrebic am<br />

wreSi arian. Cemi adamianebi, Cemi ninoniniebi,<br />

Cemi eka-katoebi, Cemi sanaTo<strong>mariam</strong>ebi,<br />

Cemi qeTo-nanikoebi, romel-<br />

Ta msgavsni bevrni rodi arian samyaro-<br />

Si... mSvidoba maT da maT dedamiwas!<br />

* * *<br />

maqvs iseTi nawarmoebebi, romelTac<br />

sididis gamo (leqsis kvalobaze)<br />

verc versad vbeWdav, verc verasdros<br />

vkiTxulob da sul ganvicdi amas. mgonia,<br />

rom danaSauli mimiZRvis maT winaSe.<br />

vTqvaT `sizmari aRmosavleTze~, vTqvaT<br />

`qvebi~, vTqvaT `TeTri xborebi~ an<br />

`eli~, an `karnavali~. am ukanasknelze<br />

ori sityva minda vTqva: `perestroikis~<br />

Semdeg bevri tabuirebuli masala<br />

gamoqveynda. maT Soris cvetaevas<br />

`TeTrgvardiuli leqsebis cikli~<br />

(cira inwkirvelis Targmani). CemTvis<br />

mtk<strong>iv</strong>neulia mtris xotbis poeziad<br />

kiTxva. Tumca arc is maviwydeba, rasac<br />

Cemi mogvare, berdedo lela <strong>wiklauri</strong><br />

pasuxobs ana kalandaZes erT leqsSi<br />

dasmul SekiTxvaze: `raisTvis aqeb<br />

qistebs, berdedao~ ruseTis saxelmwifos<br />

politika kavkasiaSi dResac umniSvnelovanesi<br />

problemaa. me es<br />

mozrdili nawarmoebi (romelsac publicistikis<br />

surnelic udis) Semaqmnevina<br />

imis survilma, rom poetma mxari<br />

unda dauWiros zneobas da ara saku-<br />

Tari saxelmwifos jarsa da im didebas,<br />

romelic patara saxelmwifoebisa<br />

da erebis sasikvdilo ganaCenad qceula.<br />

aki cvetaevac msxverpli Seiqna<br />

imave ruseTisa. miyvars es avtori da<br />

`karnavalSi~ mas `vesaubrebi~ Cveni sam-<br />

Sobloebis udides problemebze...<br />

literatura gvaZlevs amis saSualebas.<br />

asea, SegiZlia homerossac elaparako...<br />

magram, gpasuxoben ki!<br />

literaturuli gazeTi<br />

* * *<br />

`sabavSvo~ iseT<strong>iv</strong>e uZvelesi mwerlobaa,<br />

rogoric `sadido~. SumerebTanac<br />

ki gvxvdeba personaJi, onavari maimuni,<br />

lusilusi. savaraudod, es maimuni,<br />

sabavSvo literaturis uZvelesi personaJia.<br />

sabavSvo literaturasTan<br />

urTierTobisas erT daskvnamde m<strong>iv</strong>edi:<br />

sabavSvo literatura saero literaturis<br />

yvelaze sarwmunoebr<strong>iv</strong>i dargia,<br />

radgan igi daueWvebeli rwmenis<br />

matarebelia, sikeTisa da borotebis<br />

maradiul brZolaSi sikeTis ucilobeli<br />

gamarjvebisa. sadido literatura<br />

ki sul eWvebs ebrZvis da verc amarcxebs<br />

ase pirwmindad, rogorc sabavSvo;<br />

adamiani sabavSvos wiaRSi sul gamarjvebulia<br />

da fsiqologiuradac,<br />

sulieradac fantastiurad grZnobs<br />

Tavs.<br />

* * *<br />

Cineli mwerali, klasikosi, fu-singlini<br />

(fsevdonimiT liao Wai, 1622-<br />

1715) qalbatonebma liu yandarelikuangvenma<br />

da rusudan quTaTelaZem<br />

qarTulad Targmnes. am Targmanebis<br />

gacnoba jer kidev wignis gamocemamde<br />

momixda. mistiuri samyaros arseboba<br />

imdenad realurad aris warmodgenili<br />

Cinur kulturaSi, imdenad sjeraT da<br />

swamT am naxevrad maqciuri da naxevrad<br />

realuri arsebaTa da samyaroTa Tanaarseboba,<br />

albaT arasdros gauCndeba<br />

eWvi Cinel mkiTxvels Tavisi mwerlis<br />

personaJebis mimarT. sad qarTuli, sad<br />

Cinuri, magram ratomRac liao Wais<br />

Semoqmedeba goderZi Coxelis literaturuli<br />

samyaros gasaRebadac meCveneba.<br />

saidan sado, ikiTxavT Zveli<br />

xalxebis miTosic, azrovnebac da samyaros<br />

xilul-uxilavi mxareebisadmi<br />

damokidebulebebi raRaciT hgavs erTmaneTs,<br />

rac unda gansxvavebuli iyos<br />

maTi yofa, kultura, religia, wes-rwmunebebi,<br />

da tradiciebi. bevri ram Seicvala<br />

samyaroSi da, upirvelesad, adamiani.<br />

Tanamedrove c<strong>iv</strong>ilizaciis nayofs<br />

ukve uWirs, daijeros zRapruli<br />

mistikis realuroba da rac metad<br />

uWirs, miT metad awarmoebs am tipis<br />

sanaxaobebs, Sous, filmebs, wignebs.<br />

kompleqsi uCndeba adamians: Sinaganad<br />

ar sjera, amitom sul amas uyurebs, rom<br />

egeb daajeros Tavic da ucxoc, rom<br />

arc ise mart<strong>iv</strong>i, zedapiruli da usuloa<br />

misi saarso. arada, `visac sinamdvilis<br />

garda arafris sjera, araferi<br />

unda aRirso sinamdvilis garda~ (besik<br />

xaranauli). goderZi Coxelis mTeli<br />

samyaro swored es sinamdvilisa da<br />

sinamdvilis meore, miRma mxris urTierTobaa.<br />

da es sinamdvile, da miRmasinamdvile,<br />

es aqeT-iqiToba, waRmaukuRma<br />

s<strong>iv</strong>rce, xan adamiani da xalxia,<br />

xan dro da Jamia, xan sicocxle da<br />

sikvdilia. erTi sityviT, es mTliani<br />

samyaros mimarT im adamianis damokidebulebaa,<br />

romelsac grZeli fesvi<br />

aqvs: aqvs tradiciiT, religiiT, zneobr<strong>iv</strong>i<br />

kodeqsebiT nasazrdoebi valdebulebebi<br />

da Sinagani sruli Tavisufleba.<br />

hyavs wera-mweralica da aqvs<br />

Tavisufali nebelobac.<br />

Canawerebi 3<br />

* * *<br />

literatura yovelTvis simboloebis<br />

ena iyo, folklori iqneboda es Tu<br />

sityvakazmuli mwerloba. sabWoTa periodSi<br />

mwerlebi cdilobdnen, bevri<br />

ram eTqvaT SefarviT, qveteqstebiT<br />

dapatimrebis, gadasaxlebisa da daxvretis<br />

realuri SiSis gamo. dRevandel<br />

mwerals, sabednierod, ar aqvs aseTi<br />

problema, ar arsebobs cenzura, magram<br />

Sinaganad mainc ver gavTavisufldiT.<br />

vgulisxmob imas, rom axla, xSirad,<br />

epataJsac ig<strong>iv</strong>e daniSnuleba aqvs,<br />

rasac uwin aniWebdnen nawarmoebSi beladis<br />

an xuTwledebis xsenebas. axla es<br />

gacilebiT amazrzenad mimaCnia. dRevandeli<br />

„paravozebia~: homoseqsualizmis,<br />

sadizmis, cinizmis, antireligiurobis,<br />

antierovnulobis, cru inovaciebis,<br />

dehumanizaciis propaganda<br />

da iseve sabraloa is Semoqmedi, romelic<br />

wignis bazris kanonebis gaTvaliswinebiT<br />

aseT meTodebs mimarTavs. is<br />

arc gansxvavdeba didad im komunisturi<br />

reJimis avtorebisagan, romlebsac<br />

xSirad Tavadve dascinis. meCveneba,<br />

rom mwerali, xelovani, anu is adamiani,<br />

vinc Tavisuflebis WurWeli<br />

unda iyos, vinc unda garkveulwilad<br />

Tavisi Sinagani Tavisufleba aqcios<br />

sazogadoebis Tavisuflebis garantad,<br />

Tavadve ganicdis Sinagani Tavisuflebis<br />

deficits. Tavadve eqvemdebareba<br />

yofiTi arsebobis konformistul<br />

kanonebs. iqneb meCveneba, rom<br />

axalma saukunem Cven Tavisufleba ki ar<br />

mogvaniWa, aramed mogvca saSualeba,<br />

arCevani gagvekeTebina Tavisuflebasa<br />

da monobas Soris. Cven ki, jer kidev<br />

vfiqrobT, ra sjobs.. etyoba, Zalian<br />

xangrZl<strong>iv</strong>ia inerciis efeqti da Seu-<br />

Zlebelia, uzneobis niadagze zneoba<br />

aRmocendes.<br />

* * *<br />

erTi Zveli Sumeruli Tqmulebis<br />

mixedviT, RmerTi mdinareSi sabanaod<br />

Casula da napirze dautovebia Tavisi<br />

RvTaebriobis Zala, romelsac `me~<br />

rqmevia. mere es `me~ arw<strong>iv</strong>s moutacnia<br />

da CrdiloeTis mTebisken gafrenila,<br />

iq, sadac enguri diodao. mere didi<br />

ambebi momxdara, rom `me~ daebrunebina<br />

Tavis patrons. sxva RmerTebi Careulan<br />

am saqmeSi. da am miTis kiTxvisas<br />

SeuZlebelia, ar dafiqrde, rom swored<br />

Cvens qarTulSia piris niSnad<br />

SemorCenili sityva `me~ _ pirovnebis<br />

yvela Rirsebisa da meobis ganmsaz-<br />

Rvreli, RvTaebr<strong>iv</strong>i madlisa da Zalmosilebis<br />

simbolo. `me~! o, Turme<br />

rogor unda vataroT es `me~, rogor<br />

unda vufrTxildebodeT mas, rogor<br />

inaxeba Turme Cveni arsobis mTeli si-<br />

Zliere Cvensave `me~-Si. da ramdeni zRapari,<br />

legenda da miTi mogviTxrobs am<br />

RvTaebr<strong>iv</strong> Zalaze, romelic arasdros<br />

unda moicilo, raTa madli ar gagiqres.<br />

es saarsebo Zalaa, magram gabudayebulTa<br />

TavkerZobis `me~-d rodisRa<br />

iqca, ra mutacia ganicada aseTi<br />

* * *<br />

guram rCeuliSvili, esma oniani,<br />

erlom axvlediani _ Tavisi Tavis patronebi...<br />

Tavisi Tavis Svilad mimRebni...<br />

aba, ase rom ar iyos, gana gaufrTxildebodnen<br />

aseTi erTgulebiT TavianT<br />

niWs, gana SesZlebdnen mis moridebas<br />

sxvaTa TvalTagan, gana giSers simartovisas<br />

da gandegilobisas, gulze<br />

dahkidebdnen TavianTi nawerebis wminda<br />

siCviles<br />

* * *<br />

profesionalizmi! ai, sityva, romelic<br />

upirobo pat<strong>iv</strong>iscemas imsaxurebs!<br />

magram xandaxan ra mwared unda zRo<br />

adamianma am sityvis gamo, ra mkacri,<br />

ra daundobelia es sityva: uSeRavaTo,<br />

sastiki, Seuracxadic ki. erTxel quTaisis<br />

Teatris dass warmodgenisaTvis Zalian<br />

sWirdeboda Turme fuli. ufiqriaT<br />

bevri, umsjeliaT da gadauwyvetiaT,<br />

vaso abaSiZe gaegzavnaT finansuri<br />

daxmarebis saTxovnelad erT mdidar<br />

da axirebul bankirTan. am bankirs ki,<br />

etyoba, Tavisi upiratesobis SegrZneba<br />

mosvenebas ukargavda. Sanss ar uSvebda,<br />

rom sxvaze Zlieri gamoCeniliyo.<br />

albaT, am upiratesobis demonstrirebac<br />

moisurva da abaSiZisaTvis uTqvams:<br />

Tu marTla gWirdeba fuli, modi<br />

da aqve Cems winaSe Sexti da Seprowialdio!!!<br />

vaso abaSiZes ki, imdenad surda<br />

speqtakli daedga dass, erTi wamiT ar<br />

dayovnebula da es didad pat<strong>iv</strong>cemuli<br />

kaci, ramdenjerme Semxtara da<br />

Seprowialebula yvelas Tvalwin. gana<br />

uTakilia bankiris axireba gana<br />

ufiqria, es ra makadra am fulis gudamo<br />

hoda, bankirsac daufasebia misi<br />

mowadineba da profesiuli pasuxismgebloba.<br />

yvelas rodi aRmoaCndeboda<br />

aseTi profesionalizmi vin icis, mavans<br />

Seuracxyofad mieRo es da duel-<br />

Sic ki gamoewvia finansisti vgiJdebi<br />

saqmisaTvis ase Tavdadebul adamianebze!<br />

swored isini arian namdvili<br />

profesionalebi!


4 poezia<br />

literaturuli gazeTi<br />

ambiciuri leqspromti<br />

SoTas vinme mesxis Semdeg<br />

var meore vinme mesxi!<br />

ara xaro, vera xaro –<br />

im dRes Tavze ras damesxi!<br />

TviTon mikvirs, rogor moxda –<br />

var meore vinme mesxi!<br />

Tu ar damijereb, naRdad<br />

mewyineba, naRdad mewyi...<br />

neba Tqveni aris, magram<br />

var meore vinme mesxi!<br />

Tu ar gjeraT, Cems rZals kiTxeT –<br />

Cemi rZali – TviTon mesxi!<br />

Tqven ar gjeraT! Tqven ki ara,<br />

me rom me var, TviTon mec ki<br />

mikvirs, rogor moxda, rom me<br />

var meore vinme mesxi!<br />

suyvelafers gavasworeb,<br />

rac maqvs vali, rac maqvs sesxi!<br />

Tqven rom fiqrobT, is ara var –<br />

var meore vinme mesxi!<br />

fisunia katao...<br />

(infantiluri)<br />

ra unda vTqva! _ magaria!<br />

sayvarelo!<br />

sanatrelo!<br />

salocavo!<br />

maxaria!<br />

suyovelTvis yovlisSemZle,<br />

suyovelTvis axalia!<br />

siyvaruli – uxaria!<br />

siyvaruliT – mwuxaria!<br />

Zlieria!<br />

laCaria!<br />

keTilia!<br />

oxeria!<br />

`sicocxles da sikvdils Sua<br />

siyvaruli tixaria!~ –<br />

maxsovs Cemi Zveli leqsi<br />

da bavSv<strong>iv</strong>iT mixaria!<br />

<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />

wignidan: sait.umlo baraTi _ 3<br />

uZinari leqsi<br />

xelSi Cavigde siCume...<br />

Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />

ar ginda – iqce siCumed –<br />

umSvenieres wignad...<br />

aRarc yayani, buzRuni,<br />

CurCuli, lanZRva, liqna...<br />

Camodga didi siCume.<br />

Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />

rac me im mRvrie cxovrebam<br />

da im xmaurma miqna!..<br />

gamefda didi siCume!<br />

Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />

aRarc is kata miknavis,<br />

aRar miknavis, mikna...<br />

mTlad sikvdil<strong>iv</strong>iT siCume<br />

Camodga, rogorc iqna...<br />

dums Txa, poetis saflavze<br />

balaxebi ro kikna...<br />

maradiuli siCume...<br />

Zl<strong>iv</strong>s...<br />

bolos...<br />

rogorc iqna...<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

¡<br />

ra vqna, cudad maqvs dacdili –<br />

gadamirbina katam!<br />

katam Senc gadagirbina –<br />

papav Zvirfaso, adam!<br />

iqneba Cvens planetasac<br />

gadaurbinos katam! _<br />

sxvas ras ifiqreb, rom xedav<br />

amden wyalbads da atoms...<br />

ver moisyida ferebam,<br />

verc nugbarma da qadam –<br />

yofa utira qveyanas<br />

gadarbenilma katam...<br />

Zvirfasi sasaxleebic<br />

da Raribuli xatac<br />

gaqreba, Tu romelimes<br />

gadaurbina katam...<br />

es dedamiwac gaqreba<br />

da silamazec caTa...<br />

vilocoT – am cas verasdros<br />

gadaurbinos katam...<br />

o, Tqvenc, Zvirfaso <strong>mariam</strong>,<br />

gadagirbinaT katam!<br />

jer kidev rodis – duCes,<br />

gerings, hitlers Tu sadams,<br />

jer kidev rodis – lenins<br />

gadaurbina katam!<br />

rom isxdnen laboratoriebSi –<br />

Cascicinebdnen atoms –<br />

jer kidev rodis – planks da<br />

telers, openhaimers,<br />

jer kidev rodis – maTac<br />

gadaurbina katam!<br />

msoflio Cempioni wamSi gaakres tatams –<br />

Turme winadRiT masac gadaurbina katam!<br />

Svid gadasarev vaJkacs rom uRalata lelam,<br />

cxra saxelovan kacs rom rqebi daadga tatam –<br />

netavi, romel maTgans gadaurbina katam!<br />

ar viciT, mainc rodis, da arc is viciT – ratom! _<br />

Cven erTxel mainc _ yvelas gadagvirbina katam!<br />

varianti<br />

...mTeli samyaro loginSi miwevs –<br />

vuvli planetebs... varigeb miwebs...<br />

Tanavarskvlaveds imdenjer vicvli –<br />

mikvirs, guli rom aqamde micems!<br />

daveZeb yvelgan planetebs – RviZlebs!<br />

mikvirs, guli rom aqamde miZlebs!<br />

...maTusalasi mec mSurda erT dros –<br />

suleli biWi – vnatrobdi mis wlebs...<br />

axlac bodiSi Cems Zvirfas mkiTxvels –<br />

ena rom miswrebs...<br />

leqsi rom miswrebs...<br />

sikvdili<br />

(poetis bolo dRe)<br />

...mere rac moxda – es moxda:<br />

moulodnelad, iCqiTad –<br />

xalxiT gaZeZgil darbazSi<br />

sikvdilma SemoiWyita...<br />

aq msaxiobi vis ukvirs,<br />

magram mis gamoCenaze<br />

taSi aravis daukravs...<br />

idga is martod, scenaze...<br />

jer gagvaSeSa yvelani,<br />

mere xalxs Tvali moavlo,<br />

da TiTqo farda daxura<br />

frazam: me isev movalo...<br />

sawyals cremli gauSra...<br />

ver axerxebs, dausvas<br />

dards cremlebis wertili...<br />

unda SeiZlebodes –<br />

diax, diax, sisxl<strong>iv</strong>iT –<br />

unda SeiZlebodes<br />

cremlebisac gadasxma...<br />

zis buxarTan sawyali,<br />

zis da ismens sevdis da<br />

aTasnair tk<strong>iv</strong>ilis<br />

gulismomkvlel aTas xmas!<br />

neta SeiZlebodes<br />

cremlebisac gadasxma...<br />

unda SeiZlebodes<br />

cremlebisac gadasxma...<br />

* * *<br />

Sen – ubanSi cnobili<br />

meleqse da mepire –<br />

ra gindoda, zurgidan<br />

ratom wamomepare!<br />

amdens rom ifurTxebi,<br />

qalbatono imano,<br />

amas iqneb is jobdes –<br />

leqsi gamoibano!<br />

* * *<br />

dardi gamoZaxebiT... –<br />

Sedevrebi Zagebis...<br />

seriebi sizmrebis...<br />

seriebi wagebis...<br />

deficiti namdvili<br />

Zmobisa da gagebis...<br />

moTxovnebi daTmobis<br />

anu fexqveS gagebis...<br />

Zmebi – arakacebi –<br />

es namdvili qaqebi...<br />

cru imedi ocnebis<br />

oqros koSkis agebis...<br />

xom arsebobs sikvdilic –<br />

isic – gamoZaxebiT...<br />

verc locvam gviSvela da verc veraferma jadom –<br />

Cven yvelas – erTxel mainc – gadagvirbina katam!<br />

P.S.<br />

ratom ver moaRwia Cvenamde im dRes godom! _<br />

albaT pat<strong>iv</strong>cemulsac gadaurbina katam...<br />

* * *<br />

motanili qaris – ar waiRo qarma...<br />

ugulosac – dardma daumZima karma...<br />

swored dRes da CemTvis – ar dareka zarma...<br />

yvelaferi maqvs da araferi ar maqvs...<br />

miRalata SaSma... miRalata Carma...<br />

kidev erTi wixli. kidev erTi sarma...<br />

abreSumebs, Salebs – Caenacvla narma...<br />

...<br />

ise uceb dakles – verc ibRavla xarma...<br />

* * *<br />

siyvaruli – magaria!<br />

imitomac mogeria!<br />

siyvaruli! siZulvili! _<br />

qveynad mxolod mag oria!<br />

ulamazess, usayvarless –<br />

mReris, mReris mag arias!<br />

Cvenc vRiRinebT mag arias!<br />

tipma jek-poti moigo!<br />

da, moigo Tu ara –<br />

ariqa da ariqa! _<br />

ariga da ariga!<br />

ariga da ariga!<br />

ariga da ariga!<br />

ariga da ariga!<br />

qalaq-qalaq, sofel-sofel, ezo-ezo, kari-kar –<br />

ariga da ariga da ariga da ariga!<br />

ra qnas – RmerTma es ineba – gaaCina tarigad!<br />

sxvis msaxurad, sxvis patronad, sxvebis moyvrad –<br />

tarigad!<br />

isic adga –<br />

ariga da<br />

ariga da<br />

ariga!<br />

_ xalxno! fulebs arigebso –<br />

atyda erTi panika,<br />

da imanac – ariga da<br />

bolomde daariga!<br />

...<br />

albaT verc Cven moviqceviT, Cemo kargo, sxvarigad!<br />

antireklama<br />

alkoholuri sasmelebi,<br />

qilerebi da hakerebi!<br />

Ronis da gonis mZarcvelebi,<br />

mudam mizezi `Cakerebis~...<br />

msxverpli – mravali... uTvalavi...<br />

merkurebi da jagerebi...<br />

ratom vwer amas – guSin, diliT,<br />

process wavawydi Cakerebis...<br />

Tumc bevri misvams ZmebTan erTad,<br />

mainc veravisSi agerevi!<br />

Tavs vikavebdi! axlac vcdilob! _<br />

ra vqna, mklavs SiSi `Cakerebis~...<br />

usaqmuri leqspromti<br />

eZRvneba Cems zarmac ipostass<br />

xelmwife xar mona misi mwyemsi muSa glexi kinto<br />

dros dros moklav, roca ginda! saca ginda!<br />

riTac ginda!<br />

gierTgula giRalata dagindo Tu – ar dagindo!<br />

dros verafriT daibruneb! mokvliT –<br />

moklav, roca ginda!


