iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX
iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX
iv-v mariam wiklauri tariel Wanturia II-III givi alxaziSvili IV-V VIII-IX
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
literaturuli gazeTi<br />
#91<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />
<strong>mariam</strong> <strong>wiklauri</strong><br />
dauwereli werilebidan<br />
* * *<br />
adre xalxi cxovrobda erTad... RmerTTan<br />
erTad, mefesTan erTad, gvar-tomTan erTad,<br />
xatTan erTad, miwasTan erTad... axla ki cxovrobs<br />
cal-calke mxolod pasportTan,<br />
fulTan da partniorTan Sewebebuli. gansxvaveba<br />
sul esaa Zvelsa da axal adamians Soris.<br />
ca maSinac lurji iyo, miwa – notio, omi ki –<br />
bevrad miamituri dRevandel mSvidobasTan<br />
SedarebiT...<br />
<strong>II</strong>-<strong>II</strong>I<br />
idiliuri leqspromti<br />
ra cota du-iaqe da ra bevri SaSi-Caria,<br />
ra didi mSvidobaa da ra cota saSiSaria...<br />
karSi gamodi, taria – naxe, ra kargi daria,<br />
naxe, ra bevri cocxali,<br />
naxe, ra cota mkvdaria,<br />
naxe, ramdeni stumari, ramdeni kafe-baria,<br />
naxe, ra cota mteri da ra bevri megobaria,<br />
naxe, ra cota xrmalia, naxe, ra bevri faria,<br />
ra tkbilad ismis himnis xma –<br />
usayvarlesi aria!<br />
arsad is xalxi, vinc erT dros<br />
samSoblo Cveni aria,<br />
yvelgan naialaRari, naRdi poeti xaria,<br />
ra misvla-mosvla gaCaRda,<br />
ramdeni Ria karia,<br />
zaris xma yvelas esmodes –<br />
naxe, ramdeni zaria,<br />
naxe, ramdeni brZeni da ra cota umecaria,<br />
naxe, ra bevri vardi da ra cota ekal-naria!<br />
gesmis – lileo, Cakrulo, osana, ave-maria!<br />
ra bednieri kaci xar, Sen arc ki ici, taria...<br />
...me Sen gimadli yvelafers,<br />
dedao RvTisa, <strong>mariam</strong>!<br />
wuTi<br />
g<strong>iv</strong>i <strong>alxaziSvili</strong><br />
c<strong>iv</strong>ia zamTris mzis abreSumi,<br />
rom miafines yinvis maqmanebs,<br />
Riaa SenTvis wuTi yoveli,<br />
Cavlilma wlebma rom ver dagmanes.<br />
drodadro aqve ise Ca<strong>iv</strong>li,<br />
verc xvdebi, zRvari rom gadmolaxe,<br />
an aqeT rogor gamoaRwie,<br />
Semosasvleli rogor monaxe!<br />
inaTebs, roca igi Tvals axels,<br />
wuTiT izrdeba am dRis naTeba<br />
da mixaria, es erTi wuTi<br />
Cvens erTad yofnas rom emateba...<br />
V<strong>II</strong>I-<strong>IX</strong><br />
<strong>IV</strong>-V<br />
<strong>iv</strong>-v
2 literaturuli gazeTi<br />
Canawerebi 1 - 14 Tebervali 2013<br />
* * *<br />
foTlebi pawia bartyebs hgvanan,<br />
romlebic sicocxlis bolos pirvelad<br />
da ukanasknelad bedaven gafrenas<br />
dedis wiaRidan. mTeli cxovreba<br />
TrTian, caxcaxeben da am gafrenisTvis<br />
emzadebian.<br />
* * *<br />
quCas asfaltis Talxi acvia.<br />
moSorebiT mwvane skveri Rrma dekoltesaviT<br />
Cans.<br />
* * *<br />
qari xis kenweros arxevs... fesvebi<br />
mSvidad miiweven miwis wiaRSi da qarebis<br />
ar eSiniaT... im qariSxlisgan dagvifare,<br />
RmerTo, fesvianad rom SeuZlia<br />
yvelafris moTxra...<br />
* * *<br />
adamiani ukidegano da dausabamo<br />
samyaroSi ganfenili RvTis sunTqvis<br />
eqoa. am usazRvroobaSi yovelTvis<br />
moiZebneba Tundac erTi arseba, romlis<br />
winaSe mudam darCebi iseTi,<br />
rogoric RmerTs surs, rom gixilos.<br />
* * *<br />
kacobrioba erTi didi kidobania,<br />
romelSic yvelaferi Seunaxavs RmerTs<br />
gadasarCenad. davexetebiT kosmosis<br />
laJvardovan zvirTebSi da vin icis,<br />
ras daerqmeva `zRvaTaSin wylis Cadgoma~<br />
CvenTvis. vin icis, sad frens Cveni<br />
mtredi, sad yvavis Cveni zeTisxili...<br />
* * *<br />
ramdenjer minaxavs varskvlavis<br />
mowyveta caze... cas ki araferi emCneva...<br />
rogorc dedamiwas _ adamianebis<br />
sikvdili.<br />
* * *<br />
adamianebs yvelaze metad erTmane-<br />
Ti sWirdebaT qveynad. RmerTi erTmaneTTan<br />
misasvleli gzaa. me, adamiani<br />
ki, sulisa da xorcis didi siyvarulisa<br />
da qorwinebis saidumlo var. Cveni<br />
planeta pawia saydaria, sadac maT daiweres<br />
jvari. sulisa da xorcis pirvel<br />
kocnas sicocxle daerqva. sicocxle,<br />
romelic gansxeulebuli saidumloa<br />
xilulisa da araxilulis SeerTebisa...<br />
* * *<br />
Sen TvalebSi Cakargula simarTle,<br />
cao. sul giyureb, giyureb, Tvalebi ki<br />
ar meRleba. arc micvdeba, TvalebiT<br />
gdRveb, gdRveb. xan varskvlavs moiyeneb,<br />
xan mzes, xan mTvares, xan Rrubelsa<br />
da nisls, xan cecxls da wyals er-<br />
Tad. gadmomaqvs Cem WurWelSi, ulevia.<br />
ras gavxdebi SenTan. Cemi lurji Cxuti<br />
xar, Sen.<br />
* * *<br />
yvelaferi kidev erTxel gacxadda,<br />
roca saaTs mrgvali ciferblati<br />
gaukeTes. o, es gauRweveli wriuli forma-formula!<br />
goneba ar Tmobs da verc<br />
eleva mas, rac erTxel mainc eZleva.<br />
nuTu mesaaTeebsac egonaT, rom adamianebi<br />
gasrulebis Semdeg isev ibadebian<br />
da ubrundebian Tavdapirvel sicocxlis<br />
baRebs, rogorc foTlebi xeebsa<br />
da balaxebi mdeloebs. Secdnen...<br />
xeebi marTlac arian im foTlebis<br />
wyliani samareebi, mdeloebi _ balaxebze<br />
orsuli muclebi, magram Cven Cven<br />
vin dagvisxams xelaxla da vin agvaSrialebs<br />
saaTebo, wamebis gauTavebeli<br />
stakato uniWo adamianTa repeticiebs<br />
magonebs, romlebic sul erTsadaimaves<br />
gahyvirian: wik-wik-wik!.. nu<br />
abrunebT dros ukan! ra unda dros wre-<br />
Si win-win-win! axseniT wris jado<br />
dros, Tavisufleba wreze arasdros<br />
brunavs! win-win-win!<br />
* * *<br />
qristianoba namdvili niWia, an ase<br />
ajobebs, vTqva: namdvili qristianoba<br />
niWia. an dagyveba dabadebiT es niWi an<br />
ara. <strong>iv</strong>arjiSe da awrTe suli, Sedegebi<br />
iqneba, magram niWis winaSe mainc verafers<br />
gaxdebi...<br />
* * *<br />
qarTuli polifoniuri, mravalxmiani<br />
simRera – erTdroulad sxva adamianebTan<br />
(da xalxebTan) Tanacxovrebisa<br />
da ind<strong>iv</strong>idualurobis SenarCunebis<br />
ubrwyinvalesi niSani da magaliTia. sulis<br />
am unarma mogviyvana dRemde. roca<br />
`mravalJamiers~ vismen, camde avd<strong>iv</strong>ar<br />
da mixaria, rom qarTveli var!<br />
* * *<br />
sofeli imxela iyo, ramxelac _<br />
me... jer axladmowvelil rZes hgavda,<br />
mere _ siTeTriT savse saTls, wvimaSi<br />
cecxlze Semomdgars. Rame cicinaTelebian<br />
Tvalebs rodis-rodis daxuWavda<br />
da mTvaris Rilian saRamurSi<br />
CaiZinebda... is ki TavisTvis saubrobda<br />
tyeebSi da fexakrefiT daiareboda<br />
Ramis iqiT, rom Cven gvqonoda naTeli<br />
sizmrebi da ocnebebi... ras vifiqrebdi,<br />
Tu erTxelac aRar mobrundeboda<br />
da naxirsac, gamTeniis nisl<strong>iv</strong>iT, sul<br />
sxva mxares gairekavda. cicinaTelebi<br />
Ramis Tvalebis cimcimi iyo. erTxelac<br />
daxuWa es Tvalebi sofelma... axla aq<br />
<strong>mariam</strong> <strong>wiklauri</strong><br />
arsad m<strong>iv</strong>d<strong>iv</strong>ar. Seni monatreba da Senze<br />
fiqri, mousvlelo mgzavro, tanze<br />
surosaviT macocdeba. raRas aRar me-<br />
CurCuleba da yoveli sityva sacec<strong>iv</strong>iT<br />
unda momdos da zeviT miiwevs. iq,<br />
sadac fanjris, sakvamuris karisa da<br />
saniaRvreTa Tvalebidan vapareb mzeras<br />
mzisken. Zveli saxlis siCumes zogjer<br />
Wriali scdeba. mogonebebsac uberdebaT<br />
Turme saxsrebi.<br />
* * *<br />
atomSi proton-neitronisa da<br />
eleqtronis doneze maqvs samyaro `Seswavlili~<br />
Cemi `qimikosobis~ gamo. kvantur<br />
qimiasac ki vswavlobdi. hoda, imis<br />
Tqma minda, rom materialuri samyaro<br />
yvelgan makro Tu mikrokosmosSi erT<br />
Targze meCveneba moWrili. buneba kargad<br />
dawerili wignia _ yvela kiTxvaze<br />
aris iq pasuxi! sul mgonia, rasac gareT<br />
uyurebs Cveni Tvali, miliardobiT<br />
varskvlavsa da usasrulobas, is Cven<br />
Tavadve varT Signidan. Cven<strong>iv</strong>e sxeulia<br />
es kosmosi – SigniT mziraliT gareT<br />
vxedavT.<br />
dauwereli werilebidan<br />
* * *<br />
amboben, siyvaruli modis da midiso.<br />
amboben. me ki mgonia, siyvaruli marad<br />
SenSia, rogorc samrekloSi dakidebuli<br />
zari. mxolod mnaTe modis da midis,<br />
an ar modis, an aRar modis. samreklos<br />
kedlebs xavsi edeba, wvimebi da<br />
qarebi askdeba, ibzareba da aqa-iq qvebic<br />
scv<strong>iv</strong>a, magram zari mainc hkidia.<br />
mere samrekloSi asasvleli kibe ingreva,<br />
jer TiTo-TiTo safexuri ecleba,<br />
mere mTlianad iSleba, zari ki mainc<br />
hkidia. zogjer mexic daecema samreklos<br />
gumbaTs da Camoangrevs, magram<br />
zars TiTqos aravin exeba. egaa, Toki<br />
moalpeba zaris enas da misi Camomrekic<br />
aRaravinaa didixania, magram zari mainc<br />
hkidia. xan Ramura gahkravs frTas<br />
sizmar<strong>iv</strong>iT, xan mtredebi gahkawraven<br />
vardisferi brWyalebiT, xanac qari<br />
Searxevs odnav. sakuTar mdumarebaSi<br />
CaZiruli, verca xvdeba, cxadia Tu sizmarSi<br />
Caesmis sakuTari guliscema, eqovar,<br />
qalaqSi. arasdros minaxavs, rogori<br />
iyo is adre, naxevari saukunis win,<br />
roca ubnebs arqmevdnen ase: vardisubani,<br />
fiqrisgora... me Camofasebuli<br />
qalaqi mergo. TiTqos wuns verc daudeb:<br />
yvela quCis gviristi da yvela saxlis<br />
Rili da yvela liftis elva adgilzea,<br />
muSaobs, kulturuli memkvidreobis<br />
sarCulic gacveTili sulac<br />
araa, piriqiT _ SegiZlia or<strong>iv</strong>e mxridan<br />
moirgo qalaqi, nislebic aqvs fxriwiT,<br />
xaoTi Tu bususaTi misamagrebeli.<br />
jibeebi _ savse bazrebic _ wesrigSia,<br />
SeiZleba pawia naxvretSi Cavarde da<br />
forToxlis rigidan Tavi verc daaRwio<br />
an sawnaxelSi CaiWylito, magram<br />
Sorsac ver waxval. aq dakargvis Sansi<br />
ara gaqvs.... SuqniSniT amoqobili Rilkilo<br />
xSirad ixsneba. es ki anZis qinZis-<br />
Tavia, amiT Rrubels imagreb xolme...<br />
da yvelaferi namdvilia... qaris maraos<br />
xSirad iqnevs Cemi Tbilisi... mtvris<br />
Taigulebs ikravs gulSi da sasacilo<br />
makiaJic maRali da ferad-ferad korpusebisa,<br />
sabralos xdis a<strong>iv</strong>nebis Wvir-<br />
Ta naoWze ayolil Zvel mWvirvalebas<br />
mwuxris sx<strong>iv</strong>isas...<br />
* * *<br />
vdgavar mkvidri da Zveli saxli.<br />
saZirkvelSi sigrile maqvs Cafenili.<br />
cxel zurgze Semomisvams bzis baRi.<br />
* * *<br />
ar vici, ra zodiaqos niSniTa da ra<br />
`maskvlavTa~ ganCxrekiT, magram megobarma<br />
miTxra erTxel, mTeli Seni<br />
cxovrebis arsi bavSvebTan da moxucebTan<br />
megobrobaa da Tu amas pirnaTlad<br />
aRasruleb, mere ukeTes mdgomareobaSi,<br />
ufro maRal safexurze aRmoCndeba<br />
Seni sulio... modi da nu daujereb<br />
`maskvlavebs~... Cemi megobrebi, mar-<br />
Tlac, arian 90 wlidan qveviT da 1 wlidan<br />
zeviT da albaT amitomac vwer sabavSvoebs.<br />
arada, amxela filosofia da<br />
caSi Cxreka ar sWirdeba am saqmes: wavawydebi<br />
xolme raime mxiarul, musikaluri<br />
JReradobis sityvas da leqsic<br />
mzadaa: ai, es sityvebi: aspuWaka, WiWita,<br />
malulika, fafxaWela... tarakuWac<br />
Zalian momwons... ase meZaxda beboo,<br />
miTxra mayvala mrevliSvilis Svilma<br />
– alde kakabaZem erTxel... mayvala mrevliSvils<br />
albaT aseTi sayvareli sityvebis<br />
JRriali edga sisxlSi... Cveni<br />
Zveli didi beboebi da imaTi beboebic<br />
xom sul aseT bavSvebsa da moxucebs<br />
Soris trialebdnen da egeb maTi<br />
madliani cxovrebis gamoc, marTlac<br />
da, cota ukeTes mdgomareobaSia Cveni<br />
sulebi... me raRaca maqvso, mefes ara<br />
aqvso... me raRaca maqvso, mefes ara aqvso...<br />
* * *<br />
yvela wigns Tavis bediswera dahyveba<br />
xolme, me megona es azri Cemi mignebuli<br />
iyo, magram ai, fsevdolongines<br />
`cda amaRlebulisaken~ wavikiTxe da,<br />
2000 wlis winaTac ase fiqrobdnen Turme<br />
Zvel romSi... miT ukeTesi, ese igi mar-<br />
Tebulad mifiqria....<br />
* * *<br />
mters da megobars rac SemiZlia<br />
Tanabrad vuZRvna, ai, esaa, ris dawerasac<br />
unda veSuro. Tu odesme wignad<br />
iqceva, gadam<strong>iv</strong>lia maSin mwvervali,<br />
momigia erTi omi sakuTar TavTan... Cem<strong>iv</strong>e<br />
drois, kuTvnili Jamis mowmed vmdgarvar<br />
dedamiwaze... Cemi wili samyaro<br />
mqonda amosaTqmeli... aravin mTxovda,<br />
magram mainc saxels vadebdi irgvl<strong>iv</strong><br />
yvelafers, vakowiwebdi, vagrovebdi<br />
Cems samyaros, rogorc sinaTlis sx<strong>iv</strong>is<br />
nafCxvenebs, mWvirval namcecebs. unda<br />
mepovna maradisobis aTinaTebi... unda<br />
mepovna Cemi merve dRe ... unda medina...<br />
vnaTlav sakuTar arsebobas, ararsebobas,<br />
kuTvnil Jams vnaTlav, naTvali<br />
rom awuxebs da nerviulad da uadgilod<br />
icis tirili. mter-moyvarec<br />
sadRac aqvea. Cemi RmerTic da uRmer-<br />
Tobac, romlebic ise, ise axlos dasaxlebulan,<br />
meSinia, erTmaneTi ar Seiyvaron...<br />
iqneb arc Rirda gaxsenebad,<br />
fiqrad, moyolad... vin wonis haers vin<br />
Tvlis nabijs wveTebs _ Relvisas vin<br />
zmnianobs kacze metad, droze naklebad<br />
vin fiqrobs, rom mze ki ara, Tavad<br />
Cadis da amodis uTvalavjer maradi<br />
Sobis mealilove...<br />
* * *<br />
erT-erTi yvelaze didi wmida mama<br />
basili wers: `uflis mimarT siyvaruli<br />
uswavlel arso”. asea poeziac. leqsis<br />
mimarT siyvarulic `uswavlel ars~<br />
ufliseul<strong>iv</strong>iT, misi `arsebac grZelia~<br />
_ sikeTesaviT, ganumeorebelia da<br />
uflebamosili – sicocxlesaviT, auxsnelia<br />
– mSvenierebasaviT, gulTampyrobelia<br />
– siyvarul<strong>iv</strong>iT, moulodneli<br />
da misandobelia – sibrZnesaviT,<br />
sixaruls giormagebs da dards ginaxevrebs<br />
– megobrobasaviT, monanie da<br />
msasoebelia – mowamesaviT, miamitia –<br />
bavSv<strong>iv</strong>iT.. xom sakmarisia, Tundac amis<br />
gamo veZebdeT poezias samyaroSi, veZebdeT<br />
sakuTari adamianobis sapovneladac.<br />
* * *<br />
siyvaruli erTi msaxiobis Teatrs<br />
hgavs, romelsac erTi mayurebeli<br />
hyavs. msaxiobs is mayurebeli Seucvleli<br />
da erTaderTi hgonia.<br />
* * *<br />
siyvarulze saubari advilia, vidre<br />
gancda siyvarulisa. samSoblosadmi<br />
siyvarulze saubari ki arc Rirs. sulerTia,<br />
aravin dagijerebs da rom<br />
gaabriyvo vinme, mainc ver gaagebineb,<br />
raze saubrob. radgan samSoblo yvelas<br />
Taviseburad uyvars da samSoblo yvelasaTvis<br />
sxvadasxva rames hqvia. mxolod<br />
jariskacebma ician zustad, ra<br />
aris samSoblo.
1 - 14 Tebervali 2013<br />
dac rom vera swvdeba garSemo wamomar-<br />
Tul mTebs. hkidia gayuCebuli da elis<br />
saswauls. mxolod xandaxan moeCveneba,<br />
rom siyvarulis angelossa hyavs<br />
gulSi Cakruli da rom angelosis<br />
guliscemis xma amSvidebs... arada, vin<br />
icis, ra laJvardebs Seskdomia am zaris<br />
guguni. ra gazafxulebi wamoufrenia<br />
cixe-galavanTa Cabnelebuli talanebidan,<br />
ra mercxlebi gamofrenilan<br />
J<strong>iv</strong>il-x<strong>iv</strong>iliT imis saTofurebidan<br />
da sarkmelebidan. mere ki ise Ca-<br />
Zirula mdumarebaSi, rogorc yvavilebi<br />
Cadian ukanve miwaSi fexakrefiT,<br />
ridiT, uWirisuflod. Tavad zari<br />
verc morRveul kibis safexurebs da<br />
verc Camowyvetil sabels amCnevs, radgan<br />
arc Tvali aqvs da arc rame kanonsamarTali,<br />
garda erTisa: Camohkran,<br />
rom saocari xmiT isev Seexmianos maradisobas<br />
da agrZnobinos Tavisi arseboba.<br />
* * *<br />
aseTi saxieri da gasulierebuli<br />
samSoblo, mgonia, qarTvelebis garda<br />
aravis hyavs. Cven diaxac gvyavs samSoblo,<br />
verc akadreb, Tqva _ gvaqvso.<br />
dedaa, ZiriTadad. mamac _ xan! CemTvis<br />
Cvilia, yrmaa akvanSi, maradiuli yrma,<br />
lamis. eris cnobierebis koleqtiuri<br />
produqtia es. warmosaxvisa ki ara,<br />
ufro gamocdilebisa, drosTan,<br />
JamebTan, samyarosTan cocxali istoriuli<br />
Tanacxovrebis Sedegad dabadebuli.<br />
Cven am `qonebis~ `yolad~ gardasaxvis<br />
wyalobiT varT, rom varT...<br />
esaa valdebulebebisa da movaleobebis,<br />
urTierT damokidebulebebis mTeli<br />
sistema, romelmac, SeiZleba iTqvas,<br />
iseve gaasuliera, sdRac uCinar uxilav<br />
s<strong>iv</strong>rceSi samSoblo da masTan identificirebuli<br />
Cveni eri, rogorc Rmer-<br />
Ti da angelozTa dasia sruliad sarwmuno,<br />
Sensav gverdiT arsebuli, Tumc<br />
TvaliT uxilavi kategoria. `mamuli,<br />
ena, sarwmunoeba~ – dagvisazRvra erTma<br />
iliam, meore – axla gviqadagebs: `RmerTi,<br />
samSoblo, adamiani~... xandaxan<br />
ase gadaqanculebs da gadaRlilebs<br />
arsebobiT, Tavic ki gvinda davicvaT<br />
xolme Cven<strong>iv</strong>e samSoblosagan, magram es<br />
mxolod CaTvlemis wamis wamia! mxolod<br />
wamis wami! igi, anu samSoblo, Cveni<br />
isev dedaa, isev mama, isev yrmaa, isev<br />
sicocxlea, isev enaa, isev RmerTia da<br />
isev aris da iyos mravalJamier! Tavisuflebas<br />
xom ar gizRudavs Tu marTla<br />
Zlieri da savse xar, mis wiaRSi SeZlo<br />
unda Tavisuflebis mopoveba... mas<br />
uyvars Tavisi Tavisufali Svilebi, rogorc<br />
xats _ unji da nafici ymebi.<br />
unda SegeZlos, erTi ramec irwmuno:<br />
Cveni samSoblo RvTaebr<strong>iv</strong>i siSlegis –<br />
salosobis gamovlinebacaa.. salosia<br />
Cveni saqrTvelo, did madlSia, romelsac<br />
didi `sigiJiT~ hfaravs. rTulia<br />
mis gverdiT Cveni adamianuri simSvide<br />
movixelToT... zamTar-zafxul SiSveli<br />
terfebiT, uWmel-usmeli, gabrazebuli,<br />
moyayane, upovari, daZonZili da<br />
araamqveyniuri sinaTlis maSuqebeli<br />
cremliani Tvalebidan. modi, emTxvie...<br />
* * *<br />
afqali _ Zveli Sumeruli miTologiuri<br />
teqstebi saTuTad da pat<strong>iv</strong>iT<br />
inaxavs 7 brZenkacis (iqneba da qalic<br />
eria maTSi), Svidi afqalis saxels,<br />
Rvawlsa da gamosaxulebas. isini war-<br />
Rvnamdeli epoqis arsebaTa erTi dasia,<br />
romlebic kacTa modgmas ganaswavlidneno.<br />
amboben, rom isini abzus wyalSi<br />
iSvnen. `wmida Tevznio~, amboben, TavianTi<br />
uflis, eas msgavsad gonebasrulnio.<br />
cisa da miwis gangebaTa sworad<br />
warmmarTvelnio. es `wyalSi Soba,<br />
Tevzoba~ uZvelesi pirvelsaxea qristianuli<br />
sinaTlisa da sibrZnisa,<br />
romelic mere, didi xnis mere daubrundeba<br />
samyaros mesiis saxiT. jer arc<br />
varskvlavi kiafobs caze, arc mogvni<br />
midian beTlemisken. afqalis saxeli<br />
ganzogadda da brZenisa, moZRvris Sinaarsi<br />
SeiZina. maT aaSenes galavniani<br />
qalaqi, anu wesrigi Seqmnes, qalaqi xom<br />
wesrigia upirvelesad. maT daudes<br />
safuZveli kulturas _ gana kultura<br />
samyaros umaRlesi wesrigi ar aris<br />
Svidi brZenio. Cvenc gviyvars es Svidi<br />
brZeni, iqneb cxrac iyo iqneb Cveni<br />
`qarTuli qalaqis~ galavani cxra<br />
brZenma agviSena. `farnavaz, SoTa, saba,<br />
daviTi, tato, ilia, akaki, vaJa da<br />
galaktioni~ ase unda iyos. maSeneblebisTvis<br />
ki samxars erTi qali – nino amzadebda<br />
da yoveldRe dahqonda maTTvis<br />
uxilavi pur-Rvino. gana cotaa `SoTa,<br />
ilia, akaki, vaJa da galaktioni~ magram<br />
isini namdvilad iyvnen Svidnic,<br />
cxranic da cametnic, qarTulad metyvelni<br />
sazRvris iqiT-aqeT...<br />
* * *<br />
ingilouri axali wlis rituali<br />
kafe `qaravanSi~... es 2010 wlis 11 ianvars<br />
Catarda. Cemi ori sabavSvo wignis<br />
prezentacia (`naninebi~ da `natvris-<br />
Tvalo mzisao~, `pegasma~ rom gamosca)<br />
reJisorma vano-ioane xuciSvilma megobrulad<br />
ido Tavs... da dRemde gaocebuli<br />
var im profesinalizmiT da<br />
profesionalis pasuxismgeblobiT,<br />
rogoradac igi miudga saqmes... ganvasaxiereT<br />
barbarobidan axalwlamde<br />
yvela qarTuli xalxuri wes-Cveuleba..<br />
da bolos roca xorblis marcvalic<br />
peSvebiT vapnieT irgvl<strong>iv</strong>, roca vardiswyali<br />
vRvareT kokidan, roca Taflis<br />
jvrebi vaxateT xelze mweral<br />
stumrebs, roca wiTeli vaSlebi vagoreT<br />
da roca maTurelis morTmeuli<br />
SoTebi davtexeT da zed kaklis lebnebic<br />
davawyveT, roca kafis menejers<br />
TvalebSi sibraze uelavda, radgan<br />
aseT mdgomareobaSi Tavisi kafe verasdros<br />
warmoedgina, daviwyeT didi, veeba<br />
feradi Tokis gorgalis gaSla da vaxvieT<br />
yvelas majaze, da SemovatareT<br />
yvela magidas da kuTxe-kunWuls da ingilourad<br />
SevxvdiT axal wels... roca<br />
berdedoebi TeTri Zafis gorgals Semoavleben<br />
RamiT dedaboZs da WurWels<br />
da dgams da bavSvebis majebs da yvelafers<br />
erT did RvTiur wreSi miuCenen<br />
TiTqos adgils, yvelafers RmerTis<br />
karze abinaveben... da megobrebic am<br />
wreSi arian. Cemi adamianebi, Cemi ninoniniebi,<br />
Cemi eka-katoebi, Cemi sanaTo<strong>mariam</strong>ebi,<br />
Cemi qeTo-nanikoebi, romel-<br />
Ta msgavsni bevrni rodi arian samyaro-<br />
Si... mSvidoba maT da maT dedamiwas!<br />
* * *<br />
maqvs iseTi nawarmoebebi, romelTac<br />
sididis gamo (leqsis kvalobaze)<br />
verc versad vbeWdav, verc verasdros<br />
vkiTxulob da sul ganvicdi amas. mgonia,<br />
rom danaSauli mimiZRvis maT winaSe.<br />
vTqvaT `sizmari aRmosavleTze~, vTqvaT<br />
`qvebi~, vTqvaT `TeTri xborebi~ an<br />
`eli~, an `karnavali~. am ukanasknelze<br />
ori sityva minda vTqva: `perestroikis~<br />
Semdeg bevri tabuirebuli masala<br />
gamoqveynda. maT Soris cvetaevas<br />
`TeTrgvardiuli leqsebis cikli~<br />
(cira inwkirvelis Targmani). CemTvis<br />
mtk<strong>iv</strong>neulia mtris xotbis poeziad<br />
kiTxva. Tumca arc is maviwydeba, rasac<br />
Cemi mogvare, berdedo lela <strong>wiklauri</strong><br />
pasuxobs ana kalandaZes erT leqsSi<br />
dasmul SekiTxvaze: `raisTvis aqeb<br />
qistebs, berdedao~ ruseTis saxelmwifos<br />
politika kavkasiaSi dResac umniSvnelovanesi<br />
problemaa. me es<br />
mozrdili nawarmoebi (romelsac publicistikis<br />
surnelic udis) Semaqmnevina<br />
imis survilma, rom poetma mxari<br />
unda dauWiros zneobas da ara saku-<br />
Tari saxelmwifos jarsa da im didebas,<br />
romelic patara saxelmwifoebisa<br />
da erebis sasikvdilo ganaCenad qceula.<br />
aki cvetaevac msxverpli Seiqna<br />
imave ruseTisa. miyvars es avtori da<br />
`karnavalSi~ mas `vesaubrebi~ Cveni sam-<br />
Sobloebis udides problemebze...<br />
literatura gvaZlevs amis saSualebas.<br />
asea, SegiZlia homerossac elaparako...<br />
magram, gpasuxoben ki!<br />
literaturuli gazeTi<br />
* * *<br />
`sabavSvo~ iseT<strong>iv</strong>e uZvelesi mwerlobaa,<br />
rogoric `sadido~. SumerebTanac<br />
ki gvxvdeba personaJi, onavari maimuni,<br />
lusilusi. savaraudod, es maimuni,<br />
sabavSvo literaturis uZvelesi personaJia.<br />
sabavSvo literaturasTan<br />
urTierTobisas erT daskvnamde m<strong>iv</strong>edi:<br />
sabavSvo literatura saero literaturis<br />
