literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
#61<br />
#61 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
tariel Wanturia<br />
Wkviani riTmebis<br />
leqsikonidan<br />
III<br />
mamuka wiklauri<br />
erT cremlSi<br />
gamomwyvdeula<br />
IV-V<br />
guram doCanaSvili<br />
kaci,<br />
saxelad noe<br />
VI-VII<br />
nugzar zazanaSvili<br />
SviliSvils<br />
VIII<br />
HAVE A LOOK AT GEORGIA<br />
Sexede saqarTvelos _ Have a Look at Georgia _ am sloganiT 2011 wlis oqtomberSi frankfurtis wignis<br />
saerTaSoriso bazrobaze saqarTvelo sruliad axali da saintereso programiT warsdga. qarTvelma<br />
mwerlebma da gamomcemlebma festivalis gaxsnis pirvelsave dRes saqarTvelo da qarTuli literatura<br />
yuradRebis centrSi moaqcies da frankfurtis bazrobis or specialur formatSi miiRes monawileoba.<br />
medea metreveli<br />
giorgi leoniZis saxelobis literaturis<br />
muzeumis direqtorma laSa baqraZem da xuTma<br />
qarTvelma mweralma ucxoel gamomcemlebsa da<br />
literaturis agentebTan dialogi gamarTes. IV-V<br />
frankfurtis wignis saerTaSoriso bazrobis<br />
forum dialogis formatSi monawileoba saSualebas<br />
aZlevs nebismier qveyanas, Tavisi mwerlebi<br />
da literatura ukeT gaacnos ucxoel mkiTxvelsa<br />
da gamomcemlebs. laSa baqraZem, qarTuli<br />
literaturis mokle mimoxilvis Semdeg, damswre<br />
sazogadoebas TamTa melaSvili, aka mor-<br />
CilaZe, daTo turaSvili, zaza burWulaZe da ana<br />
korZaia-samadaSvili warudgina. Sexvedra interaqtiulad<br />
warimarTa, diskusiaSi ucxoel stumrebTan<br />
erTad saqarTvelos sagangebo da sruluflebianma<br />
elCma germaniis federaciul respublikaSi<br />
gabriela fon hafsburgmac miiRo monawileoba.<br />
saqarTvelos programis mTavarma nawilma _<br />
prezentaciam `Have a Look at Georgia~ _ mogvianebiT<br />
ukve Cveni qveynis erovnul stendTan gadainacvla.<br />
frankfurtis wignis bazrobis erTerT<br />
mniSvnelovan RonisZiebaSi saqarTvelos<br />
monawileobis survili Tavad frankfurtis wignis<br />
bazrobis xelmZRvanelobam gamoTqva, rac<br />
kidev erTxel miuTiTebs qarTuli kulturisa da<br />
literaturis mimarT germaniisa da, zogadad,<br />
dasavleTis interesze. bazrobis direqtorma<br />
iurgen bosma erTmniSvnelovnad aRniSna, Tu rogor<br />
eamayeba frankfurtis wignis bazrobaze<br />
qarTuli delegaciisa da, maT Soris, rva qarTveli<br />
avtoris stumroba. misi azriT, aRniSnuli bazroba<br />
mwerlebisa da gamomcemlebis Sexvedris<br />
saukeTeso adgilia da nebismieri qveynisTvis unikaluri<br />
Sansia, sakuTari literatura da kultura<br />
popularuli gaxados.<br />
prezentaciam _`Have a Look at Georgia~ _ saqarTvelos<br />
stendis garSemo mravali ucxoeli<br />
gamomcemeli Tu damTvalierebeli gaaerTiana. am<br />
formatisTvis saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />
Ta dacvis saministro da saqarTvelos gamomcemelTa<br />
da gamavrcelebelTa asociacia sagangebod<br />