1 - 14 Tebervali 2013<br />

literaturuli gazeTi<br />

poezia<br />

5<br />

gind Seqspiri iyo, gind po,<br />

SoTa, kafka, rembo, didro...<br />

dros moklav da Tanac ise,<br />

ar daxarjav kaci did dros!<br />

mokali Tu ver mokali, verafriT ver dadgindeba! _<br />

mkvdaria, ho! ra qnas meti –<br />

sisxli xom ver dadindeba!<br />

xumrobagareSe<br />

gverdiTi movlena – coli –<br />

ostati kocnis da wolis!<br />

Cai da<br />

yava da<br />

nemsi!<br />

tyuilis, Worebis boli!<br />

brwyinvaled Sesrulebuli<br />

meti an naklebi roli!<br />

amayi – Wkviani qmris da<br />

Wkviani Svilebis yoliT!<br />

gverdiTi movlena – coli! _<br />

gverdiT rom gidgas da giwevs,<br />

da, guli rodesac gicems,<br />

xan – Seni, xan – misi gicems...<br />

* * *<br />

im oqros saukuniT da<br />

oqroTi savse tomariT<br />

da SoTas wigniT ukvdaviT<br />

ukvdavi gaxda Tamari...<br />

ar gvjera SoTas dakargvis<br />

da arc saswaul Tamaris –<br />

ukvdavi qalis sikvdilis<br />

da cxragan gaWril samaris...<br />

da darCa oqros qveyana<br />

molodinebis amara,<br />

da xedavs yvela – Tamari<br />

TandaTan xdeba... Tamara!<br />

Tavis gasamarTlebeli leqspromti<br />

Tamaz tyemalaZes<br />

yviTeli yvavili mis cisfer TmaSi –<br />

es aris TamaSi, ubralo – TamaSi!<br />

soldi, wagebuli sam sawyal damaSi –<br />

es aris TamaSi. TamaSi. TamaSi!<br />

imedi, Cadebuli urwmuno TomaSi –<br />

esec TamaSia – wagebuli TamaSi!<br />

sikvdil-sicocxlec – es aris TamaSi! _<br />

samudamod wagebuli, lamazi TamaSi...<br />

baRnari, walkoti Sens karmidamoSi –<br />

egec momxiblavi saqmea – TamaSi!<br />

eka, gacvlili moRalate TamoSi –<br />

cxadia, TamaSia – ugulo TamaSi!<br />

bevri ram ver Sevida dRevandel TemaSi –<br />

kidev asnairi arsebobs TamaSi...<br />

qarTvelTa sakiTxi dampyroblis dumaSi –<br />

esec TamaSia – WuWyiani TamaSi!<br />

mogebuli didgori! wagebuli tamiSi!<br />

es – kargi, is – cudi, da mainc TamaSi...<br />

aqeT – giorgi da iqiT – ToxTamiSi! _<br />

TamaSi! _ sisxliani, cremliani TamaSi!<br />

. . .<br />

da bolos – pokeri! _ lamazi TamaSi!<br />

cdebian, vinc kacebs xels gviSlis amaSi!<br />

* * *<br />

ijdes asi da ifiqros as wels –<br />

imas ufali erT wamSi aswrebs –<br />

naxavs da mere Cvens nacvlad TviTon<br />

asworebs im Cvens umwifar azrebs...<br />

rac Cven ar viciT, ver vbedavT rasac –<br />

imas aswavlis gambedav wawlebs...<br />

marTla magari vinmea, Zmao –<br />

mudam rom yvelgan yvelafers aswrebs...<br />

es sacodavi planeta Cveni<br />

sanam sacodavs daartyams as wres –<br />

is – miliardjer, is – trilionjer,<br />

am saqmes ise ubralod aswrebs...<br />

Cven sul tyuilad vemduriT im wlebs,<br />

Cven sul amaod m<strong>iv</strong>tiriT am wlebs...<br />

es imitom rom – verafers vaswrebT! _<br />

ar gvyofnis wlebi – verafers vaswrebT...<br />

vemliqvnelebiT – vaSenebT taZrebs...<br />

vemudarebiT – vaSenebT taZrebs...<br />

...aTasSi erTi – viRaca, sadRac,<br />

raRacas, zogjer, hgonia, aswrebs –<br />

sul vamunaTebT gambedav kacebs –<br />

Cvenze Wkvianebs da Cvenze mkacrebs –<br />

guli rom tk<strong>iv</strong>aT, guli rom wydebaT! _<br />

ra qnas im kacma – verafers aswrebs...<br />

vin dagimatebs Sen am dros as wels<br />

da, miT umetes – im nanatr as wels –<br />

is xom kargia – TviTon rom aswrebs –<br />

TviTon rom yvelgan yvelafers aswrebs...<br />

acarielebs boTls, qvevrebs, kasrebs,<br />

sul eCveneba, hgonia, aswrebs;<br />

wevs lamaz qalTan _ hgonia, aswrebs;<br />

midis, wvavs taZars _ hgonia, aswrebs...<br />

cvlis sabrZoloTi cariel masrebs...<br />

hgonia, aswrebs... hgonia, aswrebs...<br />

hgonia, SeZlebs... hgonia, gaZlebs...<br />

is ki jer mxolod imedebs gaZlevs...<br />

asaki<br />

am gadarCenil vnebebs,<br />

ukeT – vnebebis resurss –<br />

ra unda Sengan, ici<br />

ras gTxovs, ras natrobs, ra surs...<br />

ra pasuxs gascem netav<br />

momavlis cbier kiTxvebs,<br />

anda dReisdRe jobs ki –<br />

Camqral, gardasul warsuls...<br />

...sicocxles xarki unda –<br />

lamaz, Wirveul asuls...<br />

gagrZeleba<br />

asgzis rusTavelo, da aTasgzis gando,<br />

Sen erTs, mxolod Sen erTs – msurs, sicocxle gando!<br />

yvela dinjze dinjo, yvela mardze mardo,<br />

SenTan rom var, mxolod maSin ar var marto...<br />

suyvelaze Cveno, suyvelaze sandov,<br />

sul madlobas gixdis ekac, anac, sandroc...<br />

ra iqneba, RmerTo, erTxel mec rom gmarTo –<br />

arasodes arsad ar dagtoveb marto...<br />

xaliss maZlev daRlils, da mowyenils marTob...<br />

arasodes arsad arvis toveb marto...<br />

ufro TiTqos – Cveno... ufro TiTqos – maTo...<br />

Sen Tu ityvi – cxela...<br />

Sen Tu ityvi – maTovs...<br />

* * *<br />

zis da cremlebs ibarebs –<br />

dedisas da Svilisas,<br />

Svilisas da mamisas,<br />

Seyvarebulebisas –<br />

imisas da amisas...<br />

batonisas,<br />

monisas,<br />

saxelovan damisas;<br />

adiulteris wevrisas –<br />

im sawyal mesamisas...<br />

cremlebs uRmerTosas da<br />

cremlebs didmowamisas...<br />

zis da cremlebs ibarebs...<br />

xels Tvalebze ifarebs...<br />

TviTon cremli ara aqvs...<br />

sxvebis cremlebs ibarebs...<br />

* * *<br />

imata cudi sizmrebis ricxvma<br />

da erTmaneTis lanZRvam da kicxvam,<br />

ver gavarkvieT verafriT dRemde,<br />

ruseTis varT Tu amerikis varT!<br />

imata lamis yvelafris fasma –<br />

gaZvirda puri. sunamo. basma...<br />

<strong>tariel</strong>s aRar aqvs fridonis dardi,<br />

nestani fexebze kidia asmaTs...<br />

imata Ralatma... sinanulma iklo...<br />

gaukacrielda sno, farsma, diklo...<br />

sul axals da axals moveliT cunams,<br />

sxvadasxva saxelis wamlekav ciklons...<br />

ki, gzebi gayavT! rad ginda mere –<br />

yvela, gasaqcevad, xom im gzebs adgas!<br />

enis da winapris saflavis erTguls –<br />

eZebo – aTasSi ver naxav aT kacs!<br />

CamogiTvalo moRalateebi –<br />

Tavi gavimeto – ra Zala madgas!<br />

Tqven uCemodac mSven<strong>iv</strong>rad iciT –<br />

cnobT yovel maTgans,<br />

grZnobT yovel maTgans...<br />

gveferebian – mosaspobad da<br />

gasauqmeblad vWirdebiT radgan... –<br />

ginaxavT yvelas – gulqva yasabi<br />

rogor efereba dakvlis win batkans...<br />

elegia<br />

sawyal qveyanas qveynis amrevi –<br />

yavda da axlac yavs uamravi! _<br />

briyvi. regveni. yru. moRalate.<br />

sulis mkvleli da gulis amrevi...<br />

xsovnaSi rwmena, rogorc namkvdrevi...<br />

iqve – daviTis taxtis namtvrevi...<br />

xandazmul dedis gardacvaleba –<br />

SvilisTvis – mZime da naadrevi...<br />

ra aris, mainc, suli oxeri –<br />

miwazec, caSic _ yvelgan naTrevi...<br />

* * *<br />

poezia – Sejibri simaRleze xtomaSi!<br />

rilke. gala. bodleri. vaJa. dilan tomasi...<br />

Sejibreba RimilSi. smaSi. kartSi. TomarSi...<br />

umaRlesi hangebi _ bramsi. grigi. bomarSe...<br />

poezia – Sejibri mecxre cisken xtomaSi!<br />

poezia – Sejibri sulis amoxdomaSi!<br />

poezia – Sejibri pokerSi da yomarSi...<br />

poetia – es niSnavs – namyofia komaSi...<br />

poezia – Sejibri siyvaruliT kvdomaSi!<br />

sul sicocxlis survilSi...<br />

sul sikvdilis ndomaSi...<br />

cameti – Tarsi ricxvi<br />

SeuZlia – roca unda,<br />

mogklas, mogspos mecametem!<br />

Tarsi ricxvi – mecamete –<br />

avirCie mec amitom!<br />

ras Svrebio, gagiJdio –<br />

maxsovs, rogor meca mito!<br />

me rac mWirso _ yvelaferi<br />

mWirs im CaTlax mesamiTo!<br />

am gziT vcade, me sawyalma,<br />

yvelafrisTvis Tavis mokvra –<br />

ese igi – Tarsi ricxvis<br />

daxmarebiT Tavis mokvla...<br />

me ubedurs, xeli arc am<br />

bnelma ricxvma gamimarTa –<br />

yvelaferSi xelmocaruls<br />

arc sikvdilSi gamimarTla...


6 recenzia<br />

literaturuli gazeTi<br />

abrami aRar, mas ukve abraami erqva.<br />

qveynierebis mamamTavrad, `mraval-<br />

Ta mamad~ gadanaTla misi saxeli arsTagamrigem<br />

da abraamic Seudga mamobas _<br />

axali modgma unda aRmoecenebina axal<br />

miwaze. RmerTTan Zalian axlos iyo, ise<br />

Zalianac ki, rom rodesac kacTa modgmis<br />

codvaTa gamo misi dasjisa da gadaSenebis<br />

sakiTxi dadga, ai amgvari<br />

dialogis momswreni gaxdnen Zveli<br />

aRTqmis mkiTxvelebi: _ 50 marTali<br />

rom vipovo qveyanaSi, xom daindob mas<br />

da ar gadabugav _ ki batono, ipove<br />

da davindob. _ 45 rom aRmoCndes mxolod<br />

_ magasac Seviwyaleb. _ 40 _<br />

Tu vpove sodom-qalaqSi 40 marTali,<br />

davindob mTel mag adgils Seni<br />

gulisTvis. _ Seni nacari da mtveri<br />

var, magram mainc gavbedav _ 30 rom aRmoCndes<br />

_ 30-sac. _ 20 _ ar davRupav<br />

im ocis gulisTvisac. _ nu gamiwyrebi<br />

da, am erTxelac vityvi _ aTi<br />

aTi rom iyos _ arc aTis gamo ar gadavbugav<br />

sodom-gomoras.<br />

gauWirda abraams aTi marTalis<br />

povna qveyanaSi da gadabuga RmerTma<br />

sodom-gomora. ar iyo saSveli. codva<br />

ZirSi unda momwvariyo, rogorc sims<strong>iv</strong>ne.<br />

gadamwvari qveynidan mxolod<br />

abraamis ojaxi gadarCa. es ucnauri,<br />

Tavisi dramatizmis miuxedavad mainc<br />

uCveulod msubuqi da gamWvirvale epizodi<br />

erT fragmentsac aRibeWdavs,<br />

rogorc wuTisoflis brWyviala aplikacias<br />

_ abraamTan erTad sodomqalaqi<br />

misma Zmiswulma lotmac datova,<br />

Tavis ojaxianad. yvelani gafrTxilebulni<br />

iyvnen, ise gasclodnen iqaurobas,<br />

ukan aravis moexeda. yvelam Seasrula<br />

es, mxolod lotis cols, gamosvlisas,<br />

bolo nabijze wasZlia sulma<br />

da motrialda. da maSinve marilis<br />

svetad iqca.<br />

SesaZloa axlac iq dgas is sveti,<br />

dedamiwis romeliRac adgilze, mcxunvare<br />

mzisa da xorSaki qarebis sauflo-<br />

Si, dgas molaplape udabnosken pirmiqceuli<br />

da Tavisi marmarilos fesviT<br />

dedamiwaze sikvdils akavebs. sabraloa<br />

da mowyenili, formebCamoRvenTili<br />

da bundovani siluetiT, magram mainc<br />

dgas rogorc xsovna sicocxlis usazRvro<br />

siyvarulisa, romelic Sesa-<br />

Zloa erT dRes qvad iqces.<br />

da es sveti dgas erT qarTul<br />

moTxrobaSic, romelzec axla minda<br />

davwero da romlis simZlavrem da<br />

masStaburobam wakiTxvidan ramdenime<br />

xans mec gamaqvava da Semzara.<br />

cira yuraSvilis moTxrobaa _<br />

`ukan ar miixedo~. es moTxroba pirvelad<br />

Jurnal `alternat<strong>iv</strong>aSi~ daibeWda.<br />

ori Ria informacia wakiTxvamdeve<br />

eZleva mkiTxvels _ pirveli: moTxroba<br />

eZRvneba mRvdelmonazon andria<br />

yuraSvilis da meuRlis _ g<strong>iv</strong>i adreulis<br />

xsovnas, da bolo: moTxroba dawerilia<br />

1993 wlis noember-dekembersa<br />

da 1994 wlis ianvar-TebervalSi.<br />

es yovel<strong>iv</strong>e ukve Tavdapirveli eldis<br />

momgvrelia: Tu afxazeTSi, komanis<br />

monasterSi mowameobr<strong>iv</strong>ad aRsrulebuli<br />

27 wlis mRvdelmonazvnis,<br />

mama andrias Sesaxeb ar smeniaT, romelsac<br />

gardacvalebidan 3 dRe Tbili<br />

sisxli sdioda da romlis saflavic<br />

dResac afxazeTSia, komanis miwaSi da<br />

am saflavze aRsrulebuli keTili<br />

saqmeebis mowmobiT, danarCen saqarTvelos<br />

iqidan darajobs; maSin 1993-94<br />

wlebis Sesaxeb mainc icis yvelam da ise<br />

mwaredac, rom bevrs iqneb gaxsenebac<br />

ar moundes, hoda am moTxrobis suli<br />

swored am samanebs Sorisaa moqceuli<br />

da Tavdapirveli STabeWdilebac am<br />

niSnebiT aRibeWdeba.<br />

Tumca, verc versad SexvdebiT mTel<br />

Tanamedrove qarTul literaturaSi<br />

sxva teqsts, Cveni uaxlesi warsulis<br />

Temebisadmi miZRvnils, romelic ise<br />

gansxvavdebodes swored am Tematikisgan,<br />

ise damoukideblad `qmnides~ epoqas<br />

_ me-20 saukunis mZafri 90-ianebis,<br />

gaxleCili da beCavi saqarTvelos retrospeqt<strong>iv</strong>as,<br />

rogorc cira yuraSvilis<br />

moTxroba `ukan ar miixedo~.<br />

es erTdroulad ZvelTaZveli teqsticaa<br />

da axalTaxalic. bibliuri<br />

pasaJebi, bibliuri aluziebi da arqetipuli<br />

galerea mis ZvelTaZvelobas<br />

ganapirobebs da mwerlis Sinagani<br />

alRos saocari simZafre da mxatvruli<br />

ostatobac isaa, swored amave bibliurma<br />

fonma gansazRvros teqstis<br />

axalTaxlobac. rogorc ityvian, is<br />

jer kidev `wasakiTxia~, an, SesaZloa<br />

asec vTqvaT – mudam wasakiTxi. ufro<br />

sworad, sakiTxavi (swored amitom ar<br />

`vinane~, rom me is axlaRa wavikiTxe,<br />

daweridan da pirveli dabeWdvidan amdeni<br />

wlis mere).<br />

`lotis coli erT-erTi pirveli<br />

bednieri qalia am samyarosi~ _ iwyebs<br />

fiqris Txrobas mTavari personaJi,<br />

romelic amavdroulad lotis colicaa,<br />

misi mweral-gamomgonebelic,<br />

nino sadRobelaSvili<br />

ukan vin miixedavs<br />

STabeWdileba cira yuraSvilis moTxrobaze _<br />

`ukan ar miixedo~<br />

erTi bedkruli ojaxis diasaxlisic,<br />

poetic, dedac, angelozadqceuli Zmis<br />

dedmamiSvilic da mTeli dedamiwac,<br />

diax diax, mTeli dedamiwa _ gauzviadeblad<br />

da gadaumlaSeblad _ romlis<br />

mTavari Tvisebaa sicocxle Sobos.<br />

saerTodac, moTxrobaSi uamravi plasti<br />

da fenaa, personaJebi, platonis<br />

ideaTa samyaros msgavsad, TviTonve<br />

irCeven TavianT aCrdilebs da Tama-<br />

Soben bibliur scenebs, ase vTqvaT, samyaros<br />

scenebs cxovrebaTa wignidan;<br />

gamogonili pasaJebis, ucnaurad mJRer-saxelebiani<br />

soflebisa da qalaqebis,<br />

adamianebis gverdiT (Tu miRma)<br />

uceb Cndeba realuri suraTi, realuri<br />

saqarTvelos (da samyaros) panorama;<br />

Txroba isea daZabuli, rom am<br />

Tavbrudamxvev monacvleobas sigiJis,<br />

SeSlilobis faruli xibli msWvalavs<br />

da kidev ufro amZafrebs mwerlis mier<br />

`saSen masalad~ aRebul Temas _ dramatul<br />

epoqas, romelsac, aRsawerad<br />

da gadmosacemad swored amgvari gi-<br />

Juri ritmi Tu gauZlebs enobr<strong>iv</strong><br />

s<strong>iv</strong>rceSi; es xom is epoqaa, roca angelozebic<br />

ki SeSlileb<strong>iv</strong>iT dasdeven<br />

ukan adamianebs, maTi saqcieliT, maTi<br />

sibneliT da sigiJeebiT SeZrwunebulni,<br />

da erT-erTi maTgani, mfarveli<br />

angelozi, Tavis wil gaocebas<br />

moTxrobaSic wamoiZaxebs: `raa es<br />

uTavboloba, vin Semodis am moTxroba-<br />

Si da vin gadis, ver gaigebs mkiTxveli~.<br />

qal mwerlebze vfiqrobdi. isini<br />

yvela qveyanaSi arian da, albaT yvelaze<br />

mTavari, rac aerTianebT, protestia<br />

im stereotipis mimarT, romlis<br />

mixedviTac maTi Semoqmedeba upirobod<br />

`qalur mwerlobad~ aRiqmeba. es<br />

yvelaze gamaRizianebelia, _ amboben<br />

isini _ ras niSnavs `qaluri~ da `kacuri~<br />

mwerloba samyaro isedac<br />

Sedgeba am ori sawyisisgan da konfliqtic<br />

aqedan ibadeba. konfliqti,<br />

saxelad cxovreba. saqme albaT ufro<br />

sxva rameSia _ damokidebulebaSi, ganwyobaSi,<br />

tonalobaSi, romelSic<br />

mJRavndeba bunebis feminuri sawyisi da<br />

Tu Zalian kargad da Rrmad daukvirdebiT,<br />

is sawyisTa sawyisamdec, saerTod<br />

_ dasabamamdec midis. Sesabamisad, samyaros<br />

mTeli mravalferovnebis, misi<br />

transcendenturi plastebis srulyofilad<br />

gadmocema SeuZlebeli iqneboda<br />

qali mwerlebis gareSe. radgan<br />

maT myife garsi aqvT, romelic garesamyaros<br />

gansakuTrebuli mgrZnobelobiT<br />

ireklavs da, kidev _ gumani, alRo,<br />

romliTac isini jerardabadebuli<br />

Svilebis surnel<strong>iv</strong>iT winaswar<br />

iynosaven momavals.<br />

magram arian kidev ufro ucnauriRbliani<br />

qali mwerlebi. isini, romlebic<br />

imperiis, an yofili imperiis, an<br />

patriarqaluri, mokled _ arajansa-<br />

Ri sociumis wiaRSi iSvnen da wilad<br />

xvdaT, ataron mwerlis mZime da mtanjveli<br />

xvedri. am mweral qalebs raRac<br />

emarTebaT _ isini kaceb<strong>iv</strong>iT iwyeben<br />

weras (anu, aracnobierad Tavadve davadasture<br />

is saprotesto stereotipi,<br />

rom `qaluri mwerloba~ marTlac<br />

arsebobs), isini imaze metad ixarjebian,<br />

vidre es SesaZloa Cveulebr<strong>iv</strong> mwerlur<br />

cxovrebas evalebodes, maT<br />

meti tvirTi aqvT da, cota Soridan Tu<br />

Sexedav, sruliad arapaTetikurad,<br />

SeamCnev, es _ samSoblos, im sociumis,<br />

arajansaRi sazogadoebis tvirTia,<br />

romelic am mweralma qalebma Tavian-<br />

Ti susti mxrebiT codvis bunagad<br />

qceuli qveynis mTavari moednidan<br />

aaTries da, rogorc WeSmaritma<br />

qalebma, samyaros dedebma, im Tandayolili<br />

alRoTi momavlisken waiyoles.<br />

isini <strong>iv</strong>diTs gvanan, xanac deboras,<br />

mTeli qveynierebis mrume da pirquSi<br />

xmebi sul maT wiaRSi iyris Tavs da,<br />

roca mRerian, zustad ase _ samSoblos<br />

xmas gamoscemen. da vinRa ityvis<br />

mere, rom swored samSoblosgan<br />

SeCvenebuli da tk<strong>iv</strong>ilebisgan guldaisruli<br />

foruy faroxzadis poezia<br />

qaluri mwerlobaa mxolod an, goli<br />

Tarayis Tavisuflebasmonatrebuli<br />

gmirebi arian `qali mwerlis~ personaJebi<br />

_ isini yvelani raRac ufro<br />

didze da samudamoze, ufro Soreulze<br />

da saSinlad mSobliurze mogviTxroben.<br />

cira yuraSvili mweralia, romelic<br />

qalze wers. aq ori ram Tanxvdeba _<br />

qali wers qalze. Tumca or<strong>iv</strong>e SemTxvevaSi,<br />

saqme mosawyen, banalur sinamdvilesTan<br />

da stereotipebTan ki ara,<br />

namdvil literaturasTan gvaqvs. `ukan<br />

ar miixedo~-s mTavari gmiric, lotis<br />

coli, mweralia, romelsac, fransuaza<br />

saganis Soreuli aliteraciiT nakarnaxevi<br />

erTaderTi romani `nemezidas<br />

dabruneba~ omis dros saxlTan er-<br />

Tad daewva. im romanSic qalze werda,<br />

da saerTod, es misi Segnebuli arCevania,<br />

mTavari Tema _ weros qalze, radgan<br />

rogorc TviTon ambobs _ `qalze<br />

cotaa dawerili. qalze tyuilebia<br />

dawerili~. `lotis coli~ am arCevanis<br />

gamo isjeba, radgan sazogadoeba-<br />

Si, romelSic cxovrobs, qalze wera<br />

(anu `franguli prozis msaxureba~)<br />

bozobas niSnavs da am avi braldebis<br />

xelismomweri pirvel rigSi mis<strong>iv</strong>e<br />

qmaria, loti, TviTonac poeti (ufro<br />

sworad, deteqtiuri romanebis mwerali)<br />

da marTali kaci.<br />

gecnoT cxovreba is zustad ise-<br />

Tia, rogorsac Tqven xSirad, TiTqmis<br />

yvelgan gadayrixarT, `qarTlis dediT~<br />

mTadamSvenebuli qalaqis da am<br />

qalaqis patroni qveynis gaukuRmarTebul,<br />

paradoqsebiT savse sazogadoeba-<br />

Si. es is adgilebia, (moTxrobaSi maT<br />

sxvadasxva toponimi aqvT _ bonko, co-<br />

Rari, xolo yvelaze mkafio da mSobliuri<br />

codvis sadguris dasasaxeleblad<br />

ukve Tavs veRar ikavebs avtori<br />

da ganwiruli siyvaruliT `sodomad~<br />

mouxmobs), sadac qalis, dedis pat<strong>iv</strong>is-<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