yvelaze sarwmunoebr<strong>iv</strong>i dargia,<br />
radgan igi daueWvebeli rwmenis<br />
matarebelia, sikeTisa da borotebis<br />
maradiul brZolaSi sikeTis ucilobeli<br />
gamarjvebisa. sadido literatura<br />
ki sul eWvebs ebrZvis da verc amarcxebs<br />
ase pirwmindad, rogorc sabavSvo;<br />
adamiani sabavSvos wiaRSi sul gamarjvebulia<br />
da fsiqologiuradac,<br />
sulieradac fantastiurad grZnobs<br />
Tavs.<br />
* * *<br />
Cineli mwerali, klasikosi, fu-singlini<br />
(fsevdonimiT liao Wai, 1622-<br />
1715) qalbatonebma liu yandarelikuangvenma<br />
da rusudan quTaTelaZem<br />
qarTulad Targmnes. am Targmanebis<br />
gacnoba jer kidev wignis gamocemamde<br />
momixda. mistiuri samyaros arseboba<br />
imdenad realurad aris warmodgenili<br />
Cinur kulturaSi, imdenad sjeraT da<br />
swamT am naxevrad maqciuri da naxevrad<br />
realuri arsebaTa da samyaroTa Tanaarseboba,<br />
albaT arasdros gauCndeba<br />
eWvi Cinel mkiTxvels Tavisi mwerlis<br />
personaJebis mimarT. sad qarTuli, sad<br />
Cinuri, magram ratomRac liao Wais<br />
Semoqmedeba goderZi Coxelis literaturuli<br />
samyaros gasaRebadac meCveneba.<br />
saidan sado, ikiTxavT Zveli<br />
xalxebis miTosic, azrovnebac da samyaros<br />
xilul-uxilavi mxareebisadmi<br />
damokidebulebebi raRaciT hgavs erTmaneTs,<br />
rac unda gansxvavebuli iyos<br />
maTi yofa, kultura, religia, wes-rwmunebebi,<br />
da tradiciebi. bevri ram Seicvala<br />
samyaroSi da, upirvelesad, adamiani.<br />
Tanamedrove c<strong>iv</strong>ilizaciis nayofs<br />
ukve uWirs, daijeros zRapruli<br />
mistikis realuroba da rac metad<br />
uWirs, miT metad awarmoebs am tipis<br />
sanaxaobebs, Sous, filmebs, wignebs.<br />
kompleqsi uCndeba adamians: Sinaganad<br />
ar sjera, amitom sul amas uyurebs, rom<br />
egeb daajeros Tavic da ucxoc, rom<br />
arc ise mart<strong>iv</strong>i, zedapiruli da usuloa<br />
misi saarso. arada, `visac sinamdvilis<br />
garda arafris sjera, araferi<br />
unda aRirso sinamdvilis garda~ (besik<br />
xaranauli). goderZi Coxelis mTeli<br />
samyaro swored es sinamdvilisa da<br />
sinamdvilis meore, miRma mxris urTierTobaa.<br />
da es sinamdvile, da miRmasinamdvile,<br />
es aqeT-iqiToba, waRmaukuRma<br />
s<strong>iv</strong>rce, xan adamiani da xalxia,<br />
xan dro da Jamia, xan sicocxle da<br />
sikvdilia. erTi sityviT, es mTliani<br />
samyaros mimarT im adamianis damokidebulebaa,<br />
romelsac grZeli fesvi<br />
aqvs: aqvs tradiciiT, religiiT, zneobr<strong>iv</strong>i<br />
kodeqsebiT nasazrdoebi valdebulebebi<br />
da Sinagani sruli Tavisufleba.<br />
hyavs wera-mweralica da aqvs<br />
Tavisufali nebelobac.<br />
Canawerebi 3<br />
* * *<br />
literatura yovelTvis simboloebis<br />
ena iyo, folklori iqneboda es Tu<br />
sityvakazmuli mwerloba. sabWoTa periodSi<br />
mwerlebi cdilobdnen, bevri<br />
ram eTqvaT SefarviT, qveteqstebiT<br />
dapatimrebis, gadasaxlebisa da daxvretis<br />
realuri SiSis gamo. dRevandel<br />
mwerals, sabednierod, ar aqvs aseTi<br />
problema, ar arsebobs cenzura, magram<br />
Sinaganad mainc ver gavTavisufldiT.<br />
vgulisxmob imas, rom axla, xSirad,<br />
epataJsac ig<strong>iv</strong>e daniSnuleba aqvs,<br />
rasac uwin aniWebdnen nawarmoebSi beladis<br />
an xuTwledebis xsenebas. axla es<br />
gacilebiT amazrzenad mimaCnia. dRevandeli<br />
„paravozebia~: homoseqsualizmis,<br />
sadizmis, cinizmis, antireligiurobis,<br />
antierovnulobis, cru inovaciebis,<br />
dehumanizaciis propaganda<br />
da iseve sabraloa is Semoqmedi, romelic<br />
wignis bazris kanonebis gaTvaliswinebiT<br />
aseT meTodebs mimarTavs. is<br />
arc gansxvavdeba didad im komunisturi<br />
reJimis avtorebisagan, romlebsac<br />
xSirad Tavadve dascinis. meCveneba,<br />
rom mwerali, xelovani, anu is adamiani,<br />
vinc Tavisuflebis WurWeli<br />
unda iyos, vinc unda garkveulwilad<br />
Tavisi Sinagani Tavisufleba aqcios<br />
sazogadoebis Tavisuflebis garantad,<br />
Tavadve ganicdis Sinagani Tavisuflebis<br />
deficits. Tavadve eqvemdebareba<br />
yofiTi arsebobis konformistul<br />
kanonebs. iqneb meCveneba, rom<br />
axalma saukunem Cven Tavisufleba ki ar<br />
mogvaniWa, aramed mogvca saSualeba,<br />
arCevani gagvekeTebina Tavisuflebasa<br />
da monobas Soris. Cven ki, jer kidev<br />
vfiqrobT, ra sjobs.. etyoba, Zalian<br />
xangrZl<strong>iv</strong>ia inerciis efeqti da Seu-<br />
Zlebelia, uzneobis niadagze zneoba<br />
aRmocendes.<br />
* * *<br />
erTi Zveli Sumeruli Tqmulebis<br />
mixedviT, RmerTi mdinareSi sabanaod<br />
Casula da napirze dautovebia Tavisi<br />
RvTaebriobis Zala, romelsac `me~<br />
rqmevia. mere es `me~ arw<strong>iv</strong>s moutacnia<br />
da CrdiloeTis mTebisken gafrenila,<br />
iq, sadac enguri diodao. mere didi<br />
ambebi momxdara, rom `me~ daebrunebina<br />
Tavis patrons. sxva RmerTebi Careulan<br />
am saqmeSi. da am miTis kiTxvisas<br />
SeuZlebelia, ar dafiqrde, rom swored<br />
Cvens qarTulSia piris niSnad<br />
SemorCenili sityva `me~ _ pirovnebis<br />
yvela Rirsebisa da meobis ganmsaz-<br />
Rvreli, RvTaebr<strong>iv</strong>i madlisa da Zalmosilebis<br />
simbolo. `me~! o, Turme<br />
rogor unda vataroT es `me~, rogor<br />
unda vufrTxildebodeT mas, rogor<br />
inaxeba Turme Cveni arsobis mTeli si-<br />
Zliere Cvensave `me~-Si. da ramdeni zRapari,<br />
legenda da miTi mogviTxrobs am<br />
RvTaebr<strong>iv</strong> Zalaze, romelic arasdros<br />
unda moicilo, raTa madli ar gagiqres.<br />
es saarsebo Zalaa, magram gabudayebulTa<br />
TavkerZobis `me~-d rodisRa<br />
iqca, ra mutacia ganicada aseTi<br />
* * *<br />
guram rCeuliSvili, esma oniani,<br />
erlom axvlediani _ Tavisi Tavis patronebi...<br />
Tavisi Tavis Svilad mimRebni...<br />
aba, ase rom ar iyos, gana gaufrTxildebodnen<br />
aseTi erTgulebiT TavianT<br />
niWs, gana SesZlebdnen mis moridebas<br />
sxvaTa TvalTagan, gana giSers simartovisas<br />
da gandegilobisas, gulze<br />
dahkidebdnen TavianTi nawerebis wminda<br />
siCviles<br />
* * *<br />
profesionalizmi! ai, sityva, romelic<br />
upirobo pat<strong>iv</strong>iscemas imsaxurebs!<br />
magram xandaxan ra mwared unda zRo<br />
adamianma am sityvis gamo, ra mkacri,<br />
ra daundobelia es sityva: uSeRavaTo,<br />
sastiki, Seuracxadic ki. erTxel quTaisis<br />
Teatris dass warmodgenisaTvis Zalian<br />
sWirdeboda Turme fuli. ufiqriaT<br />
bevri, umsjeliaT da gadauwyvetiaT,<br />
vaso abaSiZe gaegzavnaT finansuri<br />
daxmarebis saTxovnelad erT mdidar<br />
da axirebul bankirTan. am bankirs ki,<br />
etyoba, Tavisi upiratesobis SegrZneba<br />
mosvenebas ukargavda. Sanss ar uSvebda,<br />
rom sxvaze Zlieri gamoCeniliyo.<br />
albaT, am upiratesobis demonstrirebac<br />
moisurva da abaSiZisaTvis uTqvams:<br />
Tu marTla gWirdeba fuli, modi<br />
da aqve Cems winaSe Sexti da Seprowialdio!!!<br />
vaso abaSiZes ki, imdenad surda<br />
speqtakli daedga dass, erTi wamiT ar<br />
dayovnebula da es didad pat<strong>iv</strong>cemuli<br />
kaci, ramdenjerme Semxtara da<br />
Seprowialebula yvelas Tvalwin. gana<br />
uTakilia bankiris axireba gana<br />
ufiqria, es ra makadra am fulis gudamo<br />
hoda, bankirsac daufasebia misi<br />
mowadineba da profesiuli pasuxismgebloba.<br />
yvelas rodi aRmoaCndeboda<br />
aseTi profesionalizmi vin icis, mavans<br />
Seuracxyofad mieRo es da duel-<br />
Sic ki gamoewvia finansisti vgiJdebi<br />
saqmisaTvis ase Tavdadebul adamianebze!<br />
swored isini arian namdvili<br />
profesionalebi!
4 poezia<br />
literaturuli gazeTi<br />
ambiciuri leqspromti<br />
SoTas vinme mesxis Semdeg<br />
var meore vinme mesxi!<br />
ara xaro, vera xaro –<br />
im dRes Tavze ras damesxi!<br />
TviTon mikvirs, rogor moxda –<br />
var meore vinme mesxi!<br />
Tu ar damijereb, naRdad<br />
mewyineba, naRdad mewyi...<br />
neba Tqveni aris, magram<br />
var meore vinme mesxi!<br />
Tu ar gjeraT, Cems rZals kiTxeT –<br />
Cemi rZali – TviTon mesxi!<br />
Tqven ar gjeraT! Tqven ki ara,<br />
me rom me var, TviTon mec ki<br />
mikvirs, rogor moxda, rom me<br />
var meore vinme mesxi!<br />
suyvelafers gavasworeb,<br />
rac maqvs vali, rac maqvs sesxi!<br />
Tqven rom fiqrobT, is ara var –<br />
var meore vinme mesxi!<br />
fisunia katao...<br />
(infantiluri)<br />
ra unda vTqva! _ magaria!<br />
sayvarelo!<br />
sanatrelo!<br />
salocavo!<br />
maxaria!<br />
suyovelTvis yovlisSemZle,<br />
suyovelTvis axalia!<br />
siyvaruli – uxaria!<br />
siyvaruliT – mwuxaria!<br />
Zlieria!<br />
laCaria!<br />
keTilia!<br />
oxeria!<br />
`sicocxles da sikvdils Sua<br />
siyvaruli tixaria!~ –<br />
maxsovs Cemi Zveli leqsi<br />
da bavSv<strong>iv</strong>iT mixaria!<br />
<strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong><br />
wignidan: sait.umlo baraTi _ 3<br />
uZinari leqsi<br />
xelSi Cavigde siCume...<br />
Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />
ar ginda – iqce siCumed –<br />
umSvenieres wignad...<br />
aRarc yayani, buzRuni,<br />
CurCuli, lanZRva, liqna...<br />
Camodga didi siCume.<br />
Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />
rac me im mRvrie cxovrebam<br />
da im xmaurma miqna!..<br />
gamefda didi siCume!<br />
Zl<strong>iv</strong>s. bolos. rogorc iqna...<br />
aRarc is kata miknavis,<br />
aRar miknavis, mikna...<br />
mTlad sikvdil<strong>iv</strong>iT siCume<br />
Camodga, rogorc iqna...<br />
dums Txa, poetis saflavze<br />
balaxebi ro kikna...<br />
maradiuli siCume...<br />
Zl<strong>iv</strong>s...<br />
bolos...<br />
rogorc iqna...<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
¡<br />
ra vqna, cudad maqvs dacdili –<br />
gadamirbina katam!<br />
katam Senc gadagirbina –<br />
papav Zvirfaso, adam!<br />
iqneba Cvens planetasac<br />
gadaurbinos katam! _<br />
sxvas ras ifiqreb, rom xedav<br />
amden wyalbads da atoms...<br />
ver moisyida ferebam,<br />
verc nugbarma da qadam –<br />
yofa utira qveyanas<br />
gadarbenilma katam...<br />
Zvirfasi sasaxleebic<br />
da Raribuli xatac<br />
gaqreba, Tu romelimes<br />
gadaurbina katam...<br />
es dedamiwac gaqreba<br />
da silamazec caTa...<br />
vilocoT – am cas verasdros<br />
gadaurbinos katam...<br />
o, Tqvenc, Zvirfaso <strong>mariam</strong>,<br />
gadagirbinaT katam!<br />
jer kidev rodis – duCes,<br />
gerings, hitlers Tu sadams,<br />
jer kidev rodis – lenins<br />
gadaurbina katam!<br />
rom isxdnen laboratoriebSi –<br />
Cascicinebdnen atoms –<br />
jer kidev rodis – planks da<br />
telers, openhaimers,<br />
jer kidev rodis – maTac<br />
gadaurbina katam!<br />
msoflio Cempioni wamSi gaakres tatams –<br />
Turme winadRiT masac gadaurbina katam!<br />
Svid gadasarev vaJkacs rom uRalata lelam,<br />
cxra saxelovan kacs rom rqebi daadga tatam –<br />
netavi, romel maTgans gadaurbina katam!<br />
ar viciT, mainc rodis, da arc is viciT – ratom! _<br />
Cven erTxel mainc _ yvelas gadagvirbina katam!<br />
varianti<br />
...mTeli samyaro loginSi miwevs –<br />
vuvli planetebs... varigeb miwebs...<br />
Tanavarskvlaveds imdenjer vicvli –<br />
mikvirs, guli rom aqamde micems!<br />
daveZeb yvelgan planetebs – RviZlebs!<br />
mikvirs, guli rom aqamde miZlebs!<br />
...maTusalasi mec mSurda erT dros –<br />
suleli biWi – vnatrobdi mis wlebs...<br />
axlac bodiSi Cems Zvirfas mkiTxvels –<br />
ena rom miswrebs...<br />
leqsi rom miswrebs...<br />
sikvdili<br />
(poetis bolo dRe)<br />
...mere rac moxda – es moxda:<br />
moulodnelad, iCqiTad –<br />
xalxiT gaZeZgil darbazSi<br />
sikvdilma SemoiWyita...<br />
aq msaxiobi vis ukvirs,<br />
magram mis gamoCenaze<br />
taSi aravis daukravs...<br />
idga is martod, scenaze...<br />
jer gagvaSeSa yvelani,<br />
mere xalxs Tvali moavlo,<br />
da TiTqo farda daxura<br />
frazam: me isev movalo...<br />
sawyals cremli gauSra...<br />
ver axerxebs, dausvas<br />
dards cremlebis wertili...<br />
unda SeiZlebodes –<br />
diax, diax, sisxl<strong>iv</strong>iT –<br />
unda SeiZlebodes<br />
cremlebisac gadasxma...<br />
zis buxarTan sawyali,<br />
zis da ismens sevdis da<br />
aTasnair tk<strong>iv</strong>ilis<br />
gulismomkvlel aTas xmas!<br />
neta SeiZlebodes<br />
cremlebisac gadasxma...<br />
unda SeiZlebodes<br />
cremlebisac gadasxma...<br />
* * *<br />
Sen – ubanSi cnobili<br />
meleqse da mepire –<br />
ra gindoda, zurgidan<br />
ratom wamomepare!<br />
amdens rom ifurTxebi,<br />
qalbatono imano,<br />
amas iqneb is jobdes –<br />
leqsi gamoibano!<br />
* * *<br />
dardi gamoZaxebiT... –<br />
Sedevrebi Zagebis...<br />
seriebi sizmrebis...<br />
seriebi wagebis...<br />
deficiti namdvili<br />
Zmobisa da gagebis...<br />
moTxovnebi daTmobis<br />
anu fexqveS gagebis...<br />
Zmebi – arakacebi –<br />
es namdvili qaqebi...<br />
cru imedi ocnebis<br />
oqros koSkis agebis...<br />
xom arsebobs sikvdilic –<br />
isic – gamoZaxebiT...<br />
verc locvam gviSvela da verc veraferma jadom –<br />
Cven yvelas – erTxel mainc – gadagvirbina katam!<br />
P.S.<br />
ratom ver moaRwia Cvenamde im dRes godom! _<br />
albaT pat<strong>iv</strong>cemulsac gadaurbina katam...<br />
* * *<br />
motanili qaris – ar waiRo qarma...<br />
ugulosac – dardma daumZima karma...<br />
swored dRes da CemTvis – ar dareka zarma...<br />
yvelaferi maqvs da araferi ar maqvs...<br />
miRalata SaSma... miRalata Carma...<br />
kidev erTi wixli. kidev erTi sarma...<br />
abreSumebs, Salebs – Caenacvla narma...<br />
...<br />
ise uceb dakles – verc ibRavla xarma...<br />
* * *<br />
siyvaruli – magaria!<br />
imitomac mogeria!<br />
siyvaruli! siZulvili! _<br />
qveynad mxolod mag oria!<br />
ulamazess, usayvarless –<br />
mReris, mReris mag arias!<br />
Cvenc vRiRinebT mag arias!<br />
tipma jek-poti moigo!<br />
da, moigo Tu ara –<br />
ariqa da ariqa! _<br />
ariga da ariga!<br />
ariga da ariga!<br />
ariga da ariga!<br />
ariga da ariga!<br />
qalaq-qalaq, sofel-sofel, ezo-ezo, kari-kar –<br />
ariga da ariga da ariga da ariga!<br />
ra qnas – RmerTma es ineba – gaaCina tarigad!<br />
sxvis msaxurad, sxvis patronad, sxvebis moyvrad –<br />
tarigad!<br />
isic adga –<br />
ariga da<br />
ariga da<br />
ariga!<br />
_ xalxno! fulebs arigebso –<br />
atyda erTi panika,<br />
da imanac – ariga da<br />
bolomde daariga!<br />
...<br />
albaT verc Cven moviqceviT, Cemo kargo, sxvarigad!<br />
antireklama<br />
alkoholuri sasmelebi,<br />
qilerebi da hakerebi!<br />
Ronis da gonis mZarcvelebi,<br />
mudam mizezi `Cakerebis~...<br />
msxverpli – mravali... uTvalavi...<br />
merkurebi da jagerebi...<br />
ratom vwer amas – guSin, diliT,<br />
process wavawydi Cakerebis...<br />
Tumc bevri misvams ZmebTan erTad,<br />
mainc veravisSi agerevi!<br />
Tavs vikavebdi! axlac vcdilob! _<br />
ra vqna, mklavs SiSi `Cakerebis~...<br />
usaqmuri leqspromti<br />
eZRvneba Cems zarmac ipostass<br />
xelmwife xar mona misi mwyemsi muSa glexi kinto<br />
dros dros moklav, roca ginda! saca ginda!<br />
riTac ginda!<br />
gierTgula giRalata dagindo Tu – ar dagindo!<br />
dros verafriT daibruneb! mokvliT –<br />
moklav, roca ginda!
1 - 14 Tebervali 2013<br />
literaturuli gazeTi<br />
poezia<br />
5<br />
gind Seqspiri iyo, gind po,<br />
SoTa, kafka, rembo, didro...<br />
dros moklav da Tanac ise,<br />
ar daxarjav kaci did dros!<br />
mokali Tu ver mokali, verafriT ver dadgindeba! _<br />
mkvdaria, ho! ra qnas meti –<br />
sisxli xom ver dadindeba!<br />
xumrobagareSe<br />
gverdiTi movlena – coli –<br />
ostati kocnis da wolis!<br />
Cai da<br />
yava da<br />
nemsi!<br />
tyuilis, Worebis boli!<br />
brwyinvaled Sesrulebuli<br />
meti an naklebi roli!<br />
amayi – Wkviani qmris da<br />
Wkviani Svilebis yoliT!<br />
gverdiTi movlena – coli! _<br />
gverdiT rom gidgas da giwevs,<br />
da, guli rodesac gicems,<br />
xan – Seni, xan – misi gicems...<br />
* * *<br />
im oqros saukuniT da<br />
oqroTi savse tomariT<br />
da SoTas wigniT ukvdaviT<br />
ukvdavi gaxda Tamari...<br />
ar gvjera SoTas dakargvis<br />
da arc saswaul Tamaris –<br />
ukvdavi qalis sikvdilis<br />
da cxragan gaWril samaris...<br />
da darCa oqros qveyana<br />
molodinebis amara,<br />
da xedavs yvela – Tamari<br />
TandaTan xdeba... Tamara!<br />
Tavis gasamarTlebeli leqspromti<br />
Tamaz tyemalaZes<br />
yviTeli yvavili mis cisfer TmaSi –<br />
es aris TamaSi, ubralo – TamaSi!<br />
soldi, wagebuli sam sawyal damaSi –<br />
es aris TamaSi. TamaSi. TamaSi!<br />
imedi, Cadebuli urwmuno TomaSi –<br />
esec TamaSia – wagebuli TamaSi!<br />
sikvdil-sicocxlec – es aris TamaSi! _<br />
samudamod wagebuli, lamazi TamaSi...<br />
baRnari, walkoti Sens karmidamoSi –<br />
egec momxiblavi saqmea – TamaSi!<br />
eka, gacvlili moRalate TamoSi –<br />
cxadia, TamaSia – ugulo TamaSi!<br />
bevri ram ver Sevida dRevandel TemaSi –<br />
kidev asnairi arsebobs TamaSi...<br />
qarTvelTa sakiTxi dampyroblis dumaSi –<br />
esec TamaSia – WuWyiani TamaSi!<br />
mogebuli didgori! wagebuli tamiSi!<br />
es – kargi, is – cudi, da mainc TamaSi...<br />
aqeT – giorgi da iqiT – ToxTamiSi! _<br />
TamaSi! _ sisxliani, cremliani TamaSi!<br />
. . .<br />
da bolos – pokeri! _ lamazi TamaSi!<br />
cdebian, vinc kacebs xels gviSlis amaSi!<br />
* * *<br />
ijdes asi da ifiqros as wels –<br />
imas ufali erT wamSi aswrebs –<br />
naxavs da mere Cvens nacvlad TviTon<br />
asworebs im Cvens umwifar azrebs...<br />
rac Cven ar viciT, ver vbedavT rasac –<br />
imas aswavlis gambedav wawlebs...<br />
marTla magari vinmea, Zmao –<br />
mudam rom yvelgan yvelafers aswrebs...<br />
es sacodavi planeta Cveni<br />
sanam sacodavs daartyams as wres –<br />
is – miliardjer, is – trilionjer,<br />
am saqmes ise ubralod aswrebs...<br />
Cven sul tyuilad vemduriT im wlebs,<br />
Cven sul amaod m<strong>iv</strong>tiriT am wlebs...<br />
es imitom rom – verafers vaswrebT! _<br />
ar gvyofnis wlebi – verafers vaswrebT...<br />
vemliqvnelebiT – vaSenebT taZrebs...<br />
vemudarebiT – vaSenebT taZrebs...<br />
...aTasSi erTi – viRaca, sadRac,<br />
raRacas, zogjer, hgonia, aswrebs –<br />
sul vamunaTebT gambedav kacebs –<br />
Cvenze Wkvianebs da Cvenze mkacrebs –<br />
guli rom tk<strong>iv</strong>aT, guli rom wydebaT! _<br />
ra qnas im kacma – verafers aswrebs...<br />
vin dagimatebs Sen am dros as wels<br />
da, miT umetes – im nanatr as wels –<br />
is xom kargia – TviTon rom aswrebs –<br />
TviTon rom yvelgan yvelafers aswrebs...<br />
acarielebs boTls, qvevrebs, kasrebs,<br />
sul eCveneba, hgonia, aswrebs;<br />
wevs lamaz qalTan _ hgonia, aswrebs;<br />
midis, wvavs taZars _ hgonia, aswrebs...<br />
cvlis sabrZoloTi cariel masrebs...<br />
hgonia, aswrebs... hgonia, aswrebs...<br />
hgonia, SeZlebs... hgonia, gaZlebs...<br />
is ki jer mxolod imedebs gaZlevs...<br />
asaki<br />
am gadarCenil vnebebs,<br />
ukeT – vnebebis resurss –<br />
ra unda Sengan, ici<br />
ras gTxovs, ras natrobs, ra surs...<br />
ra pasuxs gascem netav<br />
momavlis cbier kiTxvebs,<br />
anda dReisdRe jobs ki –<br />
Camqral, gardasul warsuls...<br />
...sicocxles xarki unda –<br />
lamaz, Wirveul asuls...<br />
gagrZeleba<br />
asgzis rusTavelo, da aTasgzis gando,<br />
Sen erTs, mxolod Sen erTs – msurs, sicocxle gando!<br />
yvela dinjze dinjo, yvela mardze mardo,<br />
SenTan rom var, mxolod maSin ar var marto...<br />
suyvelaze Cveno, suyvelaze sandov,<br />
sul madlobas gixdis ekac, anac, sandroc...<br />
ra iqneba, RmerTo, erTxel mec rom gmarTo –<br />
arasodes arsad ar dagtoveb marto...<br />
xaliss maZlev daRlils, da mowyenils marTob...<br />
arasodes arsad arvis toveb marto...<br />
ufro TiTqos – Cveno... ufro TiTqos – maTo...<br />
Sen Tu ityvi – cxela...<br />
Sen Tu ityvi – maTovs...<br />
* * *<br />
zis da cremlebs ibarebs –<br />
dedisas da Svilisas,<br />
Svilisas da mamisas,<br />
Seyvarebulebisas –<br />
imisas da amisas...<br />
batonisas,<br />
monisas,<br />
saxelovan damisas;<br />
adiulteris wevrisas –<br />
im sawyal mesamisas...<br />
cremlebs uRmerTosas da<br />
cremlebs didmowamisas...<br />
zis da cremlebs ibarebs...<br />
xels Tvalebze ifarebs...<br />
TviTon cremli ara aqvs...<br />
sxvebis cremlebs ibarebs...<br />
* * *<br />
imata cudi sizmrebis ricxvma<br />
da erTmaneTis lanZRvam da kicxvam,<br />
ver gavarkvieT verafriT dRemde,<br />
ruseTis varT Tu amerikis varT!<br />
imata lamis yvelafris fasma –<br />
gaZvirda puri. sunamo. basma...<br />
<strong>tariel</strong>s aRar aqvs fridonis dardi,<br />
nestani fexebze kidia asmaTs...<br />
imata Ralatma... sinanulma iklo...<br />
gaukacrielda sno, farsma, diklo...<br />
sul axals da axals moveliT cunams,<br />
sxvadasxva saxelis wamlekav ciklons...<br />
ki, gzebi gayavT! rad ginda mere –<br />
yvela, gasaqcevad, xom im gzebs adgas!<br />
enis da winapris saflavis erTguls –<br />
eZebo – aTasSi ver naxav aT kacs!<br />
CamogiTvalo moRalateebi –<br />
Tavi gavimeto – ra Zala madgas!<br />
Tqven uCemodac mSven<strong>iv</strong>rad iciT –<br />
cnobT yovel maTgans,<br />
grZnobT yovel maTgans...<br />
gveferebian – mosaspobad da<br />
gasauqmeblad vWirdebiT radgan... –<br />
ginaxavT yvelas – gulqva yasabi<br />
rogor efereba dakvlis win batkans...<br />
elegia<br />
sawyal qveyanas qveynis amrevi –<br />
yavda da axlac yavs uamravi! _<br />
briyvi. regveni. yru. moRalate.<br />
sulis mkvleli da gulis amrevi...<br />
xsovnaSi rwmena, rogorc namkvdrevi...<br />
iqve – daviTis taxtis namtvrevi...<br />
xandazmul dedis gardacvaleba –<br />
SvilisTvis – mZime da naadrevi...<br />
ra aris, mainc, suli oxeri –<br />
miwazec, caSic _ yvelgan naTrevi...<br />
* * *<br />
poezia – Sejibri simaRleze xtomaSi!<br />
rilke. gala. bodleri. vaJa. dilan tomasi...<br />
Sejibreba RimilSi. smaSi. kartSi. TomarSi...<br />
umaRlesi hangebi _ bramsi. grigi. bomarSe...<br />
poezia – Sejibri mecxre cisken xtomaSi!<br />
poezia – Sejibri sulis amoxdomaSi!<br />
poezia – Sejibri pokerSi da yomarSi...<br />
poetia – es niSnavs – namyofia komaSi...<br />
poezia – Sejibri siyvaruliT kvdomaSi!<br />
sul sicocxlis survilSi...<br />
sul sikvdilis ndomaSi...<br />
cameti – Tarsi ricxvi<br />
SeuZlia – roca unda,<br />
mogklas, mogspos mecametem!<br />
Tarsi ricxvi – mecamete –<br />
avirCie mec amitom!<br />
ras Svrebio, gagiJdio –<br />
maxsovs, rogor meca mito!<br />
me rac mWirso _ yvelaferi<br />
mWirs im CaTlax mesamiTo!<br />
am gziT vcade, me sawyalma,<br />
yvelafrisTvis Tavis mokvra –<br />
ese igi – Tarsi ricxvis<br />
daxmarebiT Tavis mokvla...<br />
me ubedurs, xeli arc am<br />
bnelma ricxvma gamimarTa –<br />
yvelaferSi xelmocaruls<br />
arc sikvdilSi gamimarTla...