moemzada. aTamde qarTveli gamomcemlisa da<br />
rva qarTveli avtoris saerTo prezentaciam<br />
ucxouri auditoriis didi interesi da mowoneba<br />
daimsaxura. qarTul sinamdvileSi pirvelad<br />
frankfurtis wignis saerTaSoriso bazrobis-<br />
Tvis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis<br />
saministros iniciativiT daibeWda katalogebi<br />
saqarTveloSi sagamomcemlo saqmianobisa da<br />
qarTveli avtorebisa da maTi nawarmoebebis<br />
wardginebiT, aseve saniSne-suvenirebi da saTvalis<br />
formis USB fleS matareblebi, romlebic<br />
specialurad wignis bazrobiTvis CineTSi damzadda.<br />
II-III<br />
nino sadRobelaSvili<br />
cisferi<br />
perangi<br />
IX<br />
mariam wiklauri<br />
zRapari samyarosa<br />
da erT baWiaze<br />
X-XI<br />
interviu<br />
SoTa iaTaSvilTan<br />
XII<br />
interviu<br />
kaxa jamburiasTan<br />
XIII<br />
jarji fxoveli<br />
xelis-gulis<br />
anabeWdebi<br />
XV
2 festivali<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
kote gabaSvili<br />
HAVE A LOOK<br />
AT GEORGIA<br />
prezentacia _ „Sexede saqarTvelos~<br />
_ `bakur sulakauris gamomcemlobis~<br />
direqtorma Tina mamulaSvilma<br />
gaxsna da, saqarTveloSi sagamomcemlo<br />
sferos mimoxilvis Semdeg, ucxoel<br />
stumrebs rva qarTveli avtori (zura<br />
leJava, nestan kvinikaZe, maka miqelaZe,<br />
TamTa melaSvili, aka morCilaZe, daTo<br />
turaSvili, zaza burWulaZe da ana korZaia-samadaSvili)<br />
da qarTveli gamomcemlebi<br />
gaacno. damswre sazogadoebas<br />
saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />
Ta dacvis ministrma nikoloz ruruamac<br />
mimarTa da Tavis gamosvlaSi saministros<br />
farglebSi moqmedi wignisa da<br />
literaturis xelSewyobis programis<br />
Sesaxeb isaubra. prezentaciis msvlelobisas<br />
mwerlebma sloganiT „me<br />
var qarTveli. me vwer msofliosTvis~<br />
(I am Georgian. I write for the world) erTgvari<br />
performansi warmoadgines.<br />
prezentacias daeswrnen frankfurtis<br />
saerTaSoriso wignis bazrobis vice<br />
prezidenti tobias vosi da laifcigis<br />
wignis bazrobis direqtori oliver<br />
cile.<br />
frankfurtSi qarTuli delegaciis<br />
stumrobam qarTveli mwerlebisTvis<br />
konkretuli Sedegebi ukve gamoiRo.<br />
2011 wlis <strong>literaturuli</strong> premia „sabas~<br />
laureatma (nominacia „wlis debiuti~)<br />
TamTa melaSvilma Sveicariuli<br />
gamomcemloba Unionsverlag-is interesi<br />
daimsaxura. es ukanaskneli TamTas romanis<br />
_ „gaTvla~ _ SveicariaSi<br />
gamocemas gegmavs. TamTa melaSvilma<br />
CvenTan saubarSi aRniSna, rom „kontraqti<br />
gamomcemlobebs („diogenesa~<br />
da „iunionferlags~) Soris ukve gaformda,<br />
raSic gansakuTrebuli wvlili<br />
raqel gratcfeldma Seitana,<br />
romelic qarTuli literaturis agentia<br />
germanulenovan bazarze. wigni<br />
TebervalSi gamova da, savaraudod,<br />
martSi laifcigis bazrobaze iqneba<br />