cemis tradicia, hipostasuri plastebiT<br />

gamyarebuli (RvTismSoblis wilxvdomiloba,<br />

qali wmindanisgan gaqristianeba,<br />

Tamar-qeTevanis xateba da a.S.)<br />

xSirad iseT ucnaur saxes da formas<br />

Rebulobs, qalis ki ara, zogadad, Zexorcielis<br />

gamCeni gagiwyreba; aq, am<br />

adgilebSi, am sofel-qalaq-qveyanaSi<br />

xom es RvTismSoblis Camonatexi qalebi<br />

da dedebi imisTvisac gaswires maTma<br />

RviniT mexotbe kacebma, odesRac<br />

mter da av, axla ki biznesisTvis sarfian<br />

axloaRmosavleTSi sapalneakidebul<br />

saxedrebad gaeSvaT da wlebis man-<br />

Zilze am bedkrul qaravans erCina Sindatovebuli<br />

ojaxebi, saxlebi, samezobloebi...es<br />

is adgilebicaa, sadac<br />

qalebs tradiciis Zafisgan morCilebis<br />

fardagebs aqsovineben, xSirad zed<br />

talaxiani fexi rom Seiwmindon, an ki<br />

xandaxan TviTonac Cawvnen da xeluxlebi<br />

siyvaruli itiron, iyviron...<br />

`lotis cols~ bevri mizezi aqvs, ise<br />

datovos codvis qalaqi, rom ukan ar<br />

moixedos.<br />

pirveli mizezi:<br />

ojaxi<br />

qmari, loti, nadireTa samgunebasamguneSuri<br />

sagvareulos warmomadgeneli,<br />

kudianobiT ganTqmulTa Camomavali;<br />

sami patara gogona, sami mirandulina,<br />

dedas Sekerili qurTukebi<br />

rom acviaT, dedasve amoqarguli franguli<br />

asoebiT: f.marita, anu firma marita.<br />

e.i. sami patara marituna, frangul<br />

peplebze leqsebis mcodne sami Cituna;<br />

dedamTili _ nadia nadire _ qvisgamxeTqi<br />

Selocvebis da patar-patara<br />

cxovrebiseuli saidumloebebis<br />

meTavisebure. ojaxSi konfliqtia _<br />

mesame mirandulinaze orsul lotis<br />

cols qmari muclis moSlas aZalebs,<br />

radgan aRar sWirdeba ojaxs asuli,<br />

ojaxs Ze unda, vaJi, gvaris da Camomavlobis<br />

gamgrZelebeli. coli asuls<br />

mainc aCens da loti mas saxlidan<br />

agdebs. amitom, roca marjvena mxarTan<br />

mfarveli angelozi adgas da<br />

ukiJinebs, ise datovos codvis qalaqi,<br />

rom ukan ar moixedos, wesiT, arc<br />

araferi unda ezidebodes lotis<br />

cols, ukanmosaxedi. ojaxma xom is Tvi-<br />

Ton gaswira... `vin ganmaSora me qristes<br />

siyvaruls~ _ kiTxulobs erTi<br />

personaJis romanis personaJi da ara<br />

aqvs pasuxi.<br />

meore mizezi:<br />

qveyana<br />

saxelad bonko, xanac _ bibliuri<br />

coRari an sodomi. moTuxTuxe geografiaa,<br />

iumoris qvamariliT Sezavebuli<br />

teqsti-qveyana, sadac adamianebi mudam<br />

erTi adgilidan meoreSi gadarbian da<br />

im pirvels wvaven, bugaven, cxrilaven;<br />

sadac, erTimeoreze uxerxuli da gaugonari<br />

ambebi xdeba, TiTqos siyvarulma<br />

samudamod aikra guda-nabadi da<br />

ukanmouxedavad sadRac gadaikarga;<br />

sadac, saqvelmoqmedo dafinansebaze<br />

myofi gazeTebis redaqciebSi yvelaze<br />

meti masala abortebze da eqstrasensebze<br />

iwereba, radgan moTxovnilebaa<br />

mkiTxvelisgan aseTi. yvelgan sagiJe-<br />

Tia, mefe ki moklulia da vin icis, iqneb<br />

odesme dro movides da xalxma is mTawmindazec<br />

dakrZalos (es pasaJi gansakuTrebulad<br />

sunTqvisSemkvrelia,<br />

radgan avtorsac da moTxrobis gmirsac<br />

uneblie naTqvami auxdaT _ gavida<br />

dro da xalxma `mefe~ mTawmindaze mar-<br />

Tla dakrZala, didi winaprebis gverdiT).<br />

wesiT, araferi unda eqaCebodes<br />

lotis cols, gaqcevisas ukan rom moixedos.<br />

`vin ganmaSora me qristes siyvaruls~<br />

_ kiTxulobs erTi persona-<br />

Jis romanis personaJi da ara aqvs pasuxi.<br />

mesame mizezi:<br />

samyaro da adamiani<br />

`Cven marsianis saxelosnoSi visxediT.<br />

yvela iq myofs erTi siyvaruli<br />

gvaerTianebda, es maias siyvaruli iyo.<br />

me maia Ciqovanze, amay qalze leqsi<br />

mqonda. kanti berekaSvils poema da<br />

moTxroba maia qurasbedianze, marsians<br />

leqsebi, moTxroba Tu dauwereli romani<br />

da grafikuli namuSevari _ didi<br />

maia... maia xan qali iyo, xan miwa, xan<br />

qalaqi, xan planeta, xan gazeTi. maia<br />

iluzi iyo~.<br />

araferma rom ar moganiWos Sveba am


1 - 14 Tebervali 2013<br />

meoce saukunis msoflio literaturaSi<br />

Znelad Tu moiZebneba mwerali,<br />

romelsac uari hqonda naTqvami saku-<br />

Tari nawarmoebebis ekranizaciis<br />

uflebis gayidvaze iseTi cnobili<br />

prodiuserebis, msaxiobebisa da re-<br />

JisorebisTvis, rogorebic iyvnen semiuel<br />

goldvini, brijit bardo, bili<br />

uailderi, st<strong>iv</strong>en spilbergi... Tumca,<br />

msgavsi mwerali namdvilad arsebobda<br />

da mas sakuTari principebisTvis sicocxlis<br />

bolomde ar uRalatia.<br />

riTi iyo gamowveuli misi sijiute<br />

ratom SeiZula ase hol<strong>iv</strong>udi ram<br />

aTqmevina mis literaturul gmirs, yvelaze<br />

ufro kinos ver vitan _ Wir<strong>iv</strong>iT<br />

mZuls, nurc mixsenebTo rogorc Cans,<br />

holden kolfildis siymawvilisdroindel<br />

oreuls, jerom selinjers,<br />

namdvilad hqonda saamiso mizezebi.<br />

selinjersa da hol<strong>iv</strong>uds Soris dapirispireba<br />

1948 wels daiwyo, misi moTxroba<br />

`konektikuteli kuti Zias~ mixedviT<br />

gadaRebuli filmis Caflavebis Semdeg.<br />

miuxedavad imisa, rom hol<strong>iv</strong>udis agenti<br />

doroTi oldingi mwerals pirdeboda,<br />

kargi filmi gamovao, kinosuraTma<br />

warmateba ver moipova. ufro metic,<br />

scenaristebma ise gadaakeTes misi<br />

moTxroba, rom mas ukve `konektikutel<br />

kut ZiasTan~ aRaraferi akavSirebda,<br />

TviT saTauric ki. aman, raRa Tqma unda,<br />

mwerlis aRSfoTeba gamoiwvia da sabolood<br />

aTqmevina uari sakuTari nawarmoebebis<br />

ekranizaciaze.<br />

Tumca, hol<strong>iv</strong>udTan dapirispirebas<br />

unda hqonoda ufro Rrma mizezebic<br />

saqme is iyo, rom gasarTobi xasiaTis<br />

hol<strong>iv</strong>udur filmebs selinjeri antixelovnebad<br />

da masobr<strong>iv</strong>i hipnozis erTerT<br />

saSualebad miiCnevda. `gaTavda sa-<br />

Sobao warmodgena da es oxeri kinoc<br />

daiwyo~, _ vkiTxulobT romanSi `Tama-<br />

Si Wvavis yanaSi~. mwerlis literaturuli<br />

gmiri, holden kolfildi, mokled<br />

yveba filmis Sinaarss, romelic mTlianad<br />

tragi-komikur iaffasian efeqtebzea<br />

agebuli da tradiciuli hefi endiT<br />

sruldeba. omSi wasul inglisel<br />

aristokrats, aleks, amnezia emarTeba.<br />

`gamova hospitlidan, xelSi joxi<br />

uWiravs, sacodavad miClaxunobs,<br />

mTels londons mo<strong>iv</strong>lis, magram vinaoba<br />

ar icis! sinamdvileSi hercogia, magram<br />

ar axsovs... mere uceb erT ubralo<br />

Seuxedav alal gogos gadaeyreba. avtobusSi<br />

adis is gogo da qari quds mostacebs.<br />

kaci waavlebs quds xels da miscems.<br />

avlen avtobusSi, dasxdebian da<br />

Carlz dikensze gaabamen saubars.<br />

or<strong>iv</strong>es sayvareli mwerali aRmoCndeba.<br />

is ki arada, am kacs Turme mudam Tan<br />

daaqvs `ol<strong>iv</strong>er tvisti~. aseve gogosac.<br />

swored aqedan iwyeba sentimentaluri<br />

abdaubdis mTeli seria. Cven vecnobiT<br />

dikensze Seyvarebuli qalis Zmas,<br />

romelic `omSi Turme eqimi iyo~, magram<br />

Semdeg depresia daewyo da galoTda.<br />

qali gamomcemelia, magram kargad ver<br />

misdis saqme, radgan loTi Zma fuls<br />

uxarjavs. bolos amneziiT daavadebuli<br />

hercogi wigns dawers, romelsac<br />

misi axali nacnobi gamoucems da `blomad<br />

fuls moxvetaven da is aris jvari<br />

unda daiweron, rom uceb saidanRac meore<br />

qali gamoCndeba, marsia~, romelic<br />

Turme adre hercogis Seyvarebuli<br />

iyo, manam is mexsierebas dahkargavda.<br />

marsias aleki dedamisTan miyavs,<br />

romelic, rogorc irkveva `RamurasaviT<br />

brma yofila~. Seuxedavi qali aleks<br />

ZaliT agdebs, radgan ar unda masa da<br />

marsias xeli SeuSalos. `wava es kaci,<br />

magram mexsiereba mainc ar daubrundeba~.<br />

saqmes verc misi didi daniuri ZaR-<br />

literaturuli gazeTi<br />

Temur gabunia<br />

dapirispireba hol<strong>iv</strong>udTan<br />

`Jurnalisti: mwerali kompromisze midis, roca Tanxmdeba kinosTvis imuSaos<br />

folkneri: ueWvelad, radgan kinoxelovneba Tavisi bunebiT kolaboracionistulia,<br />

nebismieri kolaboracionizmi ki kompromissac gulisxmobs. daTme, rom sanacvlod<br />

raRac miiRo, sityva kompromisic xom swored amas niSnavs~.<br />

nawyveti 1956 wels Jurnal The Paris Review-Si<br />

gamoqveynebuli interviudan.<br />

li Svelis, romelic Seaxteba da elaquceba,<br />

verc saTamaSo daTunia, bavSvoba-<br />

Si gverdidan rom ar iSorebda da verc<br />

brma deda, saxes xelebiT rom usinjavs.<br />

`magram ara da ara~, hercogs `mexsiereba<br />

ar ubrundeba~. da ai, filmis re-<br />

Jisori originalur gadawyvetilebas<br />

poulobs: `erT dRes biWebi krikets<br />

TamaSoben ezoSi da burTi uceb am kacs<br />

ar moxvdeba TavSi!~ kriketis burTma<br />

yvelaferi Tavis adgilas daayena: hercogs<br />

mexsiereba daubrunda; im Seuxedav<br />

qals ki, wigni rom gamouca, male colad<br />

SeirTavs; misi `loTi Zma nervebs<br />

daimSvidebs da alekis dedas Tvalebis<br />

operacias gaukeTebs~; qals mxedveloba<br />

ubrundeba. `mere loTi Zma da marsiac<br />

Seiyvareben erTmaneTs. sul bolos<br />

yvelani did sufras usxedan da siciliT<br />

mucelze ifxriwebian, radgan is uSvelebeli<br />

daniuri ZaRli Semovardeba<br />

da lekvebs SemoaTrevs...~ holden kolfilds<br />

ar esmis, ra acinebda xalxs, aqamde<br />

albaT `xvadi Tu egonaT ZaRli~ _<br />

ambobs ironiulad mwerlis literaturuli<br />

gmiri. holdens yvelaze metad is<br />

ancvifrebs, rom am biTurul suraTze<br />

mayurebeli tiris, msgavsi filmebis sanaxavad<br />

ki lamis kilometrian rigebSi<br />

dgebian. mas is ki ar uSlis nervebs,<br />

xalxi kinoSi rom dadis, mocaleobis<br />

Jams kaci SeiZleba gaerTos kidec,<br />

gulisamrevi _ antixelovnebis gafetiSeba<br />

da misi fanatikuri siyvarulia,<br />

holdens miaCnia, rom am filmebiT gulaCuyebuli<br />

xalxis umetesoba, yovel<br />

SemTxvevaSi, aTidan cxra mainc nabiWvaria<br />

da gulbilwi. radgan SeuZlebelia,<br />

is, vinc msgavsi TvalTmaqcobiT ixibleba,<br />

Tavad ar iyos TvalTmaqci.<br />

ai, aseTi mkacri ganaCeni gamoutana<br />

komerciuli xasiaTis gasarTob filmebs<br />

selinjeris literaturulma gmirma...<br />

Tumca, imave nawarmoebSi mkiTxveli<br />

ecnoba kidev erT personaJs _ holdenis<br />

umcros das, fibis, romelsac araTu<br />

uyvars kinoxelovneba, aramed zogier-<br />

Ti filmi zepiradac ki icis. rac mTavaria,<br />

fibis, miuxedavad imisa, rom asakiT<br />

pataraa, kargi filmis cudisgan<br />

gamorCevis unaric gaaCnia, riTic<br />

holdeni amayobs kidec: `vTqvaT, biTurul<br />

suraTze waiyvane, maSinve mixvdeba,<br />

rom biTuruli suraTia. karg suraTze<br />

waiyvan _ kargi suraTiao,<br />

getyvis... yvelaze ufro `ocdacxrameti<br />

safexuri~ uyvars, ai, robert donaTi<br />

rom aris Sig. zepirad icis mTeli<br />

filmi, imitom rom aTjer mainc gveqneba<br />

nanaxi...~ rogorc irkveva, holdensac<br />

uamravjer unaxavs es filmi, rac imaze<br />

metyvelebs, rom arc is iyo gulgrili<br />

kinoxelovnebisadmi, ufro metic,<br />

selinjeris qaliSvilis, margaretis<br />

memuaruli wignidan `Dream Catcher~<br />

CvenTvis naTeli xdeba, rom `ocdacxrameti<br />

safexuri~ ara mxolod fibis,<br />

aramed TviT mwerlis sayvareli<br />

filmic iyo, iseve, rogorc `gigi~ da<br />

`qalbatoni qreba~. komediuri Janridan<br />

mas Turme yvelaze metad laureli da<br />

hardisa da fildzis filmebi mowonda.<br />

selinjers kinoxelovneba rom uyvarda,<br />

amas misi Zveli megobari, `niu<br />

iorkeris~ Jurnalisti da literatori,<br />

lilien rosic adasturebs. misi<br />

azriT, selinjers axasiaTebda zogier-<br />

Ti msaxiobis gamorCeviT Seyvareba, zogierTis<br />

ki piriqiT, moZuleba. magali-<br />

Tad, Zalian mowonda eni bankrofti,<br />

odri hepberni ki ara. xolo rac Seexeba<br />

`did iluzias~ Jan gabenis monawileobiT,<br />

is Turme uamravjer hqonda nanaxi...<br />

Taviseburi Sexeduleba hqonda mwerals<br />

Teatraluri xelovnebisadmi. ai,<br />

ras urCevs mis literaturul oreulad<br />

miCneuli badi glasi umcros Zmas, zuis,<br />

msaxioboba rom gadauwyvetia: `vTqvaT<br />

da Teatri airCie, iluziebi arc am<br />

SemTxvevaSi unda gqondes. ginaxavs ki<br />

odesme mSvenieri warmodgena alublis<br />

xis ar miTxra rom ginaxavs. radgan msgavsi<br />

ram aravis unaxavs. Sen SeiZleba<br />

nanaxi gqondes `STagonebiT savse~ an<br />

`kompetenturi~<br />

dadgmebi, magram ara<br />

mSvenieri. ar arsebobs<br />

iseTi warmodgena,<br />

scenaze myofebs zustad<br />

rom gadmoecaT am<br />

piesis yvela niuansi...<br />

Cexovis talanti ki bolomde<br />

mietanaT mayureblamde~.<br />

`freni da<br />

zuiSi~ saubaria tolstois<br />

`omi da mSvidobis~<br />

idealuri ekranizaciis<br />

SeuZleblobazec,<br />

radgan<br />

TviT genialuri re-<br />

Jisoric ki ver moaxerxebda<br />

mTeli rigi<br />

esse<br />

7<br />

aRwerilobiTi epizodebis<br />

ekranze gadatanas<br />

maTi `arafotogenurobis<br />

gamo~. films verc dimitri<br />

popkinis musika uSvelida da verc romelime<br />

varskvlavis, vTqvaT, ana manianis<br />

TamaSi nataSas rolSi. selinjeris<br />

azriT, tolstois talantis ekranze<br />

srulfasovnad warmoCenas vercerTi<br />

reJisori da msaxiobi ver SeZlebda. amrigad,<br />

mwerals TviT scenebisa da dialogebis<br />

siuxviT cnobili `omi da mSvidobis~<br />

ekranizacia miaCnda rTul da<br />

TiTqmis SeuZlebel saqmed, amitom, ra<br />

gasakviria, ZiriTadad Sinagan monologebze<br />

agebul sakuTar romanze filmis<br />

gadaRebis mosurneebi c<strong>iv</strong>i uariT<br />

rom gaestumrebina gavixsenoT, ra miswera<br />

man 1956 wels erT-erT prodiusers,<br />

mister herberts:<br />

`TamaSi Wvavis yanaSi~ romanis yvela<br />

Tvisebis mqone romania. masSi aris mza<br />

`scenebic~ _ amas sulelic ver uaryofs<br />

_ magram, Cemi azriT, wignSi aqcenti<br />

gakeTebulia mTxrobelis xmaze, mis<br />

amouwurav Taviseburebebze, gamor-<br />

Ceul da sruliad ind<strong>iv</strong>idualur<br />

damokidebulebaze mkiTxvelisadmi,<br />

romelic, amave dros, misi msmenelicaa;<br />

mis komentarebze quCis gubeebSi<br />

CaRvrili benzinis cisartyelebis<br />

Sesaxeb; filosofiur damokidebulebaze<br />

tyavis Cemodnebisadmi, an vTqvaT,<br />

kbilis pastis carieli yuTebisadmi...<br />

diax, aqcenti yovel<strong>iv</strong>e amaze, anu mis<br />

Sinagan samyaroze keTdeba, amitom ar<br />

iqneba legitimuri, mTxrobeli miseuli<br />

Txrobis manerisgan rom davacalkevoT...<br />

ra Tqma unda, SesaZlebelia misi<br />

fiqrebi uxeSi Carevis Semdeg dialogebad<br />

gadakeTdes an cnobierebis nakad-<br />

Tan mimsgavsebul gabmul monologad,<br />

magram es marTlac rom nawarmoebze<br />

Zaladoba iqneba da sxva araferi. Tuki<br />

romanSi marto darCenili literaturuli<br />

gmiris fiqrica da saqcielic<br />

Zalian bunebr<strong>iv</strong>i gveCveneba, scenaze,<br />

TviT saukeTeso dadgmis SemTxvevaSic<br />

ki, es yvelaferi fsevdosimulaciad<br />

iqceva, Tuki aseTi sityva saerTod arsebobs<br />

(Tumca, mgoni, arc arsebobs)~.<br />

selinjers verc ki warmoudgenia,<br />

rogor SeZleben msaxiobebi misi romanis<br />

personaJebis, fibisa da holdenis,<br />

gansaxierebas. `ginaxavT odesme iseTi<br />

msaxiobi bavSvi, fexmorTxmiT rom<br />

Camojdeba sawolze da es bunebr<strong>iv</strong>ad<br />

gamouva darwmunebuli var rom ara~.<br />

mwerals arc holden kolfildis rolis<br />

Semsrulebeli msaxiobi eguleba<br />

sadme da arc iseTi reJisori, romelic<br />

romelime axalgazrda, mgrZnobiare da<br />

Tundac niWier msaxiobs auxsnida, Tu<br />

rogor eTamaSa es roli...<br />

is, visac wakiTxuli aqvs selinjeris<br />

1946 wliT daTariRebuli werili hemingueisadmi,<br />

uTuod mixvdeba, Tu ratom<br />

ver warmoedgina mwerals holdenis<br />

rolSi hol<strong>iv</strong>udis romelime msaxiobi...<br />

mizezi mart<strong>iv</strong>i iyo. c<strong>iv</strong> sangarSi mdgari<br />

ufrosi serJanti selinjeri, romlis<br />

irgvl<strong>iv</strong>ac yoveldRiurad iRupebodnen<br />

TanamebrZolebi, xolo zogs ki fexebi<br />

eyineboda, Tavadve ocnebobda sakuTari<br />

moTxrobis `mcire amboxi medison-aveniuze~<br />

literaturuli gmiris<br />

Sesaxeb piesa daewera, mTavari roli ki<br />

TviTve eTamaSa da ara vinme sxvas...<br />

hetgervaldis sisxlian brZolebSi<br />

saswauliT gadarCenilma selinjerma<br />

marTlac dawera romani (da ara piesa)<br />

holden kolfildze, romelmac mas<br />

msoflio aRiareba moutana, magram,<br />

bunebr<strong>iv</strong>ia, is sxvas veravis andobda<br />

holdenis rolis TamaSs, radgan erTaderTi<br />

adamiani, romelsac amis ufleba<br />

hqonda, Tavad mwerali jerom de<strong>iv</strong>id<br />

selinjeri iyo!<br />

samyaroSi, ocneba mainc moganiWebs.<br />

iluzia mainc gagaSlevinebs cotaxniT<br />

frTebs, wamogayenebs Sen<strong>iv</strong>e xorcis<br />

kubodan da Segaxedebs ugumbaTo Wer-<br />

Si _ varskvlavebSi, romlebic Zalian<br />

gvanan Sengan gauCenel Svilebs da vin<br />

icis, ra siyvaruli gaaba maTTan...<br />

lotis cols xSirad Svelis saxelosno<br />

_ anu samyaro, romelic mieca<br />

mas, raTa Tavi igrZnos adamianad. am<br />

samyaroSi poetebi cxovroben da isini<br />

erTmaneTs leqsebiT elaparakebian.<br />

isini amerikaze laparakoben _<br />

rogorc gaRwevis, Tavdaxsnis, gadar-<br />

Cenis gzaze, isini RmerTzec laparakoben<br />

da wuxan, rom gadafxekil<br />

freskebad iqcnen...isini samyaros zedaSeebi<br />

arian _ saxelosnos poetebi,<br />

da isini angelozebis aCrdilebic arian,<br />

erT-erTi maTganis personaJi ki yvelas<br />

saTqmels ambobs: `vin ganmaSora me<br />

qristes siyvaruls~<br />

saerTo siyvarulis obieqti _ maia<br />

_ iluziaa. es adamianebi iluziam<br />

daRupa. mTeli es qveyanac iluziam<br />

daRupa da imitomac gaCnda axali gza<br />

_ amerika. wesiT, ar unda undodes ukan,<br />

iluziisken mixedva lotis cols, wesiT,<br />

arc iq unda darCenodes raime...<br />

ase iSleba erTi qalis cxovrebis<br />

fonze mTeli qveynis retrospeqt<strong>iv</strong>a,<br />

Tavisi lokaluri Tu zogadkacobriuli<br />

niuansebiT. es `meoredmosvliswina~<br />

moTxrobaa, sadac ganzogadebulia<br />

mTavari tk<strong>iv</strong>ili _ usiyvarulobis<br />

tk<strong>iv</strong>ili. uRmerTobis mizezi. gadarecxili<br />

freskis _ adamianis _ Sedegi.<br />

da iseTi SemaZrwunebelia es tk<strong>iv</strong>ili,<br />

iseTi mwarea sakuTari Tavis<br />

tyavidan gamosvla, es TavisTavSi ayra<br />

da gadabargeba, roca ukve aSkarad gixmoben,<br />

roca aTi marTalic aRaraa<br />

dedamiwaze da, erTaderTi gzaRa dagr-<br />

Cenia, raTa gadarCe, iseTi mware da Znelia<br />

es yovel<strong>iv</strong>e, rom aTasjer gulSi<br />

unda imeoro: ukan ar miixedo! ukan ar<br />

miixedoT! Tu marTla giyvarT, ukan<br />

aRar miixedoT! Tu marTla gwamT, ar<br />

miixedoT! saqarTvelos gaficebT,<br />

Svilebs gaficebT, qristes gaficebT<br />

– diax diax, xom Tavi mogaqvT qristian<br />

erad _ ukan ar miixedoT! gaecaleT<br />

Tqvens warsuls, gaTavisufldiT yvelafrisgan,<br />

rac ukan dagrCaT, ukan<br />

izrunon uknisa, ukan warsulia, ukan<br />

momavalicaa, romelic, Tu miixedavT<br />

_ SegezarebaT!<br />

aTasjer unda imeoro da arasdros<br />

gaixseno, rom am cdunebas ver gauZlo<br />

lotis colma da miixeda. or<strong>iv</strong>em _<br />

bibliaSic da am patara moTxrobaSic.<br />

da uecrad iqca veeba siyvaruli maradisobis<br />

marilsvetad.


8 poezia<br />

literaturuli gazeTi<br />

dekembris leqsi<br />

gadavabare litmuzeums Cemi arq<strong>iv</strong>i,<br />

damrCa rveuli, es sarkmeli, baRi, qar-wvima<br />

da is ucnobi, horozonts rom umzers mag<strong>iv</strong>iT,<br />

vinc dedamiwa akvan<strong>iv</strong>iT gulSi arwia.<br />

qoTnis mcenaris miwa ise bednieria,<br />

rom yvavilebad amzeurebs Tavis siwrfeles<br />

da mtveri, sx<strong>iv</strong>Si mofusfuse, maTi mtveria,<br />

guSin rom iyvnen, dRes aryofna rom Seiferes...<br />

Sen aqve xar da mondobili mTeli arsebiT,<br />

geZeb, gpoulob da me Seni Ramis mexre var,<br />

Tavs makiTxeben gardasuli drois arzebi<br />

da Tqveni ferfli namcec-namcec mxrebze meyreba.<br />

me isev Cemi codvis codna Tu amamaRlebs,<br />

sxvisTvis ki ara, CemTvisac ki viqec igavad,<br />

TiTqos CemSi xar, Tan ara xar da is manaRvlebs,<br />

rom me ar vici da sadac xar, suliT iqa var.<br />

vinc ferebs arTmevs am vel-mindvrebs, igi Semosavs<br />

am gareubans da am dReebs Cvenze dageSils,<br />

saswaulia Cem wyvdiadSi Seni Semosvla<br />

da es simdidre, ukidures siRatakeSi!<br />

g<strong>iv</strong>i <strong>alxaziSvili</strong><br />

ra simkveTrea!<br />

amodi CemTan,<br />

amo, amo,<br />

amoxalisdi...<br />

mwvane TvalebSi molisferi dardi gadadis,<br />

Semoxval, kalTas Semohyveba suni mkaTaTvis...<br />

kretinkoss<br />

is gamudmebiT sicrues Cxibavs,<br />

jRabnis da jRabnam aqcia jRibad...<br />

winasaaxalwlo epistole<br />

banaluri dasasruliT<br />

xelovnur naZvisxis feradi brWyviali<br />

gamoscris sic<strong>iv</strong>es, _ Ramis cas edreba...<br />

da dro arc suleli, magram arc Wkviani,<br />

sadac Cven varsebobT, mxolod iq eTreva.<br />

bavSvebs ki Tvalebi mudam aq rCebodaT<br />

da miacilebdi simReriT Sinamde,<br />

iq Rame gaxsnida zRaprebis Cemodans,<br />

moxsnida gudasac da mere... fSvinavdnen<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