6 recenzia<br />
literaturuli gazeTi<br />
abrami aRar, mas ukve abraami erqva.<br />
qveynierebis mamamTavrad, `mraval-<br />
Ta mamad~ gadanaTla misi saxeli arsTagamrigem<br />
da abraamic Seudga mamobas _<br />
axali modgma unda aRmoecenebina axal<br />
miwaze. RmerTTan Zalian axlos iyo, ise<br />
Zalianac ki, rom rodesac kacTa modgmis<br />
codvaTa gamo misi dasjisa da gadaSenebis<br />
sakiTxi dadga, ai amgvari<br />
dialogis momswreni gaxdnen Zveli<br />
aRTqmis mkiTxvelebi: _ 50 marTali<br />
rom vipovo qveyanaSi, xom daindob mas<br />
da ar gadabugav _ ki batono, ipove<br />
da davindob. _ 45 rom aRmoCndes mxolod<br />
_ magasac Seviwyaleb. _ 40 _<br />
Tu vpove sodom-qalaqSi 40 marTali,<br />
davindob mTel mag adgils Seni<br />
gulisTvis. _ Seni nacari da mtveri<br />
var, magram mainc gavbedav _ 30 rom aRmoCndes<br />
_ 30-sac. _ 20 _ ar davRupav<br />
im ocis gulisTvisac. _ nu gamiwyrebi<br />
da, am erTxelac vityvi _ aTi<br />
aTi rom iyos _ arc aTis gamo ar gadavbugav<br />
sodom-gomoras.<br />
gauWirda abraams aTi marTalis<br />
povna qveyanaSi da gadabuga RmerTma<br />
sodom-gomora. ar iyo saSveli. codva<br />
ZirSi unda momwvariyo, rogorc sims<strong>iv</strong>ne.<br />
gadamwvari qveynidan mxolod<br />
abraamis ojaxi gadarCa. es ucnauri,<br />
Tavisi dramatizmis miuxedavad mainc<br />
uCveulod msubuqi da gamWvirvale epizodi<br />
erT fragmentsac aRibeWdavs,<br />
rogorc wuTisoflis brWyviala aplikacias<br />
_ abraamTan erTad sodomqalaqi<br />
misma Zmiswulma lotmac datova,<br />
Tavis ojaxianad. yvelani gafrTxilebulni<br />
iyvnen, ise gasclodnen iqaurobas,<br />
ukan aravis moexeda. yvelam Seasrula<br />
es, mxolod lotis cols, gamosvlisas,<br />
bolo nabijze wasZlia sulma<br />
da motrialda. da maSinve marilis<br />
svetad iqca.<br />
SesaZloa axlac iq dgas is sveti,<br />
dedamiwis romeliRac adgilze, mcxunvare<br />
mzisa da xorSaki qarebis sauflo-<br />
Si, dgas molaplape udabnosken pirmiqceuli<br />
da Tavisi marmarilos fesviT<br />
dedamiwaze sikvdils akavebs. sabraloa<br />
da mowyenili, formebCamoRvenTili<br />
da bundovani siluetiT, magram mainc<br />
dgas rogorc xsovna sicocxlis usazRvro<br />
siyvarulisa, romelic Sesa-<br />
Zloa erT dRes qvad iqces.<br />
da es sveti dgas erT qarTul<br />
moTxrobaSic, romelzec axla minda<br />
davwero da romlis simZlavrem da<br />
masStaburobam wakiTxvidan ramdenime<br />
xans mec gamaqvava da Semzara.<br />
cira yuraSvilis moTxrobaa _<br />
`ukan ar miixedo~. es moTxroba pirvelad<br />
Jurnal `alternat<strong>iv</strong>aSi~ daibeWda.<br />
ori Ria informacia wakiTxvamdeve<br />
eZleva mkiTxvels _ pirveli: moTxroba<br />
eZRvneba mRvdelmonazon andria<br />
yuraSvilis da meuRlis _ g<strong>iv</strong>i adreulis<br />
xsovnas, da bolo: moTxroba dawerilia<br />
1993 wlis noember-dekembersa<br />
da 1994 wlis ianvar-TebervalSi.<br />
es yovel<strong>iv</strong>e ukve Tavdapirveli eldis<br />
momgvrelia: Tu afxazeTSi, komanis<br />
monasterSi mowameobr<strong>iv</strong>ad aRsrulebuli<br />
27 wlis mRvdelmonazvnis,<br />
mama andrias Sesaxeb ar smeniaT, romelsac<br />
gardacvalebidan 3 dRe Tbili<br />
sisxli sdioda da romlis saflavic<br />
dResac afxazeTSia, komanis miwaSi da<br />
am saflavze aRsrulebuli keTili<br />
saqmeebis mowmobiT, danarCen saqarTvelos<br />
iqidan darajobs; maSin 1993-94<br />
wlebis Sesaxeb mainc icis yvelam da ise<br />
mwaredac, rom bevrs iqneb gaxsenebac<br />
ar moundes, hoda am moTxrobis suli<br />
swored am samanebs Sorisaa moqceuli<br />
da Tavdapirveli STabeWdilebac am<br />
niSnebiT aRibeWdeba.<br />
Tumca, verc versad SexvdebiT mTel<br />
Tanamedrove qarTul literaturaSi<br />
sxva teqsts, Cveni uaxlesi warsulis<br />
Temebisadmi miZRvnils, romelic ise<br />
gansxvavdebodes swored am Tematikisgan,<br />
ise damoukideblad `qmnides~ epoqas<br />
_ me-20 saukunis mZafri 90-ianebis,<br />
gaxleCili da beCavi saqarTvelos retrospeqt<strong>iv</strong>as,<br />
rogorc cira yuraSvilis<br />
moTxroba `ukan ar miixedo~.<br />
es erTdroulad ZvelTaZveli teqsticaa<br />
da axalTaxalic. bibliuri<br />
pasaJebi, bibliuri aluziebi da arqetipuli<br />
galerea mis ZvelTaZvelobas<br />
ganapirobebs da mwerlis Sinagani<br />
alRos saocari simZafre da mxatvruli<br />
ostatobac isaa, swored amave bibliurma<br />
fonma gansazRvros teqstis<br />
axalTaxlobac. rogorc ityvian, is<br />
jer kidev `wasakiTxia~, an, SesaZloa<br />
asec vTqvaT – mudam wasakiTxi. ufro<br />
sworad, sakiTxavi (swored amitom ar<br />
`vinane~, rom me is axlaRa wavikiTxe,<br />
daweridan da pirveli dabeWdvidan amdeni<br />
wlis mere).<br />
`lotis coli erT-erTi pirveli<br />
bednieri qalia am samyarosi~ _ iwyebs<br />
fiqris Txrobas mTavari personaJi,<br />
romelic amavdroulad lotis colicaa,<br />
misi mweral-gamomgonebelic,<br />
nino sadRobelaSvili<br />
ukan vin miixedavs<br />
STabeWdileba cira yuraSvilis moTxrobaze _<br />
`ukan ar miixedo~<br />
erTi bedkruli ojaxis diasaxlisic,<br />
poetic, dedac, angelozadqceuli Zmis<br />
dedmamiSvilic da mTeli dedamiwac,<br />
diax diax, mTeli dedamiwa _ gauzviadeblad<br />
da gadaumlaSeblad _ romlis<br />
mTavari Tvisebaa sicocxle Sobos.<br />
saerTodac, moTxrobaSi uamravi plasti<br />
da fenaa, personaJebi, platonis<br />
ideaTa samyaros msgavsad, TviTonve<br />
irCeven TavianT aCrdilebs da Tama-<br />
Soben bibliur scenebs, ase vTqvaT, samyaros<br />
scenebs cxovrebaTa wignidan;<br />
gamogonili pasaJebis, ucnaurad mJRer-saxelebiani<br />
soflebisa da qalaqebis,<br />
adamianebis gverdiT (Tu miRma)<br />
uceb Cndeba realuri suraTi, realuri<br />
saqarTvelos (da samyaros) panorama;<br />
Txroba isea daZabuli, rom am<br />
Tavbrudamxvev monacvleobas sigiJis,<br />
SeSlilobis faruli xibli msWvalavs<br />
da kidev ufro amZafrebs mwerlis mier<br />
`saSen masalad~ aRebul Temas _ dramatul<br />
epoqas, romelsac, aRsawerad<br />
da gadmosacemad swored amgvari gi-<br />
Juri ritmi Tu gauZlebs enobr<strong>iv</strong><br />
s<strong>iv</strong>rceSi; es xom is epoqaa, roca angelozebic<br />
ki SeSlileb<strong>iv</strong>iT dasdeven<br />
ukan adamianebs, maTi saqcieliT, maTi<br />
sibneliT da sigiJeebiT SeZrwunebulni,<br />
da erT-erTi maTgani, mfarveli<br />
angelozi, Tavis wil gaocebas<br />
moTxrobaSic wamoiZaxebs: `raa es<br />
uTavboloba, vin Semodis am moTxroba-<br />
Si da vin gadis, ver gaigebs mkiTxveli~.<br />
qal mwerlebze vfiqrobdi. isini<br />
yvela qveyanaSi arian da, albaT yvelaze<br />
mTavari, rac aerTianebT, protestia<br />
im stereotipis mimarT, romlis<br />
mixedviTac maTi Semoqmedeba upirobod<br />
`qalur mwerlobad~ aRiqmeba. es<br />
yvelaze gamaRizianebelia, _ amboben<br />
isini _ ras niSnavs `qaluri~ da `kacuri~<br />
mwerloba samyaro isedac<br />
Sedgeba am ori sawyisisgan da konfliqtic<br />
aqedan ibadeba. konfliqti,<br />
saxelad cxovreba. saqme albaT ufro<br />
sxva rameSia _ damokidebulebaSi, ganwyobaSi,<br />
tonalobaSi, romelSic<br />
mJRavndeba bunebis feminuri sawyisi da<br />
Tu Zalian kargad da Rrmad daukvirdebiT,<br />
is sawyisTa sawyisamdec, saerTod<br />
_ dasabamamdec midis. Sesabamisad, samyaros<br />
mTeli mravalferovnebis, misi<br />
transcendenturi plastebis srulyofilad<br />
gadmocema SeuZlebeli iqneboda<br />
qali mwerlebis gareSe. radgan<br />
maT myife garsi aqvT, romelic garesamyaros<br />
gansakuTrebuli mgrZnobelobiT<br />
ireklavs da, kidev _ gumani, alRo,<br />
romliTac isini jerardabadebuli<br />
Svilebis surnel<strong>iv</strong>iT winaswar<br />
iynosaven momavals.<br />
magram arian kidev ufro ucnauriRbliani<br />
qali mwerlebi. isini, romlebic<br />
imperiis, an yofili imperiis, an<br />
patriarqaluri, mokled _ arajansa-<br />
Ri sociumis wiaRSi iSvnen da wilad<br />
xvdaT, ataron mwerlis mZime da mtanjveli<br />
xvedri. am mweral qalebs raRac<br />
emarTebaT _ isini kaceb<strong>iv</strong>iT iwyeben<br />
weras (anu, aracnobierad Tavadve davadasture<br />
is saprotesto stereotipi,<br />
rom `qaluri mwerloba~ marTlac<br />
arsebobs), isini imaze metad ixarjebian,<br />
vidre es SesaZloa Cveulebr<strong>iv</strong> mwerlur<br />
cxovrebas evalebodes, maT<br />
meti tvirTi aqvT da, cota Soridan Tu<br />
Sexedav, sruliad arapaTetikurad,<br />
SeamCnev, es _ samSoblos, im sociumis,<br />
arajansaRi sazogadoebis tvirTia,<br />
romelic am mweralma qalebma Tavian-<br />
Ti susti mxrebiT codvis bunagad<br />
qceuli qveynis mTavari moednidan<br />
aaTries da, rogorc WeSmaritma<br />
qalebma, samyaros dedebma, im Tandayolili<br />
alRoTi momavlisken waiyoles.<br />
isini <strong>iv</strong>diTs gvanan, xanac deboras,<br />
mTeli qveynierebis mrume da pirquSi<br />
xmebi sul maT wiaRSi iyris Tavs da,<br />
roca mRerian, zustad ase _ samSoblos<br />
xmas gamoscemen. da vinRa ityvis<br />
mere, rom swored samSoblosgan<br />
SeCvenebuli da tk<strong>iv</strong>ilebisgan guldaisruli<br />
foruy faroxzadis poezia<br />
qaluri mwerlobaa mxolod an, goli<br />
Tarayis Tavisuflebasmonatrebuli<br />
gmirebi arian `qali mwerlis~ personaJebi<br />
_ isini yvelani raRac ufro<br />
didze da samudamoze, ufro Soreulze<br />
da saSinlad mSobliurze mogviTxroben.<br />
cira yuraSvili mweralia, romelic<br />
qalze wers. aq ori ram Tanxvdeba _<br />
qali wers qalze. Tumca or<strong>iv</strong>e SemTxvevaSi,<br />
saqme mosawyen, banalur sinamdvilesTan<br />
da stereotipebTan ki ara,<br />
namdvil literaturasTan gvaqvs. `ukan<br />
ar miixedo~-s mTavari gmiric, lotis<br />
coli, mweralia, romelsac, fransuaza<br />
saganis Soreuli aliteraciiT nakarnaxevi<br />
erTaderTi romani `nemezidas<br />
dabruneba~ omis dros saxlTan er-<br />
Tad daewva. im romanSic qalze werda,<br />
da saerTod, es misi Segnebuli arCevania,<br />
mTavari Tema _ weros qalze, radgan<br />
rogorc TviTon ambobs _ `qalze<br />
cotaa dawerili. qalze tyuilebia<br />
dawerili~. `lotis coli~ am arCevanis<br />
gamo isjeba, radgan sazogadoeba-<br />
Si, romelSic cxovrobs, qalze wera<br />
(anu `franguli prozis msaxureba~)<br />
bozobas niSnavs da am avi braldebis<br />
xelismomweri pirvel rigSi mis<strong>iv</strong>e<br />
qmaria, loti, TviTonac poeti (ufro<br />
sworad, deteqtiuri romanebis mwerali)<br />
da marTali kaci.<br />
gecnoT cxovreba is zustad ise-<br />
Tia, rogorsac Tqven xSirad, TiTqmis<br />
yvelgan gadayrixarT, `qarTlis dediT~<br />
mTadamSvenebuli qalaqis da am<br />
qalaqis patroni qveynis gaukuRmarTebul,<br />
paradoqsebiT savse sazogadoeba-<br />
Si. es is adgilebia, (moTxrobaSi maT<br />
sxvadasxva toponimi aqvT _ bonko, co-<br />
Rari, xolo yvelaze mkafio da mSobliuri<br />
codvis sadguris dasasaxeleblad<br />
ukve Tavs veRar ikavebs avtori<br />
da ganwiruli siyvaruliT `sodomad~<br />
mouxmobs), sadac qalis, dedis pat<strong>iv</strong>is-<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
cemis tradicia, hipostasuri plastebiT<br />
gamyarebuli (RvTismSoblis wilxvdomiloba,<br />
qali wmindanisgan gaqristianeba,<br />
Tamar-qeTevanis xateba da a.S.)<br />
xSirad iseT ucnaur saxes da formas<br />
Rebulobs, qalis ki ara, zogadad, Zexorcielis<br />
gamCeni gagiwyreba; aq, am<br />
adgilebSi, am sofel-qalaq-qveyanaSi<br />
xom es RvTismSoblis Camonatexi qalebi<br />
da dedebi imisTvisac gaswires maTma<br />
RviniT mexotbe kacebma, odesRac<br />
mter da av, axla ki biznesisTvis sarfian<br />
axloaRmosavleTSi sapalneakidebul<br />
saxedrebad gaeSvaT da wlebis man-<br />
Zilze am bedkrul qaravans erCina Sindatovebuli<br />
ojaxebi, saxlebi, samezobloebi...es<br />
is adgilebicaa, sadac<br />
qalebs tradiciis Zafisgan morCilebis<br />
fardagebs aqsovineben, xSirad zed<br />
talaxiani fexi rom Seiwmindon, an ki<br />
xandaxan TviTonac Cawvnen da xeluxlebi<br />
siyvaruli itiron, iyviron...<br />
`lotis cols~ bevri mizezi aqvs, ise<br />
datovos codvis qalaqi, rom ukan ar<br />
moixedos.<br />
pirveli mizezi:<br />
ojaxi<br />
qmari, loti, nadireTa samgunebasamguneSuri<br />
sagvareulos warmomadgeneli,<br />
kudianobiT ganTqmulTa Camomavali;<br />
sami patara gogona, sami mirandulina,<br />
dedas Sekerili qurTukebi<br />
rom acviaT, dedasve amoqarguli franguli<br />
asoebiT: f.marita, anu firma marita.<br />
e.i. sami patara marituna, frangul<br />
peplebze leqsebis mcodne sami Cituna;<br />
dedamTili _ nadia nadire _ qvisgamxeTqi<br />
Selocvebis da patar-patara<br />
cxovrebiseuli saidumloebebis<br />
meTavisebure. ojaxSi konfliqtia _<br />
mesame mirandulinaze orsul lotis<br />
cols qmari muclis moSlas aZalebs,<br />
radgan aRar sWirdeba ojaxs asuli,<br />
ojaxs Ze unda, vaJi, gvaris da Camomavlobis<br />
gamgrZelebeli. coli asuls<br />
mainc aCens da loti mas saxlidan<br />
agdebs. amitom, roca marjvena mxarTan<br />
mfarveli angelozi adgas da<br />
ukiJinebs, ise datovos codvis qalaqi,<br />
rom ukan ar moixedos, wesiT, arc<br />
araferi unda ezidebodes lotis<br />
cols, ukanmosaxedi. ojaxma xom is Tvi-<br />
Ton gaswira... `vin ganmaSora me qristes<br />
siyvaruls~ _ kiTxulobs erTi<br />
personaJis romanis personaJi da ara<br />
aqvs pasuxi.<br />
meore mizezi:<br />
qveyana<br />
saxelad bonko, xanac _ bibliuri<br />
coRari an sodomi. moTuxTuxe geografiaa,<br />
iumoris qvamariliT Sezavebuli<br />
teqsti-qveyana, sadac adamianebi mudam<br />
erTi adgilidan meoreSi gadarbian da<br />
im pirvels wvaven, bugaven, cxrilaven;<br />
sadac, erTimeoreze uxerxuli da gaugonari<br />
ambebi xdeba, TiTqos siyvarulma<br />
samudamod aikra guda-nabadi da<br />
ukanmouxedavad sadRac gadaikarga;<br />
sadac, saqvelmoqmedo dafinansebaze<br />
myofi gazeTebis redaqciebSi yvelaze<br />
meti masala abortebze da eqstrasensebze<br />
iwereba, radgan moTxovnilebaa<br />
mkiTxvelisgan aseTi. yvelgan sagiJe-<br />
Tia, mefe ki moklulia da vin icis, iqneb<br />
odesme dro movides da xalxma is mTawmindazec<br />
dakrZalos (es pasaJi gansakuTrebulad<br />
sunTqvisSemkvrelia,<br />
radgan avtorsac da moTxrobis gmirsac<br />
uneblie naTqvami auxdaT _ gavida<br />
dro da xalxma `mefe~ mTawmindaze mar-<br />
Tla dakrZala, didi winaprebis gverdiT).<br />
wesiT, araferi unda eqaCebodes<br />
lotis cols, gaqcevisas ukan rom moixedos.<br />
`vin ganmaSora me qristes siyvaruls~<br />
_ kiTxulobs erTi persona-<br />
Jis romanis personaJi da ara aqvs pasuxi.<br />
mesame mizezi:<br />
samyaro da adamiani<br />
`Cven marsianis saxelosnoSi visxediT.<br />
yvela iq myofs erTi siyvaruli<br />
gvaerTianebda, es maias siyvaruli iyo.<br />
me maia Ciqovanze, amay qalze leqsi<br />
mqonda. kanti berekaSvils poema da<br />
moTxroba maia qurasbedianze, marsians<br />
leqsebi, moTxroba Tu dauwereli romani<br />
da grafikuli namuSevari _ didi<br />
maia... maia xan qali iyo, xan miwa, xan<br />
qalaqi, xan planeta, xan gazeTi. maia<br />
iluzi iyo~.<br />
araferma rom ar moganiWos Sveba am
1 - 14 Tebervali 2013<br />
meoce saukunis msoflio literaturaSi<br />
Znelad Tu moiZebneba mwerali,<br />
romelsac uari hqonda naTqvami saku-<br />
Tari nawarmoebebis ekranizaciis<br />
uflebis gayidvaze iseTi cnobili<br />
prodiuserebis, msaxiobebisa da re-<br />
JisorebisTvis, rogorebic iyvnen semiuel<br />
goldvini, brijit bardo, bili<br />
uailderi, st<strong>iv</strong>en spilbergi... Tumca,<br />
msgavsi mwerali namdvilad arsebobda<br />
da mas sakuTari principebisTvis sicocxlis<br />
bolomde ar uRalatia.<br />
riTi iyo gamowveuli misi sijiute<br />
ratom SeiZula ase hol<strong>iv</strong>udi ram<br />
aTqmevina mis literaturul gmirs, yvelaze<br />
ufro kinos ver vitan _ Wir<strong>iv</strong>iT<br />
mZuls, nurc mixsenebTo rogorc Cans,<br />
holden kolfildis siymawvilisdroindel<br />
oreuls, jerom selinjers,<br />
namdvilad hqonda saamiso mizezebi.<br />
selinjersa da hol<strong>iv</strong>uds Soris dapirispireba<br />
1948 wels daiwyo, misi moTxroba<br />
`konektikuteli kuti Zias~ mixedviT<br />
gadaRebuli filmis Caflavebis Semdeg.<br />
miuxedavad imisa, rom hol<strong>iv</strong>udis agenti<br />
doroTi oldingi mwerals pirdeboda,<br />
kargi filmi gamovao, kinosuraTma<br />
warmateba ver moipova. ufro metic,<br />
scenaristebma ise gadaakeTes misi<br />
moTxroba, rom mas ukve `konektikutel<br />
kut ZiasTan~ aRaraferi akavSirebda,<br />
TviT saTauric ki. aman, raRa Tqma unda,<br />
mwerlis aRSfoTeba gamoiwvia da sabolood<br />
aTqmevina uari sakuTari nawarmoebebis<br />
ekranizaciaze.<br />
Tumca, hol<strong>iv</strong>udTan dapirispirebas<br />
unda hqonoda ufro Rrma mizezebic<br />
saqme is iyo, rom gasarTobi xasiaTis<br />
hol<strong>iv</strong>udur filmebs selinjeri antixelovnebad<br />
da masobr<strong>iv</strong>i hipnozis erTerT<br />
saSualebad miiCnevda. `gaTavda sa-<br />
Sobao warmodgena da es oxeri kinoc<br />
daiwyo~, _ vkiTxulobT romanSi `Tama-<br />
Si Wvavis yanaSi~. mwerlis literaturuli<br />
gmiri, holden kolfildi, mokled<br />
yveba filmis Sinaarss, romelic mTlianad<br />
tragi-komikur iaffasian efeqtebzea<br />
agebuli da tradiciuli hefi endiT<br />
sruldeba. omSi wasul inglisel<br />
aristokrats, aleks, amnezia emarTeba.<br />
`gamova hospitlidan, xelSi joxi<br />
uWiravs, sacodavad miClaxunobs,<br />
mTels londons mo<strong>iv</strong>lis, magram vinaoba<br />
ar icis! sinamdvileSi hercogia, magram<br />
ar axsovs... mere uceb erT ubralo<br />
Seuxedav alal gogos gadaeyreba. avtobusSi<br />
adis is gogo da qari quds mostacebs.<br />
kaci waavlebs quds xels da miscems.<br />
avlen avtobusSi, dasxdebian da<br />
Carlz dikensze gaabamen saubars.<br />
or<strong>iv</strong>es sayvareli mwerali aRmoCndeba.<br />
is ki arada, am kacs Turme mudam Tan<br />
daaqvs `ol<strong>iv</strong>er tvisti~. aseve gogosac.<br />
swored aqedan iwyeba sentimentaluri<br />
abdaubdis mTeli seria. Cven vecnobiT<br />
dikensze Seyvarebuli qalis Zmas,<br />
romelic `omSi Turme eqimi iyo~, magram<br />
Semdeg depresia daewyo da galoTda.<br />
qali gamomcemelia, magram kargad ver<br />
misdis saqme, radgan loTi Zma fuls<br />
uxarjavs. bolos amneziiT daavadebuli<br />
hercogi wigns dawers, romelsac<br />
misi axali nacnobi gamoucems da `blomad<br />
fuls moxvetaven da is aris jvari<br />
unda daiweron, rom uceb saidanRac meore<br />
qali gamoCndeba, marsia~, romelic<br />
Turme adre hercogis Seyvarebuli<br />
iyo, manam is mexsierebas dahkargavda.<br />
marsias aleki dedamisTan miyavs,<br />
romelic, rogorc irkveva `RamurasaviT<br />
brma yofila~. Seuxedavi qali aleks<br />
ZaliT agdebs, radgan ar unda masa da<br />
marsias xeli SeuSalos. `wava es kaci,<br />
magram mexsiereba mainc ar daubrundeba~.<br />
saqmes verc misi didi daniuri ZaR-<br />
literaturuli gazeTi<br />
Temur gabunia<br />
dapirispireba hol<strong>iv</strong>udTan<br />
`Jurnalisti: mwerali kompromisze midis, roca Tanxmdeba kinosTvis imuSaos<br />
folkneri: ueWvelad, radgan kinoxelovneba Tavisi bunebiT kolaboracionistulia,<br />
nebismieri kolaboracionizmi ki kompromissac gulisxmobs. daTme, rom sanacvlod<br />
raRac miiRo, sityva kompromisic xom swored amas niSnavs~.<br />