wardgenili.~<br />
meore qarTveli avtori, romliTac<br />
italiuri gamomcemloba Nikita Editore<br />
dainteresda, aka morCilaZea. momaval<br />
wels gamomcemloba aka morCilaZis<br />
romanis _ „mogzauroba yarabaRSi~ _<br />
gamocemas apirebs.<br />
molaparakebebi sxva qarTvel avtorebsa<br />
da maT gamomcemlebTanac mimdinareobs<br />
da konkretul Sedegebs<br />
uaxloesi momavali gviCvenebs.<br />
qarTuli delegacia saqarTvelos<br />
kulturisa da ZeglTa dacvis ministris<br />
nikoloz ruruas xelmZRvanelobiT<br />
frankfurtidan konkretuli<br />
amocanebiTa da samomavlo gegmiT dabrunda.<br />
„2015 wels saqarTvelos realurad<br />
eZleva saSualeba, gaxdes frankfurtis<br />
saerTaSoriso wignis bazrobis<br />
sapatio stumari qveyana, es ki nebismieri<br />
saxelmwifosTvis unikaluri Sansia,<br />
danarCen msoflios ara mxolod<br />
sakuTari literatura, aramed istoria<br />
da kulturac gaacnos. saqarTvelos<br />
kulturisa da ZeglTa dacvis<br />
saministro, qarTuli literaturis<br />
ucxo enebze Targmnis kuTxiT, Zalisxmevas<br />
ar daiSurebs da sazRvargareT<br />
qarTveli avtorebisa da maTi nawarmoebebis<br />
popularizacias maqsimalurad<br />
Seuwyobs xels~, _ aRniSna<br />
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis ministrma nikoloz ruruam.<br />
ukve ramdenime welia, saministro-<br />
Si funqcionirebs „qarTuli wignisa da<br />
literaturis xelSewyobis~ programa,<br />
romlis erT-erTi prioriteti
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
tariel Wanturia<br />
Canawerebi 3<br />
Wkviani riTmebis<br />
leqsikonidan<br />
swored qarTuli literaturis Targmnis<br />
xelSewyobaa. ucxoeli gamomcemlobebisTvis<br />
gamocxadebuli mTargmnelobiTi<br />
konkursis farglebSi 2010-<br />
2011 wlebSi ramdenime proeqti ganxorcielda.<br />
saqarTvelos kulturisa da<br />
ZeglTa dacvis saministro imedovnebs,<br />
rom wlevandel frankfurtis wignis<br />
bazrobaze gamarTuli prezentaciebi<br />
da Sexvedrebi Sedegs gamoiRebs da ucxoeli<br />
gamomcemlebis interesi qarTuli<br />
literaturis mimarT ufro metad<br />
gaizrdeba da, Sesabamisad, ufro meti<br />
ucxoeli gamomcemlobis proeqti miiRebs<br />
monawileobas saministros mier<br />
gamocxadebul mTargmnelobiT konkursSi.<br />
saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />
Ta dacvis saministros iniciativiTa<br />
da mxardaWeriT, qarTuli wignisa da<br />
literaturis popularizaciis mimarTulebiT,<br />
mniSvnelovani proeqti<br />
2012 wlis martSi ganxorcildeba. am<br />
wels saqarTvelo erovnuli stendiT<br />
pirvelad warsdgeba laifcigis wignis<br />
bazrobaze. ukve mimdinareobs molaparakebebi<br />
qarTveli avtorebisTvis<br />
germanel mkiTxvelsa da gamomcemlebTan<br />
Sexvedrebis gamarTvis Taobaze.<br />
2011 wlis frankfurtis wignis saer-<br />
TaSoriso bazrobis sapatio stumari<br />
qveyana islandia iyo. qveyana, romlis<br />
mosaxleoba 320 000 Seadgens, 38 mwerliTa<br />