refreni<br />

drodadro raRac gvakldeba da vavsebT erTmaneTs _<br />

sunTqviT, saubriT, miniSnebiT, gulis siTboTi,<br />

me Sengan mxolod siyvaruli minda, RmerTmani<br />

da rom SemeZlos mTel samyaros Sen dagiTmobdi..<br />

magram aq ar xar, paralelur droSi binadrob<br />

da Zveleburad ama soflis ar xar stumari,<br />

sakmarisia gamogixmo da moginatro,<br />

rom Sens unebur siaxloves vxvdebi gumaniT.<br />

rogorc zRaparSi, Seni suli albaT Citia,<br />

SemomeCvie da Tavs iqcev gulSi SefreniT<br />

da Seni frTebis aRmafrena ise mCatea,<br />

rogorc simRera, sulis moTqmis bolo refreni...<br />

...Sen nelTbili xar...<br />

gaxsovs, saidan Camovardi,<br />

roca pirveli siyvaruli miatove!<br />

ver moicale sinanulisTvis,<br />

gulisTvali dagexuWa da veRar axel,<br />

veRarc sityva amoRerRe<br />

da gulSiac veRar ga<strong>iv</strong>le...<br />

Sen nelTbili xar,<br />

arc c<strong>iv</strong>i xar da arc cxeli xar...<br />

moinanie,<br />

Rame fiqrSi gadaaTeTre<br />

da ganTiadi gaCuqebs varskvlavs...<br />

veRar xedav, es naTeli cidan Camodis,<br />

Tu udabnoa da miraJiT geTamaSeba!<br />

igi Cans, rogorc qviSis saaTi,<br />

uCumrad gviwovs da qviSad gvaqcevs<br />

da Cven, rodesac mzis peSvidan CamoviclebiT _<br />

Cven<strong>iv</strong>e ferfli Tavze gveyreba...<br />

ar daijereb, vidre xeliT ar Seexebi,<br />

vidre TvaliT ar dainaxav, ar daijereb,<br />

rogor mimodis Svid lampars Soris,<br />

da uTvalavi Tvali Sehyurebs...<br />

Sen sulSi ar xar,<br />

radgan sulma migatova,<br />

suli Sengan amoipara...<br />

igi, erTxelac, dabrundeba<br />

da Sens lampars vidre gadaswevs,<br />

moizileba Seni bedi, rogorc ayalo,<br />

iqneb moaswro,<br />

iqneb bgeram amoaRwios<br />

da sityvas guli amoayolo.<br />

* * *<br />

Camoiqrolebs dasavleTis ymawvili qari,<br />

suls Seuberavs Rrublis ialqnebs,<br />

aq yvela sezons Tavis xibli aqvs<br />

da Zveleburad maforiaqebs.<br />

...rac aqve xdeba<br />

adevnebia yoveldRiur zrunvas da fusfuss<br />

wyvetil frazebad amoRweul fugis Tanxleba,<br />

is irindeba, preludiis mimalul fosfors<br />

inaxavs gulSi da ar icis, ra enaRvleba,<br />

an ratom aris yvelaferi feriscvalebiT<br />

gaJRenTili da gamsWvaluli da mzis naTebiT<br />

aRsavse gulebs exilebaT gulis Tvalebi<br />

da Cveni CrdiliT dros iTvlian mzis saaTebi.<br />

me aqve vcxovrob, sadac bgera kviparos<strong>iv</strong>iT<br />

amoizarda da fesvebiT guls moeWida,<br />

me SemeSinda, rom diskantma ar momiparos<br />

da me Wupr<strong>iv</strong>iT amovfrindi beber eWvidan.<br />

ra naTelia yvela bgera, wuTi, salami<br />

da es sityvebi mtevnebia Camokrefili,<br />

aris venaxi, aris lerwi, aris walami,<br />

sTvlis molodini da cxovreba apokrifuli.<br />

* * *<br />

visac ki Tvali gavayole, is CemSi darCa,<br />

visac ki guli gavatane, Tan wamiyola,<br />

aba, ra vuTxra wuTisofels, am beber farCaks,<br />

aRarc ki vici, is iyo Tu ara iyo ra...<br />

radgan uSenod nugeSic ki araferia<br />

da am sofelSi amaoa yofna uSenod,<br />

rom Seni sunTqva cis bagidan danaberia<br />

da vcdilob sityviT samalavi amovuSeno.<br />

Cven xom im wuTSi vibadebiT, romelSic vkvdebiT,<br />

gansxvavebuli arseboba drois fandia,<br />

me mjera Seni dumilis da uxilav kdemis,<br />

sxva danarCeni, ra Tqma unda, siafandia.<br />

Cemi dReebi, rac meboZa, zoziniT midis<br />

da es cxovreba droebiTi misamarTia,<br />

aris imedi, aris rwmena da aris miTi<br />

da guliscema... axla guli mzis saaTia.<br />

* * *<br />

visTanac sulis moTqma SemeZlo,<br />

isini TiTqmis aRar arian...<br />

mikvirs Cemi martoobis uwonadoba...<br />

etiudi<br />

amexileba zogjer Tvali<br />

da s<strong>iv</strong>eluris<br />

ielvebs wuTi:<br />

finiSamde asi metria;<br />

da veferebi,<br />

vZerwav rogorc iuveliri<br />

am simartoves,<br />

am simZimes, asimetriuls.<br />

is aqve darCa,<br />

da bnel fonze ise TeTria,<br />

davelodebi da izrunebs xvale xvalisTvis,<br />

vamCnev Sen fiqrebs, Sens survilebs,<br />

isini, vinc wahyvnen burTebs sahaeros,<br />

TviTon rom beravdnen da viRac fuSavda,<br />

ho, zogi TamaSis sunTqva saharaa<br />

da zogjer vardnasac xom ara uSavda!<br />

diliT ki minebze yinulis maqmanebs<br />

SeeZloT TamaSis fragmenti enatraT<br />

da is, rac xsovnaSi guldasmiT dagmane,<br />

SenSi gadaiqca Crdilebis Teatrad.<br />

gadavsebulia Seni kulisebi<br />

musikiT, saubriT da usaxurobiT<br />

da yvela maTganSi Sen igulisxmebi<br />

da yovel maTgansac Sen emsaxurebi<br />

Seni warmosaxviT, Zveli rekvizitiT,<br />

sityviT, moTminebiT, vordiT da sisxliTac<br />

da Sen xar magniti, unda migizido,<br />

rom mze amovides sinaTlis misxlidan.<br />

radganac TviTon dro drois mparvelia,<br />

zogisTvis yulf<strong>iv</strong>iT wuTis gamnaskveli<br />

yoveli sunTqva _ pirvelia,<br />

mudam pirvelia an ukanaskneli..<br />

* * *<br />

vis gaugia aqilevsi da uim-quslod,<br />

Tan uim-miTod, uim-qveynod, Tanac uTavod,<br />

win m<strong>iv</strong>iswrafiT gamudmebiT, mxolod ukusvliT<br />

da ukusvliTac SeiZleba winsvla udavod.<br />

mTlad aqilevsis qusli xar da ar mebralebi<br />

an eg sityvebi sicrueze vin agilesa!<br />

ararsebulma cecxlma, TvalSi rom gibrialebs,<br />

verc virtualur s<strong>iv</strong>rceebSi iaqilevsa.<br />

mwared wasaRiRinebeli<br />

gamkacrda toni gviani Semodgomis,<br />

xmaSi qar-wvima da Jaltami gaeria,<br />

Cemi saficari isev gaeroa<br />

da mSobliuri haeria.<br />

svamen, ilxenen, moicales,<br />

Rimili im sityvis ovalia,<br />

romelic ar amoTqva Cinovnikma,<br />

radgan dumilis movalea.<br />

gamkacrda toni Semodgomis,<br />

dasrulda nardi oriT ori.<br />

me es saguSago Semiyvarda<br />

da Cemi evropeli monitori.<br />

ruseTi isev ruseTia,<br />

Zlieri uamrav moniT ari,<br />

angrevs, aCanagebs, anadgurebs...<br />

dRiurSi aRniSnavs monitori.<br />

mSvidia Zili dasavluri,<br />

komformistulad mo-netar-o,<br />

rusi rom mitacebuls isakuTrebs,<br />

guldasmiT akvirdeba monitori.<br />

gamkacrda toni gviani Semodgomis,<br />

xmaSi qar-wvima da Jaltami gaeria,<br />

Cemi imedi gaeroa<br />

da patriotuli haeria.


1 - 14 Tebervali 2013<br />

* * *<br />

deda terezas naambobidan<br />

namcec-namcec Seeqceva mSieri bavSvi<br />

da puris naWers gulSi ixutebs...<br />

_ Wame, patarav, Sen xom gSia<br />

nu gerideba!<br />

_ mere puri rom gamiTavdes!<br />

erTi nabiji<br />

ara. karamde nu gamacileb<br />

da gzaSi Tvalsac nu gamayoleb,<br />

nu gamomyvebi arsad mimavals,<br />

mTeli suliT da mTeli arsebiT,<br />

daxuWe Tvali Ria sarkmelTan<br />

da madlieri iyav dumilis<br />

da usityvobis suliT avsebis.<br />

radgan Sen CemSi isec darCebi<br />

musikiT, fiqrSi rom Seayovne,<br />

gicnob finjani yavis orTql<strong>iv</strong>iT,<br />

Sopenis valsis naRvlian treliT,<br />

tembriT... yvelafers nu momayoleb.<br />

me xom yovelTvis sadRac m<strong>iv</strong>d<strong>iv</strong>ar,<br />

maSinac, roca TiTqos aqa var,<br />

mziT avsebuli SenTan vbrundebi,<br />

rom gamovtaco dros Seni Tavi,<br />

veRaraferma ver Semakava.<br />

ra saTuTia Cveni Sexvedra<br />

ra saTuoa da es saTiTe<br />

aryis Tvals axels da male xuWavs,<br />

simRerasaviT dauvlis ZarRvebs,<br />

igi himnia da Sen gadidebs!<br />

Sen uTqmeladac igeb Cem ambavs<br />

da usityvobiT aRwev Cemamde,<br />

da me ar vici, ra unda giTxra _<br />

erTi nabiji mrCeba yovelTvis _<br />

aRsasrulidan gadarCenamde.<br />

literaturuli gazeTi<br />

kabis niaviT Seqaneba ferad buStebis,<br />

romlebic Turme gauberavs SoTa CantlaZes,<br />

damwyvdeul sunTqvas poetisas gavuyuCdebi,<br />

arc mzeqalaze aRar vfiqrob, aRarc CaTvlaze.<br />

Cveni Tvalebi martoobis auzebia,<br />

miliardebis simartoves mwyemsavs msoflio,<br />

savse rac iyo, axla isev aRuvsebia<br />

da SerCi dumils, SenisTana beber sufliors!<br />

werili mesame<br />

giorgi baqaniZes (brats)<br />

is erTi xmaa, rom iRviZebs<br />

da meordeba,<br />

magram ki ar meoraddeba.<br />

dinebas usmen. raRac mudam miedineba,<br />

modis da midis,<br />

midi-modis gauCereblad,<br />

is mzes ireklavs, cremls saTvale Seemineba,<br />

roca ixsenebs warsuls qceuls vauCerebad.<br />

is erTi xmaa, rom iRviZebs da rutinulad<br />

kvlav imeorebs: ga... ga... gakup... gakuponeba...<br />

gauCexiaT es tyeebi amer-imerSi<br />

da agrZeleben saxate tyis gakuboebas.<br />

kubokrulia es pijaki antaliuri,<br />

yurmokrulia yvela sityva, rac gaigone,<br />

vinc kubo ikra, sacodavi iq wevs ufsonod<br />

da naRvlob Zmobils,<br />

uneblies misdev striqonebs:<br />

RmerTo, uSvele, sxvebsac Tvali ar dauvsono...<br />

poezia 9<br />

es gogo, vercxlis qaRald<strong>iv</strong>iT mudam WriWina<br />

da vercxlisferi, gaJrJolebiT eZebs Sokolads,<br />

masSi rom ido da Tavi rom gamoiCina<br />

da mware wlebma miawyevla, miaqoqola..<br />

Senc xom fiqrobdi,<br />

rom mowyvetdi taSs da gvirgvinebs<br />

da umweobam rom mogwyvita, saubedurod,<br />

Sen unda Cawve Sens RameSi, amoigmino<br />

da damRrCval haers xeli unda waufaTuro,<br />

rom iqneb rames miakvlio xeli xelebiT<br />

da moixelTo, radgan ise veRar irwmune,<br />

xeluxlebeli qimerebi da saxelebi,<br />

dgaxar da eZeb, ver poulob da mxrebs iwurav.<br />

bedze mogiswro moRiRine giorgobisTvem,<br />

agasaubra, agazraxa, dagca qadagad,<br />

saiT midixar, amoxapul dReebs rom misdev,<br />

droSi, romelsac boqlom<strong>iv</strong>iT adevs yadaRa.<br />

SegekumSeba vernaTqvami sityva gul<strong>iv</strong>iT<br />

da gulTan erTad sityvawasuls eZeb pauzas<br />

da sulismoTqmis molodini gamoulevi<br />

SenSi qceula okeanis wveTad _ auzad...<br />

gauazrovda yovel<strong>iv</strong>e usiyvarulo<br />

da am qaosis daRliloba iTxovs simwyobres,<br />

atonalurad Zvirfaso da musikaluro,<br />

aRarc ki gaxsovs, sad da rodis gadaicxovre...<br />

am ucnob xalxSi erTi xmaa, Tavs rom ar eZebs,<br />

is CvenTvis ismis, rom davixsnaT Tavi im wridan,<br />

yulfad rom gveqca da ver vamCnevT, ise viRrCobiT,<br />

da verc ki vigebT, Cveni sityva rom daiwrita,<br />

Cven davbrundebiT Sen Zaxilze, meuTvalave<br />

uxmo tiriliT amovaRwevT wreTa simwridan.<br />

* * *<br />

isev Sens sunTqvas vayuradeb,<br />

mixaria, Soriaxlos rom megulebi,<br />

siCumes Seni guli rom ucems...<br />

* * *<br />

ra sifrifana kedlebia...<br />

wuxs mezobeli da fiqrobs qalze,<br />

romelic cxovrobs<br />

mxolod asTmur spazmebs Soris arsebul droSi<br />

da aRar brazobs, rom igi axlac<br />

simSvides urRvevs, gabmul xvelebiT,<br />

ar elodeba, rodesac qali –<br />

suls moibrunebs xelovnur sunTqviT<br />

da gadaRlili ipovis sizmars,<br />

romelsac mudam kargavs<br />

da mere isev ibrunebs.<br />

ra sifrifana kedlebia...<br />

axsovs Soreul bavSvobaSi,<br />

mdinareSi daRrCobas rom gadaarCines<br />

da wvalebiT suli moiTqva<br />

da samyaro rom SeisunTqa<br />

da TvalSi rom Suqi Caudga...<br />

is iqve iyo.<br />

werili meore<br />

Zvirfaso liza, Sen simarTle gexamuSeba<br />

da gaxsenebac aRar ginda, rac amoSale<br />

mexsierebis ufskrulidan; is ki muSaobs,<br />

zogjer xmamaRla, xan CurCuliT wamoroSaven.<br />

veras gaawyob, albaT, pirsac ver moukuprav,<br />

Sen xom erTi xar, isini ki aTasebia,<br />

aba, Sens ambavs ras gaumxel cas mouqufravs,<br />

verc vinmes, visac avsulebi ar dasevia.<br />

Sen, ucnobiles gardacvlilTa Wirisufalo,<br />

dedaze metad, Zmaze metad, anu ufrore,<br />

ucnob-nacnobis satk<strong>iv</strong>ars rom ginda ufaro<br />

da ymawvilkacebs wakvnesebiT Tvals rom ubroleb.<br />

maxsovs Seni da, gaanaTlebs RmerTi sabralos,<br />

moxuci dedac, sxva drois da s<strong>iv</strong>rcis Svilebi,<br />

xom SeiZleba Zvelma bzarma ar inapralos<br />

da martis qarSi Sin dabrundnen da SeSlilebis


10 literaturuli gazeTi<br />

interviu<br />

literatori<br />

manana kvaWantiraZe<br />

SoTa rusTavelis saxelobis qarTuli literaturis institutis mecnier-TanamSromeli,<br />

filologiur mecnierebaTa doqtori, literaturaTmcodne<br />

manana kvaWantiraZe 80-ze meti samecniero statiis, literaturuli<br />

werilisa Tu esses avtoria. gamocemuli aqvs wignebi: `me Cems sakuTar Senobas<br />

vageb”, `oTar WilaZis mxatvruli sistemis semiologiuri aspeqtebi”,<br />

`werilebi literaturaze”, `gameoreba”. araerTi welia, qalbatoni manana<br />

pedagogiur saqmianobasac eweva da mdidar mecnierul gamocdilebas sxvadasxva<br />

un<strong>iv</strong>ersitetis studentebs uziarebs.<br />

mis literaturul-kritikul naSromebs, vfiqrob, gansakuTrebiT gamoarCevs<br />

is, rom qarTul mwerlobas msoflio literaturis konteqstSi ganixilavs<br />

da mkiTxvels saSualebas aZlevs, ama Tu im avtoris Semoqmedebas yvelaze<br />

maRali mxatvruli azrovnebis `gadmosaxedidan~ Sexedos, amavdroulad<br />

Zalian axlos m<strong>iv</strong>ides masTan, xeliT Seexos, siRrmeebs Cawvdes da ipovos,<br />