nawyveti 1956 wels Jurnal The Paris Review-Si<br />
gamoqveynebuli interviudan.<br />
li Svelis, romelic Seaxteba da elaquceba,<br />
verc saTamaSo daTunia, bavSvoba-<br />
Si gverdidan rom ar iSorebda da verc<br />
brma deda, saxes xelebiT rom usinjavs.<br />
`magram ara da ara~, hercogs `mexsiereba<br />
ar ubrundeba~. da ai, filmis re-<br />
Jisori originalur gadawyvetilebas<br />
poulobs: `erT dRes biWebi krikets<br />
TamaSoben ezoSi da burTi uceb am kacs<br />
ar moxvdeba TavSi!~ kriketis burTma<br />
yvelaferi Tavis adgilas daayena: hercogs<br />
mexsiereba daubrunda; im Seuxedav<br />
qals ki, wigni rom gamouca, male colad<br />
SeirTavs; misi `loTi Zma nervebs<br />
daimSvidebs da alekis dedas Tvalebis<br />
operacias gaukeTebs~; qals mxedveloba<br />
ubrundeba. `mere loTi Zma da marsiac<br />
Seiyvareben erTmaneTs. sul bolos<br />
yvelani did sufras usxedan da siciliT<br />
mucelze ifxriwebian, radgan is uSvelebeli<br />
daniuri ZaRli Semovardeba<br />
da lekvebs SemoaTrevs...~ holden kolfilds<br />
ar esmis, ra acinebda xalxs, aqamde<br />
albaT `xvadi Tu egonaT ZaRli~ _<br />
ambobs ironiulad mwerlis literaturuli<br />
gmiri. holdens yvelaze metad is<br />
ancvifrebs, rom am biTurul suraTze<br />
mayurebeli tiris, msgavsi filmebis sanaxavad<br />
ki lamis kilometrian rigebSi<br />
dgebian. mas is ki ar uSlis nervebs,<br />
xalxi kinoSi rom dadis, mocaleobis<br />
Jams kaci SeiZleba gaerTos kidec,<br />
gulisamrevi _ antixelovnebis gafetiSeba<br />
da misi fanatikuri siyvarulia,<br />
holdens miaCnia, rom am filmebiT gulaCuyebuli<br />
xalxis umetesoba, yovel<br />
SemTxvevaSi, aTidan cxra mainc nabiWvaria<br />
da gulbilwi. radgan SeuZlebelia,<br />
is, vinc msgavsi TvalTmaqcobiT ixibleba,<br />
Tavad ar iyos TvalTmaqci.<br />
ai, aseTi mkacri ganaCeni gamoutana<br />
komerciuli xasiaTis gasarTob filmebs<br />
selinjeris literaturulma gmirma...<br />
Tumca, imave nawarmoebSi mkiTxveli<br />
ecnoba kidev erT personaJs _ holdenis<br />
umcros das, fibis, romelsac araTu<br />
uyvars kinoxelovneba, aramed zogier-<br />
Ti filmi zepiradac ki icis. rac mTavaria,<br />
fibis, miuxedavad imisa, rom asakiT<br />
pataraa, kargi filmis cudisgan<br />
gamorCevis unaric gaaCnia, riTic<br />
holdeni amayobs kidec: `vTqvaT, biTurul<br />
suraTze waiyvane, maSinve mixvdeba,<br />
rom biTuruli suraTia. karg suraTze<br />
waiyvan _ kargi suraTiao,<br />
getyvis... yvelaze ufro `ocdacxrameti<br />
safexuri~ uyvars, ai, robert donaTi<br />
rom aris Sig. zepirad icis mTeli<br />
filmi, imitom rom aTjer mainc gveqneba<br />
nanaxi...~ rogorc irkveva, holdensac<br />
uamravjer unaxavs es filmi, rac imaze<br />
metyvelebs, rom arc is iyo gulgrili<br />
kinoxelovnebisadmi, ufro metic,<br />
selinjeris qaliSvilis, margaretis<br />
memuaruli wignidan `Dream Catcher~<br />
CvenTvis naTeli xdeba, rom `ocdacxrameti<br />
safexuri~ ara mxolod fibis,<br />
aramed TviT mwerlis sayvareli<br />
filmic iyo, iseve, rogorc `gigi~ da<br />
`qalbatoni qreba~. komediuri Janridan<br />
mas Turme yvelaze metad laureli da<br />
hardisa da fildzis filmebi mowonda.<br />
selinjers kinoxelovneba rom uyvarda,<br />
amas misi Zveli megobari, `niu<br />
iorkeris~ Jurnalisti da literatori,<br />
lilien rosic adasturebs. misi<br />
azriT, selinjers axasiaTebda zogier-<br />
Ti msaxiobis gamorCeviT Seyvareba, zogierTis<br />
ki piriqiT, moZuleba. magali-<br />
Tad, Zalian mowonda eni bankrofti,<br />
odri hepberni ki ara. xolo rac Seexeba<br />
`did iluzias~ Jan gabenis monawileobiT,<br />
is Turme uamravjer hqonda nanaxi...<br />
Taviseburi Sexeduleba hqonda mwerals<br />
Teatraluri xelovnebisadmi. ai,<br />
ras urCevs mis literaturul oreulad<br />
miCneuli badi glasi umcros Zmas, zuis,<br />
msaxioboba rom gadauwyvetia: `vTqvaT<br />
da Teatri airCie, iluziebi arc am<br />
SemTxvevaSi unda gqondes. ginaxavs ki<br />
odesme mSvenieri warmodgena alublis<br />
xis ar miTxra rom ginaxavs. radgan msgavsi<br />
ram aravis unaxavs. Sen SeiZleba<br />
nanaxi gqondes `STagonebiT savse~ an<br />
`kompetenturi~<br />
dadgmebi, magram ara<br />
mSvenieri. ar arsebobs<br />
iseTi warmodgena,<br />
scenaze myofebs zustad<br />
rom gadmoecaT am<br />
piesis yvela niuansi...<br />
Cexovis talanti ki bolomde<br />
mietanaT mayureblamde~.<br />
`freni da<br />
zuiSi~ saubaria tolstois<br />
`omi da mSvidobis~<br />
idealuri ekranizaciis<br />
SeuZleblobazec,<br />
radgan<br />
TviT genialuri re-<br />
Jisoric ki ver moaxerxebda<br />
mTeli rigi<br />
esse<br />
7<br />
aRwerilobiTi epizodebis<br />
ekranze gadatanas<br />
maTi `arafotogenurobis<br />
gamo~. films verc dimitri<br />
popkinis musika uSvelida da verc romelime<br />
varskvlavis, vTqvaT, ana manianis<br />
TamaSi nataSas rolSi. selinjeris<br />
azriT, tolstois talantis ekranze<br />
srulfasovnad warmoCenas vercerTi<br />
reJisori da msaxiobi ver SeZlebda. amrigad,<br />
mwerals TviT scenebisa da dialogebis<br />
siuxviT cnobili `omi da mSvidobis~<br />
ekranizacia miaCnda rTul da<br />
TiTqmis SeuZlebel saqmed, amitom, ra<br />
gasakviria, ZiriTadad Sinagan monologebze<br />
agebul sakuTar romanze filmis<br />
gadaRebis mosurneebi c<strong>iv</strong>i uariT<br />
rom gaestumrebina gavixsenoT, ra miswera<br />
man 1956 wels erT-erT prodiusers,<br />
mister herberts:<br />
`TamaSi Wvavis yanaSi~ romanis yvela<br />
Tvisebis mqone romania. masSi aris mza<br />
`scenebic~ _ amas sulelic ver uaryofs<br />
_ magram, Cemi azriT, wignSi aqcenti<br />
gakeTebulia mTxrobelis xmaze, mis<br />
amouwurav Taviseburebebze, gamor-<br />
Ceul da sruliad ind<strong>iv</strong>idualur<br />
damokidebulebaze mkiTxvelisadmi,<br />
romelic, amave dros, misi msmenelicaa;<br />
mis komentarebze quCis gubeebSi<br />
CaRvrili benzinis cisartyelebis<br />
Sesaxeb; filosofiur damokidebulebaze<br />
tyavis Cemodnebisadmi, an vTqvaT,<br />
kbilis pastis carieli yuTebisadmi...<br />
diax, aqcenti yovel<strong>iv</strong>e amaze, anu mis<br />
Sinagan samyaroze keTdeba, amitom ar<br />
iqneba legitimuri, mTxrobeli miseuli<br />
Txrobis manerisgan rom davacalkevoT...<br />
ra Tqma unda, SesaZlebelia misi<br />
fiqrebi uxeSi Carevis Semdeg dialogebad<br />
gadakeTdes an cnobierebis nakad-<br />
Tan mimsgavsebul gabmul monologad,<br />
magram es marTlac rom nawarmoebze<br />
Zaladoba iqneba da sxva araferi. Tuki<br />
romanSi marto darCenili literaturuli<br />
gmiris fiqrica da saqcielic<br />
Zalian bunebr<strong>iv</strong>i gveCveneba, scenaze,<br />
TviT saukeTeso dadgmis SemTxvevaSic<br />
ki, es yvelaferi fsevdosimulaciad<br />
iqceva, Tuki aseTi sityva saerTod arsebobs<br />
(Tumca, mgoni, arc arsebobs)~.<br />
selinjers verc ki warmoudgenia,<br />
rogor SeZleben msaxiobebi misi romanis<br />
personaJebis, fibisa da holdenis,<br />
gansaxierebas. `ginaxavT odesme iseTi<br />
msaxiobi bavSvi, fexmorTxmiT rom<br />
Camojdeba sawolze da es bunebr<strong>iv</strong>ad<br />
gamouva darwmunebuli var rom ara~.<br />
mwerals arc holden kolfildis rolis<br />
Semsrulebeli msaxiobi eguleba<br />
sadme da arc iseTi reJisori, romelic<br />
romelime axalgazrda, mgrZnobiare da<br />
Tundac niWier msaxiobs auxsnida, Tu<br />
rogor eTamaSa es roli...<br />
is, visac wakiTxuli aqvs selinjeris<br />
1946 wliT daTariRebuli werili hemingueisadmi,<br />
uTuod mixvdeba, Tu ratom<br />
ver warmoedgina mwerals holdenis<br />
rolSi hol<strong>iv</strong>udis romelime msaxiobi...<br />
mizezi mart<strong>iv</strong>i iyo. c<strong>iv</strong> sangarSi mdgari<br />
ufrosi serJanti selinjeri, romlis<br />
irgvl<strong>iv</strong>ac yoveldRiurad iRupebodnen<br />
TanamebrZolebi, xolo zogs ki fexebi<br />
eyineboda, Tavadve ocnebobda sakuTari<br />
moTxrobis `mcire amboxi medison-aveniuze~<br />
literaturuli gmiris<br />
Sesaxeb piesa daewera, mTavari roli ki<br />
TviTve eTamaSa da ara vinme sxvas...<br />
hetgervaldis sisxlian brZolebSi<br />
saswauliT gadarCenilma selinjerma<br />
marTlac dawera romani (da ara piesa)<br />
holden kolfildze, romelmac mas<br />
msoflio aRiareba moutana, magram,<br />
bunebr<strong>iv</strong>ia, is sxvas veravis andobda<br />
holdenis rolis TamaSs, radgan erTaderTi<br />
adamiani, romelsac amis ufleba<br />
hqonda, Tavad mwerali jerom de<strong>iv</strong>id<br />
selinjeri iyo!<br />
samyaroSi, ocneba mainc moganiWebs.<br />
iluzia mainc gagaSlevinebs cotaxniT<br />
frTebs, wamogayenebs Sen<strong>iv</strong>e xorcis<br />
kubodan da Segaxedebs ugumbaTo Wer-<br />
Si _ varskvlavebSi, romlebic Zalian<br />
gvanan Sengan gauCenel Svilebs da vin<br />
icis, ra siyvaruli gaaba maTTan...<br />
lotis cols xSirad Svelis saxelosno<br />
_ anu samyaro, romelic mieca<br />
mas, raTa Tavi igrZnos adamianad. am<br />
samyaroSi poetebi cxovroben da isini<br />
erTmaneTs leqsebiT elaparakebian.<br />
isini amerikaze laparakoben _<br />
rogorc gaRwevis, Tavdaxsnis, gadar-<br />
Cenis gzaze, isini RmerTzec laparakoben<br />
da wuxan, rom gadafxekil<br />
freskebad iqcnen...isini samyaros zedaSeebi<br />
arian _ saxelosnos poetebi,<br />
da isini angelozebis aCrdilebic arian,<br />
erT-erTi maTganis personaJi ki yvelas<br />
saTqmels ambobs: `vin ganmaSora me<br />
qristes siyvaruls~<br />
saerTo siyvarulis obieqti _ maia<br />
_ iluziaa. es adamianebi iluziam<br />
daRupa. mTeli es qveyanac iluziam<br />
daRupa da imitomac gaCnda axali gza<br />
_ amerika. wesiT, ar unda undodes ukan,<br />
iluziisken mixedva lotis cols, wesiT,<br />
arc iq unda darCenodes raime...<br />
ase iSleba erTi qalis cxovrebis<br />
fonze mTeli qveynis retrospeqt<strong>iv</strong>a,<br />
Tavisi lokaluri Tu zogadkacobriuli<br />
niuansebiT. es `meoredmosvliswina~<br />
moTxrobaa, sadac ganzogadebulia<br />
mTavari tk<strong>iv</strong>ili _ usiyvarulobis<br />
tk<strong>iv</strong>ili. uRmerTobis mizezi. gadarecxili<br />
freskis _ adamianis _ Sedegi.<br />
da iseTi SemaZrwunebelia es tk<strong>iv</strong>ili,<br />
iseTi mwarea sakuTari Tavis<br />
tyavidan gamosvla, es TavisTavSi ayra<br />
da gadabargeba, roca ukve aSkarad gixmoben,<br />
roca aTi marTalic aRaraa<br />
dedamiwaze da, erTaderTi gzaRa dagr-<br />
Cenia, raTa gadarCe, iseTi mware da Znelia<br />
es yovel<strong>iv</strong>e, rom aTasjer gulSi<br />
unda imeoro: ukan ar miixedo! ukan ar<br />
miixedoT! Tu marTla giyvarT, ukan<br />
aRar miixedoT! Tu marTla gwamT, ar<br />
miixedoT! saqarTvelos gaficebT,<br />
Svilebs gaficebT, qristes gaficebT<br />
– diax diax, xom Tavi mogaqvT qristian<br />
erad _ ukan ar miixedoT! gaecaleT<br />
Tqvens warsuls, gaTavisufldiT yvelafrisgan,<br />
rac ukan dagrCaT, ukan<br />
izrunon uknisa, ukan warsulia, ukan<br />
momavalicaa, romelic, Tu miixedavT<br />
_ SegezarebaT!<br />
aTasjer unda imeoro da arasdros<br />
gaixseno, rom am cdunebas ver gauZlo<br />
lotis colma da miixeda. or<strong>iv</strong>em _<br />
bibliaSic da am patara moTxrobaSic.<br />
da uecrad iqca veeba siyvaruli maradisobis<br />
marilsvetad.
8 poezia<br />
literaturuli gazeTi<br />
dekembris leqsi<br />
gadavabare litmuzeums Cemi arq<strong>iv</strong>i,<br />
damrCa rveuli, es sarkmeli, baRi, qar-wvima<br />
da is ucnobi, horozonts rom umzers mag<strong>iv</strong>iT,<br />
vinc dedamiwa akvan<strong>iv</strong>iT gulSi arwia.<br />
qoTnis mcenaris miwa ise bednieria,<br />
rom yvavilebad amzeurebs Tavis siwrfeles<br />
da mtveri, sx<strong>iv</strong>Si mofusfuse, maTi mtveria,<br />
guSin rom iyvnen, dRes aryofna rom Seiferes...<br />
Sen aqve xar da mondobili mTeli arsebiT,<br />
geZeb, gpoulob da me Seni Ramis mexre var,<br />
Tavs makiTxeben gardasuli drois arzebi<br />
da Tqveni ferfli namcec-namcec mxrebze meyreba.<br />
me isev Cemi codvis codna Tu amamaRlebs,<br />
sxvisTvis ki ara, CemTvisac ki viqec igavad,<br />
TiTqos CemSi xar, Tan ara xar da is manaRvlebs,<br />
rom me ar vici da sadac xar, suliT iqa var.<br />
vinc ferebs arTmevs am vel-mindvrebs, igi Semosavs<br />
am gareubans da am dReebs Cvenze dageSils,<br />
saswaulia Cem wyvdiadSi Seni Semosvla<br />
da es simdidre, ukidures siRatakeSi!<br />
g<strong>iv</strong>i <strong>alxaziSvili</strong><br />
ra simkveTrea!<br />
amodi CemTan,<br />
amo, amo,<br />
amoxalisdi...<br />
mwvane TvalebSi molisferi dardi gadadis,<br />
Semoxval, kalTas Semohyveba suni mkaTaTvis...<br />
kretinkoss<br />
is gamudmebiT sicrues Cxibavs,<br />
jRabnis da jRabnam aqcia jRibad...<br />
winasaaxalwlo epistole<br />
banaluri dasasruliT<br />
xelovnur naZvisxis feradi brWyviali<br />
gamoscris sic<strong>iv</strong>es, _ Ramis cas edreba...<br />
da dro arc suleli, magram arc Wkviani,<br />
sadac Cven varsebobT, mxolod iq eTreva.<br />
bavSvebs ki Tvalebi mudam aq rCebodaT<br />
da miacilebdi simReriT Sinamde,<br />
iq Rame gaxsnida zRaprebis Cemodans,<br />
moxsnida gudasac da mere... fSvinavdnen<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
refreni<br />
drodadro raRac gvakldeba da vavsebT erTmaneTs _<br />
sunTqviT, saubriT, miniSnebiT, gulis siTboTi,<br />
me Sengan mxolod siyvaruli minda, RmerTmani<br />
da rom SemeZlos mTel samyaros Sen dagiTmobdi..<br />
magram aq ar xar, paralelur droSi binadrob<br />
da Zveleburad ama soflis ar xar stumari,<br />
sakmarisia gamogixmo da moginatro,<br />
rom Sens unebur siaxloves vxvdebi gumaniT.<br />
rogorc zRaparSi, Seni suli albaT Citia,<br />
SemomeCvie da Tavs iqcev gulSi SefreniT<br />
da Seni frTebis aRmafrena ise mCatea,<br />
rogorc simRera, sulis moTqmis bolo refreni...<br />
...Sen nelTbili xar...<br />
gaxsovs, saidan Camovardi,<br />
roca pirveli siyvaruli miatove!<br />
ver moicale sinanulisTvis,<br />
gulisTvali dagexuWa da veRar axel,<br />
veRarc sityva amoRerRe<br />
da gulSiac veRar ga<strong>iv</strong>le...<br />
Sen nelTbili xar,<br />
arc c<strong>iv</strong>i xar da arc cxeli xar...<br />
moinanie,<br />
Rame fiqrSi gadaaTeTre<br />
da ganTiadi gaCuqebs varskvlavs...<br />
veRar xedav, es naTeli cidan Camodis,<br />
Tu udabnoa da miraJiT geTamaSeba!<br />
igi Cans, rogorc qviSis saaTi,<br />
uCumrad gviwovs da qviSad gvaqcevs<br />
da Cven, rodesac mzis peSvidan CamoviclebiT _<br />
Cven<strong>iv</strong>e ferfli Tavze gveyreba...<br />
ar daijereb, vidre xeliT ar Seexebi,<br />
vidre TvaliT ar dainaxav, ar daijereb,<br />
rogor mimodis Svid lampars Soris,<br />
da uTvalavi Tvali Sehyurebs...<br />
Sen sulSi ar xar,<br />
radgan sulma migatova,<br />
suli Sengan amoipara...<br />
igi, erTxelac, dabrundeba<br />
da Sens lampars vidre gadaswevs,<br />
moizileba Seni bedi, rogorc ayalo,<br />
iqneb moaswro,<br />
iqneb bgeram amoaRwios<br />
da sityvas guli amoayolo.<br />
* * *<br />
Camoiqrolebs dasavleTis ymawvili qari,<br />
suls Seuberavs Rrublis ialqnebs,<br />
aq yvela sezons Tavis xibli aqvs<br />
da Zveleburad maforiaqebs.<br />
...rac aqve xdeba<br />
adevnebia yoveldRiur zrunvas da fusfuss<br />
wyvetil frazebad amoRweul fugis Tanxleba,<br />
is irindeba, preludiis mimalul fosfors<br />
inaxavs gulSi da ar icis, ra enaRvleba,<br />
an ratom aris yvelaferi feriscvalebiT<br />
gaJRenTili da gamsWvaluli da mzis naTebiT<br />
aRsavse gulebs exilebaT gulis Tvalebi<br />
da Cveni CrdiliT dros iTvlian mzis saaTebi.<br />
me aqve vcxovrob, sadac bgera kviparos<strong>iv</strong>iT<br />
amoizarda da fesvebiT guls moeWida,<br />
me SemeSinda, rom diskantma ar momiparos<br />
da me Wupr<strong>iv</strong>iT amovfrindi beber eWvidan.<br />
ra naTelia yvela bgera, wuTi, salami<br />
da es sityvebi mtevnebia Camokrefili,<br />
aris venaxi, aris lerwi, aris walami,<br />
sTvlis molodini da cxovreba apokrifuli.<br />
* * *<br />
visac ki Tvali gavayole, is CemSi darCa,<br />
visac ki guli gavatane, Tan wamiyola,<br />
aba, ra vuTxra wuTisofels, am beber farCaks,<br />
aRarc ki vici, is iyo Tu ara iyo ra...<br />
radgan uSenod nugeSic ki araferia<br />
da am sofelSi amaoa yofna uSenod,<br />
rom Seni sunTqva cis bagidan danaberia<br />
da vcdilob sityviT samalavi amovuSeno.<br />
Cven xom im wuTSi vibadebiT, romelSic vkvdebiT,<br />
gansxvavebuli arseboba drois fandia,<br />
me mjera Seni dumilis da uxilav kdemis,<br />
sxva danarCeni, ra Tqma unda, siafandia.<br />
Cemi dReebi, rac meboZa, zoziniT midis<br />
da es cxovreba droebiTi misamarTia,<br />
aris imedi, aris rwmena da aris miTi<br />
da guliscema... axla guli mzis saaTia.<br />
* * *<br />
visTanac sulis moTqma SemeZlo,<br />
isini TiTqmis aRar arian...<br />
mikvirs Cemi martoobis uwonadoba...<br />
etiudi<br />
amexileba zogjer Tvali<br />
da s<strong>iv</strong>eluris<br />
ielvebs wuTi:<br />
finiSamde asi metria;<br />
da veferebi,<br />
vZerwav rogorc iuveliri<br />
am simartoves,<br />
am simZimes, asimetriuls.<br />
is aqve darCa,<br />
da bnel fonze ise TeTria,<br />
davelodebi da izrunebs xvale xvalisTvis,<br />
vamCnev Sen fiqrebs, Sens survilebs,<br />
isini, vinc wahyvnen burTebs sahaeros,<br />
TviTon rom beravdnen da viRac fuSavda,<br />
ho, zogi TamaSis sunTqva saharaa<br />
da zogjer vardnasac xom ara uSavda!<br />
diliT ki minebze yinulis maqmanebs<br />
SeeZloT TamaSis fragmenti enatraT<br />
da is, rac xsovnaSi guldasmiT dagmane,<br />
SenSi gadaiqca Crdilebis Teatrad.<br />
gadavsebulia Seni kulisebi<br />
musikiT, saubriT da usaxurobiT<br />
da yvela maTganSi Sen igulisxmebi<br />
da yovel maTgansac Sen emsaxurebi<br />
Seni warmosaxviT, Zveli rekvizitiT,<br />
sityviT, moTminebiT, vordiT da sisxliTac<br />
da Sen xar magniti, unda migizido,<br />
rom mze amovides sinaTlis misxlidan.<br />
radganac TviTon dro drois mparvelia,<br />
zogisTvis yulf<strong>iv</strong>iT wuTis gamnaskveli<br />
yoveli sunTqva _ pirvelia,<br />
mudam pirvelia an ukanaskneli..<br />
* * *<br />
vis gaugia aqilevsi da uim-quslod,<br />
Tan uim-miTod, uim-qveynod, Tanac uTavod,<br />
win m<strong>iv</strong>iswrafiT gamudmebiT, mxolod ukusvliT<br />
da ukusvliTac SeiZleba winsvla udavod.<br />
mTlad aqilevsis qusli xar da ar mebralebi<br />
an eg sityvebi sicrueze vin agilesa!<br />
ararsebulma cecxlma, TvalSi rom gibrialebs,<br />
verc virtualur s<strong>iv</strong>rceebSi iaqilevsa.<br />
mwared wasaRiRinebeli<br />
gamkacrda toni gviani Semodgomis,<br />
xmaSi qar-wvima da Jaltami gaeria,<br />
Cemi saficari isev gaeroa<br />
da mSobliuri haeria.<br />
svamen, ilxenen, moicales,<br />
Rimili im sityvis ovalia,<br />
romelic ar amoTqva Cinovnikma,<br />
radgan dumilis movalea.<br />
gamkacrda toni Semodgomis,<br />
dasrulda nardi oriT ori.<br />
me es saguSago Semiyvarda<br />
da Cemi evropeli monitori.<br />
ruseTi isev ruseTia,<br />
Zlieri uamrav moniT ari,<br />
angrevs, aCanagebs, anadgurebs...<br />
dRiurSi aRniSnavs monitori.<br />
mSvidia Zili dasavluri,<br />
komformistulad mo-netar-o,<br />
rusi rom mitacebuls isakuTrebs,<br />
guldasmiT akvirdeba monitori.<br />
gamkacrda toni gviani Semodgomis,<br />
xmaSi qar-wvima da Jaltami gaeria,<br />
Cemi imedi gaeroa<br />
da patriotuli haeria.