da 300-mde kulturuli RonisZiebiT<br />
warsdga frankfurtSi. momaval<br />
wlebSi frankfurtSi sapatio stumrebad<br />
axal zelandias, brazilias da fineTs<br />
elodebian. 2015 wels es SesaZlebloba<br />
saqarTvelosac miecema, es ki<br />
marTlac didi gamowveva da pasuxismgeblobaa,<br />
romelsac kargad acnobiereben<br />
rogorc qarTveli mwerlebi da<br />
gamomcemlebi, ise _ saxelmwifo. is<br />
faqti, rom mTeli wlis ganmavlobaSi<br />
saqarTvelo evropis erT-erTi mniSvnelovani<br />
qveynis _ germaniis _ yuradRebis<br />
centrSi moeqceva, kidev erTxel<br />
miuTiTebs qarTuli kulturisa da,<br />
zogadad, saqarTvelos mimarT dasavleTis<br />
did interesze.<br />
CixirTma – CuqurTma<br />
es riTma subieqturi xedvis nayofi<br />
ufroa, rogorc Cans. piradad me, CixirTma<br />
qvabSic da TefSzec, ufro<br />
swored, misi zedapiri, namdvilad magonebs<br />
CuqurTmiT moqargul kedels.<br />
Tqven amis Sesamowmeblad saWiro iqneba,<br />
kidev erTxel daxedoT am TvaliT<br />
CixirTmas! manamde ki ubralod mendeT!<br />
tetCeri – tuCebi<br />
araviTari Wkua ar moekiTxeboda am<br />
riTmas, inglisis premier-ministri<br />
rom kaci iyos! magram `tuCebi~ TiTqos<br />
uTuod da mxolod da mxolod<br />
qalurobis atributia! amaSi iqneb<br />
klasikuri, gansakuTrebiT ki aRmosavluri<br />
poeziac iyos `damnaSave!~<br />
ver ZRebi – kvercxebi<br />
Wameo, albaT. ara marto ucolo da<br />
martoxela mamakacebis, studentebis,<br />
moCqare Teatralebisa da sxvaTaTvis,<br />
aramed saerTod aris yvelaze ioli da<br />
xelmisawvdomi kerZi tafamwvari! _<br />
araviTari gansakuTrebuli kulinaruli<br />
xelovneba ar sWirdeba mis momzadebas!<br />
esec igulisxma, rogorc Cans,<br />
riTmam.<br />
kacni – kocna<br />
dasawyisi #60<br />
ver davijereb, TiTqos cxovelfrinvelTa<br />
mialerseba kocna iyos.<br />
kocna mxolod adamianTa Cvevaa! sxva-<br />
Ta Soris, kargi Cveva!<br />
armin hari – armin qari<br />
armin hari sprinteria – msoflios<br />
eqsrekordsmeni as metrze sirbilSi!<br />
man pirvelma gairbina es distancia<br />
marTlac qaris siswrafiT!<br />
sxvaTa Soris, amgvari riTmebis<br />
dasaxasiaTeblad, garda sityva `Wkvianisa~,<br />
albaT sityva `logikuric~<br />
ivargebda!<br />
gelaTi – kelaptriT<br />
aq dumili jobs.<br />
jaziri – vaziri<br />
gaxsovT albaT: jaziri vazirTa uxucesia<br />
`amiran darejanianSi~.<br />
verdi – vardi<br />
gasakviri is iqneboda, verdi nexvs<br />
an WinWars gariTmvoda.<br />
aparati – laparaki<br />
Tumca aparati bevrnairia, aparatio,<br />
rom ityvian, jer telefonis aparati<br />
warmogvidgeba Tvalwin. amis meti<br />
`sabuTi~, am riTmis mamtkicebeli, ara<br />
maqvs.<br />
mkerdi – kerti<br />
vaJkaci – vaSkanski<br />
vaSkanski pirveli pacientia,<br />
romelic saavadmyofo `xrote sxiuri-<br />
Si~ ganTqmul dastaqars qristian bernards<br />
gulis gadanergvis operaciaze<br />
daTanxmda. dameTanxmebiT, vaSkanski –<br />
vaJkacia.<br />