Tu ram sapovnelia.<br />

_ literaturis mkvlevari, kritikosi,<br />

upirvelesad, erTguli mkiTxvelia.<br />

amis Sesaxeb erTgan werT kidec.<br />

TqvenSic `mkiTxvelma~ xom ar gansazRvra<br />

profesiuli arCevani<br />

_ literaturis erTguli mkiTxveli<br />

bavSvobidan viyavi. ojaxSi yvela<br />

kiTxulobda da saerTod, Cems TaobaSi<br />

literaturiT dauinteresebloba cud<br />

tonad miiCneoda. pirveli gamocda<br />

`erTgulebaze~ rva wlisam Cavabare,<br />

roca didi ZalisxmeviT bolomde wavikiTxe<br />

mozrdili sabavSvo wigni `ianluqses<br />

patara ambebi~. maxsovs, baltiispireTis<br />

patara soflis istoriebi<br />

iyo, mosawyeni da ucnobi garemo, dune<br />

siuJetebi. SeiZleba, maSin meCveneboda<br />

ase. dRemde ver amixsnia, ra Zalam mimayvanina<br />

bolomde. samagierod, amis<br />

mere CemTvis aRar arsebobda sabavSvo<br />

da arasabavSvo, Zneli da advili wigni,<br />

yvelafers vkiTxulobdi. literaturisadmi<br />

profesiuli interesi gacilebiT<br />

gvian gaCnda, un<strong>iv</strong>ersitetSi<br />

swavlis bolo etapze, grigol kiknaZesTan<br />

Cemi sadiplomo naSromis weris<br />

procesSi. manamde jer filosofosoba<br />

mindoda, mere xelovnebaTmcodneoba,<br />

erT xans konservatoriaSic vapirebdi<br />

swavlis gagrZelebas.<br />

_ erT-erTi im kritikosTagani<br />

xarT, vinc Zalze aqtiurad muSaobs<br />

_ intensiurad aqveynebs werilebs,<br />

wers wignebs. ra aris, zogadad, literaturaSi<br />

Tqveni interesis sagani<br />

ras eZiebT mxatvrul teqstebSi<br />

_ es interesi sxvadasxva etapze<br />

gansxvavebuli iyo. dRes Cemi interesis<br />

sagani mxatvruli teqstis enaa, ena<br />

– semiotikuri gagebiT, rogorc gansakuTrebuli<br />

saxis sakomunikacio arxi.<br />

maintersebs, ras emyareba mkiTxvelisa<br />

da teqstis urTierToba, ras Seicavs<br />

mxatvruli ena iseTs, rac ase ganasxvavebs<br />

mas sasaubrosagan, maSin, roca<br />

sxvaoba, erTi SexedviT, arc Cans;<br />

rogor iqsoveba is rTuli da ucnauri<br />

faqtura, rasac mxatvruli teqsti<br />

qvia, rogor axerxebs ena `SesaZlo cxovrebis~<br />

iluziis Seqmnas, romelsac<br />

Cven iseve vexebiT, ganvicdiT da ganvsjiT,<br />

rogorc realobas; rogor axerxebs<br />

am damatebiTi, erTdroulad<br />

paraleluri da gadamkveTi ganzomilebis<br />

ase damajereblad Semotanas<br />

erTi sityviT, mainteresebs sakiTxTa<br />

daaxloebiT is wre, romelsac erT Cems<br />

werilSi Sevexe. werils `ratom vkiTxulobT<br />

literaturas~ qvia.<br />

_ rogoria mxatvruli teqstis<br />

Sefasebis Tqveneuli kriteriumi<br />

rogor an ris mixedviT afasebT nawarmoebs<br />

da amoicnobT xolme masSi did<br />

literaturas an arafrismTqmel,<br />

cru mravalsityvaobas<br />

_ Sefasebis kriteriumia saTqmelis<br />

siRrme da mis gamosaxatavad enis<br />

flobis unari. an-an gamoricxulia.<br />

didi literatura verc erTis gareSe<br />

ver Seiqmneba. enam unda SeZlos am siRrmeSi<br />

SeRweva, magram es kari mxolod<br />

siyvaruliT ixsneba. Sevecdebi, avxsna:<br />

ena, sityva, Tundac fonema minimaluri<br />

energiebis miqceva-moqcevaa, sasicocxlo<br />

energiebisa. am energiiT Seqmna<br />

sityvam samyaro, amitom `iyo RmerTi<br />

da RmerTTan~, amitom axlda sicocxlis<br />

Serxevas `pirvelTaganve~.<br />

is `amofrqvevebi~, romlebsac did<br />

literaturaSi vxvdebiT, mxolod<br />

didi energiebis gacvliT xerxdeba. am<br />

energiebis gamowveva ki mxolod sicocxlis<br />

Semqmnel raRac Zalas SeuZlia,<br />

romelsac sxvas verafers uwodeb, Tu<br />

ara siyvaruls. am dros ena gansakuTre-<br />

buli intens<strong>iv</strong>obis `reJimSi muSaobs~,<br />

romelic mxolod informacias ki ar<br />

gadascems, aramed sicocxlis CvenTvis<br />

Seucnobel formebs, energiis aucilebel<br />

ulufebsac qvaz<strong>iv</strong>izualuri da<br />

emociuri xatebis saxiT gvawvdis da<br />

amiT CvenTvis miuRebeli realobis da-<br />

ZlevaSi gvexmareba. daakvirdiT, ramdeni<br />

xnis istoria aqvs literaturas,<br />

ra samsaxurs uwevda kacobriobas da<br />

Cemi sityvebis dajereba ar gagiWirdebaT.<br />

Cveulebr<strong>iv</strong>i enis aseTi gadarTvis,<br />

reJimis aseTi Secvlis stimuli mxolod<br />

samyaros, adamianis, sicocxlis<br />

Rrma gancda SeiZleba iyos, `sicocxlis<br />

flobis~ niWi. mwerlis warmosaxvis<br />

Tavisuflebasac, mis Zalisxmevasac<br />

siyvarulis niWi akontrolebs.<br />

albaT, gsmeniaT gacveTili gamoTqma<br />

mweralze _ `enis mesaidumle~. dRes<br />

es TiTqmis anaqronizmad JRers, radgan<br />

samyaros saidumlos mimarT krZalva<br />

aRar arsebobs. arada, swored enas<br />

amoaqvs zedapirze yofierebis saidumlo,<br />

Tanac ise, rom imavdroulad<br />

faravs kidec. nicSe ambobda, WeSmariteba<br />

sxva araferia, Tu ara Zveli<br />

metaforebio. didi mwerloba am WeSmaritebis<br />

eniT gvesaubreba, adamianuri<br />

logikis miRma gadis. `Sen, yovlis<br />

mTqmelo, yovlis armTqmeloo~ – es<br />

enazea naTqvami. didi mwerali sul<br />

sazRvarzea cxadsa da faruls, xilulsa<br />

da uxilavs Soris, danis pirze siarulis<br />

unariTaa dajildoebuli. es mainc<br />

zemodan boZebuli jildo mgonia, radgan<br />

Seucnoblis darajobac da `sicocxlis<br />

flobac~ sxvanairad SeuZlebelia,<br />

adamianur Zalebs aRemateba.<br />

amas ver iswavli, Tumca bevri ramis<br />

swavla SeiZleba, Tuki sakuTar Sesa-<br />

Zleblobebs Seicnob da Seni niSis patiosnad<br />

moZebnas ecdebi. esec kargi<br />

saqmea da arc es rCeba SeumCneveli.<br />

seriozul kritikas dRemde ar<br />

uaryvia es kriteriumi, Tumca dRes<br />

literaturas am moTxovnebs ar uyeneben.<br />

bolo xans, mgoni, kacobriobam<br />

saerTod uari Tqva `did~ literaturaze,<br />

ufro zustad, samuzeumo<br />

cnebad aqcia. ise, xatebis minimalizaciaTac<br />

SeiZleba kargi literaturis<br />

Seqmna. am SemTxvevaSi enis sxva SesaZleblobebi<br />

gamodian wina planze, romelsac<br />

ukve racio uZRveba, Tumca intuiciis,<br />

enis flobisa da gemovnebis<br />

gareSe esec miuRweveli saqmea.<br />

_ roca Tqvens nawerebs gavecani,<br />

CemTvis cnobili gaxda Tqveni rCeuli<br />

avtorebidan ramdenime. upirvelesad,<br />

vgulisxmob oTar WilaZes, besik<br />

xaranauls. miambeT Tqveni, rogorc<br />

kritikosisa da maTi, rogorc avtorebis<br />

`Sexvedris~ Sesaxeb.<br />

_ es Sexvedrebi, saerTod, Zalze<br />

ucnauria da drosa da s<strong>iv</strong>rceSi raRacnair<br />

ormxr<strong>iv</strong> mzaobas gulisxmobs. xandaxan<br />

imis Tqmac ki Zneldeba, Sen irCev<br />

Tu teqsti girCevs. teqsti xom cocxali<br />

qsovilia da SeiZleba partniorobac<br />

gagiwios saqmianobaSi. mokled, erT<br />

mxares mkiTxvelia, meore mxares – teqsti.<br />

Tu davuSvebT, rom teqstic<br />

irCevs Tavis mkiTxvels – raRacnairi<br />

faruli mizidulobiT, garemoebaTa<br />

damTxveviT – maSin am Sexvedrebis<br />

metafizikurobis aRiarebac mogviwevs,<br />

vTqvaT, ase: raRac, CvenTvis ucnobi<br />

aucileblobis ZaliT swored am samyaroSi<br />

vxvdebiT da ara sxvaSi, swored<br />

masze viwyebT fiqrs, mas ganvicdiT,<br />

masze vwuxvarT da vitanjebiT. es<br />

gamocdileba mere Cveni realuri cxovrebis<br />

sxva gamocdilebas edeba<br />

safuZvlad da ase Semdeg. cxovreba xom<br />

transliteraciaa; kavSirebi realursa<br />

da warmosaxviTs, movlenasa da mis<br />

aRqmas Soris ki – Zalze pirobiTi da<br />

`myife. maS, riT ar aris es Sexvedrebi<br />

saidumlo, romelsac Cveni uxilavi Sinagani<br />

samyaros SeZvra da gardaqmna,<br />

mwerlobam<br />

unda<br />

daabrunos<br />

realoba<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

~<br />

misi afeTqeba SeuZlia SeiZleba zedmetad<br />

romantikulad JRerdes, magram,<br />

Tu davakvirdebiT, asea. rac Seexeba<br />

Cems mokrZalebul gamocdilebas, vercerT<br />

werilze ver vityvi, SemTxveviT<br />

daiwera-meTqi. TiTqmis yovel maTganze<br />

muSaobas axlda raRac aucilebloba,<br />

ZiriTadad, CemTvisac bundovani.<br />

`TamaSi da eTikuri pasuxismgebloba~<br />

– ase ganmartavs Tanamedrove samyaro-<br />

Si mwerlis saqmianobis arss rolan barti.<br />

Cemi koreqt<strong>iv</strong>i aseTi iqneba: seriozuloba<br />

da eTikuri pasuxismgebloba,<br />

radgan realobaSi – SesaZloa, TviT<br />

TamaSis bunebidan gamomdinare – Cveulebr<strong>iv</strong>,<br />

igi eTikur upasuxismgeblobas<br />

uwyvildeba xolme. yvelafers rom Tavi<br />

davaneboT, gana sulerTia, riTi Se<strong>iv</strong>seba<br />

Cveni sasicocxlo dro, ra tipis<br />

`SesaZlo cxovrebiT~ – saqmiT Tu TamaSiT<br />

iqneb, Tanafardoba gadagvemowmebina<br />

_ xSirad werT mwerlobis daniSnulebaze,<br />

mwerlis misiaze...<br />

_ mgoni, dRevandeli realobis<br />

konteqstSi am kiTxvas pasuxi ara aqvs.<br />

mweralTan da mwerlobasTan dakav-<br />

SirebiT daniSnulebis, misiis, funqciis,<br />

struqturis, movaleobis mniSvnelobebi<br />

krizisSia. Tu Tanamedrove<br />

mwerloba sakuTar daniSnulebas raimeSi<br />

xedavs, Tuki raime misias akisrebs<br />

sakuTar Tavs, swored am cnebebs unda<br />

daubrunos mniSvneloba, Rirebuleba-<br />

Ta ierarqiaSi maTi kuTvnili adgili<br />

unda aRadginos. Semdegi problema<br />

mniSvnelobaTa totaluri krizisia, es<br />

ki, Tavis mxr<strong>iv</strong>, sxva araferia, Tu ara<br />

enis, Rirebulebis krizisi. am krizisis<br />

pirobebSi seriozul da did literaturas<br />

arseboba ar uweria, yovel<br />

SemTxvevaSi, tradiciuli gagebiT,<br />

romelic sazogadoebis, eris, adamianis<br />

samsaxurs gulisxmobs. samsaxuri,<br />

rogorc pol valeri ambobs, amqveynad<br />

yvelaze Zneli saqmianobaa da dRevandeli<br />

mwerloba am saqmianobaze uars<br />

ambobs. is, rasac is akeTebs, ufro<br />

TamaSs hgavs, garTobas, siamovnebas,<br />

anu, isev da isev sakuTari Tavis samsaxurs.<br />

asea bevrgan, magram es gamarTlebad<br />

ver gamodgeba, roca patara qveynis<br />

Svili xar da ici, ramxela da ra sapatio<br />

misias asrulebda Seni mwerloba.<br />

Tu es ar SegiZlia, mwerlobas Tavi<br />

unda daanebo, patiosnad gadge ganze<br />

da sxva saqmianobas mohkido xeli,<br />

iseTs, Sens keTildReobas rom uzrunvelyofs.<br />

kidev erTi problema realobis<br />

krizisia. realobas qvazirealoba da<br />

fiqcia Caenacvla. mwerlobam unda<br />

daabrunos realoba, faqti, marTali<br />

da Rrma xedva. cotaTi metad unda<br />

gaisarjos, radgan Cveni gamqrali realoba,<br />

SesaZloa, sadme sxvagan, siRrmiseul<br />

plastSi aRmoCndes, fsevdorealobis<br />

sqeli qafis qveS. an sulac<br />

warsulSi da ara awmyoSi, mokled, sxvagan<br />

da ara iq, sadac veliT. mas Zebna<br />

sWirdeba, Zebnas ki – alRo, intuicia,<br />

maxvili Tvali da mxurvale guli. ibn<br />

arabi ambobs: siyvaruli – esaa niWi,<br />

dainaxo uxilavi da SeigrZno ararsebulio.<br />

mwerlobam unda daabrunos namdvili<br />

adamiani – SesaZloa, dangreuli,<br />

gamofituli, SeZrwunebuli da<br />

uZluri – magram namdvili. daabrunos<br />

siyvaruliT, TanagrZnobiT, rwmeniT,<br />

aucileblad rwmeniT, misi momavlis,<br />

sikeTis, Zalisa da sulierebis rwmeniT.<br />

es paTetika araa, es aucileblobaa. mwerali<br />

dRes adamianisa da samyaros Cur-<br />

Culsa da Cqams unda ismendes, samyaros<br />

teqstis TiToeul Serxevasa da Cqams<br />

unda iWerdes. samwuxarod, ase araa.<br />

iseTi STabeWdileba rCeba, rom Cveni<br />

axalgazrda mwerlebi sakuTar problemebze<br />

ar laparakoben. Tavisas ki ar<br />

weren, sxvisas weren. iqneb, meCveneba, magram<br />

qarTuli mwerloba arasodes<br />

yofila iseTi aragulwrfeli, rogoric<br />

dResaa. SesaZloa, zog SemTxvevaSi<br />

es niWis naklebobiTac aixsnas, magram<br />

ZiriTad mizezad mainc poziciis arqonas<br />

davasaxelebdi.<br />

_ esseSi `Zalian mainteresebs,<br />

rogor gamoiyureba Tqvens TvalSi<br />

Cemi samyaro~, romelSic oTar WilaZis<br />

Semoqmedebaze saubrobT, msoflios<br />

saukeTeso mwerlobis konteqstSi<br />

ganixilavT da mkiTxvels uCvenebT,<br />

rom `samyaros teqstis amokiTxvis~<br />

xelovnebiT, `winaswarmetyveluri<br />

gumaniT~, `adamianebis ZvelisZveli<br />

WeSmaritebis~ gaawmyoebiT, am<br />

avtorebs, maT Txzulebebs bevri aqvT<br />

saerTo. isini erTmaneTs gvanan<br />

_ diax, cxadia, yvela didi litertura<br />

raRaciT gavs erTmaneTs. iseT<br />

siRrmeebs xedaven, iseT `bnel gvirabebSi<br />

gadian~, rom xandaxan aTvlis<br />

wertili gekargeba: aRar ici, zemoT<br />

moxvdi Tu qvemoT. erTi sityviT, sxva<br />

ganzomilebidan gvelaparakebian. isini<br />

raRac mTlianobas xedaven, romelic<br />

CvenTvis daSlilia da gvabruneben<br />

am mTlianobaSi, rom droebiT mainc, am<br />

mTelis nawilad vigrZnoT Tavi. aCqarebuli<br />

drois, danawevrebuli s<strong>iv</strong>rcis,<br />

Rirebulebebis deficitis<br />

pirobebSi isini mowesrigebul kosmoss<br />

qmnian da xelaxla SemoaqvT sinamdvilis<br />

RirebulebiTi aRqma. isini adamianis<br />

daudumebel xmas ismenen, xan Zaxils<br />

rom gavs da xan CurCuls, magram<br />

yovelTvis _ gulisxmas, da ismenen<br />

gulisyuriT. golsuorsi ambobda, imitom<br />

vkiTxulobT, rom sicocxlis<br />

sxva ritmebi SevigrZnoTo. sxva ritmebi<br />

ki, mogexsenebaT, CvenTvis uxilav, an<br />

sulac dakargul realobaze, am realobis<br />

sxva SesaZleblobebze migvaniSneben.<br />

es dakarguli da `sxva~ SesaZleblobebi<br />

warsulis literaturul teqstebSicaa<br />

mimofantuli da sruliad<br />

bunebr<strong>iv</strong>ia, Tanamedrove mwerloba<br />

amiT rom interesdeba. magram Zveli<br />

teqstis gacocxleba, `meoradi realobis~<br />

reanimacia axlis Seqmnaze aranakleb<br />

Zneli saqmea. aucilebelia sagangebo<br />

ostatoba da profesionalizmi,<br />

ra Tqma unda, gansakuTrebulad<br />

faqiz smenasa da xedvasTan erTad. aq<br />

xom `xmadakarguli~, TiTqmis usicocxlo<br />

enobr<strong>iv</strong>i sxeulis feTqva unda igrZno!<br />

sxvaTa Soris, am kuTxiT warmatebiT<br />

muSaoben samxreTamerikeli avtorebi.<br />

Zalian momwons aka morCilaZis<br />

`rimeikebic~.<br />

_ erTgan, maRalmxatvruli literaturuli<br />

nimuSebis ganxilvisas<br />

dasasruli me-16 gverdze


1 - 14 Tebervali 2013<br />

medea metreveli<br />

`wignisa da literaturis xelSewyobis programa~ kulturis saministro-<br />

Si 2009 wlidan funqcionirebs. misi mizani qarTuli literaturis xelSewyoba-popularizacia,<br />

sagamomcemlo seqtoris ganviTareba, qarTveli avtorebis<br />

wignebis sxvadasxva enaze Targmna da maTi ucxoeli mkiTxvelisTvis gacnobaa.<br />

es ukanaskneli qarTuli mwerlobisTvis gansakuTrebiT aqtualuria,<br />

miT ufro, Tu gvinda, Cveni literatura qveynis farglebs gascdes da sxva<br />

sazogadoebr<strong>iv</strong>-kulturul s<strong>iv</strong>rceSic Sevides. swored amitom rCeba Targmani<br />

kulturis saministrosa da am programis erT-erT prioritetad. 2010<br />

wlidan dRemde 10-mde ucxoenovani wigni gamoica, maT Soris laSa buRaZis,<br />

gaga naxucriSvilis, ana korZaia-samadaSvilis, daTo turaSvilis, zaza bur-<br />

WulaZis, TamTa melaSvilisa da sxvaTa nawerebi. gakeTda ramdenime anTologiac,<br />

romelic garkveul warmodgenas Seuqmnis ucxoel mkiTxvels Tanamedrove<br />

qarTul literaturaze.<br />

wignebis gamocemis garda saministro xels uwyobs avtorebis uSualo<br />

urTierTobas mkiTxvelTan da sxvadasxva qveyanaSi agzavnis, sadac maTi SemoqmedebiTi<br />

saRamoebi da ridingebi imarTeba.<br />

kidev erTi mniSvnelovani sakiTxi, romelic `wignisa da literaturis xelSewyobis<br />

programis~ farglebSi xorcieldeba, saerTaSoriso wignis bazrobebsa<br />

da fest<strong>iv</strong>alebSi monawileobaa, rac nebismieri qveynisTvis presti-<br />