1 - 14 Tebervali 2013<br />
* * *<br />
deda terezas naambobidan<br />
namcec-namcec Seeqceva mSieri bavSvi<br />
da puris naWers gulSi ixutebs...<br />
_ Wame, patarav, Sen xom gSia<br />
nu gerideba!<br />
_ mere puri rom gamiTavdes!<br />
erTi nabiji<br />
ara. karamde nu gamacileb<br />
da gzaSi Tvalsac nu gamayoleb,<br />
nu gamomyvebi arsad mimavals,<br />
mTeli suliT da mTeli arsebiT,<br />
daxuWe Tvali Ria sarkmelTan<br />
da madlieri iyav dumilis<br />
da usityvobis suliT avsebis.<br />
radgan Sen CemSi isec darCebi<br />
musikiT, fiqrSi rom Seayovne,<br />
gicnob finjani yavis orTql<strong>iv</strong>iT,<br />
Sopenis valsis naRvlian treliT,<br />
tembriT... yvelafers nu momayoleb.<br />
me xom yovelTvis sadRac m<strong>iv</strong>d<strong>iv</strong>ar,<br />
maSinac, roca TiTqos aqa var,<br />
mziT avsebuli SenTan vbrundebi,<br />
rom gamovtaco dros Seni Tavi,<br />
veRaraferma ver Semakava.<br />
ra saTuTia Cveni Sexvedra<br />
ra saTuoa da es saTiTe<br />
aryis Tvals axels da male xuWavs,<br />
simRerasaviT dauvlis ZarRvebs,<br />
igi himnia da Sen gadidebs!<br />
Sen uTqmeladac igeb Cem ambavs<br />
da usityvobiT aRwev Cemamde,<br />
da me ar vici, ra unda giTxra _<br />
erTi nabiji mrCeba yovelTvis _<br />
aRsasrulidan gadarCenamde.<br />
literaturuli gazeTi<br />
kabis niaviT Seqaneba ferad buStebis,<br />
romlebic Turme gauberavs SoTa CantlaZes,<br />
damwyvdeul sunTqvas poetisas gavuyuCdebi,<br />
arc mzeqalaze aRar vfiqrob, aRarc CaTvlaze.<br />
Cveni Tvalebi martoobis auzebia,<br />
miliardebis simartoves mwyemsavs msoflio,<br />
savse rac iyo, axla isev aRuvsebia<br />
da SerCi dumils, SenisTana beber sufliors!<br />
werili mesame<br />
giorgi baqaniZes (brats)<br />
is erTi xmaa, rom iRviZebs<br />
da meordeba,<br />
magram ki ar meoraddeba.<br />
dinebas usmen. raRac mudam miedineba,<br />
modis da midis,<br />
midi-modis gauCereblad,<br />
is mzes ireklavs, cremls saTvale Seemineba,<br />
roca ixsenebs warsuls qceuls vauCerebad.<br />
is erTi xmaa, rom iRviZebs da rutinulad<br />
kvlav imeorebs: ga... ga... gakup... gakuponeba...<br />
gauCexiaT es tyeebi amer-imerSi<br />
da agrZeleben saxate tyis gakuboebas.<br />
kubokrulia es pijaki antaliuri,<br />
yurmokrulia yvela sityva, rac gaigone,<br />
vinc kubo ikra, sacodavi iq wevs ufsonod<br />
da naRvlob Zmobils,<br />
uneblies misdev striqonebs:<br />
RmerTo, uSvele, sxvebsac Tvali ar dauvsono...<br />
poezia 9<br />
es gogo, vercxlis qaRald<strong>iv</strong>iT mudam WriWina<br />
da vercxlisferi, gaJrJolebiT eZebs Sokolads,<br />
masSi rom ido da Tavi rom gamoiCina<br />
da mware wlebma miawyevla, miaqoqola..<br />
Senc xom fiqrobdi,<br />
rom mowyvetdi taSs da gvirgvinebs<br />
da umweobam rom mogwyvita, saubedurod,<br />
Sen unda Cawve Sens RameSi, amoigmino<br />
da damRrCval haers xeli unda waufaTuro,<br />
rom iqneb rames miakvlio xeli xelebiT<br />
da moixelTo, radgan ise veRar irwmune,<br />
xeluxlebeli qimerebi da saxelebi,<br />
dgaxar da eZeb, ver poulob da mxrebs iwurav.<br />
bedze mogiswro moRiRine giorgobisTvem,<br />
agasaubra, agazraxa, dagca qadagad,<br />
saiT midixar, amoxapul dReebs rom misdev,<br />
droSi, romelsac boqlom<strong>iv</strong>iT adevs yadaRa.<br />
SegekumSeba vernaTqvami sityva gul<strong>iv</strong>iT<br />
da gulTan erTad sityvawasuls eZeb pauzas<br />
da sulismoTqmis molodini gamoulevi<br />
SenSi qceula okeanis wveTad _ auzad...<br />
gauazrovda yovel<strong>iv</strong>e usiyvarulo<br />
da am qaosis daRliloba iTxovs simwyobres,<br />
atonalurad Zvirfaso da musikaluro,<br />
aRarc ki gaxsovs, sad da rodis gadaicxovre...<br />
am ucnob xalxSi erTi xmaa, Tavs rom ar eZebs,<br />
is CvenTvis ismis, rom davixsnaT Tavi im wridan,<br />
yulfad rom gveqca da ver vamCnevT, ise viRrCobiT,<br />
da verc ki vigebT, Cveni sityva rom daiwrita,<br />
Cven davbrundebiT Sen Zaxilze, meuTvalave<br />
uxmo tiriliT amovaRwevT wreTa simwridan.<br />
* * *<br />
isev Sens sunTqvas vayuradeb,<br />
mixaria, Soriaxlos rom megulebi,<br />
siCumes Seni guli rom ucems...<br />
* * *<br />
ra sifrifana kedlebia...<br />
wuxs mezobeli da fiqrobs qalze,<br />
romelic cxovrobs<br />
mxolod asTmur spazmebs Soris arsebul droSi<br />
da aRar brazobs, rom igi axlac<br />
simSvides urRvevs, gabmul xvelebiT,<br />
ar elodeba, rodesac qali –<br />
suls moibrunebs xelovnur sunTqviT<br />
da gadaRlili ipovis sizmars,<br />
romelsac mudam kargavs<br />
da mere isev ibrunebs.<br />
ra sifrifana kedlebia...<br />
axsovs Soreul bavSvobaSi,<br />
mdinareSi daRrCobas rom gadaarCines<br />
da wvalebiT suli moiTqva<br />
da samyaro rom SeisunTqa<br />
da TvalSi rom Suqi Caudga...<br />
is iqve iyo.<br />
werili meore<br />
Zvirfaso liza, Sen simarTle gexamuSeba<br />
da gaxsenebac aRar ginda, rac amoSale<br />
mexsierebis ufskrulidan; is ki muSaobs,<br />
zogjer xmamaRla, xan CurCuliT wamoroSaven.<br />
veras gaawyob, albaT, pirsac ver moukuprav,<br />
Sen xom erTi xar, isini ki aTasebia,<br />
aba, Sens ambavs ras gaumxel cas mouqufravs,<br />
verc vinmes, visac avsulebi ar dasevia.<br />
Sen, ucnobiles gardacvlilTa Wirisufalo,<br />
dedaze metad, Zmaze metad, anu ufrore,<br />
ucnob-nacnobis satk<strong>iv</strong>ars rom ginda ufaro<br />
da ymawvilkacebs wakvnesebiT Tvals rom ubroleb.<br />
maxsovs Seni da, gaanaTlebs RmerTi sabralos,<br />
moxuci dedac, sxva drois da s<strong>iv</strong>rcis Svilebi,<br />
xom SeiZleba Zvelma bzarma ar inapralos<br />
da martis qarSi Sin dabrundnen da SeSlilebis
10 literaturuli gazeTi<br />
interviu<br />
literatori<br />
manana kvaWantiraZe<br />
SoTa rusTavelis saxelobis qarTuli literaturis institutis mecnier-TanamSromeli,<br />
filologiur mecnierebaTa doqtori, literaturaTmcodne<br />
manana kvaWantiraZe 80-ze meti samecniero statiis, literaturuli<br />
werilisa Tu esses avtoria. gamocemuli aqvs wignebi: `me Cems sakuTar Senobas<br />
vageb”, `oTar WilaZis mxatvruli sistemis semiologiuri aspeqtebi”,<br />
`werilebi literaturaze”, `gameoreba”. araerTi welia, qalbatoni manana<br />
pedagogiur saqmianobasac eweva da mdidar mecnierul gamocdilebas sxvadasxva<br />
un<strong>iv</strong>ersitetis studentebs uziarebs.<br />
mis literaturul-kritikul naSromebs, vfiqrob, gansakuTrebiT gamoarCevs<br />
is, rom qarTul mwerlobas msoflio literaturis konteqstSi ganixilavs<br />
da mkiTxvels saSualebas aZlevs, ama Tu im avtoris Semoqmedebas yvelaze<br />
maRali mxatvruli azrovnebis `gadmosaxedidan~ Sexedos, amavdroulad<br />
Zalian axlos m<strong>iv</strong>ides masTan, xeliT Seexos, siRrmeebs Cawvdes da ipovos,<br />
Tu ram sapovnelia.<br />
_ literaturis mkvlevari, kritikosi,<br />
upirvelesad, erTguli mkiTxvelia.<br />
amis Sesaxeb erTgan werT kidec.<br />
TqvenSic `mkiTxvelma~ xom ar gansazRvra<br />
profesiuli arCevani<br />
_ literaturis erTguli mkiTxveli<br />
bavSvobidan viyavi. ojaxSi yvela<br />
kiTxulobda da saerTod, Cems TaobaSi<br />
literaturiT dauinteresebloba cud<br />
tonad miiCneoda. pirveli gamocda<br />
`erTgulebaze~ rva wlisam Cavabare,<br />
roca didi ZalisxmeviT bolomde wavikiTxe<br />
mozrdili sabavSvo wigni `ianluqses<br />
patara ambebi~. maxsovs, baltiispireTis<br />
patara soflis istoriebi<br />
iyo, mosawyeni da ucnobi garemo, dune<br />
siuJetebi. SeiZleba, maSin meCveneboda<br />
ase. dRemde ver amixsnia, ra Zalam mimayvanina<br />
bolomde. samagierod, amis<br />
mere CemTvis aRar arsebobda sabavSvo<br />
da arasabavSvo, Zneli da advili wigni,<br />
yvelafers vkiTxulobdi. literaturisadmi<br />
profesiuli interesi gacilebiT<br />
gvian gaCnda, un<strong>iv</strong>ersitetSi<br />
swavlis bolo etapze, grigol kiknaZesTan<br />
Cemi sadiplomo naSromis weris<br />
procesSi. manamde jer filosofosoba<br />
mindoda, mere xelovnebaTmcodneoba,<br />
erT xans konservatoriaSic vapirebdi<br />
swavlis gagrZelebas.<br />
_ erT-erTi im kritikosTagani<br />
xarT, vinc Zalze aqtiurad muSaobs<br />
_ intensiurad aqveynebs werilebs,<br />
wers wignebs. ra aris, zogadad, literaturaSi<br />
Tqveni interesis sagani<br />
ras eZiebT mxatvrul teqstebSi<br />
_ es interesi sxvadasxva etapze<br />
gansxvavebuli iyo. dRes Cemi interesis<br />
sagani mxatvruli teqstis enaa, ena<br />
– semiotikuri gagebiT, rogorc gansakuTrebuli<br />
saxis sakomunikacio arxi.<br />
maintersebs, ras emyareba mkiTxvelisa<br />
da teqstis urTierToba, ras Seicavs<br />
mxatvruli ena iseTs, rac ase ganasxvavebs<br />
mas sasaubrosagan, maSin, roca<br />
sxvaoba, erTi SexedviT, arc Cans;<br />
rogor iqsoveba is rTuli da ucnauri<br />
faqtura, rasac mxatvruli teqsti<br />
qvia, rogor axerxebs ena `SesaZlo cxovrebis~<br />
iluziis Seqmnas, romelsac<br />
Cven iseve vexebiT, ganvicdiT da ganvsjiT,<br />
rogorc realobas; rogor axerxebs<br />
am damatebiTi, erTdroulad<br />
paraleluri da gadamkveTi ganzomilebis<br />
ase damajereblad Semotanas<br />
erTi sityviT, mainteresebs sakiTxTa<br />
daaxloebiT is wre, romelsac erT Cems<br />
werilSi Sevexe. werils `ratom vkiTxulobT<br />
literaturas~ qvia.<br />
_ rogoria mxatvruli teqstis<br />
Sefasebis Tqveneuli kriteriumi<br />
rogor an ris mixedviT afasebT nawarmoebs<br />
da amoicnobT xolme masSi did<br />
literaturas an arafrismTqmel,<br />
cru mravalsityvaobas<br />
_ Sefasebis kriteriumia saTqmelis<br />
siRrme da mis gamosaxatavad enis<br />
flobis unari. an-an gamoricxulia.<br />
didi literatura verc erTis gareSe<br />
ver Seiqmneba. enam unda SeZlos am siRrmeSi<br />
SeRweva, magram es kari mxolod<br />
siyvaruliT ixsneba. Sevecdebi, avxsna:<br />
ena, sityva, Tundac fonema minimaluri<br />
energiebis miqceva-moqcevaa, sasicocxlo<br />
energiebisa. am energiiT Seqmna<br />
sityvam samyaro, amitom `iyo RmerTi<br />
da RmerTTan~, amitom axlda sicocxlis<br />
Serxevas `pirvelTaganve~.<br />
is `amofrqvevebi~, romlebsac did<br />
literaturaSi vxvdebiT, mxolod<br />
didi energiebis gacvliT xerxdeba. am<br />
energiebis gamowveva ki mxolod sicocxlis<br />
Semqmnel raRac Zalas SeuZlia,<br />
romelsac sxvas verafers uwodeb, Tu<br />
ara siyvaruls. am dros ena gansakuTre-<br />
buli intens<strong>iv</strong>obis `reJimSi muSaobs~,<br />
romelic mxolod informacias ki ar<br />
gadascems, aramed sicocxlis CvenTvis<br />
Seucnobel formebs, energiis aucilebel<br />
ulufebsac qvaz<strong>iv</strong>izualuri da<br />
emociuri xatebis saxiT gvawvdis da<br />
amiT CvenTvis miuRebeli realobis da-<br />
ZlevaSi gvexmareba. daakvirdiT, ramdeni<br />
xnis istoria aqvs literaturas,<br />
ra samsaxurs uwevda kacobriobas da<br />
Cemi sityvebis dajereba ar gagiWirdebaT.<br />
Cveulebr<strong>iv</strong>i enis aseTi gadarTvis,<br />
reJimis aseTi Secvlis stimuli mxolod<br />
samyaros, adamianis, sicocxlis<br />
Rrma gancda SeiZleba iyos, `sicocxlis<br />
flobis~ niWi. mwerlis warmosaxvis<br />
Tavisuflebasac, mis Zalisxmevasac<br />
siyvarulis niWi akontrolebs.<br />
albaT, gsmeniaT gacveTili gamoTqma<br />
mweralze _ `enis mesaidumle~. dRes<br />
es TiTqmis anaqronizmad JRers, radgan<br />
samyaros saidumlos mimarT krZalva<br />
aRar arsebobs. arada, swored enas<br />
amoaqvs zedapirze yofierebis saidumlo,<br />
Tanac ise, rom imavdroulad<br />
faravs kidec. nicSe ambobda, WeSmariteba<br />
sxva araferia, Tu ara Zveli<br />
metaforebio. didi mwerloba am WeSmaritebis<br />
eniT gvesaubreba, adamianuri<br />
logikis miRma gadis. `Sen, yovlis<br />
mTqmelo, yovlis armTqmeloo~ – es<br />
enazea naTqvami. didi mwerali sul<br />
sazRvarzea cxadsa da faruls, xilulsa<br />
da uxilavs Soris, danis pirze siarulis<br />
unariTaa dajildoebuli. es mainc<br />
zemodan boZebuli jildo mgonia, radgan<br />
Seucnoblis darajobac da `sicocxlis<br />
flobac~ sxvanairad SeuZlebelia,<br />
adamianur Zalebs aRemateba.<br />
amas ver iswavli, Tumca bevri ramis<br />
swavla SeiZleba, Tuki sakuTar Sesa-<br />
Zleblobebs Seicnob da Seni niSis patiosnad<br />
moZebnas ecdebi. esec kargi<br />
saqmea da arc es rCeba SeumCneveli.<br />
seriozul kritikas dRemde ar<br />
uaryvia es kriteriumi, Tumca dRes<br />
literaturas am moTxovnebs ar uyeneben.<br />
bolo xans, mgoni, kacobriobam<br />
saerTod uari Tqva `did~ literaturaze,<br />
ufro zustad, samuzeumo<br />
cnebad aqcia. ise, xatebis minimalizaciaTac<br />
SeiZleba kargi literaturis<br />
Seqmna. am SemTxvevaSi enis sxva SesaZleblobebi<br />
gamodian wina planze, romelsac<br />
ukve racio uZRveba, Tumca intuiciis,<br />
enis flobisa da gemovnebis<br />
gareSe esec miuRweveli saqmea.<br />
_ roca Tqvens nawerebs gavecani,<br />
CemTvis cnobili gaxda Tqveni rCeuli<br />
avtorebidan ramdenime. upirvelesad,<br />
vgulisxmob oTar WilaZes, besik<br />
xaranauls. miambeT Tqveni, rogorc<br />
kritikosisa da maTi, rogorc avtorebis<br />
`Sexvedris~ Sesaxeb.<br />
_ es Sexvedrebi, saerTod, Zalze<br />
ucnauria da drosa da s<strong>iv</strong>rceSi raRacnair<br />
ormxr<strong>iv</strong> mzaobas gulisxmobs. xandaxan<br />
imis Tqmac ki Zneldeba, Sen irCev<br />
Tu teqsti girCevs. teqsti xom cocxali<br />
qsovilia da SeiZleba partniorobac<br />
gagiwios saqmianobaSi. mokled, erT<br />
mxares mkiTxvelia, meore mxares – teqsti.<br />
Tu davuSvebT, rom teqstic<br />
irCevs Tavis mkiTxvels – raRacnairi<br />
faruli mizidulobiT, garemoebaTa<br />
damTxveviT – maSin am Sexvedrebis<br />
metafizikurobis aRiarebac mogviwevs,<br />
vTqvaT, ase: raRac, CvenTvis ucnobi<br />
aucileblobis ZaliT swored am samyaroSi<br />
vxvdebiT da ara sxvaSi, swored<br />
masze viwyebT fiqrs, mas ganvicdiT,<br />
masze vwuxvarT da vitanjebiT. es<br />
gamocdileba mere Cveni realuri cxovrebis<br />
sxva gamocdilebas edeba<br />
safuZvlad da ase Semdeg. cxovreba xom<br />
transliteraciaa; kavSirebi realursa<br />
da warmosaxviTs, movlenasa da mis<br />
aRqmas Soris ki – Zalze pirobiTi da<br />
`myife. maS, riT ar aris es Sexvedrebi<br />
saidumlo, romelsac Cveni uxilavi Sinagani<br />
samyaros SeZvra da gardaqmna,<br />
mwerlobam<br />
unda<br />
daabrunos<br />
realoba<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
~<br />
misi afeTqeba SeuZlia SeiZleba zedmetad<br />
romantikulad JRerdes, magram,<br />
Tu davakvirdebiT, asea. rac Seexeba<br />
Cems mokrZalebul gamocdilebas, vercerT<br />
werilze ver vityvi, SemTxveviT<br />
daiwera-meTqi. TiTqmis yovel maTganze<br />
muSaobas axlda raRac aucilebloba,<br />
ZiriTadad, CemTvisac bundovani.<br />
`TamaSi da eTikuri pasuxismgebloba~<br />
– ase ganmartavs Tanamedrove samyaro-<br />
Si mwerlis saqmianobis arss rolan barti.<br />
Cemi koreqt<strong>iv</strong>i aseTi iqneba: seriozuloba<br />
da eTikuri pasuxismgebloba,<br />
radgan realobaSi – SesaZloa, TviT<br />
TamaSis bunebidan gamomdinare – Cveulebr<strong>iv</strong>,<br />
igi eTikur upasuxismgeblobas<br />
uwyvildeba xolme. yvelafers rom Tavi<br />
davaneboT, gana sulerTia, riTi Se<strong>iv</strong>seba<br />
Cveni sasicocxlo dro, ra tipis<br />
`SesaZlo cxovrebiT~ – saqmiT Tu TamaSiT<br />
iqneb, Tanafardoba gadagvemowmebina<br />
_ xSirad werT mwerlobis daniSnulebaze,<br />
mwerlis misiaze...<br />
_ mgoni, dRevandeli realobis<br />
konteqstSi am kiTxvas pasuxi ara aqvs.<br />
mweralTan da mwerlobasTan dakav-<br />
SirebiT daniSnulebis, misiis, funqciis,<br />
struqturis, movaleobis mniSvnelobebi<br />
krizisSia. Tu Tanamedrove<br />
mwerloba sakuTar daniSnulebas raimeSi<br />
xedavs, Tuki raime misias akisrebs<br />
sakuTar Tavs, swored am cnebebs unda<br />
daubrunos mniSvneloba, Rirebuleba-<br />
Ta ierarqiaSi maTi kuTvnili adgili<br />
unda aRadginos. Semdegi problema<br />
mniSvnelobaTa totaluri krizisia, es<br />
ki, Tavis mxr<strong>iv</strong>, sxva araferia, Tu ara<br />
enis, Rirebulebis krizisi. am krizisis<br />
pirobebSi seriozul da did literaturas<br />
arseboba ar uweria, yovel<br />
SemTxvevaSi, tradiciuli gagebiT,<br />
romelic sazogadoebis, eris, adamianis<br />
samsaxurs gulisxmobs. samsaxuri,<br />
rogorc pol valeri ambobs, amqveynad<br />
yvelaze Zneli saqmianobaa da dRevandeli<br />
mwerloba am saqmianobaze uars<br />
ambobs. is, rasac is akeTebs, ufro<br />
TamaSs hgavs, garTobas, siamovnebas,<br />
anu, isev da isev sakuTari Tavis samsaxurs.<br />
asea bevrgan, magram es gamarTlebad<br />
ver gamodgeba, roca patara qveynis<br />
Svili xar da ici, ramxela da ra sapatio<br />
misias asrulebda Seni mwerloba.<br />
Tu es ar SegiZlia, mwerlobas Tavi<br />
unda daanebo, patiosnad gadge ganze<br />
da sxva saqmianobas mohkido xeli,<br />
iseTs, Sens keTildReobas rom uzrunvelyofs.<br />
kidev erTi problema realobis<br />
krizisia. realobas qvazirealoba da<br />
fiqcia Caenacvla. mwerlobam unda<br />
daabrunos realoba, faqti, marTali<br />
da Rrma xedva. cotaTi metad unda<br />
gaisarjos, radgan Cveni gamqrali realoba,<br />
SesaZloa, sadme sxvagan, siRrmiseul<br />
plastSi aRmoCndes, fsevdorealobis<br />
sqeli qafis qveS. an sulac<br />
warsulSi da ara awmyoSi, mokled, sxvagan<br />
da ara iq, sadac veliT. mas Zebna<br />
sWirdeba, Zebnas ki – alRo, intuicia,<br />
maxvili Tvali da mxurvale guli. ibn<br />
arabi ambobs: siyvaruli – esaa niWi,<br />
dainaxo uxilavi da SeigrZno ararsebulio.<br />
mwerlobam unda daabrunos namdvili<br />
adamiani – SesaZloa, dangreuli,<br />
gamofituli, SeZrwunebuli da<br />
uZluri – magram namdvili. daabrunos<br />
siyvaruliT, TanagrZnobiT, rwmeniT,<br />
aucileblad rwmeniT, misi momavlis,<br />
sikeTis, Zalisa da sulierebis rwmeniT.<br />
es paTetika araa, es aucileblobaa. mwerali<br />
dRes adamianisa da samyaros Cur-<br />
Culsa da Cqams unda ismendes, samyaros<br />
teqstis TiToeul Serxevasa da Cqams<br />
unda iWerdes. samwuxarod, ase araa.<br />
iseTi STabeWdileba rCeba, rom Cveni<br />
axalgazrda mwerlebi sakuTar problemebze<br />
ar laparakoben. Tavisas ki ar<br />
weren, sxvisas weren. iqneb, meCveneba, magram<br />
qarTuli mwerloba arasodes<br />
yofila iseTi aragulwrfeli, rogoric<br />
dResaa. SesaZloa, zog SemTxvevaSi<br />
es niWis naklebobiTac aixsnas, magram<br />
ZiriTad mizezad mainc poziciis arqonas<br />
davasaxelebdi.<br />
_ esseSi `Zalian mainteresebs,<br />
rogor gamoiyureba Tqvens TvalSi<br />
Cemi samyaro~, romelSic oTar WilaZis<br />
Semoqmedebaze saubrobT, msoflios<br />
saukeTeso mwerlobis konteqstSi<br />
ganixilavT da mkiTxvels uCvenebT,<br />
rom `samyaros teqstis amokiTxvis~<br />
xelovnebiT, `winaswarmetyveluri<br />
gumaniT~, `adamianebis ZvelisZveli<br />
WeSmaritebis~ gaawmyoebiT, am<br />
avtorebs, maT Txzulebebs bevri aqvT<br />
saerTo. isini erTmaneTs gvanan<br />
_ diax, cxadia, yvela didi litertura<br />
raRaciT gavs erTmaneTs. iseT<br />
siRrmeebs xedaven, iseT `bnel gvirabebSi<br />
gadian~, rom xandaxan aTvlis<br />
wertili gekargeba: aRar ici, zemoT<br />
moxvdi Tu qvemoT. erTi sityviT, sxva<br />
ganzomilebidan gvelaparakebian. isini<br />
raRac mTlianobas xedaven, romelic<br />
CvenTvis daSlilia da gvabruneben<br />
am mTlianobaSi, rom droebiT mainc, am<br />
mTelis nawilad vigrZnoT Tavi. aCqarebuli<br />
drois, danawevrebuli s<strong>iv</strong>rcis,<br />
Rirebulebebis deficitis<br />
pirobebSi isini mowesrigebul kosmoss<br />
qmnian da xelaxla SemoaqvT sinamdvilis<br />
RirebulebiTi aRqma. isini adamianis<br />
daudumebel xmas ismenen, xan Zaxils<br />
rom gavs da xan CurCuls, magram<br />
yovelTvis _ gulisxmas, da ismenen<br />
gulisyuriT. golsuorsi ambobda, imitom<br />
vkiTxulobT, rom sicocxlis<br />
sxva ritmebi SevigrZnoTo. sxva ritmebi<br />
ki, mogexsenebaT, CvenTvis uxilav, an<br />
sulac dakargul realobaze, am realobis<br />
sxva SesaZleblobebze migvaniSneben.<br />
es dakarguli da `sxva~ SesaZleblobebi<br />
warsulis literaturul teqstebSicaa<br />
mimofantuli da sruliad<br />
bunebr<strong>iv</strong>ia, Tanamedrove mwerloba<br />
amiT rom interesdeba. magram Zveli<br />
teqstis gacocxleba, `meoradi realobis~<br />
reanimacia axlis Seqmnaze aranakleb<br />
Zneli saqmea. aucilebelia sagangebo<br />
ostatoba da profesionalizmi,<br />
ra Tqma unda, gansakuTrebulad<br />
faqiz smenasa da xedvasTan erTad. aq<br />
xom `xmadakarguli~, TiTqmis usicocxlo<br />
enobr<strong>iv</strong>i sxeulis feTqva unda igrZno!<br />
sxvaTa Soris, am kuTxiT warmatebiT<br />
muSaoben samxreTamerikeli avtorebi.<br />
Zalian momwons aka morCilaZis<br />
`rimeikebic~.<br />
_ erTgan, maRalmxatvruli literaturuli<br />
nimuSebis ganxilvisas<br />
dasasruli me-16 gverdze
1 - 14 Tebervali 2013<br />
medea metreveli<br />
`wignisa da literaturis xelSewyobis programa~ kulturis saministro-<br />
Si 2009 wlidan funqcionirebs. misi mizani qarTuli literaturis xelSewyoba-popularizacia,<br />
sagamomcemlo seqtoris ganviTareba, qarTveli avtorebis<br />
wignebis sxvadasxva enaze Targmna da maTi ucxoeli mkiTxvelisTvis gacnobaa.<br />
es ukanaskneli qarTuli mwerlobisTvis gansakuTrebiT aqtualuria,<br />
miT ufro, Tu gvinda, Cveni literatura qveynis farglebs gascdes da sxva<br />
sazogadoebr<strong>iv</strong>-kulturul s<strong>iv</strong>rceSic Sevides. swored amitom rCeba Targmani<br />
kulturis saministrosa da am programis erT-erT prioritetad. 2010<br />
wlidan dRemde 10-mde ucxoenovani wigni gamoica, maT Soris laSa buRaZis,<br />
gaga naxucriSvilis, ana korZaia-samadaSvilis, daTo turaSvilis, zaza bur-<br />
WulaZis, TamTa melaSvilisa da sxvaTa nawerebi. gakeTda ramdenime anTologiac,<br />
romelic garkveul warmodgenas Seuqmnis ucxoel mkiTxvels Tanamedrove<br />
qarTul literaturaze.<br />
wignebis gamocemis garda saministro xels uwyobs avtorebis uSualo<br />
urTierTobas mkiTxvelTan da sxvadasxva qveyanaSi agzavnis, sadac maTi SemoqmedebiTi<br />
saRamoebi da ridingebi imarTeba.<br />
kidev erTi mniSvnelovani sakiTxi, romelic `wignisa da literaturis xelSewyobis<br />
programis~ farglebSi xorcieldeba, saerTaSoriso wignis bazrobebsa<br />
da fest<strong>iv</strong>alebSi monawileobaa, rac nebismieri qveynisTvis presti-<br />
Julia. TiTqmis 15 welia qarTuli literatura frankfurtis wignis bazrobaze<br />
gadis. SarSan pirvelad Cveni stendi laifcigSic gamoCnda. swored am TemiT<br />
daviwyeT saubari programis xelmZRvanel medea metrevelTan.<br />
_ yvelaze didi da mniSvnelovani<br />
proeqti, romelsac Cveni programa axorcielebs,<br />
qarTveli gamomcemlebisa<br />
da avtorebis wardgenaa wignis saerTa-<br />
Soriso bazrobebze. saqarTvelo TiTqmis<br />
15 welia monawileobs msoflioSi<br />
erT-erT yvelaze cnobil frankfurtis<br />
wignis bazrobaze. 5 wlis win am<br />
saqmeSi kulturis saministro CaerTo<br />
da process ufro organizebuli saxe<br />
misca. bolo wlebSi qarTuli stendis<br />
mimarT interesma imata. gaizarda<br />
prezentaciebis raodenoba, ufro<br />
mravalferovani gaxda formati _<br />
diskusiebi, Sexvedrebi, miRebebi,<br />
zogadad qarTuli literaturis wardgena<br />
da am faqts bazrobis xelmZRvanelobac<br />
aRniSnavs. vice-prezidentis,<br />
tobias vosisa da prezident iurgen<br />
bosis TqmiT, SarSan, rodesac xorvatiis<br />
kulturis saministros warmomadgenlebma<br />
rCeva sTxoves TavianTi<br />
literaturis ukeT warmoCenisTvis,<br />
maT saqarTvelos stendTan misvla da<br />