asec kaia, isec kaia<br />
Cveni maia pliseckaia<br />
Tumca mTlad Wkuis kolofi araa es<br />
riTma, yovelSemTxvevaSi, arc sulelia!<br />
dana – dena<br />
albaT – sisxliso.<br />
stalinis – taloni<br />
omis asociacia.<br />
soxumi – boxumi<br />
mdinareebis darad, qalaqebsac<br />
aqvT erTmaneTTan Sexvedris survili,<br />
magram Tu mdinareebs am mxriv mizeruli<br />
Sansi mainc aqvT, qalaqebs Sexvedra<br />
ara da ar uweriaT.<br />
riTma erTaderTi `adgilia~, sadac<br />
zogierTi qalaqi mainc xvdeba `kolegas~.<br />
maikli – maikla<br />
maiklisa da misi sayvareli qalis –<br />
elvira barneis gaxmaurebuli sasamarTlo<br />
saqme inglisSi, 1932 wels.<br />
elviras sayvarlis mkvleloba<br />
braldeboda, is ki irwmuneboda, maiklma...<br />
Tavi maiklao.<br />
rusi eri – usieri<br />
usieri tyeebis patronicaa rusi<br />
eri!<br />
CeTvriani – CaTvrnen<br />
verafers ityvi – logikuri riTmaa!<br />
esaa oRond: etyoba, ver iyvnen mainca<br />
da mainc kargi msmelebi, erTma CeTverma<br />
ori rom daaTro.<br />
sacavi – sicive<br />
ar SeiZleba, sacavSi cxelodes.<br />
franis – frenis<br />
`franis~ riTmad `cocva~ namdvilad<br />
ar gamodgeba.<br />
kuki – koki<br />
jeims kukma msoflio xomaldiT<br />
Semoiara. cxadia, masTan iyo gemis mzareuli<br />
– koki.<br />
ucoloba – uZiloba<br />
riTma, Tavisi mxriv yvelafers<br />
akeTebs, rom Cems zogierT Zmakacs<br />
colis SerTva afiqrebinos. esec Wkviani<br />
riTmaa, yovel SemTxvevaSi, ucoloebze<br />
Wkviani mainc.<br />
dumiliT – damaleT<br />
dumiliT iolia azris, fiqris, ganwyobilebis<br />
damalva.<br />
gagrZeleba iqneba
4 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
mamuka wikaluri<br />
_ ver eRirsebi, yorano, dasWamo Cemi mklavebi,<br />
amaod miTvli muqaras ufskrulSi dasaflavebiT,<br />
Se Savo, Savi kldis Svilo, TvalSi rad gecotavebi!<br />
gamoTxovebis baraTi<br />
erT dros bednier kacad iTvleboda.<br />
maswavleblebis ojaxi iyo.<br />
oTxi qal-vaJi izrdeboda imis keraze.<br />
bolos ki bedma dauRrina da mis did saxlSi<br />
papa da erTi SviliSvili – orniRa darCnen.<br />
...magram ebevra bedisweras es ori sulic<br />
da yelWirvebiT daiRupa Svidi wlis biWi.<br />
meore dRes ki berikacma Tavi moikla<br />
da es baraTi dautova Tavis axloblebs:<br />
`_ gamigeT da mapatieT;<br />
vici, codvian gzas davadeqi,<br />
magram ver SevZel, eSmakisTvis uari meTqva,<br />
Tumca... eSmaksac sulyvelafers nu daabralebT;<br />
Cems biWs miwaSi martodmartos ver Cavgzavnidi –<br />
im sibneleSi SiSisagan SeiSleboda<br />
da gadavwyvite, Tan gavyolodi...<br />
erTad dagvmarxeT.~<br />
...ase gansajeT, ise gansajeT...<br />
me ki... im moxucs vesarClebi, RmerTs vevedrebi –<br />
Tavzardamcemi siyvaruli Seundos RmerTma!..<br />
erT cremlSi gamomwyvdeula<br />
erT cremlSi gamomwyvdeula bed-ubedobis triali,<br />
mzis amosvlis da mzis Casvlis mudmivi ial-kiali.<br />
...<br />