Julia. TiTqmis 15 welia qarTuli literatura frankfurtis wignis bazrobaze<br />

gadis. SarSan pirvelad Cveni stendi laifcigSic gamoCnda. swored am TemiT<br />

daviwyeT saubari programis xelmZRvanel medea metrevelTan.<br />

_ yvelaze didi da mniSvnelovani<br />

proeqti, romelsac Cveni programa axorcielebs,<br />

qarTveli gamomcemlebisa<br />

da avtorebis wardgenaa wignis saerTa-<br />

Soriso bazrobebze. saqarTvelo TiTqmis<br />

15 welia monawileobs msoflioSi<br />

erT-erT yvelaze cnobil frankfurtis<br />

wignis bazrobaze. 5 wlis win am<br />

saqmeSi kulturis saministro CaerTo<br />

da process ufro organizebuli saxe<br />

misca. bolo wlebSi qarTuli stendis<br />

mimarT interesma imata. gaizarda<br />

prezentaciebis raodenoba, ufro<br />

mravalferovani gaxda formati _<br />

diskusiebi, Sexvedrebi, miRebebi,<br />

zogadad qarTuli literaturis wardgena<br />

da am faqts bazrobis xelmZRvanelobac<br />

aRniSnavs. vice-prezidentis,<br />

tobias vosisa da prezident iurgen<br />

bosis TqmiT, SarSan, rodesac xorvatiis<br />

kulturis saministros warmomadgenlebma<br />

rCeva sTxoves TavianTi<br />

literaturis ukeT warmoCenisTvis,<br />

maT saqarTvelos stendTan misvla da<br />

Cveni gamocdilebis gaziareba urCies.<br />

es Zalze mniSvnelovani Sefasebaa.<br />

zogadad, saxelmwifos xelSewyobis<br />

gareSe literaturis popularizacia<br />

rTulia. Targmani did Tanxebs moiTxovs<br />

da marto mwerali aq uZluria. mxolod<br />

Targmnac ar aris sakmarisi, wigni<br />

ise unda SefuTo, rom ucxoeli<br />

mkiTxveli dainteresdes.<br />

_ anu garkveuli piar-politika<br />

saWiroa.<br />

_ aucilebelic aris. amitomac<br />

vcdilobT, kidev ufro gavafarTovoT<br />

Cveni moqmedebis areali. Tu aqamde<br />

saqarTvelo mxolod frankfurtis<br />

wignis bazrobaSi monawileobda, SarSan<br />

pirvelad laifcigSic viyaviT. es aris<br />

xuTsaukunovani wignis bazroba, Zalze<br />

Zveli da angariSgasawevi. amboben, rom<br />

masStabiT Camouvardeba frankfurts,<br />

magram Tavad aseTi STabeWdileba ar<br />

damrCenia. aranakleb masStaburia da<br />

SesaZloa, ufro sainteresoc, radgan<br />

metadaa orientirebuli literaturasa<br />

da mwerlobaze. frankfurtSi ufro<br />

biznes-garemo sufevs, laifcigSi ki<br />

literaturis zeimia da es qalaqSic<br />

igrZnoba. 5 dRis ganmavlobaSi adamianebi<br />

wigniT cxovroben. yvela saloni<br />

da kafe winaswaraa dajavSnuli, mimdinareobs<br />

ridingebi, diskusiebi,<br />

prezentaciebi. frankfurtisgan gansxvavebiT,<br />

sadac ufro saerTaSoriso<br />

atmosfero igrZnoba, laifcigSi germanuli<br />

da germanulenovani gamomcemlobebis<br />

siuxvea, Tumca xarisxiT am<br />

ukanasknels ar Camouvardeba. saqar-<br />

Tvelo pirvelsave jerze solidurad<br />

wardga auditoriis winaSe. 2012 wlis<br />

martSi sami prezentacia gavmarTeT:<br />

mkiTxvels SevTavazeT TamTa melaSvilis<br />

`gaTvla,~ romelic SarSan SveicariaSi<br />

gamoica; moewyo zurab leJavasa<br />

da ana korZaia-samadaSvilis<br />

moTxrobebis kiTxva. es viziti mniSvnelovani<br />

iyo imiTac, rom bevri Sexvedra<br />

Sedga germanel JurnalistebTan,<br />

kritikosebTan, saerTaSoriso organizaciebis<br />

warmomadgenlebTan. ama-<br />

Si aqtiurad iyo CarTuli imdroinde-<br />

li ministric. saboloo jamSi Cvens<br />

pirvel `stumrobas laifcigSi Zalian<br />

kargi gamoxmaureba mohyva.<br />

Cven<br />

mimarT<br />

interesma<br />

imata<br />

literaturuli gazeTi<br />

~<br />

_ ra ainteresebdaT germanel<br />

literatorebsa da Jurnalistebs<br />

_ meti informacia qveyanisa da Cveni<br />

Tanamedrove literaturis Sesaxeb.<br />

klasika naklebad izidavT, iseve,<br />

rogorc danarCen msoflioSi, Tumca<br />

am mimarTulebaze orientirebuli gamomcemlobebic<br />

arsebobs. maT Sorisaa<br />

cnobili germanuli gamomcemloba<br />

`manesi,~ romelTan erTadac qarTveli<br />

klasikosi mwerlebis seriis gamocemas<br />

vgegmavT. rasakvirvelia, mTel qar-<br />

Tul literaturas ver movicavT, magram<br />

raRac nawili aucileblad Seva.<br />

_ vin arCevs avtorebs am tipis<br />

gamocemebis an Tundac anTologiebisTvis<br />

_ mxolod da mxolod gamomcemloba,<br />

romelsac ukve aqvs informacia<br />

konkretuli avtorebisa da Cvens mwerlobaSi<br />

mimdinare procesebis Sesaxeb.<br />

wyaro sxvadasxvaa: zogjer wignis bazrobebi,<br />

zogjer _ piradi urTierToba,<br />

Tumca nebismier SemTxvevaSi Sedegi<br />

erTia: gamomcemlobas Semoaqvs ganacxadi,<br />

sadac saministros konkretuli<br />

mwerlis Targmanis dafinansebas sTxovs.<br />

Cvens interesSi Sedis, rac SeiZleba<br />

metma qveyanam gamosces qarTveli avtori,<br />

magram gamomcemlobis dones<br />

mainc vaqcevT yuradRebas _ am mimarTulebiT<br />

muSaobis gamocdileba<br />

aucilebelia. imaSic darwmunebuli<br />

unda viyoT, rom Cvens mier dafinansebuli<br />

Targmani kargi xarisxis iqneba da<br />

qarTuli literaturis saxels waadgeba.<br />

amis garantia ki avtoritetuli gamomcemlobaa.<br />

_ Tqven ki ambobT, rom ucxoeTSi<br />

qarTuli literaturis mimarT interesma<br />

imata, magram arsebobs azri,<br />

rom sxvadasxva qveyanaSi gamocemuli<br />

wignebi zRvaSi wveTia da bevrad metis<br />

gakeTeba SeiZleba.<br />

_ ver dageTanxmebiT. ase, albaT, is<br />

mwerlebi fiqroben, romelTac Tavian-<br />

Ti nawerebis sxva enaze xilva surT,<br />

Tumca dRevandeli konkurenciis<br />

pirobebSi es arcTu mart<strong>iv</strong>ia. yvelaze<br />

didi germanuli gamomcemlobis,<br />

`zurkampis~ direqtorma miTxra, rom<br />

maTTan dReSi 50-dan 100-mde xelnaweri<br />

Sedis. warmogidgeniaT, ra adamianuri<br />

resursi sWirdeba am yvelafris gaanalizebas<br />

rogorc wesi, mxolod pirvel<br />

abzacebs kiTxuloben da ase arCeven<br />

teqstebs. msgavs viTarebaSi rTulia<br />

Tavis damkvidreba. qarTuli literaturis<br />

popularizacia ioli saqme ar<br />

aris, miT ufro, rom Cvens winaaRmdeg<br />

uamravma faqtorma imuSava – enobr<strong>iv</strong>ma<br />

problemam, iman, rom wlebis ganmavlobaSi<br />

Caketil s<strong>iv</strong>rceSi vimyofebodiT<br />

da ase Semdeg. sabWoTa period-<br />

Si aseTi daxSuli garemo ar yofila –<br />

imave rusul da aRmosavleT evropis<br />

enebze, germanuladac bevri ram iTargmneboda.<br />

am sistemis ngrevis Semdeg 10-<br />

15-wliani vakuumi Seiqmna, ramac integraciis<br />

process Tavisi kvali daatyo.<br />

saqarTveloSi sagamomcemlo saqmianobis<br />

gamococxleba 2000 wlidan daiwyo<br />

da sul raRac 10-12 weliwads grZeldeba,<br />

rac mniSvnelovan Sedegebamde ver<br />

migviyvanda, amitom saministrom Tvali<br />

gauswora problemas da ufro<br />

masStaburi gadawyvetileba miiRo _<br />

gagvekeTebina ganacxadi 2015 wlis<br />

frankfurtis bazrobis stumris statusis<br />

mosapoveblad.<br />

_ riT aris mniSvnelovani da ras<br />

aZlevs qveyanas es statusi<br />

_ upirvelesad, izrdeba qveynisa<br />

da misi literaturis cnobadoba da<br />

interesic matulobs. sxvaTa Soris,<br />

moxda uprecedento ram _ pirvelad<br />

frankfurtis bazrobis istoriaSi,<br />

gadawyvetilebis miReba Zalian gaiwela.<br />

rogorc wesi, momdevno sami wlis<br />

stumari qveynebi bazrobis dasrulebidan<br />

or kviraSi cxaddeba,<br />

amjerad ki pirveli ori dasaxelda,<br />

mesames vinaoba ki jerjerobiT ucnobia.<br />

_ vin arian Cveni konkurentebi<br />

_ indonezia da meqsika.<br />

_ stumari qveyana raime kriteriumebs<br />

unda akmayofilebdes<br />

_ mTavaria, qveyanac da misi literaturac<br />

evropisTvis cnobili da<br />

saintereso iyos, magram mxolod es<br />

faqtori ar moqmedebs. pirad saubreb-<br />

Si bazrobis xelmZRvanelebi saqarTvelos<br />

mimarT interess adastureben,<br />

Tumca jerjerobiT pasuxi ar gvaqvs.<br />

interviu 11<br />

mniSvnelovania isic, rom stumris<br />

statusi mxolod bazrobis dReebiT ar<br />

Semoifargleba. es aris erTwliani<br />

programa, romelic mTels germaniaSi<br />

am qveynis kulturis popularizacias<br />

iTvaliswinebs. gansakuTrebuli aqcenti<br />

mwerlobaze keTdeba. Tavad frankfurti<br />

zrunavs imaze, rom adgilobr<strong>iv</strong>i<br />

bazari stumari qveynis literaturiT<br />

gajerdes. es procesebs adgilidan<br />

daZravs da garkveuli kontaqtebis<br />

damyarebas Seuwyobs xels. mere ukve<br />

wigni Tavad gaikvlevs gzas. es ar niSnavs<br />

saministros funqciis Sesustebas,<br />

gansakuTrebiT mTargmnelobiTi programis<br />

TvalsazrisiT. calke Temaa<br />

wignebis xarisxi, anu ramdenad Rirebul<br />

teqstebs Seqmnian qarTveli mwerlebi,<br />

Tumca evropul literaturas rom<br />

vakvirdebi, Cveni avtorebi iqaurebs<br />

arafriT Camouvardebian.<br />

_ aqve maTi ZiriTadi `nakli~ _<br />

Caketiloba da lokaluri problemebiT<br />

Semofargvlac unda vaxsenoT,<br />

rac kritikosebis azriT, qarTul<br />

literaturas ucxoelTaTvis naklebad<br />

sainteresos xdis.<br />

_ mizezi mxolod es araa. famuqma<br />

dawera romanebi, sadac sufTa Turquli<br />

garemoa asaxuli da problemebic<br />

lokaluria, magram misi teqstebi msoflios<br />

nebismier wertilSi ainteresebT.<br />

mTavari mainc avtoris profesionalizmia.<br />

sazrunavi es aris.<br />

_ Cven ZiriTadad prozaze vlaparakobT,<br />

poeziis mimarTebiT rac xdeba,<br />

gacilebiT mtk<strong>iv</strong>neuli Temaa saqarTveloSic<br />

da, ramdenadac cnobilia,<br />

dasavleTSic.<br />

_ es marTlac mtk<strong>iv</strong>neuli sakiTxia.<br />

iSviaTad Tu interesdeba gamomcemloba<br />

poeturi seriebiT, Tumca wels<br />

londonis wignis bazrobaze gavicani<br />

ingliseli qalbatoni, romelic patara<br />

qveynebis poeziis krebulebs uSvebs<br />

da saqarTveloTic dainteresda.<br />

moiTxova avtorTa CamonaTvali,<br />

romelTac krebulSi Seiyvanda, Tumca<br />

Cveni mxridan aseTi siis gansazRvra<br />

araswori iqneboda. amitom Tbilisis<br />

wignis bazrobaze moviwvieT, sadac Tavad<br />

eqneba SesaZlebloba, gaecnos<br />

qarTvel poetTa Semoqmedebas. am<br />

SemTxvevaSi Cven Suamavlis rols vasrulebT<br />

da poetebs ucxoel gamomcemlebTan<br />

vakavSirebT. leqsebis gamocema<br />

Zalian rTulia da gansakuTrebuli<br />

xelSewyoba sWirdeba. moTxrobebis gatanazec<br />

ki problemebs vawydebiT. ZiriTadi<br />

moTxovna romanzea. bolo ramdenime<br />

welia gaizarda interesi dramaturgiis<br />

mimarT. arsebobs specialuri<br />

gamomcemlobebi, romlebic mxolod<br />

piesebs beWdavs da ramdenime qarTveli<br />

avtoriTac dainteresdnen.<br />

_ germaniis garda sxva qveynebis<br />

bazrobebze monawileoba Tu igegmeba<br />

_ biujetis gaTvaliswinebiT, jerjerobiT,<br />

am or bazrobaze varT orientirebuli.<br />

gvinda, maqsimalurad<br />

kargad warvdgeT, Tumca gegmaSi gvaqvs<br />

geografiis gafarToeba da londonisa<br />

da stambulis wignis bazrobebze<br />

gasvla. uaxloes momavalSi laifcigis<br />

bazroba gvelis, sadac qarTuli<br />

jgufi 13 marts gaemgzavreba. es Zalze<br />

mniSvnelovani vizitia imdenad, ramdenadac<br />

qarTul delegacias ministris<br />

rangSi pirvelad waruZRveba<br />

guram odiSaria. CvenTan erTad modis<br />

ramdenime avtori: ana korZaia-samadaSvili,<br />

TamTa melaSvili, eka togoniZe,<br />

daTo turaSvili da zaza burWulaZe.<br />

germaniaSi SemogvierTdeba iq mcxovrebi<br />

qarTveli mwerali nino xaratiSvili.<br />

igegmeba ramdenime prezentacia, maT<br />

Soris `qarTvel mweral qalTa an-<br />

Tologiis,~ Sexvedra zaza burWulaZesTan<br />

da nawyvetebis kiTxva misi romanidan<br />

`gasaberi angelozi,~ romelic<br />

germanulad iTargmna. naCvenebi<br />

iqneba daTo turaSvilis romanis mixedviT<br />

zaza rusaZis mier gadaRebuli<br />

filmi `banditebi~, Cvenebis Semdeg<br />

Sedgeba diskusia. gaimarTeba bondo<br />

dasasruli me-16 gverdze


12 proza<br />

literaturuli gazeTi<br />

irma<br />

arCuaSvili<br />

gacnoba<br />

Cems eqim megobars,<br />

qeTevan tomaraZes<br />

* * *<br />

noembris TeqvsmetSi Cafrinda nia<br />

moskovSi. vnukovos aeroportSi<br />

dedamisis biZaSvili, bavSvobaSi erTaderTxel<br />

nanaxi sveta unda daxvedroda.<br />

bolos guSin saRamos elaparaka<br />

Tbilisidan telefonze. ukve aTi wu-<br />

Tia dgas, is ki jer ar Cans. SeiZleba<br />

TviTon ver xedavda mileTis xalxSi.<br />

dedam rogorc aRuwera, dabali, putkuna<br />

qali unda yofiliyo, aprexili<br />

cxviriTa da Rababiani nikapiT; magram<br />

aq zustad aseTi garegnobis imdeni<br />

rusis qali naxa ukve niam, rom svetas<br />

povnis imedi saerTod dakarga.<br />

gaCerebaze idga, sadac daTqves.<br />

Zalian scioda. qarTuli Tbili Semodgomis<br />

mere, minus Cvidmeti gradusi<br />

temperatura misTvis nametani aRmoCnda.<br />

Tumca mSven<strong>iv</strong>rad icoda, rom<br />

sic<strong>iv</strong>eze ufro axla nerviulobisgan<br />

ukawkawebda kbilebi. sakmaod mZime,<br />

grZeli Savi samgzavro CanTa, romelsac<br />

cocxali TaviT Zirs ar debda,<br />

or<strong>iv</strong>e xeliT fexebze miekro da xan erT<br />

muxls urtyamda nerviulad, xan _ meores;<br />

zogjer ki or<strong>iv</strong>es erTad _ Tanabari<br />

moZraobiT. _ Tu mosulia, Tvi-<br />

Ton ufro unda micnos, _ sakuTar<br />

Tavs elaparakeboda nia, Tan aqeT-iqiT<br />

iyureboda. _ telefonze gasagebad<br />

avuxseni, rogori garegnobisac viyavi<br />

da rac mecmeboda; Tumca aq Savgvremani<br />

gogoc imdenia da Cemi mantos feri<br />

qurTukic imdens acvia, albaT imasac<br />

gauWirdeba Cemi povna. Tu arada, bolos<br />

da bolos, ra manerviulebs, misamarTi<br />

vici, Cavjdebi taqsiSi da waval.<br />

swored am dros, roca niam gadawyvetileba<br />

miiRo da cota gulze moeSva,<br />

mis win swrafi nabijebiT mimavalma<br />

dabalma qalma jer fexi Seanela, mere<br />

ukan daixia da nias yurisTvis miuCveveli,<br />

gasxepili, swrafi moskovuri rusuliT<br />

hkiTxa:<br />

_ Sen nia xom ara xar<br />

_ diax me var. Tqven ki albaT sveta<br />

xarT, _ saxe gaunaTda nias. _ gamarjoba<br />

sveta, rogora xarT, didi madloba,<br />

rom damxvdiT, _ niamac aranaklebi<br />

siswrafiT, erTi amosunTqviT miayara<br />

svetas Tavisi saSinelaqcentiani rusuli.<br />

Tan CanTas nel-nela xeli gauSva,<br />

rom axalgacnobili deidis gadakocnaSi<br />

xeli ar SeeSala. is kidev, TiTqos<br />

arc mokiTxva gaugia, arc sakocnelad<br />

misken gaweuli Tavi daunaxavso, moulodnelad<br />

daswvda nias CanTis cal<br />

yurs da isev sxapasxupiT, saqmiani ieriT<br />

uTxra:<br />

_ aba, wavediT, wavediT avtobusisken.<br />

dagvagvianda. Sori gza gvaqvs<br />

gasavleli.<br />

_ kargiT, axlave, _ uTxra dabneulma<br />

da, cota ar iyos, Seuracxyofilma<br />

niam, morCilad mokida CanTis<br />

meore yurs xeli da svetas mihyva. avtobusSi<br />

asvlamde xma arc erTs aRar<br />

amouRia. arc mere, CanTa rom dades da<br />

skamebze dasxdnen. c<strong>iv</strong>ma daxvedram ise<br />

gaufuWa nias guneba, rom gadawyvita,<br />

sityvac aRar eTqva am ucnauri qalisTvis,<br />

sanam TviTon ar gamoelaparakeboda.<br />

karga xnis dumilis Semdeg,<br />

bolos, marTlac, isev sveta miubrunda<br />

da Semrigebluri toniT uTxra: _<br />

Cven metro `iugo-zapadnaiasTan~ Camovd<strong>iv</strong>arT.<br />

iqidan kidev ori gadajdomaa,<br />

mere ki avtobusiT v<strong>iv</strong>liT saxlamde.<br />

_ rogorc ityviT, _ Tavazianad,<br />

magram daWerilad upasuxa niam da saxe<br />

avtobusis fanjrisken miabruna. icoda,<br />

kidev raRacis Tqma iyo saWiro<br />

saubris gasabmelad, magram Tavs ver<br />

ereoda, weRandel gulgrilobas ver<br />

patiobda svetas. arada, grZnobda,<br />

rogor eloda qali, rogor wrialebda<br />

da SfoTavda skamze. avtobusi ukve<br />

mTeli siswrafiT miqroda<br />

aeroportidan qalaqisken mimaval<br />

mofifqul trasaze. svetaze rom ar<br />

efiqra, aqamde mxolod televizorSi<br />

nanaxi, aryis qaTqaTa xeebis Tvla daiwyo<br />

niam. jer calobiT iTvlida, mere<br />

or-orobiT daTvlaze gadavida, SigadaSig<br />

sam-samsac gamourevda xolme.<br />

Tavidan kargad gadaayola guli<br />

TamaSs, magram cota xanSi uazro<br />

cifrebma Tavi auria, daumZima, rasac<br />

avtobusis momTenTavi siTboc daemata<br />

da nias moulodnelad Zilma waarTva<br />

Tavi.<br />

* * *<br />

_ Sen aq ori kviriT Camoxvedi ara<br />

_ ZilburanSi Caesma svetas mkacri,<br />

susxiani xma. niam Tavs Zala daatana,<br />

damZimebuli quTuToebi aswia da Se-<br />

Zlebisdagvarad keTilganwyobilma,<br />

TiTqmis wyenagadavlilma, daRlili<br />

xmiT upasuxa svetas: _ diax, SeiZleba<br />

ufro adrec wavide, _ eqims vnaxav da<br />

rogorc saWiro iqneba, rogorc is<br />

metyvis, ise moviqcevi. vwuxvar, ojaxuri<br />

myudroeba rom unda dagirRvioT,<br />

_ es sityvebic, svetas kiTxvaze pasux<strong>iv</strong>iT<br />

Zalian gulwrfelad miayola<br />

naTqvams, magram gviani iyo, svetas<br />

moTminebis fiala ukve avseboda: _<br />

mainc ver gamigia, aq ratom Camoxvedi,<br />

_ ifeTqa uceb, _ TqvenTan xom kargi<br />

eqimebi arian Tan mamaSenma miTxra,<br />

Zalian cudad ariso. gadamdebia xo,<br />

Seni daavadeba roca aseTi rame gWirs,<br />

ar jobia saxlSi darCe da iq imkurnalo<br />

_ Tqvens saavadmyofoebSi, Tqvens<br />

eqimebTan aq ratom CamodixarT Tqven,<br />

qarTvelebs xom rusebi ar giyvarT<br />

sabWoTa kavSiri daSaleT, gamsaxurdias<br />

gahyviriT, droSebs iqnevT, Cvengan<br />

ki gindaT yvelaferi miiRoT _ eqimi,<br />

wamali, saavadmyofo... iqiT _ CeCnebma<br />

daiwyes omi, aqeT somxebi, soWSi xo xar<br />

namyofi, mamaCemis saxlSi, xo dadiodiT<br />

zRvaze bavSvobaSi dasasveneblad<br />

_ agaraks medavebian, warTmeva<br />

undaT... axla Sen Camoxvedi aq, ar vici<br />

ra gWirs, ra daavadeba gaqvs, ar meubnebi,<br />

ar melaparakebi, CemTan unda icxovro<br />

da Tavi maRla giWiravs... yvelani<br />

erTnairebi xarT Tqven _ qarTvelebi,<br />

somxebi, CeCnebi... kavkasielebi, yvelani.<br />

amayebi...<br />

ram gaamwara es qali ase, politika<br />

ra SuaSia Cems daavadebasTan, an ra<br />

mWirs gadamdebi aq sad gamomiSves Cemebma<br />

samkurnalod Camovedi Tu viRacis<br />

isterikuli monologebis mosasmenad<br />

_ svetas Semxedvare ukve Zalian<br />

nanobda moskovSi Camosvlas sabolood<br />

gamofxizlebuli nia; arc<br />

dafiqrdeboda, axla ise Cajdeboda<br />

TviTmfrinavSi da isev ukan, TbilisSi<br />

gafrindeboda. _ aba, ras ityvi,<br />

araferi gaqvs saTqmeli, ar ginda, rom<br />

mipasuxo _ aRar Tu veRar Cerdeboda<br />

saxeze erTianad wamoWarxlebuli<br />

sveta da ratomRac mklavze ebRauWeboda<br />

gaognebul, darcxvenil nias,<br />

romelsac Tavi CaRunuli hqonda, magram<br />

cxadad grZnobda axlomaxlo skamebidan<br />

misken mimarTuli mgzavrebis<br />

cnobismoyvare mzeras. mere daiRala<br />

Tu ra iyo, cota xniT gaCumda sveta,<br />

fanjridan gaixeda, albaT imis gasagebad,<br />

sad iyvnen, da maleve gaagrZela<br />

Sewyvetili laparaki, oRond axla<br />

ufro dabali da naklebisterikuli<br />

xmiT: _ Sen xom ganaTlebuli gogo xar,<br />

nia, ar unda gewyinos rasac geubnebi,<br />

unda gamigo. me megona... rom gelodebodi...<br />

me vifiqre... viRaca `kalxoznica~<br />

Camova-meTqi, magram Sen ganaTlebuli<br />

gogo yofilxar _ Tanamedroved<br />

gacvia, rusulad laparakob, marto<br />

Camoxvedi moskovSi... ar unda gabrazde<br />

Cemze. Sen Cems saxlSi modixar da<br />

araferi ar unda damimalo. me ojaxi<br />

maqvs _ qmari myavs, Svili; mamaSenma<br />

miTxra, rasac etyvi, dagijerebso; ha,<br />

nia, mipasuxe, xo damijereb _ bolo<br />

winadadeba TiTqmis mudariT warmoTqva<br />

svetam.<br />

_ iciT, sveta, _ TviTonac ar<br />

moeloda, iseTi mSvidi xma amouvida<br />

nias piridan, _ simarTle giTxraT, arc<br />

vici ra vTqva, rogor vTqva, im yvelafris<br />

Semdeg, rac Tqven daumsaxurebeli<br />

sayvedurebiTa da baraldebebiT<br />

amavseT; marTla ar vici, rogor vimarTlo<br />

Tavi da agixsnaT yvelaferi, magram<br />

mainc Sevecdebi: daviwyeb imiT,<br />

rom me gadamdebi araferi mWirs.<br />

rogorc m<strong>iv</strong>xvdi, es ambavi yvelaze<br />

metad gawuxebT da adamianurad mesmis<br />

kidec Tqveni. ubralod, Cemi azriT,<br />

SeiZleboda, saTqmeli sxva toniT da<br />

sxva adgilas geTqvaT da ara aq, avtobusSi;<br />

geTqvaT es yvelaferi Tundac<br />

guSin saRamos, telefonze saubrisas,<br />

sanam jer kidev TbilisSi viyavi. rom<br />

mcodnoda, ase geSinodaT Cemi daavadebis,<br />

saerTod aRar Camovidodi, an<br />

sxva gzas movnaxavdi. ise, rom icodeT,<br />

arc CemTvis iyo ioli moskovSi Camosvla<br />

_ arc fsiqologiurad da arc<br />

materialurad. axla rac Seexeba Cemi<br />

Camosvlis mizans: me operacia ukve gavikeTe<br />

TbilisSi da aq kontrolisTvis<br />

Camovedi. Cemma eqimebma mirCies. diagnozis<br />

gadamowmeba minda, ramdenime<br />

proceduris xelmeored Catareba da<br />

kidev, rasac aqauri eqimebi CaTvlian<br />

saWirod, imis gakeTeba. CvenTan, samwuxarod,<br />

saTanado aparatura jer ar<br />

aris. SemiZlia diagnozic gaCvenoT,<br />

miwerilobac. did CanTaSi midevs, rom<br />

m<strong>iv</strong>alT, gaCvenebT. yvelaze ufro mtk<strong>iv</strong>neuli<br />

ki, _ aq wamiT xma Cauwyda nias,<br />

_ CemTvis mainc is aris, rom Tqven<br />

SeSinebuli xarT ara marto Cemi daavadebiT,<br />

aramed Cemi qarTvelobiTac.<br />

amitom, raRacas aucileblad movifiqreb.<br />

amaRam sad wavide, ar vici... aq<br />

mamaCemis erTi axlo megobari cxovrobs.<br />

wamosvlisas, yoveli SemTxvevisTvis,<br />

misi telefonis nomeri daviwere.<br />

davurekav da... me isedac... me mxolod<br />

erTxel mindoda `kaSirkaze~<br />

gayola, rom menaxa sad aris. mere Tqven<br />

aRar SegawuxebdiT... da kidev... oriod<br />

kviriT Ramis gasaTevi adgili mWirdeboda...<br />

sul es aris... megona, Tqven Cveni<br />

ojaxis axlobeli iyaviT, qarTvelic,<br />

Tundac naxevrad, da es ar warmoadgenda<br />

did sirTules... magram axla vxedav,<br />

rom yvelaferi arc ise mart<strong>iv</strong>ad<br />

yofila, rogorc vfiqrobdi. _<br />

akankalebuli xmiT daamTavra niam<br />

laparaki da Tvalebze momdgari cremlebis<br />

mosawmendad fanjrisken Sebrunda.<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

_ ra Tqvi _ araviTar SemTxveva-<br />

Si, _ lamis skamidan wamofrinda sveta.<br />

_ sad unda waxvide, versadac ver<br />

waxval, mamaSenma me Camabara Seni Tavi,<br />

Sen CemTan Camoxvedi da CemTan iqnebi.<br />

sxvagan wasvla Tu gindoda, Tavidanve<br />

wasuliyavi. axla me var pasuxismgebeli<br />

Senze. Tanac, moskovi Tbilisi nu<br />

ggonia. ar icnob Sen moskovs, didi<br />

qalaqia. is, rac giTxari, sawyenad ar<br />

miTqvams. Tanac, cxvirs maRla swev,<br />

TiTqos sakuTar saxlSi iyo. Cemic<br />

gaige. ar gicnob. ucxo adamiani xar. me<br />

Zalian didi xania saqarTveloSi aRar<br />

vyofilvar. yvela maxsovs, miyvars<br />

kidec _ `gogi Zia~, `babulia deida~,<br />

_ `Zia~ da `deida~ gamarTuli qarTuliT<br />

Tqva _ Cemi biZaSvilebi, dedaSeni...<br />

`coTa qartulic icis~ _ `ar<br />

unda~, `min-da~, `citeli vaS-li gagorda~<br />

`mikvar-xar~... magram es didi xnis<br />

win iyo, xom gesmis. ai, naxav, ara var<br />

cudi qali, arsad ar gagiSveb, darCebi<br />

CemTan... _ da aq, svetam, xelis moTaTunebac<br />

ki scada niasTvis loyaze.<br />

mere ki, TiTqos mTeli es usiamovno<br />

saubari arc yofiliyo maT Soris,<br />

Zalian Cveulebr<strong>iv</strong> uTxra: _ movsulvarT<br />

amasobaSi, moemzade, nia, metros<br />

vuaxlovdebiT, Cavd<strong>iv</strong>arT.<br />

xmis amoRebis aRarc Tavi hqonda<br />

nias da aRarc survili. gakvirvebis<br />

unaric saerTod dahkargvoda. ijda<br />

gamoTayvanebuli saxiT da mwvane, Cinur<br />

majis saaTs dahyurebda, wamosvlis win<br />

mamam rom aCuqa. moskovis droiT rva<br />

sruldeboda.<br />

* * *<br />

metroSi Sesuli nia datuqsuli<br />

bavSvis gamometyvelebiT mihyveboda<br />

gverdiT svetas. mere, sanam is salarosTan<br />

idga da Jetonebs yidulobda,<br />

uazrod, uwadinod aTvalierebda metrodan<br />

dausrulebel nakadad amomaval<br />

xalxs. sveta maleve dabrunda, CanTa<br />

martom aiRo da avtomatTan gaatara,<br />

mere ki isev or<strong>iv</strong>em mohkides xeli aqeTiqidan.<br />

is iyo eskalatorze fexi unda<br />

SeedgaT, rom uknidan qarTuli `_ gogona,<br />

gogonas!~... Zaxili moisma. or<strong>iv</strong>em<br />

erTdroulad miixeda ukan. `_ ukacravad,<br />

erTi wuTiT moicadeT, ar CaxvideT<br />

Tu SeiZleba!~ _ Sindisferpaltoiani<br />

gogo xelis qneviTa da swrafi<br />

nabijiT maTken midioda. netav vin aris,<br />

ra unda Cemgan _ gaifiqra dabneulma<br />

niam da svetas Sexeda; iman kidev, ise<br />

gauyara Tvali-TvalSi, gegoneba, am<br />

ucxo gogos moulodneli gamoCeniT,<br />

nias raRacaSi gamoWera undao.<br />

_ icnob _ hkiTxa isev Zalian<br />

swrafad.<br />

_ saidan, pirvelad vxedav, _ mxrebi<br />

aiCeCa niam.<br />

_ maSin wavideT, _ uTxra da CanTa<br />

gaqaCa.<br />

_ ara, davelodoT, uxerxulia,<br />

TiTqmis movida ukve, _ moulodnelad<br />

iseTi mtkice xmiT Tqva niam, rom sveta<br />

veRar SeewinaaRmdega. amasobaSi, TeTri<br />

pirisaxis, TaflisferTvaleba lamazi<br />

gogoc miuaxlovdaT. Tumca mTlad<br />

gogoc aRar eTqmoda, ocdaaT wlamde<br />

iqneboda. _ gamarjoba! _ rusulad,<br />

qoSiniT miesalmaT da sam<strong>iv</strong>eni, SeTanxmebuleb<strong>iv</strong>iT,<br />