Cveni gamocdilebis gaziareba urCies.<br />
es Zalze mniSvnelovani Sefasebaa.<br />
zogadad, saxelmwifos xelSewyobis<br />
gareSe literaturis popularizacia<br />
rTulia. Targmani did Tanxebs moiTxovs<br />
da marto mwerali aq uZluria. mxolod<br />
Targmnac ar aris sakmarisi, wigni<br />
ise unda SefuTo, rom ucxoeli<br />
mkiTxveli dainteresdes.<br />
_ anu garkveuli piar-politika<br />
saWiroa.<br />
_ aucilebelic aris. amitomac<br />
vcdilobT, kidev ufro gavafarTovoT<br />
Cveni moqmedebis areali. Tu aqamde<br />
saqarTvelo mxolod frankfurtis<br />
wignis bazrobaSi monawileobda, SarSan<br />
pirvelad laifcigSic viyaviT. es aris<br />
xuTsaukunovani wignis bazroba, Zalze<br />
Zveli da angariSgasawevi. amboben, rom<br />
masStabiT Camouvardeba frankfurts,<br />
magram Tavad aseTi STabeWdileba ar<br />
damrCenia. aranakleb masStaburia da<br />
SesaZloa, ufro sainteresoc, radgan<br />
metadaa orientirebuli literaturasa<br />
da mwerlobaze. frankfurtSi ufro<br />
biznes-garemo sufevs, laifcigSi ki<br />
literaturis zeimia da es qalaqSic<br />
igrZnoba. 5 dRis ganmavlobaSi adamianebi<br />
wigniT cxovroben. yvela saloni<br />
da kafe winaswaraa dajavSnuli, mimdinareobs<br />
ridingebi, diskusiebi,<br />
prezentaciebi. frankfurtisgan gansxvavebiT,<br />
sadac ufro saerTaSoriso<br />
atmosfero igrZnoba, laifcigSi germanuli<br />
da germanulenovani gamomcemlobebis<br />
siuxvea, Tumca xarisxiT am<br />
ukanasknels ar Camouvardeba. saqar-<br />
Tvelo pirvelsave jerze solidurad<br />
wardga auditoriis winaSe. 2012 wlis<br />
martSi sami prezentacia gavmarTeT:<br />
mkiTxvels SevTavazeT TamTa melaSvilis<br />
`gaTvla,~ romelic SarSan SveicariaSi<br />
gamoica; moewyo zurab leJavasa<br />
da ana korZaia-samadaSvilis<br />
moTxrobebis kiTxva. es viziti mniSvnelovani<br />
iyo imiTac, rom bevri Sexvedra<br />
Sedga germanel JurnalistebTan,<br />
kritikosebTan, saerTaSoriso organizaciebis<br />
warmomadgenlebTan. ama-<br />
Si aqtiurad iyo CarTuli imdroinde-<br />
li ministric. saboloo jamSi Cvens<br />
pirvel `stumrobas laifcigSi Zalian<br />
kargi gamoxmaureba mohyva.<br />
Cven<br />
mimarT<br />
interesma<br />
imata<br />
literaturuli gazeTi<br />
~<br />
_ ra ainteresebdaT germanel<br />
literatorebsa da Jurnalistebs<br />
_ meti informacia qveyanisa da Cveni<br />
Tanamedrove literaturis Sesaxeb.<br />
klasika naklebad izidavT, iseve,<br />
rogorc danarCen msoflioSi, Tumca<br />
am mimarTulebaze orientirebuli gamomcemlobebic<br />
arsebobs. maT Sorisaa<br />
cnobili germanuli gamomcemloba<br />
`manesi,~ romelTan erTadac qarTveli<br />
klasikosi mwerlebis seriis gamocemas<br />
vgegmavT. rasakvirvelia, mTel qar-<br />
Tul literaturas ver movicavT, magram<br />
raRac nawili aucileblad Seva.<br />
_ vin arCevs avtorebs am tipis<br />
gamocemebis an Tundac anTologiebisTvis<br />
_ mxolod da mxolod gamomcemloba,<br />
romelsac ukve aqvs informacia<br />
konkretuli avtorebisa da Cvens mwerlobaSi<br />
mimdinare procesebis Sesaxeb.<br />
wyaro sxvadasxvaa: zogjer wignis bazrobebi,<br />
zogjer _ piradi urTierToba,<br />
Tumca nebismier SemTxvevaSi Sedegi<br />
erTia: gamomcemlobas Semoaqvs ganacxadi,<br />
sadac saministros konkretuli<br />
mwerlis Targmanis dafinansebas sTxovs.<br />
Cvens interesSi Sedis, rac SeiZleba<br />
metma qveyanam gamosces qarTveli avtori,<br />
magram gamomcemlobis dones<br />
mainc vaqcevT yuradRebas _ am mimarTulebiT<br />
muSaobis gamocdileba<br />
aucilebelia. imaSic darwmunebuli<br />
unda viyoT, rom Cvens mier dafinansebuli<br />
Targmani kargi xarisxis iqneba da<br />
qarTuli literaturis saxels waadgeba.<br />
amis garantia ki avtoritetuli gamomcemlobaa.<br />
_ Tqven ki ambobT, rom ucxoeTSi<br />
qarTuli literaturis mimarT interesma<br />
imata, magram arsebobs azri,<br />
rom sxvadasxva qveyanaSi gamocemuli<br />
wignebi zRvaSi wveTia da bevrad metis<br />
gakeTeba SeiZleba.<br />
_ ver dageTanxmebiT. ase, albaT, is<br />
mwerlebi fiqroben, romelTac Tavian-<br />
Ti nawerebis sxva enaze xilva surT,<br />
Tumca dRevandeli konkurenciis<br />
pirobebSi es arcTu mart<strong>iv</strong>ia. yvelaze<br />
didi germanuli gamomcemlobis,<br />
`zurkampis~ direqtorma miTxra, rom<br />
maTTan dReSi 50-dan 100-mde xelnaweri<br />
Sedis. warmogidgeniaT, ra adamianuri<br />
resursi sWirdeba am yvelafris gaanalizebas<br />
rogorc wesi, mxolod pirvel<br />
abzacebs kiTxuloben da ase arCeven<br />
teqstebs. msgavs viTarebaSi rTulia<br />
Tavis damkvidreba. qarTuli literaturis<br />
popularizacia ioli saqme ar<br />
aris, miT ufro, rom Cvens winaaRmdeg<br />
uamravma faqtorma imuSava – enobr<strong>iv</strong>ma<br />
problemam, iman, rom wlebis ganmavlobaSi<br />
Caketil s<strong>iv</strong>rceSi vimyofebodiT<br />
da ase Semdeg. sabWoTa period-<br />
Si aseTi daxSuli garemo ar yofila –<br />
imave rusul da aRmosavleT evropis<br />
enebze, germanuladac bevri ram iTargmneboda.<br />
am sistemis ngrevis Semdeg 10-<br />
15-wliani vakuumi Seiqmna, ramac integraciis<br />
process Tavisi kvali daatyo.<br />
saqarTveloSi sagamomcemlo saqmianobis<br />
gamococxleba 2000 wlidan daiwyo<br />
da sul raRac 10-12 weliwads grZeldeba,<br />
rac mniSvnelovan Sedegebamde ver<br />
migviyvanda, amitom saministrom Tvali<br />
gauswora problemas da ufro<br />
masStaburi gadawyvetileba miiRo _<br />
gagvekeTebina ganacxadi 2015 wlis<br />
frankfurtis bazrobis stumris statusis<br />
mosapoveblad.<br />
_ riT aris mniSvnelovani da ras<br />
aZlevs qveyanas es statusi<br />
_ upirvelesad, izrdeba qveynisa<br />
da misi literaturis cnobadoba da<br />
interesic matulobs. sxvaTa Soris,<br />
moxda uprecedento ram _ pirvelad<br />
frankfurtis bazrobis istoriaSi,<br />
gadawyvetilebis miReba Zalian gaiwela.<br />
rogorc wesi, momdevno sami wlis<br />
stumari qveynebi bazrobis dasrulebidan<br />
or kviraSi cxaddeba,<br />
amjerad ki pirveli ori dasaxelda,<br />
mesames vinaoba ki jerjerobiT ucnobia.<br />
_ vin arian Cveni konkurentebi<br />
_ indonezia da meqsika.<br />
_ stumari qveyana raime kriteriumebs<br />
unda akmayofilebdes<br />
_ mTavaria, qveyanac da misi literaturac<br />
evropisTvis cnobili da<br />
saintereso iyos, magram mxolod es<br />
faqtori ar moqmedebs. pirad saubreb-<br />
Si bazrobis xelmZRvanelebi saqarTvelos<br />
mimarT interess adastureben,<br />
Tumca jerjerobiT pasuxi ar gvaqvs.<br />
interviu 11<br />
mniSvnelovania isic, rom stumris<br />
statusi mxolod bazrobis dReebiT ar<br />
Semoifargleba. es aris erTwliani<br />
programa, romelic mTels germaniaSi<br />
am qveynis kulturis popularizacias<br />
iTvaliswinebs. gansakuTrebuli aqcenti<br />
mwerlobaze keTdeba. Tavad frankfurti<br />
zrunavs imaze, rom adgilobr<strong>iv</strong>i<br />
bazari stumari qveynis literaturiT<br />
gajerdes. es procesebs adgilidan<br />
daZravs da garkveuli kontaqtebis<br />
damyarebas Seuwyobs xels. mere ukve<br />
wigni Tavad gaikvlevs gzas. es ar niSnavs<br />
saministros funqciis Sesustebas,<br />
gansakuTrebiT mTargmnelobiTi programis<br />
TvalsazrisiT. calke Temaa<br />
wignebis xarisxi, anu ramdenad Rirebul<br />
teqstebs Seqmnian qarTveli mwerlebi,<br />
Tumca evropul literaturas rom<br />
vakvirdebi, Cveni avtorebi iqaurebs<br />
arafriT Camouvardebian.<br />
_ aqve maTi ZiriTadi `nakli~ _<br />
Caketiloba da lokaluri problemebiT<br />
Semofargvlac unda vaxsenoT,<br />
rac kritikosebis azriT, qarTul<br />
literaturas ucxoelTaTvis naklebad<br />
sainteresos xdis.<br />
_ mizezi mxolod es araa. famuqma<br />
dawera romanebi, sadac sufTa Turquli<br />
garemoa asaxuli da problemebic<br />
lokaluria, magram misi teqstebi msoflios<br />
nebismier wertilSi ainteresebT.<br />
mTavari mainc avtoris profesionalizmia.<br />
sazrunavi es aris.<br />
_ Cven ZiriTadad prozaze vlaparakobT,<br />
poeziis mimarTebiT rac xdeba,<br />
gacilebiT mtk<strong>iv</strong>neuli Temaa saqarTveloSic<br />
da, ramdenadac cnobilia,<br />
dasavleTSic.<br />
_ es marTlac mtk<strong>iv</strong>neuli sakiTxia.<br />
iSviaTad Tu interesdeba gamomcemloba<br />
poeturi seriebiT, Tumca wels<br />
londonis wignis bazrobaze gavicani<br />
ingliseli qalbatoni, romelic patara<br />
qveynebis poeziis krebulebs uSvebs<br />
da saqarTveloTic dainteresda.<br />
moiTxova avtorTa CamonaTvali,<br />
romelTac krebulSi Seiyvanda, Tumca<br />
Cveni mxridan aseTi siis gansazRvra<br />
araswori iqneboda. amitom Tbilisis<br />
wignis bazrobaze moviwvieT, sadac Tavad<br />
eqneba SesaZlebloba, gaecnos<br />
qarTvel poetTa Semoqmedebas. am<br />
SemTxvevaSi Cven Suamavlis rols vasrulebT<br />
da poetebs ucxoel gamomcemlebTan<br />
vakavSirebT. leqsebis gamocema<br />
Zalian rTulia da gansakuTrebuli<br />
xelSewyoba sWirdeba. moTxrobebis gatanazec<br />
ki problemebs vawydebiT. ZiriTadi<br />
moTxovna romanzea. bolo ramdenime<br />
welia gaizarda interesi dramaturgiis<br />
mimarT. arsebobs specialuri<br />
gamomcemlobebi, romlebic mxolod<br />
piesebs beWdavs da ramdenime qarTveli<br />
avtoriTac dainteresdnen.<br />
_ germaniis garda sxva qveynebis<br />
bazrobebze monawileoba Tu igegmeba<br />
_ biujetis gaTvaliswinebiT, jerjerobiT,<br />
am or bazrobaze varT orientirebuli.<br />
gvinda, maqsimalurad<br />
kargad warvdgeT, Tumca gegmaSi gvaqvs<br />
geografiis gafarToeba da londonisa<br />
da stambulis wignis bazrobebze<br />
gasvla. uaxloes momavalSi laifcigis<br />
bazroba gvelis, sadac qarTuli<br />
jgufi 13 marts gaemgzavreba. es Zalze<br />
mniSvnelovani vizitia imdenad, ramdenadac<br />
qarTul delegacias ministris<br />
rangSi pirvelad waruZRveba<br />
guram odiSaria. CvenTan erTad modis<br />
ramdenime avtori: ana korZaia-samadaSvili,<br />
TamTa melaSvili, eka togoniZe,<br />
daTo turaSvili da zaza burWulaZe.<br />
germaniaSi SemogvierTdeba iq mcxovrebi<br />
qarTveli mwerali nino xaratiSvili.<br />
igegmeba ramdenime prezentacia, maT<br />
Soris `qarTvel mweral qalTa an-<br />
Tologiis,~ Sexvedra zaza burWulaZesTan<br />
da nawyvetebis kiTxva misi romanidan<br />
`gasaberi angelozi,~ romelic<br />
germanulad iTargmna. naCvenebi<br />
iqneba daTo turaSvilis romanis mixedviT<br />
zaza rusaZis mier gadaRebuli<br />
filmi `banditebi~, Cvenebis Semdeg<br />
Sedgeba diskusia. gaimarTeba bondo<br />
dasasruli me-16 gverdze
12 proza<br />
literaturuli gazeTi<br />
irma<br />
arCuaSvili<br />
gacnoba<br />
Cems eqim megobars,<br />
qeTevan tomaraZes<br />
* * *<br />
noembris TeqvsmetSi Cafrinda nia<br />
moskovSi. vnukovos aeroportSi<br />
dedamisis biZaSvili, bavSvobaSi erTaderTxel<br />
nanaxi sveta unda daxvedroda.<br />
bolos guSin saRamos elaparaka<br />
Tbilisidan telefonze. ukve aTi wu-<br />
Tia dgas, is ki jer ar Cans. SeiZleba<br />
TviTon ver xedavda mileTis xalxSi.<br />
dedam rogorc aRuwera, dabali, putkuna<br />
qali unda yofiliyo, aprexili<br />
cxviriTa da Rababiani nikapiT; magram<br />
aq zustad aseTi garegnobis imdeni<br />
rusis qali naxa ukve niam, rom svetas<br />
povnis imedi saerTod dakarga.<br />
gaCerebaze idga, sadac daTqves.<br />
Zalian scioda. qarTuli Tbili Semodgomis<br />
mere, minus Cvidmeti gradusi<br />
temperatura misTvis nametani aRmoCnda.<br />
Tumca mSven<strong>iv</strong>rad icoda, rom<br />
sic<strong>iv</strong>eze ufro axla nerviulobisgan<br />
ukawkawebda kbilebi. sakmaod mZime,<br />
grZeli Savi samgzavro CanTa, romelsac<br />
cocxali TaviT Zirs ar debda,<br />
or<strong>iv</strong>e xeliT fexebze miekro da xan erT<br />
muxls urtyamda nerviulad, xan _ meores;<br />
zogjer ki or<strong>iv</strong>es erTad _ Tanabari<br />
moZraobiT. _ Tu mosulia, Tvi-<br />
Ton ufro unda micnos, _ sakuTar<br />
Tavs elaparakeboda nia, Tan aqeT-iqiT<br />
iyureboda. _ telefonze gasagebad<br />
avuxseni, rogori garegnobisac viyavi<br />
da rac mecmeboda; Tumca aq Savgvremani<br />
gogoc imdenia da Cemi mantos feri<br />
qurTukic imdens acvia, albaT imasac<br />
gauWirdeba Cemi povna. Tu arada, bolos<br />
da bolos, ra manerviulebs, misamarTi<br />
vici, Cavjdebi taqsiSi da waval.<br />
swored am dros, roca niam gadawyvetileba<br />
miiRo da cota gulze moeSva,<br />
mis win swrafi nabijebiT mimavalma<br />
dabalma qalma jer fexi Seanela, mere<br />
ukan daixia da nias yurisTvis miuCveveli,<br />
gasxepili, swrafi moskovuri rusuliT<br />
hkiTxa:<br />
_ Sen nia xom ara xar<br />
_ diax me var. Tqven ki albaT sveta<br />
xarT, _ saxe gaunaTda nias. _ gamarjoba<br />
sveta, rogora xarT, didi madloba,<br />
rom damxvdiT, _ niamac aranaklebi<br />
siswrafiT, erTi amosunTqviT miayara<br />
svetas Tavisi saSinelaqcentiani rusuli.<br />
Tan CanTas nel-nela xeli gauSva,<br />
rom axalgacnobili deidis gadakocnaSi<br />
xeli ar SeeSala. is kidev, TiTqos<br />
arc mokiTxva gaugia, arc sakocnelad<br />
misken gaweuli Tavi daunaxavso, moulodnelad<br />
daswvda nias CanTis cal<br />
yurs da isev sxapasxupiT, saqmiani ieriT<br />
uTxra:<br />
_ aba, wavediT, wavediT avtobusisken.<br />
dagvagvianda. Sori gza gvaqvs<br />
gasavleli.<br />
_ kargiT, axlave, _ uTxra dabneulma<br />
da, cota ar iyos, Seuracxyofilma<br />
niam, morCilad mokida CanTis<br />
meore yurs xeli da svetas mihyva. avtobusSi<br />
asvlamde xma arc erTs aRar<br />
amouRia. arc mere, CanTa rom dades da<br />
skamebze dasxdnen. c<strong>iv</strong>ma daxvedram ise<br />
gaufuWa nias guneba, rom gadawyvita,<br />
sityvac aRar eTqva am ucnauri qalisTvis,<br />
sanam TviTon ar gamoelaparakeboda.<br />
karga xnis dumilis Semdeg,<br />
bolos, marTlac, isev sveta miubrunda<br />
da Semrigebluri toniT uTxra: _<br />
Cven metro `iugo-zapadnaiasTan~ Camovd<strong>iv</strong>arT.<br />
iqidan kidev ori gadajdomaa,<br />
mere ki avtobusiT v<strong>iv</strong>liT saxlamde.<br />
_ rogorc ityviT, _ Tavazianad,<br />
magram daWerilad upasuxa niam da saxe<br />
avtobusis fanjrisken miabruna. icoda,<br />
kidev raRacis Tqma iyo saWiro<br />
saubris gasabmelad, magram Tavs ver<br />
ereoda, weRandel gulgrilobas ver<br />
patiobda svetas. arada, grZnobda,<br />
rogor eloda qali, rogor wrialebda<br />
da SfoTavda skamze. avtobusi ukve<br />
mTeli siswrafiT miqroda<br />
aeroportidan qalaqisken mimaval<br />
mofifqul trasaze. svetaze rom ar<br />
efiqra, aqamde mxolod televizorSi<br />
nanaxi, aryis qaTqaTa xeebis Tvla daiwyo<br />
niam. jer calobiT iTvlida, mere<br />
or-orobiT daTvlaze gadavida, SigadaSig<br />
sam-samsac gamourevda xolme.<br />
Tavidan kargad gadaayola guli<br />
TamaSs, magram cota xanSi uazro<br />
cifrebma Tavi auria, daumZima, rasac<br />
avtobusis momTenTavi siTboc daemata<br />
da nias moulodnelad Zilma waarTva<br />
Tavi.<br />
* * *<br />
_ Sen aq ori kviriT Camoxvedi ara<br />
_ ZilburanSi Caesma svetas mkacri,<br />
susxiani xma. niam Tavs Zala daatana,<br />
damZimebuli quTuToebi aswia da Se-<br />
Zlebisdagvarad keTilganwyobilma,<br />
TiTqmis wyenagadavlilma, daRlili<br />
xmiT upasuxa svetas: _ diax, SeiZleba<br />
ufro adrec wavide, _ eqims vnaxav da<br />
rogorc saWiro iqneba, rogorc is<br />
metyvis, ise moviqcevi. vwuxvar, ojaxuri<br />
myudroeba rom unda dagirRvioT,<br />
_ es sityvebic, svetas kiTxvaze pasux<strong>iv</strong>iT<br />
Zalian gulwrfelad miayola<br />
naTqvams, magram gviani iyo, svetas<br />
moTminebis fiala ukve avseboda: _<br />
mainc ver gamigia, aq ratom Camoxvedi,<br />
_ ifeTqa uceb, _ TqvenTan xom kargi<br />
eqimebi arian Tan mamaSenma miTxra,<br />
Zalian cudad ariso. gadamdebia xo,<br />
Seni daavadeba roca aseTi rame gWirs,<br />
ar jobia saxlSi darCe da iq imkurnalo<br />
_ Tqvens saavadmyofoebSi, Tqvens<br />
eqimebTan aq ratom CamodixarT Tqven,<br />
qarTvelebs xom rusebi ar giyvarT<br />
sabWoTa kavSiri daSaleT, gamsaxurdias<br />
gahyviriT, droSebs iqnevT, Cvengan<br />
ki gindaT yvelaferi miiRoT _ eqimi,<br />
wamali, saavadmyofo... iqiT _ CeCnebma<br />
daiwyes omi, aqeT somxebi, soWSi xo xar<br />
namyofi, mamaCemis saxlSi, xo dadiodiT<br />
zRvaze bavSvobaSi dasasveneblad<br />
_ agaraks medavebian, warTmeva<br />
undaT... axla Sen Camoxvedi aq, ar vici<br />
ra gWirs, ra daavadeba gaqvs, ar meubnebi,<br />
ar melaparakebi, CemTan unda icxovro<br />
da Tavi maRla giWiravs... yvelani<br />
erTnairebi xarT Tqven _ qarTvelebi,<br />
somxebi, CeCnebi... kavkasielebi, yvelani.<br />
amayebi...<br />
ram gaamwara es qali ase, politika<br />
ra SuaSia Cems daavadebasTan, an ra<br />
mWirs gadamdebi aq sad gamomiSves Cemebma<br />
samkurnalod Camovedi Tu viRacis<br />
isterikuli monologebis mosasmenad<br />
_ svetas Semxedvare ukve Zalian<br />
nanobda moskovSi Camosvlas sabolood<br />
gamofxizlebuli nia; arc<br />
dafiqrdeboda, axla ise Cajdeboda<br />
TviTmfrinavSi da isev ukan, TbilisSi<br />
gafrindeboda. _ aba, ras ityvi,<br />
araferi gaqvs saTqmeli, ar ginda, rom<br />
mipasuxo _ aRar Tu veRar Cerdeboda<br />
saxeze erTianad wamoWarxlebuli<br />
sveta da ratomRac mklavze ebRauWeboda<br />
gaognebul, darcxvenil nias,<br />
romelsac Tavi CaRunuli hqonda, magram<br />
cxadad grZnobda axlomaxlo skamebidan<br />
misken mimarTuli mgzavrebis<br />
cnobismoyvare mzeras. mere daiRala<br />
Tu ra iyo, cota xniT gaCumda sveta,<br />
fanjridan gaixeda, albaT imis gasagebad,<br />
sad iyvnen, da maleve gaagrZela<br />
Sewyvetili laparaki, oRond axla<br />
ufro dabali da naklebisterikuli<br />
xmiT: _ Sen xom ganaTlebuli gogo xar,<br />
nia, ar unda gewyinos rasac geubnebi,<br />
unda gamigo. me megona... rom gelodebodi...<br />
me vifiqre... viRaca `kalxoznica~<br />
Camova-meTqi, magram Sen ganaTlebuli<br />
gogo yofilxar _ Tanamedroved<br />
gacvia, rusulad laparakob, marto<br />
Camoxvedi moskovSi... ar unda gabrazde<br />
Cemze. Sen Cems saxlSi modixar da<br />
araferi ar unda damimalo. me ojaxi<br />
maqvs _ qmari myavs, Svili; mamaSenma<br />
miTxra, rasac etyvi, dagijerebso; ha,<br />
nia, mipasuxe, xo damijereb _ bolo<br />
winadadeba TiTqmis mudariT warmoTqva<br />
svetam.<br />
_ iciT, sveta, _ TviTonac ar<br />
moeloda, iseTi mSvidi xma amouvida<br />
nias piridan, _ simarTle giTxraT, arc<br />
vici ra vTqva, rogor vTqva, im yvelafris<br />
Semdeg, rac Tqven daumsaxurebeli<br />
sayvedurebiTa da baraldebebiT<br />
amavseT; marTla ar vici, rogor vimarTlo<br />
Tavi da agixsnaT yvelaferi, magram<br />
mainc Sevecdebi: daviwyeb imiT,<br />
rom me gadamdebi araferi mWirs.<br />
rogorc m<strong>iv</strong>xvdi, es ambavi yvelaze<br />
metad gawuxebT da adamianurad mesmis<br />
kidec Tqveni. ubralod, Cemi azriT,<br />
SeiZleboda, saTqmeli sxva toniT da<br />
sxva adgilas geTqvaT da ara aq, avtobusSi;<br />
geTqvaT es yvelaferi Tundac<br />
guSin saRamos, telefonze saubrisas,<br />
sanam jer kidev TbilisSi viyavi. rom<br />
mcodnoda, ase geSinodaT Cemi daavadebis,<br />
saerTod aRar Camovidodi, an<br />
sxva gzas movnaxavdi. ise, rom icodeT,<br />
arc CemTvis iyo ioli moskovSi Camosvla<br />
_ arc fsiqologiurad da arc<br />
materialurad. axla rac Seexeba Cemi<br />
Camosvlis mizans: me operacia ukve gavikeTe<br />
TbilisSi da aq kontrolisTvis<br />
Camovedi. Cemma eqimebma mirCies. diagnozis<br />
gadamowmeba minda, ramdenime<br />
proceduris xelmeored Catareba da<br />
kidev, rasac aqauri eqimebi CaTvlian<br />
saWirod, imis gakeTeba. CvenTan, samwuxarod,<br />
saTanado aparatura jer ar<br />
aris. SemiZlia diagnozic gaCvenoT,<br />
miwerilobac. did CanTaSi midevs, rom<br />
m<strong>iv</strong>alT, gaCvenebT. yvelaze ufro mtk<strong>iv</strong>neuli<br />
ki, _ aq wamiT xma Cauwyda nias,<br />
_ CemTvis mainc is aris, rom Tqven<br />
SeSinebuli xarT ara marto Cemi daavadebiT,<br />
aramed Cemi qarTvelobiTac.<br />
amitom, raRacas aucileblad movifiqreb.<br />
amaRam sad wavide, ar vici... aq<br />
mamaCemis erTi axlo megobari cxovrobs.<br />
wamosvlisas, yoveli SemTxvevisTvis,<br />
misi telefonis nomeri daviwere.<br />
davurekav da... me isedac... me mxolod<br />
erTxel mindoda `kaSirkaze~<br />
gayola, rom menaxa sad aris. mere Tqven<br />
aRar SegawuxebdiT... da kidev... oriod<br />
kviriT Ramis gasaTevi adgili mWirdeboda...<br />
sul es aris... megona, Tqven Cveni<br />
ojaxis axlobeli iyaviT, qarTvelic,<br />
Tundac naxevrad, da es ar warmoadgenda<br />
did sirTules... magram axla vxedav,<br />
rom yvelaferi arc ise mart<strong>iv</strong>ad<br />
yofila, rogorc vfiqrobdi. _<br />
akankalebuli xmiT daamTavra niam<br />
laparaki da Tvalebze momdgari cremlebis<br />
mosawmendad fanjrisken Sebrunda.<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
_ ra Tqvi _ araviTar SemTxveva-<br />
Si, _ lamis skamidan wamofrinda sveta.<br />
_ sad unda waxvide, versadac ver<br />
waxval, mamaSenma me Camabara Seni Tavi,<br />
Sen CemTan Camoxvedi da CemTan iqnebi.<br />
sxvagan wasvla Tu gindoda, Tavidanve<br />
wasuliyavi. axla me var pasuxismgebeli<br />
Senze. Tanac, moskovi Tbilisi nu<br />
ggonia. ar icnob Sen moskovs, didi<br />
qalaqia. is, rac giTxari, sawyenad ar<br />
miTqvams. Tanac, cxvirs maRla swev,<br />
TiTqos sakuTar saxlSi iyo. Cemic<br />
gaige. ar gicnob. ucxo adamiani xar. me<br />
Zalian didi xania saqarTveloSi aRar<br />
vyofilvar. yvela maxsovs, miyvars<br />
kidec _ `gogi Zia~, `babulia deida~,<br />
_ `Zia~ da `deida~ gamarTuli qarTuliT<br />
Tqva _ Cemi biZaSvilebi, dedaSeni...<br />
`coTa qartulic icis~ _ `ar<br />
unda~, `min-da~, `citeli vaS-li gagorda~<br />
`mikvar-xar~... magram es didi xnis<br />
win iyo, xom gesmis. ai, naxav, ara var<br />
cudi qali, arsad ar gagiSveb, darCebi<br />
CemTan... _ da aq, svetam, xelis moTaTunebac<br />
ki scada niasTvis loyaze.<br />
mere ki, TiTqos mTeli es usiamovno<br />
saubari arc yofiliyo maT Soris,<br />
Zalian Cveulebr<strong>iv</strong> uTxra: _ movsulvarT<br />
amasobaSi, moemzade, nia, metros<br />
vuaxlovdebiT, Cavd<strong>iv</strong>arT.<br />
xmis amoRebis aRarc Tavi hqonda<br />
nias da aRarc survili. gakvirvebis<br />
unaric saerTod dahkargvoda. ijda<br />
gamoTayvanebuli saxiT da mwvane, Cinur<br />
majis saaTs dahyurebda, wamosvlis win<br />
mamam rom aCuqa. moskovis droiT rva<br />
sruldeboda.<br />
* * *<br />
metroSi Sesuli nia datuqsuli<br />
bavSvis gamometyvelebiT mihyveboda<br />
gverdiT svetas. mere, sanam is salarosTan<br />
idga da Jetonebs yidulobda,<br />
uazrod, uwadinod aTvalierebda metrodan<br />
dausrulebel nakadad amomaval<br />
xalxs. sveta maleve dabrunda, CanTa<br />
martom aiRo da avtomatTan gaatara,<br />
mere ki isev or<strong>iv</strong>em mohkides xeli aqeTiqidan.<br />
is iyo eskalatorze fexi unda<br />
SeedgaT, rom uknidan qarTuli `_ gogona,<br />
gogonas!~... Zaxili moisma. or<strong>iv</strong>em<br />
erTdroulad miixeda ukan. `_ ukacravad,<br />
erTi wuTiT moicadeT, ar CaxvideT<br />
Tu SeiZleba!~ _ Sindisferpaltoiani<br />
gogo xelis qneviTa da swrafi<br />
nabijiT maTken midioda. netav vin aris,<br />
ra unda Cemgan _ gaifiqra dabneulma<br />
niam da svetas Sexeda; iman kidev, ise<br />
gauyara Tvali-TvalSi, gegoneba, am<br />
ucxo gogos moulodneli gamoCeniT,<br />
nias raRacaSi gamoWera undao.<br />
_ icnob _ hkiTxa isev Zalian<br />
swrafad.<br />