uecrad moxda Cemi wasvla, Seni darCena –<br />
gulma ar mkiTxa, sad midioda,<br />
frTebma ar mkiTxes, sad mifrinavdnen,<br />
qarma ar mkiTxa, saiT mivyavdi...<br />
da axla, Jamis CaRobvis da Caketvis Semdeg,<br />
miwis rRvevis da zecis msxvrevis Semdeg vkiTxulob:<br />
_ netav, ra Zalam SeaerTa Cveni sulebi,<br />
rom misma rRvevam cis darRveva gamoiwvia!<br />
_ netav, sad gaqra mze, romelmac aRmosavleTi<br />
TavdaviwyebiT amosWra da amoangria!<br />
...<br />
erT cremlSi gamomwyvdeula bed-ubedobis triali,<br />
mzis amosvlis da mzis Casvlis mudmivi ial-kiali.<br />
simRera<br />
arca locvam qmna saqmneli,<br />
arc – Tvalze cremlis denama,<br />
guli dafliTa sikvdilis<br />
uecriv amoCenama,<br />
dumacxos sasaflaodan<br />
nislebis gadmodenama.<br />
kvdebodnen, magram saxeze<br />
mainc sicocxle efinaT,<br />
ver waaqcia sikvdilma,<br />
beWi ver daadebina,<br />
marjvena xelSi naWeri<br />
yanwi ver gaagdebina.<br />
yvelas unda, rom davjde da<br />
imaTTan vaRam-vaTeno –<br />
Tavis ambavi miambon,<br />
Tavis Wriloba maCvenon,<br />
mec uars ver veubnebi,<br />
gzas veRar vigneb saCemos.<br />
bursaWils gigo meZaxis,<br />
xels natyviarze iRirebs;<br />
kitoxSi xeCo-adami<br />
sad midixaro! _ miyvirebs;<br />
maqarTas Sios aCrdili<br />
kldeze Sedgeba jixviviT...<br />
guSin ki xeli avukar<br />
magaT Wriloba-iarebs,<br />
davjeq Zma-biZaSvilebSi,<br />
deviviT vclidi fialebs,<br />
davTver da gudamayari<br />
sul mReriT gamoviare.<br />
naTloba<br />
rogor gviyvarda Cven es TamaSi! _<br />
visxediT me da salome banze,<br />
cas gavyurebdiT da vnaTlavdiT<br />
lamaz varskvlavebs.<br />
erTxel salomem `sasworani~ ase monaTla:<br />
_ Sua varskvlavi Cemi deda, mzevinaria,<br />
iqiT-aqeT ki me da Cveni anano varTo.<br />
lamazi iyo am dros salome –<br />
cidan mosuli, cisferi qali,<br />
varskvlavebiT da mTvaris SuqiT Semoburvili...<br />
_ ai, im varskvlavs ra davarqvaTo –<br />
mkiTxa salomem erT kaSkaSa, lamaz varskvlavze.<br />
_ magas salomes davarqmev-meTqi.<br />
_ ara, egeTi varskvlavebi da yvavilebi,<br />
CiraRdnebiviT rom brialeben, – me ar miyvarso, –<br />
miTxra salomem, –<br />
varskvlavi morcxvad mocimcime unda iyoso.<br />
me Cemze davdeq: – eg saxeli uxdeba-meTqi,<br />
radgan yvelaze lamazi da TeTria-meTqi.<br />
...me, axlac, roca varskvlavian zecas gavyureb,<br />
im varskvlavs veZeb, vpoulob da veRar vexsnebi –<br />
ca CemTvis sulac is varskvlavia,<br />
imas upyria cisieri samyaro xeliT.<br />
...im ayvavebul, mobriale varskvlavis axlos<br />
erTi fermkrTali da sawyali varskvlavicaa –<br />
sxvagan ar midis,<br />
sul did varskvlavs Semostrialebs –<br />
da... ra Tqma unda, is sawyali varskvlavi me var...<br />
mze yvelasia, mTvare ki – Cemi<br />
SuaRamea. didi mTvare dgas Sua caze.<br />
menatreboda da amocurda,<br />
amolivlivda, iis suni amoafrqvia,<br />
salomes sunTqva da siTeTre CamomaTova...<br />