eskalatoridan gverdze<br />

gadgnen, sxva mgzavrebisTvis xeli<br />

rom ar SeeSalaT. _ bodiSs gixdiT,<br />

rom SegayovneT, _ mosvlisTanave daiwyo<br />

Sindisferpaltoianma. _ me Tamriko<br />

p-a var. Tbiliseli qarTveli. axla<br />

aq vcxovrob, moskovSi. aq vswavlobdi,<br />

aq gavTxovdi da aqve davrCi samuSaod,<br />

rogorc xdeba xolme. eqimi var,<br />

onkologi-ginekologi. vmuSaob qalaqis<br />

onkologiur dispanserSi, _ Tqven<br />

albaT gecodinebaT sadac aris, metro<br />

`baumansakaiasTan~ _ miubrunda svetas;<br />

Cemi saqcieli, albaT, ucnaurad<br />

geCvenebaT, magram rom ar movsuliyavi,<br />

ar SemeZlo. avtobusSi Tqven ukan vijeqi;<br />

ufro sworad, marto ara _ Cemi<br />

meuRlec, irakli, isic qarTvelia,<br />

salaroebTan melodeba. Cven raRac<br />

gamogvigzavnes saqarTvelodan da<br />

TviTmfrinavs davxvdiT. mapatieT, magram<br />

Tqveni saubari movismineT. axla


1 - 14 Tebervali 2013<br />

aq rom var, ufro iraklis iniciat<strong>iv</strong>aa.<br />

anu... radgan gavigeT, rom<br />

onkologiuri problemebi gaqvT, Cven<br />

erTad gadavwyviteT, rom... ai Cemi<br />

savizito baraTic, _ Tqva da nias gamTbari,<br />

savaraudod, xelSi karga xnis win<br />

momzadebuli baraTi gauwoda. mere ki,<br />

nias mzera gauswora da ufro damTbari<br />

xmiT, qarTulad uTxra: Cemo kargo, _<br />

simarTle giTxraT, ufro am qalbatonis<br />

saqcielma gadamawyvetina TqvenTan<br />

mosvla. ar vici, ratom gelaparakebodaT<br />

avtobusSi im toniT, ufro sworad,<br />

ratom geCxubebodaT... es, albaT,<br />

Cemi saqme marTla ar aris, magram<br />

Zalian minda, ramiT dagexmaroT. baraTSi<br />

yvelaferia miTiTebuli _ saxlis,<br />

samsaxuris telefonis nomrebi, _<br />

maleve gadavida isev rusulze. xvalve<br />

SegiZliaT moxvideT Cvens dispanser-<br />

Si. CvenTanac profesionali,<br />

gamocdili eqimebi arian. nu mogeridebaT.<br />

Tu ar moxvalT, warmatebebs gisurvebT,<br />

RmerTma janmrTelad gamyofoT,<br />

_ daasrula Tamrikom laparaki, Rrmad<br />

amoisunTqa da wasasvlelad<br />

moemzada. _ ho, marTla, saxeli nia<br />

gqviaT, ara ar gagikvirdeT, esec avtobusSi<br />

gavigone, magram mainc<br />

gadavamowme. nia, Cemo kargo, _ es ori<br />

sityva isev qarTulad Tqva, _ aucileblad<br />

damirekeT, im SemTxvevaSic, Tu ar<br />

dagWirdebiT; mainteresebs, ras getyvian<br />

aqauri eqimebi. esec rom ar iyos,<br />

qarTvelebi varT, adamianuradac Zalian<br />

gamixardeba, _ mere or<strong>iv</strong>es calcalke<br />

daemSvidoba, nias gauRima da<br />

gabrunda.<br />

sanam Tamriko laparakobda, nia,<br />

garindebuli idga da mxolod `ratom<br />

SewuxdiT~, `didi madloba~ `rogor<br />

gekadrebaT~ Tu raRac amis msgavs mokle<br />

frazebs luRluRebda drodadro<br />

qarTulad. verc Tamrikos wasvlis Semdegac<br />

moego gons. svetac aranakleb<br />

dabneuli saxiT gahyurebda ucnobi<br />

qarTveli eqimi gogos Sindisfer<br />

zurgs da ratomRac, sul aRar Cqarobda<br />

Sin wasvlas.<br />

* * *<br />

aRar icoda niam, ra efiqra. sul<br />

cota xnis win, am pirdaRebul, sastik<br />

qalaqSi, kaciSvili gulSematk<strong>iv</strong>ari ar<br />

eguleboda, magram axla, svetas `risxvis~<br />

sanacvlod, Tamrikos saxiT, mar-<br />

Tlac ciuri mananasaviT wamovida mis<br />

Tavs saswauli.<br />

_ raRas dgaxar, wavida Seni qarTveli<br />

`maSveli~, _ gamoiyvana nia fiqrebidan<br />

`pirvandelsaxedabrunebulma~<br />

da kvlavac kbenis xasiaTze damdgarma<br />

svetam. _ imedia, ar daujereb mag vi-<br />

Rac Tamrikos.kacma ar icis, marTla<br />

eqimia Tu ara. aseTi aferisti qarTveli<br />

uamravi dadis moskovSi. ara mgonia,<br />

Sen iseTi gulubryvilo gogo iyo,<br />

rom quCaSi gacnobilebs endo.<br />

matyuaraa viRaca. an viTom qarTulad<br />

rom dagelaparaka, es ra iyo ratom<br />

yvelaferi rusulad ar Tqva, dasamali<br />

ra hqonda ra giTxra, Cemze giTxra<br />

raRac, ara _ am sityvebze svetam<br />

savizito baraTi TiTqmis gamoglija<br />

xelidan nias da zedized orjer, xmama-<br />

Rla, damarcvliT, nerviulad CaikiTxa.<br />

mere baraTisTvis Tvali ar mou-<br />

Sorebia, ise gaagrZela damoZRvra: _<br />

da<strong>iv</strong>iwye, nia, eg gogoc da misi eqimobac.<br />

sisulelea, me rom aq ar vyofiliyavi,<br />

ukve fuls gamogZalavda. mere<br />

ra, rom qarTvelia qarTvelebi axla<br />

rusebs veRar gvCagraven, _ es sityvebi<br />

Tavaweulma, raRacnairi rixiT Tqva,<br />

_ da erTmaneTs atyueben. aseTi xalxi<br />

xarT Tqven... matyuara, zarmaci... arc<br />

wesrigi giyvarT, arc muSaoba... awyobili<br />

qveyana daSaleT... rusebi gZulT<br />

da isev aq morbixarT fulis saSovnelad...<br />

Camosvla iciT, wasvla _<br />

aRar!<br />

_ daiwyo isev... ra davaSave, Rmer-<br />

To... _ fiqrobda erTbaSad amxela<br />

doziT miRebuli dadebiTi Tu uaryofiTi<br />

emociebisgan gonwarTmeuli,<br />

gamofituli nia; netav male m<strong>iv</strong>aRwioT<br />

saxlamde, rom rogorme Tavi sadme<br />

m<strong>iv</strong>do da daviZino; diliT ki aucileblad<br />

davurekav mamaCemis megobars da<br />

vTxov, Sevexvewebi, rom damexmaros. an...<br />

ar vici, ar vici, ukan gavbrunde<br />

rogor davibeni, marTla aRar vici, ra<br />

vqna...<br />

amasobaSi baqnamde miaRwies da matarebelic<br />

mogrialda. `iugo-zapadnaia,<br />

sleduSaia stancia `prospekt<br />

vernadskovo~, gaisma vagonSi qalis<br />

wkriala, sasiamovno xma. daqanculi nia<br />

Cvar<strong>iv</strong>iT davarda cariel savarZelze.<br />

svetam mopirdapire mxare airCia dasajdomad.<br />

_ albaT imitom, iqidan kargad<br />

damaTvalieros, _ gaifiqra niam.<br />

CanTa fexebSi saimedod moiqcia da<br />

Tvalebi daxuWa. siamovnebda sazurgeze<br />

misvenebuls metros matareblis<br />

rbili xmauri da es Zalian<br />

akvirvebda.<br />

* * *<br />

gadabmuli yviTeli avtobusidan<br />

rom Camovidnen, rogorebic TbilisSi<br />

karga xania, aRar dadioda, patara,<br />

gabrdRvialebuli baRi gadakveTes,<br />

mere vitrinebdaorTqlil markets gascdnen<br />

da svetas maRalsarTulian korpussac<br />

miadgnen; da roca liftidan<br />

meTeqvsmete sarTulze gamosul nias,<br />

TbilisSi aseve istorias Cabarebulma,<br />

movlili da ganaTebuli sadarbazos<br />

siTbom dauara gayinul fexebSi, mxolod<br />

maSinRa damSvidda cota da<br />

svetazec moubrunda guli.<br />

saRamom arc ise urigod Caiara. niam<br />

svetas meuRle, andrei da maTi cameti<br />

wlis qaliSvili, lena gaicno,<br />

saqarTvelodan wamoRebuli simboluri<br />

saCuqrebic Camoariga da<br />

rodesac `WaWa~ dadga magidaze, mTeli<br />

am xnis ganmavlobaSi, pirvelad dainaxa<br />

svetas saxeze Rimili. svetas Semxedvares<br />

TviTonac gaeRima da, uceb,<br />

raRacnairad, gulwrfelad Seecoda<br />

naTesavi qali. lenam saCuqrebi miiRo<br />

Tu ara, maSinve Tavis oTaxSi SeiyuJa.<br />

andreisTan ki, romelic svetasgan gansxvavebiT<br />

gawonasworebuli, gulRia<br />

adamiani da mSvenieri mosaubre aRmoCnda,<br />

niam maleve gamonaxa saerTo ena.<br />

cota xani saqarTveloze da politikaze<br />

ilaparakes. mere nia adga, wyali gada<strong>iv</strong>lo,<br />

cxeli Cai moxvripa da myudro,<br />

patara saZinebelSi, misTvis gamoyofil<br />

sawols miaSura.<br />

meore dRes, adga Tu ara, svetas Sin<br />

darekva sTxova. ras mekiTxebi, dareke,<br />

roca mogindes, damtkbari, sruliad<br />

ucxo xmiT uTxra svetam; magram<br />

rogorc ki niam qarTulad daiwyo<br />

laparaki, svetas xmam maSinve dakarga<br />

`sitkbo~ da nias mkacrad sTxova, Tu<br />

SeiZleba, rusulad ilaparakeo. nias<br />

viTom ar gaugia svetas naTqvami,<br />

wauyrua, Tumca maleve daamTavra<br />

laparaki; mere, sveta sarecxis gasafenad<br />

rom gavida a<strong>iv</strong>anze, isev aiRo<br />

yurmili da ukve nebarTvis gareSe<br />

dareka mamamisis megobar g<strong>iv</strong>isTan. g<strong>iv</strong>i<br />

araCveulebr<strong>iv</strong>i adamiani aRmoCnda,<br />

namdvili biZasaviT elaparakeboda<br />

telefonze; miefera, daawynara, madlobac<br />

ki gadauxada, aseT axloblad<br />

literaturuli gazeTi<br />

rom CaTvala da arc dafiqrebula, ise<br />

SesTavaza sacxovreblad gaTxovili<br />

qaliSvilis droebiT daketili erTo-<br />

Taxiani bina metro `otradnoesTan~.<br />

gamoidara niam. erTianad gauqra guSindeli<br />

SiSi da uimedoba. Zl<strong>iv</strong>s, amdeni<br />

davidarabis Semdeg, iseT xasiaTze dadga,<br />

rom ezos dasaTvaliereblad fanjrisken<br />

Sebrunebulma, RiRinic ki daiwyo,<br />

riTac Zalian gaaoca samzareulo-<br />

Si Sesuli sveta.<br />

* * *<br />

`kaSirkaze~, sabWoTa kavSirSi<br />

cnobil onkocentrSi, sadac<br />

Tbilisidan gamouSves, arc ise kargi<br />

ambavi daxvda nias: eqimi, romelTanac<br />

miweriloba hqonda, swored wina dRes,<br />

safrangeTSi gafreniliyo raRac saer-<br />

TaSoriso konferenciaze da or kviraze<br />

adre ver Camovidoda. svetas, ra<br />

Tqma unda, guls Semoeyara amis gagonebaze<br />

da mTeli ukana gza nias<br />

windauxedav Camosvlaze buzRunebda.<br />

TiTqos yvelaferi imitom aewyo<br />

ase, rom nias TamrikosTan daereka da<br />

daxmareba eTxova. sxva gza marTla ar<br />

hqonda. ori kvira uazrod ver ijdeboda<br />

saxlSi. svetac iZulebuli gaxda,<br />

daTanxmeboda. oRond, kacma ar icis,<br />

qeTinoze gamoTqmuli Tavisi eWvebis<br />

dasadastureblad Tu gasaqarwyleblad,<br />

`dispanserSi~ gayola axla ukve<br />

Tavad moiTxova.<br />

Tamrikos sulac ar gahkvirvebia<br />

telefonSi nias xmis gagoneba. guli<br />

migrZnobda, rom darekavdio, _ uTxra<br />

gaxarebulma. Tbilad, Sinaurulad,<br />

didi xnis nacnob<strong>iv</strong>iT elaparakeboda.<br />

diagnozis wamoReba ar dagaviwydeso,<br />

Seaxsena nias da Sexvedris dro dauTqva.<br />

miuxedavad imisa, rom ganyofilebis<br />

gamgem sastiki uari ganacxada nias<br />

`dispanserSi~ mkurnalobaze, sadac mxolod<br />

adgilobr<strong>iv</strong>ebs hqondaT mkurnalobis<br />

ufleba, Tamrikom mainc moaxerxa<br />

anketis gaxsna; Seadgina savaraudo<br />

gamokvlevebis grafikic da meore<br />

dRidan, niam `moskoveli pacientis~<br />

statusiT daiwyo iq siaruli. dapirebisamebr,<br />

svetac Tan axlda im dRes nias,<br />

yuradRebiT ismenda Tamrikos yovel<br />

sityvas da fxizlad adevnebda Tvals<br />

niasadmi mis damokidebulebas. ukan wamosuls,<br />

araferi uTqvams am Temaze,<br />

arc erTi sityva, arc _ dadebiTi, arc<br />

_ uaryofiTi. arc nias dauZalebia,<br />

ginda Tu ara, STabeWdilebebi gamiziareo.<br />

radgan yvelaferi ase kargad aewyo,<br />

Sin dabrunebulma niam barem binis<br />

problemis mogvarebac gadawyveta.<br />

cota rom daisvena, saTqmeli kargad<br />

daalaga da svetas uTxra, mamaCemis im<br />

megobarTan davreke, rom geubnebodi,<br />

da xvalidan gadavd<strong>iv</strong>aro. winaaRmdegoba<br />

rom Sexvdeboda, icoda, magram<br />

aseT `speqtakls~ namdvilad ar eloda:<br />

`oRond darCi da xmis gamcemi aRara<br />

var SenTvis, rogorc ginda ise iyavi,<br />

sadac ginda iq wadi, visTanac ginda<br />

imkurnale, rac ginda is akeTe... Senma<br />

mSoblebma CemTan gamogiSves, ra<br />

proza 13<br />

vuTxra maT, ra pasuxi gavce, Sen rom<br />

aqedan waxvide~ _ cremlebis RvarRvariT<br />

manamde exvewa kedelze gakrul,<br />

gafiTrebul gogos sveta, sanam ar<br />

daiTanxma. saRamos ki, vaxSamze, ukve<br />

dawynarebulma da sasacilod gamopranWulma,<br />

sadResaswaulo xmiT gamoacxada,<br />

rom dRes sagangebod niasTvis<br />

gaakeTa `Cakokbili~ da daacxo ugemrielesi<br />

`aladikebi~; aseve `nias sapat<strong>iv</strong>sacemod~<br />

Seasrula col-qmarma<br />

`kartul-rusuli~ `sulikoc~; ai, `kalin-kamalinis~<br />

cekva ki ukve namdvilad<br />

nias Camotanili `CaCis~ damsaxureba<br />

iyo.<br />

amis mere, rac marTalia marTalia,<br />

svetam namdvilad Seasrula piroba.<br />

avad Tu kargad, Seegua saxlSi nias arsebobas.<br />

oRond, isev Zalian eSinoda<br />

misi daavadebis.drodadro kvlav usvamda<br />

xolme nias am Temaze kiTxvebs da<br />

niac gulaxdilad pasuxobda<br />

yovelTvis; vin icis, meramdened uxsnida,<br />

rom mas gadamdebi araferi<br />

sWirda,magram, svetas gadarwmuneba ase<br />

ioli ar iyo. es sabolood maSin<br />

daijera niam, rodesac erT dRes,<br />

SemTxveviT aRmoaCina, rom misi TefSi,<br />

maTlafa, finjani, Wiqa, Cangali, didi<br />

da patara kovzebi, saerTo WurWlisgan<br />

moSorebiT, calke ewyo samzareulos<br />

karadis cariel Taroze. saSinlad<br />

imoqmeda niaze amis danaxvam.<br />

`Tavis oTaxSi~ Sevida da Cumi, moguduli<br />

tiriliT iq moioxa guli. miuxedavad<br />

imisa, rom es kidev erTi mizezi iyo<br />

svetasgan wasasvlelad, nias gadasvlaze<br />

aRar ufiqria. Tumca bolomde<br />

Tavadac ver aexsna ratom. SeiZleba<br />

imitom, rom amiT sakuTar ampartavnebas<br />

ajoba, an sulac imitom, rom<br />

es yvelafri Zalian sasacilod moCanda<br />

im mizezis fonze, romlis gamoc is<br />

moskovSi Cavida.<br />

* * *<br />

TiTqmis yovel dRe dadioda nia<br />

`dispanserSi~ TamrikosTan. iqaurma<br />

eqimebma, rom ityvian, Tmis Reridan<br />

fexis frCxilamde Cxrikes, sinjes da<br />

amowmes `ukanono~ pacienti. Tamriko<br />

dedasaviT dahyveboda yvelgan da patronobda,<br />

SeuZlebels akeTebda imisaTvis,<br />

rom nias mizeruli danaxarjebiT<br />

Caetarebina sakmaod ZviradRirebul<br />

gamokvlevebi. zogjer, roca Tamrikos<br />

dro hqonda, is da nia qalaqSic<br />

xvdebodnen erTmaneTs, _ xan kafeSi<br />

Sediodnen, xan eklesiaSi, xanac `arbatze~<br />

seirnobdnen da ase nel-nela<br />

umegobrdebodnen erTmaneTs ucnaur<br />

garemoSi gacnobili eqimi da pacienti.<br />

Sin misuli nia SemTxvevas ar uSvebda<br />

xelidan, rom svetasTan saqebari<br />

sityva ar eTqva Tamrikoze. sveta aseT<br />

dros dumils amjobinebda xolme da<br />

Tavisi siCumiT, Tan TiTqos eTanxmeboda<br />

nias, Tan imasac ambobda, Tamrikos<br />

gamo sulac ar vapireb qarTvelebze<br />

mtkiced Camoyalibebuli azris Secvlaso.<br />

imas ki aSkarad grZnobda nia, rom<br />

svetas raRacnairad, ar siamovnebda<br />

misi da Tamrikos megobroba, romelic,<br />

rogorc mosalodneli iyo, nias TbilisSi<br />

Camosvlis Semdegac gagrZelda.<br />

moxda ise, rom nias navaraudevze<br />

met xans mouwia moskovSi darCena, rac<br />

aseve gmirulad aitana svetam da amis<br />

gamo odnavi ukmayofilebac ar<br />

gamouTqvams. is ki ara, nias gamgzavrebis<br />

wina saRamos, Tvalebidan cremlebic<br />

wamoscv<strong>iv</strong>da. Tumca, miuxedavad<br />

amisa, diliT mxolod liftis karamde<br />

miacila. oRond, amjerad, gadakocnis<br />

marTla aRar SeSinebia.<br />

* * *<br />

nias diagnozi, samwuxarod, moskovelma<br />

eqimebmac daadastures. amaze<br />

nias didad ar ujavria. eloda kidec<br />

aseT pasuxs, Tumca patara imedi, iqneb,<br />

qarTveli eqimebi Secdneno (magram rom<br />

ar Secdnen, isic gulwrfelad gauxarda),<br />

bolo wuTamde gulSi mainc ukiafebda.<br />

mTavari niasTvis axla ukve is<br />

iyo, rom yvelaze cudi ukan hqonda<br />

motovebuli; Tanac, axali cxovrebis<br />

dasawyebad gadadgmul TiToeul<br />

nabijze, ise xelSesaxebad grZnobda<br />

Tavis cxovrebaSi RmerTis arsebobas,<br />

rom darwmunebuli iyo, yvelaferi<br />

kargad iqneboda.