_ saidan, pirvelad vxedav, _ mxrebi<br />
aiCeCa niam.<br />
_ maSin wavideT, _ uTxra da CanTa<br />
gaqaCa.<br />
_ ara, davelodoT, uxerxulia,<br />
TiTqmis movida ukve, _ moulodnelad<br />
iseTi mtkice xmiT Tqva niam, rom sveta<br />
veRar SeewinaaRmdega. amasobaSi, TeTri<br />
pirisaxis, TaflisferTvaleba lamazi<br />
gogoc miuaxlovdaT. Tumca mTlad<br />
gogoc aRar eTqmoda, ocdaaT wlamde<br />
iqneboda. _ gamarjoba! _ rusulad,<br />
qoSiniT miesalmaT da sam<strong>iv</strong>eni, SeTanxmebuleb<strong>iv</strong>iT,<br />
eskalatoridan gverdze<br />
gadgnen, sxva mgzavrebisTvis xeli<br />
rom ar SeeSalaT. _ bodiSs gixdiT,<br />
rom SegayovneT, _ mosvlisTanave daiwyo<br />
Sindisferpaltoianma. _ me Tamriko<br />
p-a var. Tbiliseli qarTveli. axla<br />
aq vcxovrob, moskovSi. aq vswavlobdi,<br />
aq gavTxovdi da aqve davrCi samuSaod,<br />
rogorc xdeba xolme. eqimi var,<br />
onkologi-ginekologi. vmuSaob qalaqis<br />
onkologiur dispanserSi, _ Tqven<br />
albaT gecodinebaT sadac aris, metro<br />
`baumansakaiasTan~ _ miubrunda svetas;<br />
Cemi saqcieli, albaT, ucnaurad<br />
geCvenebaT, magram rom ar movsuliyavi,<br />
ar SemeZlo. avtobusSi Tqven ukan vijeqi;<br />
ufro sworad, marto ara _ Cemi<br />
meuRlec, irakli, isic qarTvelia,<br />
salaroebTan melodeba. Cven raRac<br />
gamogvigzavnes saqarTvelodan da<br />
TviTmfrinavs davxvdiT. mapatieT, magram<br />
Tqveni saubari movismineT. axla
1 - 14 Tebervali 2013<br />
aq rom var, ufro iraklis iniciat<strong>iv</strong>aa.<br />
anu... radgan gavigeT, rom<br />
onkologiuri problemebi gaqvT, Cven<br />
erTad gadavwyviteT, rom... ai Cemi<br />
savizito baraTic, _ Tqva da nias gamTbari,<br />
savaraudod, xelSi karga xnis win<br />
momzadebuli baraTi gauwoda. mere ki,<br />
nias mzera gauswora da ufro damTbari<br />
xmiT, qarTulad uTxra: Cemo kargo, _<br />
simarTle giTxraT, ufro am qalbatonis<br />
saqcielma gadamawyvetina TqvenTan<br />
mosvla. ar vici, ratom gelaparakebodaT<br />
avtobusSi im toniT, ufro sworad,<br />
ratom geCxubebodaT... es, albaT,<br />
Cemi saqme marTla ar aris, magram<br />
Zalian minda, ramiT dagexmaroT. baraTSi<br />
yvelaferia miTiTebuli _ saxlis,<br />
samsaxuris telefonis nomrebi, _<br />
maleve gadavida isev rusulze. xvalve<br />
SegiZliaT moxvideT Cvens dispanser-<br />
Si. CvenTanac profesionali,<br />
gamocdili eqimebi arian. nu mogeridebaT.<br />
Tu ar moxvalT, warmatebebs gisurvebT,<br />
RmerTma janmrTelad gamyofoT,<br />
_ daasrula Tamrikom laparaki, Rrmad<br />
amoisunTqa da wasasvlelad<br />
moemzada. _ ho, marTla, saxeli nia<br />
gqviaT, ara ar gagikvirdeT, esec avtobusSi<br />
gavigone, magram mainc<br />
gadavamowme. nia, Cemo kargo, _ es ori<br />
sityva isev qarTulad Tqva, _ aucileblad<br />
damirekeT, im SemTxvevaSic, Tu ar<br />
dagWirdebiT; mainteresebs, ras getyvian<br />
aqauri eqimebi. esec rom ar iyos,<br />
qarTvelebi varT, adamianuradac Zalian<br />
gamixardeba, _ mere or<strong>iv</strong>es calcalke<br />
daemSvidoba, nias gauRima da<br />
gabrunda.<br />
sanam Tamriko laparakobda, nia,<br />
garindebuli idga da mxolod `ratom<br />
SewuxdiT~, `didi madloba~ `rogor<br />
gekadrebaT~ Tu raRac amis msgavs mokle<br />
frazebs luRluRebda drodadro<br />
qarTulad. verc Tamrikos wasvlis Semdegac<br />
moego gons. svetac aranakleb<br />
dabneuli saxiT gahyurebda ucnobi<br />
qarTveli eqimi gogos Sindisfer<br />
zurgs da ratomRac, sul aRar Cqarobda<br />
Sin wasvlas.<br />
* * *<br />
aRar icoda niam, ra efiqra. sul<br />
cota xnis win, am pirdaRebul, sastik<br />
qalaqSi, kaciSvili gulSematk<strong>iv</strong>ari ar<br />
eguleboda, magram axla, svetas `risxvis~<br />
sanacvlod, Tamrikos saxiT, mar-<br />
Tlac ciuri mananasaviT wamovida mis<br />
Tavs saswauli.<br />
_ raRas dgaxar, wavida Seni qarTveli<br />
`maSveli~, _ gamoiyvana nia fiqrebidan<br />
`pirvandelsaxedabrunebulma~<br />
da kvlavac kbenis xasiaTze damdgarma<br />
svetam. _ imedia, ar daujereb mag vi-<br />
Rac Tamrikos.kacma ar icis, marTla<br />
eqimia Tu ara. aseTi aferisti qarTveli<br />
uamravi dadis moskovSi. ara mgonia,<br />
Sen iseTi gulubryvilo gogo iyo,<br />
rom quCaSi gacnobilebs endo.<br />
matyuaraa viRaca. an viTom qarTulad<br />
rom dagelaparaka, es ra iyo ratom<br />
yvelaferi rusulad ar Tqva, dasamali<br />
ra hqonda ra giTxra, Cemze giTxra<br />
raRac, ara _ am sityvebze svetam<br />
savizito baraTi TiTqmis gamoglija<br />
xelidan nias da zedized orjer, xmama-<br />
Rla, damarcvliT, nerviulad CaikiTxa.<br />
mere baraTisTvis Tvali ar mou-<br />
Sorebia, ise gaagrZela damoZRvra: _<br />
da<strong>iv</strong>iwye, nia, eg gogoc da misi eqimobac.<br />
sisulelea, me rom aq ar vyofiliyavi,<br />
ukve fuls gamogZalavda. mere<br />
ra, rom qarTvelia qarTvelebi axla<br />
rusebs veRar gvCagraven, _ es sityvebi<br />
Tavaweulma, raRacnairi rixiT Tqva,<br />
_ da erTmaneTs atyueben. aseTi xalxi<br />
xarT Tqven... matyuara, zarmaci... arc<br />
wesrigi giyvarT, arc muSaoba... awyobili<br />
qveyana daSaleT... rusebi gZulT<br />
da isev aq morbixarT fulis saSovnelad...<br />
Camosvla iciT, wasvla _<br />
aRar!<br />
_ daiwyo isev... ra davaSave, Rmer-<br />
To... _ fiqrobda erTbaSad amxela<br />
doziT miRebuli dadebiTi Tu uaryofiTi<br />
emociebisgan gonwarTmeuli,<br />
gamofituli nia; netav male m<strong>iv</strong>aRwioT<br />
saxlamde, rom rogorme Tavi sadme<br />
m<strong>iv</strong>do da daviZino; diliT ki aucileblad<br />
davurekav mamaCemis megobars da<br />
vTxov, Sevexvewebi, rom damexmaros. an...<br />
ar vici, ar vici, ukan gavbrunde<br />
rogor davibeni, marTla aRar vici, ra<br />
vqna...<br />
amasobaSi baqnamde miaRwies da matarebelic<br />
mogrialda. `iugo-zapadnaia,<br />
sleduSaia stancia `prospekt<br />
vernadskovo~, gaisma vagonSi qalis<br />
wkriala, sasiamovno xma. daqanculi nia<br />
Cvar<strong>iv</strong>iT davarda cariel savarZelze.<br />
svetam mopirdapire mxare airCia dasajdomad.<br />
_ albaT imitom, iqidan kargad<br />
damaTvalieros, _ gaifiqra niam.<br />
CanTa fexebSi saimedod moiqcia da<br />
Tvalebi daxuWa. siamovnebda sazurgeze<br />
misvenebuls metros matareblis<br />
rbili xmauri da es Zalian<br />
akvirvebda.<br />
* * *<br />
gadabmuli yviTeli avtobusidan<br />
rom Camovidnen, rogorebic TbilisSi<br />
karga xania, aRar dadioda, patara,<br />
gabrdRvialebuli baRi gadakveTes,<br />
mere vitrinebdaorTqlil markets gascdnen<br />
da svetas maRalsarTulian korpussac<br />
miadgnen; da roca liftidan<br />
meTeqvsmete sarTulze gamosul nias,<br />
TbilisSi aseve istorias Cabarebulma,<br />
movlili da ganaTebuli sadarbazos<br />
siTbom dauara gayinul fexebSi, mxolod<br />
maSinRa damSvidda cota da<br />
svetazec moubrunda guli.<br />
saRamom arc ise urigod Caiara. niam<br />
svetas meuRle, andrei da maTi cameti<br />
wlis qaliSvili, lena gaicno,<br />
saqarTvelodan wamoRebuli simboluri<br />
saCuqrebic Camoariga da<br />
rodesac `WaWa~ dadga magidaze, mTeli<br />
am xnis ganmavlobaSi, pirvelad dainaxa<br />
svetas saxeze Rimili. svetas Semxedvares<br />
TviTonac gaeRima da, uceb,<br />
raRacnairad, gulwrfelad Seecoda<br />
naTesavi qali. lenam saCuqrebi miiRo<br />
Tu ara, maSinve Tavis oTaxSi SeiyuJa.<br />
andreisTan ki, romelic svetasgan gansxvavebiT<br />
gawonasworebuli, gulRia<br />
adamiani da mSvenieri mosaubre aRmoCnda,<br />
niam maleve gamonaxa saerTo ena.<br />
cota xani saqarTveloze da politikaze<br />
ilaparakes. mere nia adga, wyali gada<strong>iv</strong>lo,<br />
cxeli Cai moxvripa da myudro,<br />
patara saZinebelSi, misTvis gamoyofil<br />
sawols miaSura.<br />
meore dRes, adga Tu ara, svetas Sin<br />
darekva sTxova. ras mekiTxebi, dareke,<br />
roca mogindes, damtkbari, sruliad<br />
ucxo xmiT uTxra svetam; magram<br />
rogorc ki niam qarTulad daiwyo<br />
laparaki, svetas xmam maSinve dakarga<br />
`sitkbo~ da nias mkacrad sTxova, Tu<br />
SeiZleba, rusulad ilaparakeo. nias<br />
viTom ar gaugia svetas naTqvami,<br />
wauyrua, Tumca maleve daamTavra<br />
laparaki; mere, sveta sarecxis gasafenad<br />
rom gavida a<strong>iv</strong>anze, isev aiRo<br />
yurmili da ukve nebarTvis gareSe<br />
dareka mamamisis megobar g<strong>iv</strong>isTan. g<strong>iv</strong>i<br />
araCveulebr<strong>iv</strong>i adamiani aRmoCnda,<br />
namdvili biZasaviT elaparakeboda<br />
telefonze; miefera, daawynara, madlobac<br />
ki gadauxada, aseT axloblad<br />
literaturuli gazeTi<br />
rom CaTvala da arc dafiqrebula, ise<br />
SesTavaza sacxovreblad gaTxovili<br />
qaliSvilis droebiT daketili erTo-<br />
Taxiani bina metro `otradnoesTan~.<br />
gamoidara niam. erTianad gauqra guSindeli<br />
SiSi da uimedoba. Zl<strong>iv</strong>s, amdeni<br />
davidarabis Semdeg, iseT xasiaTze dadga,<br />
rom ezos dasaTvaliereblad fanjrisken<br />
Sebrunebulma, RiRinic ki daiwyo,<br />
riTac Zalian gaaoca samzareulo-<br />
Si Sesuli sveta.<br />
* * *<br />
`kaSirkaze~, sabWoTa kavSirSi<br />
cnobil onkocentrSi, sadac<br />
Tbilisidan gamouSves, arc ise kargi<br />
ambavi daxvda nias: eqimi, romelTanac<br />
miweriloba hqonda, swored wina dRes,<br />
safrangeTSi gafreniliyo raRac saer-<br />
TaSoriso konferenciaze da or kviraze<br />
adre ver Camovidoda. svetas, ra<br />
Tqma unda, guls Semoeyara amis gagonebaze<br />
da mTeli ukana gza nias<br />
windauxedav Camosvlaze buzRunebda.<br />
TiTqos yvelaferi imitom aewyo<br />
ase, rom nias TamrikosTan daereka da<br />
daxmareba eTxova. sxva gza marTla ar<br />
hqonda. ori kvira uazrod ver ijdeboda<br />
saxlSi. svetac iZulebuli gaxda,<br />
daTanxmeboda. oRond, kacma ar icis,<br />
qeTinoze gamoTqmuli Tavisi eWvebis<br />
dasadastureblad Tu gasaqarwyleblad,<br />
`dispanserSi~ gayola axla ukve<br />
Tavad moiTxova.<br />
Tamrikos sulac ar gahkvirvebia<br />
telefonSi nias xmis gagoneba. guli<br />
migrZnobda, rom darekavdio, _ uTxra<br />
gaxarebulma. Tbilad, Sinaurulad,<br />
didi xnis nacnob<strong>iv</strong>iT elaparakeboda.<br />
diagnozis wamoReba ar dagaviwydeso,<br />
Seaxsena nias da Sexvedris dro dauTqva.<br />
miuxedavad imisa, rom ganyofilebis<br />
gamgem sastiki uari ganacxada nias<br />
`dispanserSi~ mkurnalobaze, sadac mxolod<br />
adgilobr<strong>iv</strong>ebs hqondaT mkurnalobis<br />
ufleba, Tamrikom mainc moaxerxa<br />
anketis gaxsna; Seadgina savaraudo<br />
gamokvlevebis grafikic da meore<br />
dRidan, niam `moskoveli pacientis~<br />
statusiT daiwyo iq siaruli. dapirebisamebr,<br />
svetac Tan axlda im dRes nias,<br />
yuradRebiT ismenda Tamrikos yovel<br />
sityvas da fxizlad adevnebda Tvals<br />
niasadmi mis damokidebulebas. ukan wamosuls,<br />
araferi uTqvams am Temaze,<br />
arc erTi sityva, arc _ dadebiTi, arc<br />
_ uaryofiTi. arc nias dauZalebia,<br />
ginda Tu ara, STabeWdilebebi gamiziareo.<br />
radgan yvelaferi ase kargad aewyo,<br />
Sin dabrunebulma niam barem binis<br />
problemis mogvarebac gadawyveta.<br />
cota rom daisvena, saTqmeli kargad<br />
daalaga da svetas uTxra, mamaCemis im<br />
megobarTan davreke, rom geubnebodi,<br />
da xvalidan gadavd<strong>iv</strong>aro. winaaRmdegoba<br />
rom Sexvdeboda, icoda, magram<br />
aseT `speqtakls~ namdvilad ar eloda:<br />
`oRond darCi da xmis gamcemi aRara<br />
var SenTvis, rogorc ginda ise iyavi,<br />
sadac ginda iq wadi, visTanac ginda<br />
imkurnale, rac ginda is akeTe... Senma<br />
mSoblebma CemTan gamogiSves, ra<br />
proza 13<br />
vuTxra maT, ra pasuxi gavce, Sen rom<br />
aqedan waxvide~ _ cremlebis RvarRvariT<br />
manamde exvewa kedelze gakrul,<br />
gafiTrebul gogos sveta, sanam ar<br />
daiTanxma. saRamos ki, vaxSamze, ukve<br />
dawynarebulma da sasacilod gamopranWulma,<br />
sadResaswaulo xmiT gamoacxada,<br />
rom dRes sagangebod niasTvis<br />
gaakeTa `Cakokbili~ da daacxo ugemrielesi<br />
`aladikebi~; aseve `nias sapat<strong>iv</strong>sacemod~<br />
Seasrula col-qmarma<br />
`kartul-rusuli~ `sulikoc~; ai, `kalin-kamalinis~<br />
cekva ki ukve namdvilad<br />
nias Camotanili `CaCis~ damsaxureba<br />
iyo.<br />
amis mere, rac marTalia marTalia,<br />
svetam namdvilad Seasrula piroba.<br />
avad Tu kargad, Seegua saxlSi nias arsebobas.<br />
oRond, isev Zalian eSinoda<br />
misi daavadebis.drodadro kvlav usvamda<br />
xolme nias am Temaze kiTxvebs da<br />
niac gulaxdilad pasuxobda<br />
yovelTvis; vin icis, meramdened uxsnida,<br />
rom mas gadamdebi araferi<br />
sWirda,magram, svetas gadarwmuneba ase<br />
ioli ar iyo. es sabolood maSin<br />
daijera niam, rodesac erT dRes,<br />
SemTxveviT aRmoaCina, rom misi TefSi,<br />
maTlafa, finjani, Wiqa, Cangali, didi<br />
da patara kovzebi, saerTo WurWlisgan<br />
moSorebiT, calke ewyo samzareulos<br />
karadis cariel Taroze. saSinlad<br />
imoqmeda niaze amis danaxvam.<br />
`Tavis oTaxSi~ Sevida da Cumi, moguduli<br />
tiriliT iq moioxa guli. miuxedavad<br />
imisa, rom es kidev erTi mizezi iyo<br />
svetasgan wasasvlelad, nias gadasvlaze<br />
aRar ufiqria. Tumca bolomde<br />
Tavadac ver aexsna ratom. SeiZleba<br />
imitom, rom amiT sakuTar ampartavnebas<br />
ajoba, an sulac imitom, rom<br />
es yvelafri Zalian sasacilod moCanda<br />
im mizezis fonze, romlis gamoc is<br />
moskovSi Cavida.<br />
* * *<br />
TiTqmis yovel dRe dadioda nia<br />
`dispanserSi~ TamrikosTan. iqaurma<br />
eqimebma, rom ityvian, Tmis Reridan<br />
fexis frCxilamde Cxrikes, sinjes da<br />
amowmes `ukanono~ pacienti. Tamriko<br />
dedasaviT dahyveboda yvelgan da patronobda,<br />
SeuZlebels akeTebda imisaTvis,<br />
rom nias mizeruli danaxarjebiT<br />
Caetarebina sakmaod ZviradRirebul<br />
gamokvlevebi. zogjer, roca Tamrikos<br />
dro hqonda, is da nia qalaqSic<br />
xvdebodnen erTmaneTs, _ xan kafeSi<br />
Sediodnen, xan eklesiaSi, xanac `arbatze~<br />
seirnobdnen da ase nel-nela<br />
umegobrdebodnen erTmaneTs ucnaur<br />
garemoSi gacnobili eqimi da pacienti.<br />
Sin misuli nia SemTxvevas ar uSvebda<br />
xelidan, rom svetasTan saqebari<br />
sityva ar eTqva Tamrikoze. sveta aseT<br />
dros dumils amjobinebda xolme da<br />
Tavisi siCumiT, Tan TiTqos eTanxmeboda<br />
nias, Tan imasac ambobda, Tamrikos<br />
gamo sulac ar vapireb qarTvelebze<br />
mtkiced Camoyalibebuli azris Secvlaso.<br />
imas ki aSkarad grZnobda nia, rom<br />
svetas raRacnairad, ar siamovnebda<br />
misi da Tamrikos megobroba, romelic,<br />
rogorc mosalodneli iyo, nias TbilisSi<br />
Camosvlis Semdegac gagrZelda.<br />
moxda ise, rom nias navaraudevze<br />
met xans mouwia moskovSi darCena, rac<br />
aseve gmirulad aitana svetam da amis<br />
gamo odnavi ukmayofilebac ar<br />
gamouTqvams. is ki ara, nias gamgzavrebis<br />
wina saRamos, Tvalebidan cremlebic<br />
wamoscv<strong>iv</strong>da. Tumca, miuxedavad<br />
amisa, diliT mxolod liftis karamde<br />
miacila. oRond, amjerad, gadakocnis<br />
marTla aRar SeSinebia.<br />
* * *<br />
nias diagnozi, samwuxarod, moskovelma<br />
eqimebmac daadastures. amaze<br />
nias didad ar ujavria. eloda kidec<br />
aseT pasuxs, Tumca patara imedi, iqneb,<br />
qarTveli eqimebi Secdneno (magram rom<br />
ar Secdnen, isic gulwrfelad gauxarda),<br />
bolo wuTamde gulSi mainc ukiafebda.<br />
mTavari niasTvis axla ukve is<br />
iyo, rom yvelaze cudi ukan hqonda<br />
motovebuli; Tanac, axali cxovrebis<br />
dasawyebad gadadgmul TiToeul<br />
nabijze, ise xelSesaxebad grZnobda<br />
Tavis cxovrebaSi RmerTis arsebobas,<br />
rom darwmunebuli iyo, yvelaferi<br />
kargad iqneboda.
14 poezia<br />
literaturuli gazeTi<br />
gia xomeriki<br />
TeTri baTomi<br />
saSiSroeba ukan davtoveT;<br />
iyo gvirabi, moCans baRebi...<br />
win gvelodeba TeTri baTomi,<br />
romelsac mze da wvima aReben.<br />
valsi zRvaSi<br />
lurjad kamkama zRvis dabal wyalSi<br />
meferebodi, valsze miwvevdi...<br />
me Sen gulidan verasdros wagSli,<br />
me Sen arasdros damaviwydebi.<br />
gazafxuli da rwmena<br />
ukve ormoc-da-meCvidmete gazafxuls xvdebi...<br />
ukve ormoc-da-meTvramete mwed meordebi...<br />
viRac gifaravs, amas ukve yovelwam xvdebi,<br />
gfaravs mimndobs da aTas rames mideb-modebuls.<br />
droa: bavSvuri gadaagdo miamitoba,<br />
droa: Tvalebi gausworo daqceul troas _<br />
Seni simarTlis gamarTleba aris miTebi;<br />
Rvinobisa da dabadebis saTuTi droa.<br />
movlen da isev sadRac wavlen saSiSi wlebi,<br />
Sen ar iqnebi, magram Seni iqneba kvali...<br />
bevrs SeSurdeba Seni cremli, balaxze wvebi...<br />
da vardisferi Rrublebisken giWiravs Tvali!..<br />
ucnauri simarTle<br />
cecxls Cemze viwvev: giSvelo minda...<br />
da TiTqos viRac miSlis...<br />
me TviTon mSvelis raRaca wminda...<br />
wminda giorgis CrdilSi...<br />
palmis TiTebi<br />
moWrili Tavi did TefSze<br />
yvelas grZnobs, Tavis garda...<br />
dgas palma, palmis TiTebSi<br />
Srialebs Zowis farda...<br />
sakuTar Tavs<br />
verc mter-moyvares asxvaveb...<br />
verc eWvebs, Sen rom gZiZgnis.<br />
marto xar, rogorc: varskvlavi<br />
da gadaSlili wigni...<br />
me axalgazrda aRar viqnebi<br />
me axalgazrda aRar viqnebi<br />
ga<strong>iv</strong>lis dro da aRar viqnebi<br />
ga<strong>iv</strong>lis dro da sul ar viqnebi<br />
Cemi sizmrebiT, mware fiqrebiT<br />
Sav leopardad gardaviqmnebi<br />
moval TqvenTan da oqros WiqebiT<br />
daglocavT, Tqven win CemTvis m<strong>iv</strong>qrebi<br />
Tqven isev ise kargad iqnebiT<br />
Tqven isev ise kargad iqnebiT<br />
me ki avazad gardaviqmnebi...<br />
Sav leopardad gardaviqmnebi<br />
alersiani Tqveni TiTebiT<br />
alersiani Cemi TaTebiT<br />
waval da albaT sadRac viqnebi<br />
mec albaT, albaT sadRac viqnebi<br />
Tqveni sizmrebiT, Tqveni fiqrebiT<br />
kilimanjaros TovlSi viqnebi...<br />
an iqneb sulac aRar viqnebi,<br />
radgan uTqvenod, radgan uTqvenod<br />
me ukve arsad aRar viqnebi<br />
Savi vardebiT, oqros TvalebiT<br />
moval da isev TqvenTan viqnebi<br />
moval da mudam TqvenTan viqnebi<br />
TqvenTan viqnebi... TqveniT viqnebi<br />
radgan uTqvenod, radgan uTqvenod<br />
me ukve versad veRar viqnebi!<br />
siyalbe da wvimebi<br />
is, rac brWyvialebs, yvelaferi leqsi ar ari.<br />
is, rac Sen xlarTe, ostaturi siyalbe gaxlavs.<br />
Sexede myinvars _ Seni cecxli mis terfze galxva.<br />
Sexede Wadars _ wvimebs galobs Cemi Wadari...<br />
udao faqti<br />
sulis udao faqtia<br />
romantikuli tk<strong>iv</strong>ili _<br />
quCaSi Tovli agdia...<br />
mokluli mobi dik<strong>iv</strong>iT...<br />
sulis vektori<br />
oqro sjobia bajaRlo<br />
da leqsi _ silamazisa...<br />
Senc is gsurs, rom CaaZaRlo<br />
sikvdilis jojo qarizma.<br />
Tanxmoba<br />
qali arasdros ar ambobs uars,<br />
maSinac, roca is uars ambobs.<br />
qals uyvars, roca viRacas uyvars...<br />
da Tuki qalobs, bolomde qalobs.<br />
xilva: siyvaruli<br />
siyvaruli patara larnakia<br />
romelic xelSi uWiravs Rrubels<br />
siyvaruli miwis sizmaria romelic midis<br />
amay farSevangTa xe<strong>iv</strong>anSi<br />
sfinqsis Tvalebi<br />
xsnian siyvarulis sevdian formulas<br />
romelic vaSl<strong>iv</strong>iT<br />
vardeba xidan patara zRarbisTvis<br />
zRarbisTvis romelsac ar uyvars gveli<br />
da misi sibrZne<br />
romelmac icis sxva idumali azri qveynisa<br />
aRmocenebuli<br />
misi keTili eklebis CrdilSi<br />
am ganTiadze<br />
misi simartove mouxmobs siyvaruls<br />
da Cumad mReris<br />
rom me isev var axalgazrda raTa miyvardes.<br />
lirika<br />
bevri vigrZen da vifiqre<br />
cxovreba ase rTuli,<br />
me miyvars Cemi lirika,<br />
me miyvars siyvaruli...<br />
ltolva<br />
suli SfoTavs da suli daRlila,<br />
guSin sarecxze mercxlebi isxdnen,<br />
guli Zgers, gulis maRal talRidan<br />
cxoveli sveti miiltvis cisken...<br />
mkacri silamaze<br />
bevria silamaze amqveynad<br />
bevria samyaroSi galaktika<br />
ra silamazea _ ahxedeT<br />
varskvlavTa imedian cimcims!..<br />
varskvlavni mesizmra _ avad viyav _<br />
sizmarSi vfiqrobdi: `vici<br />
varskvlavTa silamaze mkacri~ _<br />
varskvlavi varskvlavs mihyva...<br />
Sav xvrelSi morCilad, sastikad...<br />
sizmari iyo mkacri!<br />
mkacri da mwyobri, rogorc<br />
im sizmriT me viyav codo<br />
im sizmriT me viyav codo<br />
erTi codvili kaci<br />
erTi mgrZnobiare kaci.<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
margarita:<br />
ver vxvdebi, momwons Tu ara. megobarTan<br />
gavicani. Tvalebidan inteleqti<br />
moJonavda. laparakobda...<br />
vgrZnobdi, inteleqtualuri Zafi gaiba.<br />
vusmendi. Sinaarss vxvdebodi, magram<br />
naxevarze meti mwerlebisa da poetebis<br />
gvarebi arc ki mecnoboda. es<br />
faqti gamixarda. davfiqrdi: „gamodis,<br />
msiamovnebs rom amis fonze _ bneli<br />
var~. formulireba ufro metad mesiamovna<br />
da vTqvi: „Sen ostati xar, me _<br />
margarita~ da TiTqmis daZalebiT tu-<br />
CebSi vakoce.<br />
me mTvrali viyavi da rogorc mCvevia,<br />
ulamazod da Tavisuflad viqceodi.<br />
ostati ki viTom SemTxveviT wamokidebuli<br />
TemiT agrZelebda Cems<br />
dagruzvas manqanaSi: monogamia ar arsebobs<br />
da amitom hyavs uamravi megobari<br />
gogo.<br />
„hm. amiT meubneba, rom seqsi, romelic<br />
Cven axla gveqneba, arafers niSnavs,<br />
amitom, arc ifiqro, rom SenTan seriozuli<br />
urTierToba mindao~ – vfiqrob<br />
gulSi, xmamaRlac ig<strong>iv</strong>es vambob da monogamiis<br />
Temas xelovnurad vavrcob.<br />
saqme isaa, rom poligamias roca mTavazoben<br />
_ monogamia mindeba, xolo monogamiis<br />
SemoTavazebisas _ poligamia.<br />
TviTon bunebiT moRalate var. maS, ostatis<br />
SemoTavazeba rogorRa mawyobs,<br />
roca ar minda mxolod imitom, rom<br />
margaritaseburad ar Semiyvardes<br />
araa, sad SemiZlia siyvaruli da misi<br />
banaluroba!. aha! isev saswrafod Cems<br />
principebs amovefare... arada, principebs<br />
xom maSin viyenebT, roca vsustdebiT,<br />
cduneba gvZlevs, andac eWvi<br />
gvepareba... gamodis, principi sisustis<br />
samkurnalo receptia, romelsac Tavs<br />
Tavad vuniSnavT!..~<br />
gulSi Tavi daviimede: „yvelaze seriozuli<br />
da azriani _ uazro da<br />
araseriozuli urTierTobaa~ da saxlSi<br />
gavyevi.<br />
ostats, Turme, orgiebi moswons da<br />
amjerad wigns wers, romelmac prozis<br />
kultura unda Secvalos qveyanaSi. orgia<br />
ar gvqonia, magram arc is darCa<br />
kmayofili, arc _ me. „arc ki ifiqro,<br />
rom iaqtiuro da arc ifiqro, rom iaqtiurebs~<br />
_ vuTxari Cem Tavs da meore<br />
diliT uZilobisgan damZimebuli davbrundi<br />
samsaxurSi, sadac Cemi principebi<br />
Taroebze Semolagebuli damxvdnen<br />
_ mtveri gadavuwminde, fanjrisken<br />
vuyavi piri da moTminebiT davelode<br />
Rames, rom ubralod am yvelaferze<br />
„gadameZina~.<br />
ostati:<br />
samsaxurSi problema maqvs. erT TanamSromels<br />
ar vevasebi, metoqed mxedavs<br />
da Tavis Zalebs Cemze zomavs, TiTqos<br />
metri viyo, andac mteri... metri,<br />
mteri... metri, mteri. es ori sityva ise<br />
hgavs vizualurad erTmaneTs, rom<br />
principSi, sul erTia, romels davwer...<br />
hoda, es Cemi TanamSromeli magrad ma-<br />
Rizianebs. vcdilob, Tavs moverio da<br />
strategiulad m<strong>iv</strong>udge, gegma SevimuSave,<br />
TanamSromels Wkua rogor vaswavlo.<br />
darwmunebuli var, yvelaferi<br />
ise moxdeba, rogorc winaswar Camovwere,<br />
magram pirveli sami punqtis asruleba<br />
meore dilidan mainc daviwye<br />
– bolo cda iyos:<br />
1. vpatiob.<br />
2. kargiT vpasuxob.<br />
3. Tbilad veqcevi.<br />
mere redaqciidan saxlSi davbrundi,<br />
margarita damxvda, oTaxi daelagebina.<br />
Cemi wignis boloTavis dasawyisi<br />
wavakiTxe:<br />
„mwams yvelaferi urTierTgamomricxavis<br />
imitom, rom:<br />
RmerTis mwams, adamianis _ ara ;<br />
adamianis mesmis, RmerTis _ ara....<br />
miyvars or<strong>iv</strong>e, magram arc erTs ar<br />
vemorCilebi.<br />
maqvs RmerTis mowiweba, adamians<br />
veridebi.<br />
adamianis meSinia , RmerTis merideba.~<br />
margaritam daizepira da wavida.<br />
margarita:<br />
gareT Rame dgas. „mgoni, jobs avdge
1 - 14 Tebervali 2013<br />
da movfsa, Torem Sardis buSti dilaadrian<br />
wamomagdebs da Zili gamifuWdeba~.<br />
gavifiqre saqmianad da saqmianadve<br />
wavedi tualetisken. gzad gamecina:<br />
„mgoni, es yvelaze Wkvianuri<br />
saqcielia maT Soris, rac dRes Cavidine~.<br />
ukve mesamed davSordi ostats.<br />
aravin myolia aseTi rbili. sul fexebze<br />
hkidia, ras gavafuWeb da rogor<br />
moviqcevi, araviTari SeniSvna da sayveduri.<br />
ise, me yovelTvis aranormalurebs<br />
vizidav da mgoni, swored imitom<br />
davSordi, rom es CemTvis aranormalurad<br />
normaluria. mainc aranormaluri<br />
gamodis da ese igi ar unda<br />
davSorebodi. axla sakuTar gadafurTxebuls<br />
veRar avlokav, amitom<br />
sjobs sxvas davelodo, vinme axal aranormalurs<br />
da mere daiwyeba isev<br />
ig<strong>iv</strong>e... moralurad bankroti gavxdi,<br />
kocna CemTvis delikaturi aRar aris.<br />
margarita da ostati<br />
(XXI)<br />
margarita:<br />
„ostatTan mominda da isev davrwmxolod<br />
da mxolod vulgaruli zmnis<br />
moqmedebaSi moyvanaze vfiqrob, roca<br />
ferad-feradi Rrublebi Zveleburad<br />
Tevzeb<strong>iv</strong>iT micuraven sadRac Sors.<br />
samyarosTvis sul erTia rogori var.<br />
mainc arsebobs poezia da realoba. am<br />
or<strong>iv</strong>es ki Cemi sayvareli seriali doqtor<br />
hauzi mirCevnia Zilis win. internetiT<br />
ramdenime serias Tu ar vuyure,<br />
rogor daviZineb auf, es ra ubedurebaa<br />
vrekav:<br />
_ alo.<br />
_ diax, zviadi gismenT.<br />
_ ai, sanam mipasuxebdiT _ gavc<strong>iv</strong>di!<br />
ras hgavs es ra ubedurebaa, amden<br />
xans ratom alodinebT adamians!<br />
_ Tqven Tu gac<strong>iv</strong>diT, qalbatono,<br />
me ra SuaSi var<br />
_ jer es erTic „qalbatono~ _<br />
ara! ubralod xma maqvs aseTi boxi, mere<br />
meorec _ TiTqmis naxevari saaTi<br />
gelodeT!<br />
_ mere<br />
_ mere is, rom Cakuzuli viyavi!<br />
_ batono Cakuzuli raRa SuaSia<br />
_ aba, Snuri ar wvdeba, rom avdge!<br />
_ risi Snuri, qalbatono mmmm _<br />
gogona<br />
_ telefonis, sxva risi Snuri!<br />
_ da telefoni iatakze gaqvT daWedebuli<br />
_ Tqven vin gekiTxebaT Tqveni<br />
saqme isaa, abonents droze upasuxoT<br />
da interneti gausworoT!<br />
_ hm! ho, magram gac<strong>iv</strong>ebasTan telefonis<br />
Snurs ra kavSiri aqvs<br />
_ filmis yurebisas siCqare davarda.<br />
_ veraferi gavige...<br />
_ ukve viweqi, rom avdeqi!<br />
_ ui, SiSveli brZandebiT<br />
_ Zl<strong>iv</strong>s ar mixvda! naxevari saa-<br />
Tia gelodebiT Cakuzuli da SiSveli!<br />
erTobodiT da pasuxi dagezaraT, xom!<br />
axla rom gavc<strong>iv</strong>de, wamlebs vin miyidis<br />
uf, erTi, sazRvargareT viyoT<br />
raa, aucileblad giC<strong>iv</strong>lebdiT!<br />
_ ras ityodiT, Cakuzuli gavc<strong>iv</strong>dio<br />
_ icinis operatori da gamwarebuli<br />
vkideb yurmils. etyoba, interneti<br />
gaaswora. dawyebuli serialis<br />
yureba gavagrZele.<br />
diliT Tvali rom gavaxile, mze<br />
gafurCqnul yvavils hgavda da pirveli<br />
gamaxsenda Ceqma, romelic wina dRes<br />
erT-erT maRaziaSi vnaxe. mainc gavb-<br />
rusa amirejibi<br />
esi unda hqondes magaliTad, vinme<br />
unda momdevdes. mamakaci Tu iqneba, xom<br />
_ mTlad araCveulebr<strong>iv</strong>i.~ aseTi<br />
fiqrebiT gulamomjdari m<strong>iv</strong>iCqarodi<br />
fexsacmelebis butikisken. m<strong>iv</strong>edi. sanam<br />
viyiddi, gadavwyvite, isev momesinja<br />
da or<strong>iv</strong>e Ceqma Cavicvi. isev momewona.<br />
fuli gadavixade. gareT mziani Semodgoma<br />
idga, CeqmiT xom ar wavidodi<br />
da gaxda daviwye. qamari Sevixseni da is<br />
iyo, Sarvali unda Camexada, rom m<strong>iv</strong>xvdi,<br />
es Ceqma ar iyo. gavSeSdi. davjeqi.<br />
gamecina. mere davfiqrdi: „RmerTo<br />
Cemo! rom Camexada qamari da Rilebi<br />
ise gavixseni, Cems tvins egona, rom fexs<br />
_ Ceqmas xdida. gonebas Tu erTmaneT-<br />
Si moZraobebi ereva, cudadaa Cemi<br />
saqme. Seyvarebuli xom ar var!~<br />
ostati:<br />
es cxovreba sasworia. ara – balansisTvis<br />
tortmani: agresiam Tanam-<br />
Sromels gauara da margaritas – mouara.<br />
im sam punqts ki, Cem mier ganWvretili<br />
Sedegebic avtomaturad mihyva<br />
zed:<br />
4. cud saqciels mouklo.<br />
5. mowiweba gauCnda.<br />
6. Cemi upiratesoba igrZno.<br />
7. mec vigrZeni sakuTari.<br />
„margaritasTan mominda da aman isev<br />
damarwmuna, rom qalisa da kacis siyvaruls<br />
mxolod da mxolod seqsualuri<br />
magniti udevs sarCulad. „urTierToba~<br />
ki ise spobs am mizidulobas,<br />
rogorc dezinfeqcia mikrobs. sxeulebs<br />
Soris magniti miwaze vardeba da<br />
egreTwodebuli siyvaruli, Tu grZnoba<br />
– Ror<strong>iv</strong>iT isvreba talaxSi. arsebobs<br />
ori gamosavali:<br />
1) veridoT urTierTobas.<br />
2) davelodoT, rodis gamoigoneben<br />
qimiur abs, romelic tvinSi dawyebul<br />
qimiur process survilisamebr<br />
gawelavs.<br />
pirveli _ adamianis egoizmis gamo<br />
gamoricxulia, meore _ fantastikuri<br />
xasiaTis ocnebaa da sxva araferi.<br />
iqneb homeopatiam gviSvelos rame~<br />
„ai, mwife sigaretiani ciyvic, fanjarasTan<br />
zis, martoa da miRimis. esec<br />
poligamiis kidev erTi gansxeulebaa...~<br />
literaturuli gazeTi proza<br />
razdi: „pirveli azri Ceqmaa, rac makninebs.<br />
ostati rom gamxseneboda, isev<br />
gavbrazdebodi da mainc ukmayofilo<br />
wavidodi imis sayidlad, rac ase Zalian<br />
momewona. mirCevnia Ceqmis gamo<br />
gavbrazde, vidre Cemi monogamiisken<br />
midrekilebis gamo.~<br />
gzis iqiT, axali Tayvanismcemeli,<br />
vato SevniSne da fexs avuCqare: „arada,<br />
Sexedav, simpatiuria, magram ver<br />
vxvdebi, gemovnebiania Tu ugemovno,<br />
seqsualuria Tu aseqsualuri. xmas amoiRebs<br />
_ laparakis maneriT ver<br />
varkvev, goimia Tu inteligenti, misi<br />
naTqvami – iumoria Tu provincialobis<br />
elementi. msjelobas vusmen da isev<br />
verafers vxvdebi: idiotis kvalobaze<br />
Wkviania da Wkvianis kvalobaze _ idioti.<br />
hgonia, momwons, arada _ mainteresebs...<br />
principSi aRarc.~<br />
„ara raa, unda v<strong>iv</strong>arjiSo _ virbino,<br />
magram sirbilsac xom raime intermundi,<br />
rom Cems Tavisuflebas vRupav.~<br />
sakuTar Tavze gacecxlebulma ostats<br />
davureke:<br />
me: bla, bla-bla blaa, blabla bla<br />
blaa.<br />
ostati: dagaviwyda, vis elaparakebi<br />
Tu radganac gaxsovs, amitom igoneb<br />
aseT gaugonar argumentebs<br />
me: bla! blabla bl-a blaa bla!<br />
ostati: an problema gaqvs raRac,<br />
an kompleqsi da amis gamo _ problema.<br />
gaCumdi ra!<br />
me: bla! bla! b- la!<br />
ostati: Cumad rom iyo, Cumad unda<br />
iyo.<br />
(gulSi: „bla bla bllaaa blaaaaaa<br />
bbblllaaa!~)<br />
me (xmamaRla): wati Seni, kvercxo!<br />
am dialogis mere kvlav viwame, rom<br />
siyvaruli virusia da amisi erTader-<br />
Ti ant<strong>iv</strong>irusi distanciis dacvaa. adre<br />
miWirda da Tavs amitom vityuebdi.<br />
axla simarTles veubnebi Cems Tavs da<br />
_ mainc miWirs: ostats bevri margarita<br />
hyavs.<br />
gulSi mainc vfiqrob: „is mainc mekiTxa,<br />
rogor aris, netavi, vinme oTaxs<br />
ulagebs vin icis, isev saRoreSi gdia<br />
Ror<strong>iv</strong>iT! “<br />
„iqneb Tevzis gamometyvel;eba miSlis<br />
xels urTierTobaSi genetikuri<br />
xinjia, bebiaCemsac aseTi hqonda _<br />
Tevzis. me davangrie miTi, rom Tvalebi<br />
sulis sarkea.~<br />
ostati:<br />
TanamSromelTan jerjerobiT yvelaferi<br />
rigze iyo. Cemi Sedgenili gegmis<br />
punqtebi erTmaneTs zedized axorcielebda:<br />
„8. mixaria, rom sikeTes vTesav da<br />
masSic sikeTe gavaRviZe. vamayob misiT<br />
da aseve _ sakuTari TaviT.<br />
9. urTierToba mSvenieri gaxda:<br />
sazRvrebiT, pat<strong>iv</strong>iscemiT. mendoba,<br />
mec mjera misi, radgan sikeTes daemor-<br />
Cila.~<br />
saRamos ki, zurgze viweqi Cems Tavzardacemul<br />
oTaxSi da guli cuds migrZnobda.<br />
fanjaraSi viyurebodi da<br />
sxva arxze gadarTvas vcdilobdi:<br />
„aha! axla vxvdebi, rom fanjara sulac<br />
araa Signidan gareT gasaxedi sa-<br />
Sualeba, piriqiT:<br />
warmoidgineT, qviT nagebi da funiT<br />
nalesi T<strong>iv</strong>issaxuravebiani patara sofeli,<br />
romelSic saxlebs fanjrebi ar<br />
hqondaT. ratom imitom, rom xalxs<br />
jer fardebi ar hqonda gamogonili...<br />
erT-erT Tavsafrian da didZuZuebian<br />
qals (romlis saxelsac, ra umadurobaa,<br />
magram istoria ar Semoinaxavda)<br />
sruliadac ar undoda, rom mezobel<br />
qalebs scodnodaT, ras uSvreboda<br />
misi qmari yovel dRe... scemda Tu<br />
imonebda... efereboda Tu aZalebda...<br />
atyuebda Tu uyviroda... iqidan gamomdinare,<br />
rom adamianebs Zalian moswonT<br />
sxvis problemebsa Tu ubedurebaSi cxviris<br />
Cargva, bolos da bolos, erTerTma<br />
Sav-Savma mezobelma qalma<br />
(romelsac albaT tuxa erqva) eSmakoba<br />
ixmara da sakuTari saxlis kedeli<br />
safanjred gamoangria. zed ZunZgliani<br />
Sesaxedaobis, magram darwmunebuli<br />
var, bevrjer garecxili ZonZi Camoafara<br />
da wyaroze, kokiT xelSi, amayad<br />
wavida. mogexsenebaT adamianebis Suris<br />
15<br />
ambavi da yvela CaquCiT eca Tavis saxls.<br />
iyo mtvreva da gniasi funisgan Selesil<br />
sofelSi. didZuZuebianis loTma<br />
da boRma qmarma ki yvelaze didi,<br />
orfrTiani safanjre gaangria, Tanac,<br />
saxlis yvela kedelze!<br />
informaciis miReba-gavrcelebis<br />
pirvel saSualebas, romelic Tavisi<br />
gagebiT Tavisuflebas scdeba (me Tu<br />
minda gavixedav, magram, visac unda, is<br />
rom Semoixedavs!), erTma Worikana<br />
dedakacma miagno, raTa gaego, ras uSvreboda<br />
misi mezobeli loTi qmari<br />
Tavis cols. mokled, bevri rom ar gavagrZelo,<br />
fanjara gareTgamxedma ki<br />
ara, SigniTSemomxedma gamoigona, magram<br />
is ver gaiTvaliswina, rom sxvebi<br />
mis fanjaraSic Seixedavdnen. asea es!..~<br />
margarita:<br />
ostats m<strong>iv</strong>were. yvelafersac kargad<br />
mixvdeba, Tanac darwmunebuli var,<br />
moewoneba kidec aseTi originaluri<br />
wixli!<br />
„mwams yvelaferi urTierTgamomricxavis,<br />
imitom rom:<br />
RmerTis ar mwams, adamianis _ ki;<br />
adamianis ar mesmis, RmerTis _ ki....<br />
or<strong>iv</strong>es vemorCilebi, magram ar miyvars<br />
or<strong>iv</strong>e:<br />
ar maqvs RmerTis mowiweba da aRarc<br />
adamians veridebi...<br />
ar meSinia adamianis, aRar merideba<br />
RmerTis.~<br />
meili gavuSvi da kidev erTxel<br />
davrwmundi, rom aqamde sworad vcxovrobdi:<br />
„mTavaria, me vin var da<br />
rogor var. daviRale!~<br />
ostati:<br />
„margaritam Cemi wignis boloTavis<br />
dasawyisi Cems winaaRmdeg gamoiyena.<br />
TviTon ase Tvlis. ai, ase ganvsxvavdebiT<br />
erTmaneTisgan. hm! momewona, rogor<br />
moifiqra...~<br />
dro gavida. TanamSromeli quCaSi<br />
davinaxe. qali miemwyvdia xesTan, saxe-<br />
Si ulawunebda da Tan im gamometyvelebiT<br />
aginebda, me rom miyurebda (ar<br />
agerioT, miyurebda da ara miyviroda<br />
– egRa maklda!) xolme: „Sennairi coli<br />
ra Cems y...d minda! daaxvie! saxlSi mosuli<br />
ar daginaxo~! is qali margarita<br />
iyo.<br />
Cemi gaoceba, gabrazeba, sasowarkve-<br />
Ta, eWvi yvelafris... margarita ki,<br />
sworedac rom Cemi versia yofila...<br />
ufro metad ki iman gamaogna, rom TanamSromlisTvis<br />
winaswar Sedgenili<br />
gegma Tavis Tavs zedmiwevniT amarTlebda:<br />
„10. CemTan aRar gasdis. me kidev, megona<br />
gamosworda.<br />
11. risRa mwamdes rogor vicxovro<br />
12. mxolod imitom vapatio adamianebs,<br />
rom me vigrZno Tavi keTilad es<br />
xom egoizmia<br />
13. da ra azri aqvs saerTod raimes<br />
marto viyo<br />
14. ras mirCevda ieso egoizms mxolod<br />
imitom, rom Cemi suli samudamo<br />
sasufevelSi moxvdes sadaa magaliTis<br />
Zala narcisizmi, hedonizmi _ ai, gza!<br />
15. gamamtyunebT fexebze mkidia.~<br />
sulSi xiWvi SemerWo, gulSi – margarita...<br />
mmm... ara!.. sulSi margarita<br />
SemerWo da gulSi – xiWvi... ara!.. mmm...<br />
erTi magis dedac!
16 interviu<br />
literaturuli gazeTi<br />
manana kvaWantiraZe:<br />
`mwerlobam unda<br />
daabrunos realoba~<br />
dasasruli<br />
macaberiZis wignis `beqna biWis zRaprebis~<br />
prezentaciac. sxvaTa Soris, es<br />
germanul bazrobaze qarTuli sabavSvo<br />
literaturis pirveli oficialuri<br />
wardgenaa. garda amisa, igegmeba<br />
ministris, guram odiSarias Sexvedrebi<br />
laifcigis wignis bazrobis prezidentTan,<br />
ol<strong>iv</strong>er cellesa da frankfurtis<br />
bazrobis vice-prezident tobias<br />
vosTan. rogorc ukve giTxariT, es<br />
aris guram odiSarias pirveli viziti<br />
da germanulma mxarem didi imedi<br />
gamoTqva Cvens saministrosTan mWidro<br />
TanamSromlobis mimarTulebiT.<br />
qarTul delegaciasTan erTad igegmeba<br />
saqarTveloSi goeTes institutis<br />
direqtoris, Stefan vakvicis vizitic,<br />
romelic organizebas gauwevs<br />
Cveni delegaciis Sexvedrebs germaniis<br />
masmediis wamyvan saSualebebTan,<br />
raTa is kulturuli politika, rasac<br />
Cveni saministro ucxoeTSi qarTuli<br />
literaturis popularizaciisTvis<br />
gegmavs, maqsimalurad m<strong>iv</strong>itanoT<br />
iqaur sazogadoebamde.<br />
_ Tqveni programa kidev erT mniSvnelovan<br />
proeqts axorcielebda, es<br />
iyo ucxouri literaturis Targmna<br />
qarTul enaze. am mxr<strong>iv</strong> ra viTarebaa<br />
_ 2010 wels, rodesac es konkursi<br />
gamovacxadeT, uamravi ganacxadi Sedasasruli<br />
medea metreveli:<br />
werT: `ra patara da umniSvneloa Tanamedrove<br />
mwerlebis mTeli gawamawia<br />
am romanebis seriozulobis fonze.<br />
mTeli es avadmyofuri gulaxdilobebi,<br />
fsiqologizmebi, `seqsizmebi~ da<br />
cinizmi~. ase xedavT Tanamedrove<br />
literaturas<br />
_ diax, da es marto Cemi azri ar<br />
gaxlavT. bevr adamians awuxebs es problema.<br />
gulaxdilobis winaaRmdegi ki ar<br />
var, im avadmyofur da yalb gulaxdilobebs<br />
vgulisxmob, romlis miRma adamians<br />
veRar xedav. ra Tqma unda, mwerals<br />
sruli ufleba aqvs gaSiSvldes,<br />
sazogadoebac SeiZleba gaaSiSvlos,<br />
magram amas codna unda, rom Seni si-<br />
SiSvle esTetikuris farglebs ar gascdes.<br />
mwerali sxvanairad SiSvldeba, ki<br />
ar ixdis, piriqiT, damatebiT `imoseba~.<br />
waikiTxeT `avelumi~, `godori~, bevri<br />
sxvac – namdvili mwerlis dawerili<br />
gulaxdili teqsti – da igrZnobT, enis<br />
rogori faqizi SegrZneba da ra<br />
tk<strong>iv</strong>ili axlavs am `gaSiSvlebas~.<br />
Tu oTar WilaZis, besik xaranaulis,<br />
zaira arseniSvilis, aka morCilaZis<br />
romanebi gaqvT mxedvelobaSi, maSin<br />
problema TiTqos ar Cans. ramdenimes<br />
kidev davasaxelebdi. Tumca, cxadia,<br />
isini Zalian gansxvavdebian erTmaneTisagan<br />
da es mravalferovnebac dadebi-<br />
Ti movlenaa. rac Seexeba Cvens `gaWirvebas~,<br />
es calke seriozuli saubris<br />
Temaa da erT pasuxSi ver amovwurav.<br />
imas ki vityvi, rom is mwerloba, romelsac<br />
mkiTxvelTa umetesoba Tanamedroved<br />
miiCnevs, sadRac sxvaganaa, ra-<br />
Rac sxvas akeTebs. enis, azrovnebis,<br />
kulturis samoqmedo s<strong>iv</strong>rce Seicvala<br />
da mwerloba kargad ver garkveula,<br />
sadaa misi saarsebo teritoria. mwerali<br />
ver agnebs realobas. arada, veranairi<br />
Rirebuli literatura, miT<br />
ufro, romani ver Seiqmneba, Tu realobis<br />
fokusireba ver SeZlo. am cnebis<br />
Sinaarsi ki dRes uCveulod farToa,<br />
gacilebiT farTo da orazrovani, vidre<br />
Tundac oci wlis win iyo. mimZims<br />
amis Tqma, magram yvelaze did `gaWirvebas~<br />
araprofesionalizmsa da provincializmSi<br />
vxedav. saidanRac waxalisebuli,<br />
sazogadoebis mimarT gavrcelebuli<br />
nihilizmi da aqedan aRmocenebuli,<br />
mkiTxvelis mimarT mwerlobis<br />
dabali pasuxismgeblobac ar TamaSobs<br />
umniSvnelo rols. niWierebis deficitze<br />
metad codnis deficitze<br />
gavamaxvilebdi yuradRebas. sxvaTa<br />
Soris, odnav gansxvavebulad, magram es<br />
`gaWirveba~ Tanamedrove msoflios<br />
sxva qveynebisTvisac nacnobia da movlenaTa<br />
logikidan gamomdinare, ara<br />
mgonia, kidev didxans gastanos.<br />
_ rogor fiqrobT, arian Tanamedrove<br />
avtorebi, romelTac SeuZliaT<br />
mkiTxvels `didi literaturis Semoteva~<br />
kvlav ganacdevinon<br />
_ albaT, arian. mkiTxvels gaaCnia.<br />
famuqi erTgan ambobs: roca uyureb ara<br />
guliT, aramed gonebiT, sixaruli<br />
sevdad iqcevao. am sevdas vamCnev Tanamedrove<br />
mweralsac da mkiTxvelsac.<br />
saerTod, dRevandeli msoflio sevdas<br />
aRZravs, Tumca es mxolod gonebis<br />
TvaliT yurebis brali ar unda iyos.<br />
`didi literaturis Semotevas~<br />
vgrZnobdi besik xaranaulis romanis<br />
`samoci jorze amxedrebuli raindis~<br />
kiTxvis dros. didi mwerali mesaubreboda<br />
oTar WilaZis `Canawerebidan~.<br />
mgoni, bolo `Semotevebi~ es iyo. sabednierod,<br />
kargi literatura CvenTvis<br />
arc ukanasknel aTwleulebSi yofila<br />
saocnebo da dResac moiZebneba. cxadia,<br />
es sakmarisi ar aris, magram Tu<br />
bolodroindel realobas gaviTvaliswinebT,<br />
esec saqmea.<br />
_ vfiqrob, kritikis daniSnuleba<br />
isaa, rom man gamoafxizlos mwerali,<br />
vityodi _ mkiTxvelic. Tqven rogor<br />
fiqrobT<br />
`Cven mimarT<br />
interesma imata~<br />
movida. imdenad, rom teqnikurad am<br />
yvelafris sistematizacia Zalian<br />
gaWirda. aqedan gamomdinare, gadavwyviteT,<br />
konkretuli vadebi gagveuqmebina<br />
da saintereso proeqtebi mTeli<br />
wlis ganmavlobaSi dagvefinansebina.<br />
ase rom, es mimarTuleba grZeldeba.<br />
zogadad, qarTul literaturaze<br />
saubrisas unda gvaxsovdes, rom es cneba<br />
mxolod adgilobr<strong>iv</strong> mwerlobas ar<br />
moicavs, kargi Targmanic Seni literaturis<br />
nawili xdeba. Tu ginda, evropul<br />
saliteraturo s<strong>iv</strong>rceSi Tavi<br />
daimkvidro, Rirebuli Targmanebi<br />
aucilebelia. amiT Seni enis gamdidrebazec<br />
zrunav. amitom saministro<br />
am mimarTulebis dafinansebas ganagr-<br />
Zobs.<br />
_ kidev Tu gaqvT saintereso<br />
proeqtebi<br />
_ wels maisSi mesamed gaimarTeba<br />
literaturuli forumi, romlis farglebSic<br />
goeTes institutTan erTad<br />
mTargmnelobiT seminarebs vatarebT.<br />
sxvaTa Soris, TamTa melaSvilis romani<br />
msgavsi seminaris farglebSi momzadda.<br />
wels gvinda aseT<strong>iv</strong>e saxelosno<br />
movawyoT inglisurenovani mTargmnelebisTvis.<br />
realurad es Zalze exmareba<br />
Targmnis process. britaneTis<br />
sabWom ukve gamoTqva TanamSromlobis<br />
survili da axla moderatorebTan mimdinareobs<br />
konsultaciebi. Zalian<br />
_ sifxizlis garanti TviTon mwerloba<br />
unda iyos. kritika mwerals da<br />
mwerlobas mkiTxvelis gamofxizleba-<br />
Si unda exmarebodes. amitom ambobs<br />
barti, kritikis codva misi dumili<br />
ufroa, vidre ideologiurobao. magram<br />
ra vqnaT, Tuki TviTon mwerlobas<br />
aRar moswons sifxizle kritikamac<br />
teqstis TanaSemoqmedis mantia moirgo<br />
da TavisuflebiT, anu interpretaciiT,<br />
sakuTari SemoqmedebiTi Sesa-<br />
Zleblobebis manifestaciiT tkbeba. es<br />
Tavisufleba kargia, magram misi mar-<br />
Tvaa Zneli, rom `upatrono~ teqstze<br />
ZaladobaSi ar gadaizardos. vfiqrob,<br />
swored Tavisuflebis pirobebSi teqstis<br />
mimarT gamoxatuli pat<strong>iv</strong>iscema<br />
zrdis kritikis avtoritets. paradoqsulia,<br />
ara<br />
_ Tqven brZandebiT literaturis<br />
institutis yovelwliuri almanaxis,<br />
`kritikis~ mTavari redaqtori.<br />
gamocemis momdevno nomeri sul<br />
male gamova. ras sTavazobT mkiTxvels<br />
_ almanaxi `kritika~ 2005 wlidan<br />
literaturis institutSi gamodis.<br />
axal, me-7 nomers uaxloes dReebSi miiRebs<br />
sazogadoeba. samwuxarod, Cvens<br />
gamocemas Zalze cota mkiTxveli hyavs.<br />
mcire tiraJis garda, mouwesrigebeli<br />
1 - 14 Tebervali 2013<br />
kanonmdeblobac gviSlis xels gavrcelebaSi.<br />
arada, kritikis ararseboba<br />
ybadaRebuli Temaa. almanaxi literaturaze<br />
profesiuli azris deficitis<br />
Sesavsebad Seiqmna, mkiTxvelis gemovnebisa<br />
da orientaciebis daxvewis,<br />
literaturuli sazogadoebis Sekav-<br />
Sirebis, stimulirebisa da gamofxizlebis<br />
mizniT. saqmes profesionali<br />
literaturaTmcodneebi asruleben.<br />
mkiTxvels alternatiul Sefasebebs<br />
vTavazobT, vcdilobT, is veqtorebi<br />
movniSnoT, romlebic swored postsabWoTa<br />
periodis mwerlobis ganviTarebisTvisaa<br />
damaxasiaTebeli. vfiqrob,<br />
CvenSi kritika ar unda iyos TviTdinebaze<br />
miyolili, Tundac Tavisi<br />
refleqsis obieqtis, literaturis<br />
gansakuTrebuli sazogadoebr<strong>iv</strong>i funqciis<br />
gamo. amas garda, rogorc literaturuli<br />
azrovnebis gamorCeul<br />
sferos, kritikas kulturis s<strong>iv</strong>rcis<br />
mowesrigebis funqciac akisria. am mizniT,<br />
sakuTr<strong>iv</strong> literaturulis garda,<br />
mkiTxvels vTavazobT werilebs xelovnebaze,<br />
kulturaze, Jurnalisturi<br />
diskursis Taviseburebebze. erTi<br />
sityviT, vcdilobT, literaturulis<br />
garda mosazRvre s<strong>iv</strong>rceebsac SevexmianoT.<br />
esaubra Tamar Juruli<br />
gvinda inglisurenovan jgufs donald<br />
raifildma uxelmZRvanelos, romelic<br />
cnobili qarTvelologi, mTargmneli,<br />
londonis un<strong>iv</strong>ersitetis profesori<br />
gaxlavT. swored mas ekuTvnis oTar<br />
WilaZis `avelumis~ inglisuri Targmani,<br />
romelic uaxloes momavalSi gamoicema.<br />
samomavlod aseT<strong>iv</strong>e saxelosnoebis<br />
gakeTeba SeiZleba frangul, espanur,<br />
italiurenovan mTargmnelebTanac.<br />
aseve davafinansebT 12 qarTveli<br />
mwerlis wignebis Targmnas. oTxi maTganis<br />
– aka morCilaZis, zaza burWulaZis,<br />
laSa buRaZisa da zurab qarumiZis<br />
teqstebs britanul-amerikuli<br />
gamomcemloba gamoscems. maTTan ukve<br />
gvqonda saqmiani urTierToba da kontaqtis<br />
gagrZelebas vapirebT, miT<br />
ufro, rom Tavad gamoTqves 20 qarTveli<br />
avtoris gamocemis survili. erTi<br />
sityviT, ideebi bevria. mTavaria, maqsimalurad<br />
qmediTi da saintereso<br />
nabijebi gadavdgaT. am mxr<strong>iv</strong>, saministro<br />
srul mzadyofnaSia.<br />
esaubra nana kobaiZe<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna <strong>alxaziSvili</strong>, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com