14 poezia<br />

literaturuli gazeTi<br />

gia xomeriki<br />

TeTri baTomi<br />

saSiSroeba ukan davtoveT;<br />

iyo gvirabi, moCans baRebi...<br />

win gvelodeba TeTri baTomi,<br />

romelsac mze da wvima aReben.<br />

valsi zRvaSi<br />

lurjad kamkama zRvis dabal wyalSi<br />

meferebodi, valsze miwvevdi...<br />

me Sen gulidan verasdros wagSli,<br />

me Sen arasdros damaviwydebi.<br />

gazafxuli da rwmena<br />

ukve ormoc-da-meCvidmete gazafxuls xvdebi...<br />

ukve ormoc-da-meTvramete mwed meordebi...<br />

viRac gifaravs, amas ukve yovelwam xvdebi,<br />

gfaravs mimndobs da aTas rames mideb-modebuls.<br />

droa: bavSvuri gadaagdo miamitoba,<br />

droa: Tvalebi gausworo daqceul troas _<br />

Seni simarTlis gamarTleba aris miTebi;<br />

Rvinobisa da dabadebis saTuTi droa.<br />

movlen da isev sadRac wavlen saSiSi wlebi,<br />

Sen ar iqnebi, magram Seni iqneba kvali...<br />

bevrs SeSurdeba Seni cremli, balaxze wvebi...<br />

da vardisferi Rrublebisken giWiravs Tvali!..<br />

ucnauri simarTle<br />

cecxls Cemze viwvev: giSvelo minda...<br />

da TiTqos viRac miSlis...<br />

me TviTon mSvelis raRaca wminda...<br />

wminda giorgis CrdilSi...<br />

palmis TiTebi<br />

moWrili Tavi did TefSze<br />

yvelas grZnobs, Tavis garda...<br />

dgas palma, palmis TiTebSi<br />

Srialebs Zowis farda...<br />

sakuTar Tavs<br />

verc mter-moyvares asxvaveb...<br />

verc eWvebs, Sen rom gZiZgnis.<br />

marto xar, rogorc: varskvlavi<br />

da gadaSlili wigni...<br />

me axalgazrda aRar viqnebi<br />

me axalgazrda aRar viqnebi<br />

ga<strong>iv</strong>lis dro da aRar viqnebi<br />

ga<strong>iv</strong>lis dro da sul ar viqnebi<br />

Cemi sizmrebiT, mware fiqrebiT<br />

Sav leopardad gardaviqmnebi<br />

moval TqvenTan da oqros WiqebiT<br />

daglocavT, Tqven win CemTvis m<strong>iv</strong>qrebi<br />

Tqven isev ise kargad iqnebiT<br />

Tqven isev ise kargad iqnebiT<br />

me ki avazad gardaviqmnebi...<br />

Sav leopardad gardaviqmnebi<br />

alersiani Tqveni TiTebiT<br />

alersiani Cemi TaTebiT<br />

waval da albaT sadRac viqnebi<br />

mec albaT, albaT sadRac viqnebi<br />

Tqveni sizmrebiT, Tqveni fiqrebiT<br />

kilimanjaros TovlSi viqnebi...<br />

an iqneb sulac aRar viqnebi,<br />

radgan uTqvenod, radgan uTqvenod<br />

me ukve arsad aRar viqnebi<br />

Savi vardebiT, oqros TvalebiT<br />

moval da isev TqvenTan viqnebi<br />

moval da mudam TqvenTan viqnebi<br />

TqvenTan viqnebi... TqveniT viqnebi<br />

radgan uTqvenod, radgan uTqvenod<br />

me ukve versad veRar viqnebi!<br />

siyalbe da wvimebi<br />

is, rac brWyvialebs, yvelaferi leqsi ar ari.<br />

is, rac Sen xlarTe, ostaturi siyalbe gaxlavs.<br />

Sexede myinvars _ Seni cecxli mis terfze galxva.<br />

Sexede Wadars _ wvimebs galobs Cemi Wadari...<br />

udao faqti<br />

sulis udao faqtia<br />

romantikuli tk<strong>iv</strong>ili _<br />

quCaSi Tovli agdia...<br />

mokluli mobi dik<strong>iv</strong>iT...<br />

sulis vektori<br />

oqro sjobia bajaRlo<br />

da leqsi _ silamazisa...<br />

Senc is gsurs, rom CaaZaRlo<br />

sikvdilis jojo qarizma.<br />

Tanxmoba<br />

qali arasdros ar ambobs uars,<br />

maSinac, roca is uars ambobs.<br />

qals uyvars, roca viRacas uyvars...<br />

da Tuki qalobs, bolomde qalobs.<br />

xilva: siyvaruli<br />

siyvaruli patara larnakia<br />

romelic xelSi uWiravs Rrubels<br />

siyvaruli miwis sizmaria romelic midis<br />

amay farSevangTa xe<strong>iv</strong>anSi<br />

sfinqsis Tvalebi<br />

xsnian siyvarulis sevdian formulas<br />

romelic vaSl<strong>iv</strong>iT<br />

vardeba xidan patara zRarbisTvis<br />

zRarbisTvis romelsac ar uyvars gveli<br />

da misi sibrZne<br />

romelmac icis sxva idumali azri qveynisa<br />

aRmocenebuli<br />

misi keTili eklebis CrdilSi<br />

am ganTiadze<br />

misi simartove mouxmobs siyvaruls<br />

da Cumad mReris<br />

rom me isev var axalgazrda raTa miyvardes.<br />

lirika<br />

bevri vigrZen da vifiqre<br />

cxovreba ase rTuli,<br />

me miyvars Cemi lirika,<br />

me miyvars siyvaruli...<br />

ltolva<br />

suli SfoTavs da suli daRlila,<br />

guSin sarecxze mercxlebi isxdnen,<br />

guli Zgers, gulis maRal talRidan<br />

cxoveli sveti miiltvis cisken...<br />

mkacri silamaze<br />

bevria silamaze amqveynad<br />

bevria samyaroSi galaktika<br />

ra silamazea _ ahxedeT<br />

varskvlavTa imedian cimcims!..<br />

varskvlavni mesizmra _ avad viyav _<br />

sizmarSi vfiqrobdi: `vici<br />

varskvlavTa silamaze mkacri~ _<br />

varskvlavi varskvlavs mihyva...<br />

Sav xvrelSi morCilad, sastikad...<br />

sizmari iyo mkacri!<br />

mkacri da mwyobri, rogorc<br />

im sizmriT me viyav codo<br />

im sizmriT me viyav codo<br />

erTi codvili kaci<br />

erTi mgrZnobiare kaci.<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

margarita:<br />

ver vxvdebi, momwons Tu ara. megobarTan<br />

gavicani. Tvalebidan inteleqti<br />

moJonavda. laparakobda...<br />

vgrZnobdi, inteleqtualuri Zafi gaiba.<br />

vusmendi. Sinaarss vxvdebodi, magram<br />

naxevarze meti mwerlebisa da poetebis<br />

gvarebi arc ki mecnoboda. es<br />

faqti gamixarda. davfiqrdi: „gamodis,<br />

msiamovnebs rom amis fonze _ bneli<br />

var~. formulireba ufro metad mesiamovna<br />

da vTqvi: „Sen ostati xar, me _<br />

margarita~ da TiTqmis daZalebiT tu-<br />

CebSi vakoce.<br />

me mTvrali viyavi da rogorc mCvevia,<br />

ulamazod da Tavisuflad viqceodi.<br />

ostati ki viTom SemTxveviT wamokidebuli<br />

TemiT agrZelebda Cems<br />

dagruzvas manqanaSi: monogamia ar arsebobs<br />

da amitom hyavs uamravi megobari<br />

gogo.<br />

„hm. amiT meubneba, rom seqsi, romelic<br />

Cven axla gveqneba, arafers niSnavs,<br />

amitom, arc ifiqro, rom SenTan seriozuli<br />

urTierToba mindao~ – vfiqrob<br />

gulSi, xmamaRlac ig<strong>iv</strong>es vambob da monogamiis<br />

Temas xelovnurad vavrcob.<br />

saqme isaa, rom poligamias roca mTavazoben<br />

_ monogamia mindeba, xolo monogamiis<br />

SemoTavazebisas _ poligamia.<br />

TviTon bunebiT moRalate var. maS, ostatis<br />

SemoTavazeba rogorRa mawyobs,<br />

roca ar minda mxolod imitom, rom<br />

margaritaseburad ar Semiyvardes<br />

araa, sad SemiZlia siyvaruli da misi<br />

banaluroba!. aha! isev saswrafod Cems<br />

principebs amovefare... arada, principebs<br />

xom maSin viyenebT, roca vsustdebiT,<br />

cduneba gvZlevs, andac eWvi<br />

gvepareba... gamodis, principi sisustis<br />

samkurnalo receptia, romelsac Tavs<br />

Tavad vuniSnavT!..~<br />

gulSi Tavi daviimede: „yvelaze seriozuli<br />

da azriani _ uazro da<br />

araseriozuli urTierTobaa~ da saxlSi<br />

gavyevi.<br />

ostats, Turme, orgiebi moswons da<br />

amjerad wigns wers, romelmac prozis<br />

kultura unda Secvalos qveyanaSi. orgia<br />

ar gvqonia, magram arc is darCa<br />

kmayofili, arc _ me. „arc ki ifiqro,<br />

rom iaqtiuro da arc ifiqro, rom iaqtiurebs~<br />

_ vuTxari Cem Tavs da meore<br />

diliT uZilobisgan damZimebuli davbrundi<br />

samsaxurSi, sadac Cemi principebi<br />

Taroebze Semolagebuli damxvdnen<br />

_ mtveri gadavuwminde, fanjrisken<br />

vuyavi piri da moTminebiT davelode<br />

Rames, rom ubralod am yvelaferze<br />

„gadameZina~.<br />

ostati:<br />

samsaxurSi problema maqvs. erT TanamSromels<br />

ar vevasebi, metoqed mxedavs<br />

da Tavis Zalebs Cemze zomavs, TiTqos<br />

metri viyo, andac mteri... metri,<br />

mteri... metri, mteri. es ori sityva ise<br />

hgavs vizualurad erTmaneTs, rom<br />

principSi, sul erTia, romels davwer...<br />

hoda, es Cemi TanamSromeli magrad ma-<br />

Rizianebs. vcdilob, Tavs moverio da<br />

strategiulad m<strong>iv</strong>udge, gegma SevimuSave,<br />

TanamSromels Wkua rogor vaswavlo.<br />

darwmunebuli var, yvelaferi<br />

ise moxdeba, rogorc winaswar Camovwere,<br />

magram pirveli sami punqtis asruleba<br />

meore dilidan mainc daviwye<br />

– bolo cda iyos:<br />

1. vpatiob.<br />

2. kargiT vpasuxob.<br />

3. Tbilad veqcevi.<br />

mere redaqciidan saxlSi davbrundi,<br />

margarita damxvda, oTaxi daelagebina.<br />

Cemi wignis boloTavis dasawyisi<br />

wavakiTxe:<br />

„mwams yvelaferi urTierTgamomricxavis<br />

imitom, rom:<br />

RmerTis mwams, adamianis _ ara ;<br />

adamianis mesmis, RmerTis _ ara....<br />

miyvars or<strong>iv</strong>e, magram arc erTs ar<br />

vemorCilebi.<br />

maqvs RmerTis mowiweba, adamians<br />

veridebi.<br />

adamianis meSinia , RmerTis merideba.~<br />

margaritam daizepira da wavida.<br />

margarita:<br />

gareT Rame dgas. „mgoni, jobs avdge


1 - 14 Tebervali 2013<br />

da movfsa, Torem Sardis buSti dilaadrian<br />

wamomagdebs da Zili gamifuWdeba~.<br />

gavifiqre saqmianad da saqmianadve<br />

wavedi tualetisken. gzad gamecina:<br />

„mgoni, es yvelaze Wkvianuri<br />

saqcielia maT Soris, rac dRes Cavidine~.<br />

ukve mesamed davSordi ostats.<br />

aravin myolia aseTi rbili. sul fexebze<br />

hkidia, ras gavafuWeb da rogor<br />

moviqcevi, araviTari SeniSvna da sayveduri.<br />

ise, me yovelTvis aranormalurebs<br />

vizidav da mgoni, swored imitom<br />

davSordi, rom es CemTvis aranormalurad<br />

normaluria. mainc aranormaluri<br />

gamodis da ese igi ar unda<br />

davSorebodi. axla sakuTar gadafurTxebuls<br />

veRar avlokav, amitom<br />

sjobs sxvas davelodo, vinme axal aranormalurs<br />

da mere daiwyeba isev<br />

ig<strong>iv</strong>e... moralurad bankroti gavxdi,<br />

kocna CemTvis delikaturi aRar aris.<br />

margarita da ostati<br />

(XXI)<br />

margarita:<br />

„ostatTan mominda da isev davrwmxolod<br />

da mxolod vulgaruli zmnis<br />

moqmedebaSi moyvanaze vfiqrob, roca<br />

ferad-feradi Rrublebi Zveleburad<br />

Tevzeb<strong>iv</strong>iT micuraven sadRac Sors.<br />

samyarosTvis sul erTia rogori var.<br />

mainc arsebobs poezia da realoba. am<br />

or<strong>iv</strong>es ki Cemi sayvareli seriali doqtor<br />

hauzi mirCevnia Zilis win. internetiT<br />

ramdenime serias Tu ar vuyure,<br />

rogor daviZineb auf, es ra ubedurebaa<br />

vrekav:<br />

_ alo.<br />

_ diax, zviadi gismenT.<br />

_ ai, sanam mipasuxebdiT _ gavc<strong>iv</strong>di!<br />

ras hgavs es ra ubedurebaa, amden<br />

xans ratom alodinebT adamians!<br />

_ Tqven Tu gac<strong>iv</strong>diT, qalbatono,<br />

me ra SuaSi var<br />

_ jer es erTic „qalbatono~ _<br />

ara! ubralod xma maqvs aseTi boxi, mere<br />

meorec _ TiTqmis naxevari saaTi<br />

gelodeT!<br />

_ mere<br />

_ mere is, rom Cakuzuli viyavi!<br />

_ batono Cakuzuli raRa SuaSia<br />

_ aba, Snuri ar wvdeba, rom avdge!<br />

_ risi Snuri, qalbatono mmmm _<br />

gogona<br />

_ telefonis, sxva risi Snuri!<br />

_ da telefoni iatakze gaqvT daWedebuli<br />

_ Tqven vin gekiTxebaT Tqveni<br />

saqme isaa, abonents droze upasuxoT<br />

da interneti gausworoT!<br />

_ hm! ho, magram gac<strong>iv</strong>ebasTan telefonis<br />

Snurs ra kavSiri aqvs<br />

_ filmis yurebisas siCqare davarda.<br />

_ veraferi gavige...<br />

_ ukve viweqi, rom avdeqi!<br />

_ ui, SiSveli brZandebiT<br />

_ Zl<strong>iv</strong>s ar mixvda! naxevari saa-<br />

Tia gelodebiT Cakuzuli da SiSveli!<br />

erTobodiT da pasuxi dagezaraT, xom!<br />

axla rom gavc<strong>iv</strong>de, wamlebs vin miyidis<br />

uf, erTi, sazRvargareT viyoT<br />

raa, aucileblad giC<strong>iv</strong>lebdiT!<br />

_ ras ityodiT, Cakuzuli gavc<strong>iv</strong>dio<br />

_ icinis operatori da gamwarebuli<br />

vkideb yurmils. etyoba, interneti<br />

gaaswora. dawyebuli serialis<br />

yureba gavagrZele.<br />

diliT Tvali rom gavaxile, mze<br />

gafurCqnul yvavils hgavda da pirveli<br />

gamaxsenda Ceqma, romelic wina dRes<br />

erT-erT maRaziaSi vnaxe. mainc gavb-<br />

rusa amirejibi<br />

esi unda hqondes magaliTad, vinme<br />

unda momdevdes. mamakaci Tu iqneba, xom<br />

_ mTlad araCveulebr<strong>iv</strong>i.~ aseTi<br />

fiqrebiT gulamomjdari m<strong>iv</strong>iCqarodi<br />

fexsacmelebis butikisken. m<strong>iv</strong>edi. sanam<br />

viyiddi, gadavwyvite, isev momesinja<br />

da or<strong>iv</strong>e Ceqma Cavicvi. isev momewona.<br />

fuli gadavixade. gareT mziani Semodgoma<br />

idga, CeqmiT xom ar wavidodi<br />

da gaxda daviwye. qamari Sevixseni da is<br />

iyo, Sarvali unda Camexada, rom m<strong>iv</strong>xvdi,<br />

es Ceqma ar iyo. gavSeSdi. davjeqi.<br />

gamecina. mere davfiqrdi: „RmerTo<br />

Cemo! rom Camexada qamari da Rilebi<br />

ise gavixseni, Cems tvins egona, rom fexs<br />

_ Ceqmas xdida. gonebas Tu erTmaneT-<br />

Si moZraobebi ereva, cudadaa Cemi<br />

saqme. Seyvarebuli xom ar var!~<br />

ostati:<br />

es cxovreba sasworia. ara – balansisTvis<br />

tortmani: agresiam Tanam-<br />

Sromels gauara da margaritas – mouara.<br />

im sam punqts ki, Cem mier ganWvretili<br />

Sedegebic avtomaturad mihyva<br />

zed:<br />

4. cud saqciels mouklo.<br />

5. mowiweba gauCnda.<br />

6. Cemi upiratesoba igrZno.<br />

7. mec vigrZeni sakuTari.<br />

„margaritasTan mominda da aman isev<br />

damarwmuna, rom qalisa da kacis siyvaruls<br />

mxolod da mxolod seqsualuri<br />

magniti udevs sarCulad. „urTierToba~<br />

ki ise spobs am mizidulobas,<br />

rogorc dezinfeqcia mikrobs. sxeulebs<br />

Soris magniti miwaze vardeba da<br />

egreTwodebuli siyvaruli, Tu grZnoba<br />

– Ror<strong>iv</strong>iT isvreba talaxSi. arsebobs<br />

ori gamosavali:<br />

1) veridoT urTierTobas.<br />

2) davelodoT, rodis gamoigoneben<br />

qimiur abs, romelic tvinSi dawyebul<br />

qimiur process survilisamebr<br />

gawelavs.<br />

pirveli _ adamianis egoizmis gamo<br />

gamoricxulia, meore _ fantastikuri<br />

xasiaTis ocnebaa da sxva araferi.<br />

iqneb homeopatiam gviSvelos rame~<br />

„ai, mwife sigaretiani ciyvic, fanjarasTan<br />

zis, martoa da miRimis. esec<br />

poligamiis kidev erTi gansxeulebaa...~<br />

literaturuli gazeTi proza<br />

razdi: „pirveli azri Ceqmaa, rac makninebs.<br />

ostati rom gamxseneboda, isev<br />

gavbrazdebodi da mainc ukmayofilo<br />

wavidodi imis sayidlad, rac ase Zalian<br />

momewona. mirCevnia Ceqmis gamo<br />

gavbrazde, vidre Cemi monogamiisken<br />

midrekilebis gamo.~<br />

gzis iqiT, axali Tayvanismcemeli,<br />

vato SevniSne da fexs avuCqare: „arada,<br />

Sexedav, simpatiuria, magram ver<br />

vxvdebi, gemovnebiania Tu ugemovno,<br />

seqsualuria Tu aseqsualuri. xmas amoiRebs<br />

_ laparakis maneriT ver<br />

varkvev, goimia Tu inteligenti, misi<br />

naTqvami – iumoria Tu provincialobis<br />

elementi. msjelobas vusmen da isev<br />

verafers vxvdebi: idiotis kvalobaze<br />

Wkviania da Wkvianis kvalobaze _ idioti.<br />

hgonia, momwons, arada _ mainteresebs...<br />

principSi aRarc.~<br />

„ara raa, unda v<strong>iv</strong>arjiSo _ virbino,<br />

magram sirbilsac xom raime intermundi,<br />

rom Cems Tavisuflebas vRupav.~<br />

sakuTar Tavze gacecxlebulma ostats<br />

davureke:<br />

me: bla, bla-bla blaa, blabla bla<br />

blaa.<br />

ostati: dagaviwyda, vis elaparakebi<br />

Tu radganac gaxsovs, amitom igoneb<br />

aseT gaugonar argumentebs<br />

me: bla! blabla bl-a blaa bla!<br />

ostati: an problema gaqvs raRac,<br />

an kompleqsi da amis gamo _ problema.<br />

gaCumdi ra!<br />

me: bla! bla! b- la!<br />

ostati: Cumad rom iyo, Cumad unda<br />

iyo.<br />

(gulSi: „bla bla bllaaa blaaaaaa<br />

bbblllaaa!~)<br />

me (xmamaRla): wati Seni, kvercxo!<br />

am dialogis mere kvlav viwame, rom<br />

siyvaruli virusia da amisi erTader-<br />

Ti ant<strong>iv</strong>irusi distanciis dacvaa. adre<br />

miWirda da Tavs amitom vityuebdi.<br />

axla simarTles veubnebi Cems Tavs da<br />

_ mainc miWirs: ostats bevri margarita<br />

hyavs.<br />

gulSi mainc vfiqrob: „is mainc mekiTxa,<br />

rogor aris, netavi, vinme oTaxs<br />

ulagebs vin icis, isev saRoreSi gdia<br />

Ror<strong>iv</strong>iT! “<br />

„iqneb Tevzis gamometyvel;eba miSlis<br />

xels urTierTobaSi genetikuri<br />

xinjia, bebiaCemsac aseTi hqonda _<br />

Tevzis. me davangrie miTi, rom Tvalebi<br />

sulis sarkea.~<br />

ostati:<br />

TanamSromelTan jerjerobiT yvelaferi<br />

rigze iyo. Cemi Sedgenili gegmis<br />

punqtebi erTmaneTs zedized axorcielebda:<br />

„8. mixaria, rom sikeTes vTesav da<br />

masSic sikeTe gavaRviZe. vamayob misiT<br />

da aseve _ sakuTari TaviT.<br />

9. urTierToba mSvenieri gaxda:<br />

sazRvrebiT, pat<strong>iv</strong>iscemiT. mendoba,<br />

mec mjera misi, radgan sikeTes daemor-<br />

Cila.~<br />

saRamos ki, zurgze viweqi Cems Tavzardacemul<br />

oTaxSi da guli cuds migrZnobda.<br />

fanjaraSi viyurebodi da<br />

sxva arxze gadarTvas vcdilobdi:<br />

„aha! axla vxvdebi, rom fanjara sulac<br />

araa Signidan gareT gasaxedi sa-<br />

Sualeba, piriqiT:<br />

warmoidgineT, qviT nagebi da funiT<br />

nalesi T<strong>iv</strong>issaxuravebiani patara sofeli,<br />

romelSic saxlebs fanjrebi ar<br />

hqondaT. ratom imitom, rom xalxs<br />

jer fardebi ar hqonda gamogonili...<br />

erT-erT Tavsafrian da didZuZuebian<br />

qals (romlis saxelsac, ra umadurobaa,<br />

magram istoria ar Semoinaxavda)<br />

sruliadac ar undoda, rom mezobel<br />

qalebs scodnodaT, ras uSvreboda<br />

misi qmari yovel dRe... scemda Tu<br />

imonebda... efereboda Tu aZalebda...<br />

atyuebda Tu uyviroda... iqidan gamomdinare,<br />

rom adamianebs Zalian moswonT<br />

sxvis problemebsa Tu ubedurebaSi cxviris<br />

Cargva, bolos da bolos, erTerTma<br />

Sav-Savma mezobelma qalma<br />

(romelsac albaT tuxa erqva) eSmakoba<br />

ixmara da sakuTari saxlis kedeli<br />

safanjred gamoangria. zed ZunZgliani<br />

Sesaxedaobis, magram darwmunebuli<br />

var, bevrjer garecxili ZonZi Camoafara<br />

da wyaroze, kokiT xelSi, amayad<br />

wavida. mogexsenebaT adamianebis Suris<br />

15<br />

ambavi da yvela CaquCiT eca Tavis saxls.<br />

iyo mtvreva da gniasi funisgan Selesil<br />

sofelSi. didZuZuebianis loTma<br />

da boRma qmarma ki yvelaze didi,<br />

orfrTiani safanjre gaangria, Tanac,<br />

saxlis yvela kedelze!<br />

informaciis miReba-gavrcelebis<br />

pirvel saSualebas, romelic Tavisi<br />

gagebiT Tavisuflebas scdeba (me Tu<br />

minda gavixedav, magram, visac unda, is<br />

rom Semoixedavs!), erTma Worikana<br />

dedakacma miagno, raTa gaego, ras uSvreboda<br />

misi mezobeli loTi qmari<br />

Tavis cols. mokled, bevri rom ar gavagrZelo,<br />

fanjara gareTgamxedma ki<br />

ara, SigniTSemomxedma gamoigona, magram<br />

is ver gaiTvaliswina, rom sxvebi<br />

mis fanjaraSic Seixedavdnen. asea es!..~<br />

margarita:<br />

ostats m<strong>iv</strong>were. yvelafersac kargad<br />

mixvdeba, Tanac darwmunebuli var,<br />

moewoneba kidec aseTi originaluri<br />

wixli!<br />

„mwams yvelaferi urTierTgamomricxavis,<br />

imitom rom:<br />

RmerTis ar mwams, adamianis _ ki;<br />

adamianis ar mesmis, RmerTis _ ki....<br />

or<strong>iv</strong>es vemorCilebi, magram ar miyvars<br />

or<strong>iv</strong>e:<br />

ar maqvs RmerTis mowiweba da aRarc<br />

adamians veridebi...<br />

ar meSinia adamianis, aRar merideba<br />

RmerTis.~<br />

meili gavuSvi da kidev erTxel<br />

davrwmundi, rom aqamde sworad vcxovrobdi:<br />

„mTavaria, me vin var da<br />

rogor var. daviRale!~<br />

ostati:<br />

„margaritam Cemi wignis boloTavis<br />

dasawyisi Cems winaaRmdeg gamoiyena.<br />

TviTon ase Tvlis. ai, ase ganvsxvavdebiT<br />

erTmaneTisgan. hm! momewona, rogor<br />

moifiqra...~<br />

dro gavida. TanamSromeli quCaSi<br />

davinaxe. qali miemwyvdia xesTan, saxe-<br />

Si ulawunebda da Tan im gamometyvelebiT<br />

aginebda, me rom miyurebda (ar<br />

agerioT, miyurebda da ara miyviroda<br />

– egRa maklda!) xolme: „Sennairi coli<br />

ra Cems y...d minda! daaxvie! saxlSi mosuli<br />

ar daginaxo~! is qali margarita<br />

iyo.<br />

Cemi gaoceba, gabrazeba, sasowarkve-<br />

Ta, eWvi yvelafris... margarita ki,<br />

sworedac rom Cemi versia yofila...<br />

ufro metad ki iman gamaogna, rom TanamSromlisTvis<br />

winaswar Sedgenili<br />

gegma Tavis Tavs zedmiwevniT amarTlebda:<br />

„10. CemTan aRar gasdis. me kidev, megona<br />

gamosworda.<br />

11. risRa mwamdes rogor vicxovro<br />

12. mxolod imitom vapatio adamianebs,<br />

rom me vigrZno Tavi keTilad es<br />

xom egoizmia<br />

13. da ra azri aqvs saerTod raimes<br />

marto viyo<br />

14. ras mirCevda ieso egoizms mxolod<br />

imitom, rom Cemi suli samudamo<br />

sasufevelSi moxvdes sadaa magaliTis<br />

Zala narcisizmi, hedonizmi _ ai, gza!<br />

15. gamamtyunebT fexebze mkidia.~<br />

sulSi xiWvi SemerWo, gulSi – margarita...<br />

mmm... ara!.. sulSi margarita<br />

SemerWo da gulSi – xiWvi... ara!.. mmm...<br />

erTi magis dedac!


16 interviu<br />

literaturuli gazeTi<br />

manana kvaWantiraZe:<br />

`mwerlobam unda<br />

daabrunos realoba~<br />

dasasruli<br />

macaberiZis wignis `beqna biWis zRaprebis~<br />

prezentaciac. sxvaTa Soris, es<br />

germanul bazrobaze qarTuli sabavSvo<br />

literaturis pirveli oficialuri<br />

wardgenaa. garda amisa, igegmeba<br />

ministris, guram odiSarias Sexvedrebi<br />

laifcigis wignis bazrobis prezidentTan,<br />

ol<strong>iv</strong>er cellesa da frankfurtis<br />

bazrobis vice-prezident tobias<br />

vosTan. rogorc ukve giTxariT, es<br />

aris guram odiSarias pirveli viziti<br />

da germanulma mxarem didi imedi<br />

gamoTqva Cvens saministrosTan mWidro<br />

TanamSromlobis mimarTulebiT.<br />

qarTul delegaciasTan erTad igegmeba<br />

saqarTveloSi goeTes institutis<br />

direqtoris, Stefan vakvicis vizitic,<br />

romelic organizebas gauwevs<br />

Cveni delegaciis Sexvedrebs germaniis<br />

masmediis wamyvan saSualebebTan,<br />

raTa is kulturuli politika, rasac<br />

Cveni saministro ucxoeTSi qarTuli<br />

literaturis popularizaciisTvis<br />

gegmavs, maqsimalurad m<strong>iv</strong>itanoT<br />

iqaur sazogadoebamde.<br />

_ Tqveni programa kidev erT mniSvnelovan<br />

proeqts axorcielebda, es<br />

iyo ucxouri literaturis Targmna<br />

qarTul enaze. am mxr<strong>iv</strong> ra viTarebaa<br />

_ 2010 wels, rodesac es konkursi<br />

gamovacxadeT, uamravi ganacxadi Sedasasruli<br />

medea metreveli:<br />

werT: `ra patara da umniSvneloa Tanamedrove<br />

mwerlebis mTeli gawamawia<br />

am romanebis seriozulobis fonze.<br />

mTeli es avadmyofuri gulaxdilobebi,<br />

fsiqologizmebi, `seqsizmebi~ da<br />

cinizmi~. ase xedavT Tanamedrove<br />

literaturas<br />

_ diax, da es marto Cemi azri ar<br />

gaxlavT. bevr adamians awuxebs es problema.<br />

gulaxdilobis winaaRmdegi ki ar<br />

var, im avadmyofur da yalb gulaxdilobebs<br />

vgulisxmob, romlis miRma adamians<br />

veRar xedav. ra Tqma unda, mwerals<br />

sruli ufleba aqvs gaSiSvldes,<br />

sazogadoebac SeiZleba gaaSiSvlos,<br />

magram amas codna unda, rom Seni si-<br />

SiSvle esTetikuris farglebs ar gascdes.<br />

mwerali sxvanairad SiSvldeba, ki<br />

ar ixdis, piriqiT, damatebiT `imoseba~.<br />

waikiTxeT `avelumi~, `godori~, bevri<br />

sxvac – namdvili mwerlis dawerili<br />

gulaxdili teqsti – da igrZnobT, enis<br />

rogori faqizi SegrZneba da ra<br />

tk<strong>iv</strong>ili axlavs am `gaSiSvlebas~.<br />

Tu oTar WilaZis, besik xaranaulis,<br />

zaira arseniSvilis, aka morCilaZis<br />

romanebi gaqvT mxedvelobaSi, maSin<br />

problema TiTqos ar Cans. ramdenimes<br />

kidev davasaxelebdi. Tumca, cxadia,<br />

isini Zalian gansxvavdebian erTmaneTisagan<br />

da es mravalferovnebac dadebi-<br />

Ti movlenaa. rac Seexeba Cvens `gaWirvebas~,<br />

es calke seriozuli saubris<br />

Temaa da erT pasuxSi ver amovwurav.<br />

imas ki vityvi, rom is mwerloba, romelsac<br />

mkiTxvelTa umetesoba Tanamedroved<br />

miiCnevs, sadRac sxvaganaa, ra-<br />

Rac sxvas akeTebs. enis, azrovnebis,<br />

kulturis samoqmedo s<strong>iv</strong>rce Seicvala<br />

da mwerloba kargad ver garkveula,<br />

sadaa misi saarsebo teritoria. mwerali<br />

ver agnebs realobas. arada, veranairi<br />

Rirebuli literatura, miT<br />

ufro, romani ver Seiqmneba, Tu realobis<br />

fokusireba ver SeZlo. am cnebis<br />

Sinaarsi ki dRes uCveulod farToa,<br />

gacilebiT farTo da orazrovani, vidre<br />

Tundac oci wlis win iyo. mimZims<br />

amis Tqma, magram yvelaze did `gaWirvebas~<br />

araprofesionalizmsa da provincializmSi<br />

vxedav. saidanRac waxalisebuli,<br />

sazogadoebis mimarT gavrcelebuli<br />

nihilizmi da aqedan aRmocenebuli,<br />

mkiTxvelis mimarT mwerlobis<br />

dabali pasuxismgeblobac ar TamaSobs<br />

umniSvnelo rols. niWierebis deficitze<br />

metad codnis deficitze<br />

gavamaxvilebdi yuradRebas. sxvaTa<br />

Soris, odnav gansxvavebulad, magram es<br />

`gaWirveba~ Tanamedrove msoflios<br />

sxva qveynebisTvisac nacnobia da movlenaTa<br />

logikidan gamomdinare, ara<br />

mgonia, kidev didxans gastanos.<br />

_ rogor fiqrobT, arian Tanamedrove<br />

avtorebi, romelTac SeuZliaT<br />

mkiTxvels `didi literaturis Semoteva~<br />

kvlav ganacdevinon<br />

_ albaT, arian. mkiTxvels gaaCnia.<br />

famuqi erTgan ambobs: roca uyureb ara<br />

guliT, aramed gonebiT, sixaruli<br />

sevdad iqcevao. am sevdas vamCnev Tanamedrove<br />

mweralsac da mkiTxvelsac.<br />

saerTod, dRevandeli msoflio sevdas<br />

aRZravs, Tumca es mxolod gonebis<br />

TvaliT yurebis brali ar unda iyos.<br />

`didi literaturis Semotevas~<br />

vgrZnobdi besik xaranaulis romanis<br />

`samoci jorze amxedrebuli raindis~<br />

kiTxvis dros. didi mwerali mesaubreboda<br />

oTar WilaZis `Canawerebidan~.<br />

mgoni, bolo `Semotevebi~ es iyo. sabednierod,<br />

kargi literatura CvenTvis<br />

arc ukanasknel aTwleulebSi yofila<br />

saocnebo da dResac moiZebneba. cxadia,<br />

es sakmarisi ar aris, magram Tu<br />

bolodroindel realobas gaviTvaliswinebT,<br />

esec saqmea.<br />

_ vfiqrob, kritikis daniSnuleba<br />

isaa, rom man gamoafxizlos mwerali,<br />

vityodi _ mkiTxvelic. Tqven rogor<br />

fiqrobT<br />

`Cven mimarT<br />

interesma imata~<br />

movida. imdenad, rom teqnikurad am<br />

yvelafris sistematizacia Zalian<br />

gaWirda. aqedan gamomdinare, gadavwyviteT,<br />

konkretuli vadebi gagveuqmebina<br />

da saintereso proeqtebi mTeli<br />

wlis ganmavlobaSi dagvefinansebina.<br />

ase rom, es mimarTuleba grZeldeba.<br />

zogadad, qarTul literaturaze<br />

saubrisas unda gvaxsovdes, rom es cneba<br />

mxolod adgilobr<strong>iv</strong> mwerlobas ar<br />

moicavs, kargi Targmanic Seni literaturis<br />

nawili xdeba. Tu ginda, evropul<br />

saliteraturo s<strong>iv</strong>rceSi Tavi<br />

daimkvidro, Rirebuli Targmanebi<br />

aucilebelia. amiT Seni enis gamdidrebazec<br />

zrunav. amitom saministro<br />

am mimarTulebis dafinansebas ganagr-<br />

Zobs.<br />

_ kidev Tu gaqvT saintereso<br />

proeqtebi<br />

_ wels maisSi mesamed gaimarTeba<br />

literaturuli forumi, romlis farglebSic<br />

goeTes institutTan erTad<br />

mTargmnelobiT seminarebs vatarebT.<br />

sxvaTa Soris, TamTa melaSvilis romani<br />

msgavsi seminaris farglebSi momzadda.<br />

wels gvinda aseT<strong>iv</strong>e saxelosno<br />

movawyoT inglisurenovani mTargmnelebisTvis.<br />

realurad es Zalze exmareba<br />

Targmnis process. britaneTis<br />

sabWom ukve gamoTqva TanamSromlobis<br />

survili da axla moderatorebTan mimdinareobs<br />

konsultaciebi. Zalian<br />

_ sifxizlis garanti TviTon mwerloba<br />

unda iyos. kritika mwerals da<br />

mwerlobas mkiTxvelis gamofxizleba-<br />

Si unda exmarebodes. amitom ambobs<br />

barti, kritikis codva misi dumili<br />

ufroa, vidre ideologiurobao. magram<br />

ra vqnaT, Tuki TviTon mwerlobas<br />

aRar moswons sifxizle kritikamac<br />

teqstis TanaSemoqmedis mantia moirgo<br />

da TavisuflebiT, anu interpretaciiT,<br />

sakuTari SemoqmedebiTi Sesa-<br />

Zleblobebis manifestaciiT tkbeba. es<br />

Tavisufleba kargia, magram misi mar-<br />

Tvaa Zneli, rom `upatrono~ teqstze<br />

ZaladobaSi ar gadaizardos. vfiqrob,<br />

swored Tavisuflebis pirobebSi teqstis<br />

mimarT gamoxatuli pat<strong>iv</strong>iscema<br />

zrdis kritikis avtoritets. paradoqsulia,<br />

ara<br />

_ Tqven brZandebiT literaturis<br />

institutis yovelwliuri almanaxis,<br />

`kritikis~ mTavari redaqtori.<br />

gamocemis momdevno nomeri sul<br />

male gamova. ras sTavazobT mkiTxvels<br />

_ almanaxi `kritika~ 2005 wlidan<br />

literaturis institutSi gamodis.<br />

axal, me-7 nomers uaxloes dReebSi miiRebs<br />

sazogadoeba. samwuxarod, Cvens<br />

gamocemas Zalze cota mkiTxveli hyavs.<br />

mcire tiraJis garda, mouwesrigebeli<br />

1 - 14 Tebervali 2013<br />

kanonmdeblobac gviSlis xels gavrcelebaSi.<br />

arada, kritikis ararseboba<br />

ybadaRebuli Temaa. almanaxi literaturaze<br />

profesiuli azris deficitis<br />

Sesavsebad Seiqmna, mkiTxvelis gemovnebisa<br />

da orientaciebis daxvewis,<br />

literaturuli sazogadoebis Sekav-<br />

Sirebis, stimulirebisa da gamofxizlebis<br />

mizniT. saqmes profesionali<br />

literaturaTmcodneebi asruleben.<br />

mkiTxvels alternatiul Sefasebebs<br />

vTavazobT, vcdilobT, is veqtorebi<br />

movniSnoT, romlebic swored postsabWoTa<br />

periodis mwerlobis ganviTarebisTvisaa<br />

damaxasiaTebeli. vfiqrob,<br />

CvenSi kritika ar unda iyos TviTdinebaze<br />

miyolili, Tundac Tavisi<br />

refleqsis obieqtis, literaturis<br />

gansakuTrebuli sazogadoebr<strong>iv</strong>i funqciis<br />

gamo. amas garda, rogorc literaturuli<br />

azrovnebis gamorCeul<br />

sferos, kritikas kulturis s<strong>iv</strong>rcis<br />

mowesrigebis funqciac akisria. am mizniT,<br />

sakuTr<strong>iv</strong> literaturulis garda,<br />

mkiTxvels vTavazobT werilebs xelovnebaze,<br />

kulturaze, Jurnalisturi<br />

diskursis Taviseburebebze. erTi<br />

sityviT, vcdilobT, literaturulis<br />

garda mosazRvre s<strong>iv</strong>rceebsac SevexmianoT.<br />

esaubra Tamar Juruli<br />

gvinda inglisurenovan jgufs donald<br />

raifildma uxelmZRvanelos, romelic<br />

cnobili qarTvelologi, mTargmneli,<br />

londonis un<strong>iv</strong>ersitetis profesori<br />

gaxlavT. swored mas ekuTvnis oTar<br />

WilaZis `avelumis~ inglisuri Targmani,<br />

romelic uaxloes momavalSi gamoicema.<br />

samomavlod aseT<strong>iv</strong>e saxelosnoebis<br />

gakeTeba SeiZleba frangul, espanur,<br />

italiurenovan mTargmnelebTanac.<br />

aseve davafinansebT 12 qarTveli<br />

mwerlis wignebis Targmnas. oTxi maTganis<br />

– aka morCilaZis, zaza burWulaZis,<br />

laSa buRaZisa da zurab qarumiZis<br />

teqstebs britanul-amerikuli<br />

gamomcemloba gamoscems. maTTan ukve<br />

gvqonda saqmiani urTierToba da kontaqtis<br />

gagrZelebas vapirebT, miT<br />

ufro, rom Tavad gamoTqves 20 qarTveli<br />

avtoris gamocemis survili. erTi<br />

sityviT, ideebi bevria. mTavaria, maqsimalurad<br />

qmediTi da saintereso<br />

nabijebi gadavdgaT. am mxr<strong>iv</strong>, saministro<br />

srul mzadyofnaSia.<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

literaturuli gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna <strong>alxaziSvili</strong>, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!