zogjer amboben: – ukve daberda,<br />
mTvare didi xnis mnaTobiao.<br />
me ki mgonia, Cven, samive erT Rames gavCndiT –<br />
me, salome da mTvare erTad davibadeniT<br />
da maRal caze erT sinaTled amovCaxCaxdiT...<br />
...erTxel salome mtacebelma qarma waiRo,<br />
me da mTvareRa SevrCiT erTmaneTs –<br />
erTad vtirodiT gadamqral qalze,<br />
erTad vfiqrobdiT mtacebel qarze;<br />
erTad gvcioda, erTad gvtkioda<br />
da mware qari daundoblad Semogvwioda.<br />
...axla eg mTvare Cemi mTvarea,<br />
roca amodis, CemTvis amodis.<br />
mze yvelasia – mzes fiqrisTvis ara scalia,<br />
siyvarulisTvis, siyvarulis tkivilebisTvis<br />
mzes ar scalia.<br />
mze badiT xelSi gamosuli mebaduria,<br />
mxvnel-mTesvelia, mWedeli da mSenebelia...<br />
mze yvelasia, mTvare ki – Cemi.<br />
eg mTvare Cemi tkivilebis zRvidan amodis –<br />
zogjer mgonia, rom salomes sasaflaoa.<br />
yorani<br />
_ ver eRirsebi, yorano, dasWamo Cemi mklavebi,<br />
amaod miTvli muqaras ufskrulSi dasaflavebiT,<br />
Se Savo, Savi kldis Svilo, TvalSi rad gecotavebi!<br />
...<br />
Soridan momdevs, gzas inaTebs Savi sinaTliT<br />
da Savi frTebiT Sav Rameebs moafrialebs.<br />
modis, mocuravs haeris zRvebze,<br />
Sav leqsebs ambobs, Sav simRerebs moativtivebs;<br />
sul sikvdilze da sul sisxlze mReris –<br />
mReroda, roca airia sisxli da wyali,<br />
roca Rrubeli mzian dReebs asaflavebda;<br />
mReroda, roca Cems qalaqSi omi daZrwoda<br />
da gacofebul ZaRlebiviT miRrendnen mtrebi.<br />
Soridan momdevs. saTaviso wams elodeba,<br />
rom damimiznos Savi mzera – Savi isari;<br />
xolo me, yornis dasafrTxobad, dasaSineblad<br />
Cemive xalxis gaucveTel simReras vmReri:<br />
ise miyvarxar, me Cems TavSi daviRupebi<br />
...zeca aduRda.<br />
mze Tavs iklavs,<br />
mze iRupeba,<br />
mze TavisTavSi, mze mzeSive daiRupeba.<br />
ise miyvarxar,<br />
mec Cems TavSi daviRupebi.<br />
...ise hquxs Tergi<br />
da kldeebze ise ecema,<br />
ver gadarCeba, am kldeebSi daiRupeba,<br />
ver gadarCeba, ver gaaRwevs darialidan.<br />
ise miyvarxar, ver gavaRwev am duRilidan,<br />
mec Cems tkivilSi, mec Cems TavSi daviRupebi...<br />
daisvenos gabrielma, damiwdes<br />
nu gaiRviZeb, ulmobelo mexsierebav,<br />
im aCrdilebs da moCvenebebs nu gaaRviZeb!<br />
daiZinos gabrielma, daisvenos, damiwdes!<br />
eZinos, nuRar dainaxavs – adamianebs<br />
rogor Rebaven eSmakeul samRebroebSi;<br />
eZinos, nuRar Seeswreba simarTlis kvdomas –<br />
jer cas rom arRvevs vulkanuri gamZvinvarebiT<br />
da mere miwas exeTqeba moklul lomiviT.<br />
eZinos, nuRar gaaRviZebT, nu wamouSliT<br />
kbilebalesil fiqrebs da qarebs,<br />
magaT gamoxres gabrielis dRe-Rameebi,<br />
magis Zvlebidan ismis mqise amokvneseba –<br />
axla rom rkinis isariviT amosivilda...<br />
mkvdaric ki kvnesis...<br />
daiZinos gabrielma, daisvenos, damiwdes!<br />
ukan nuRar moixedavs, wavides,<br />
aqedan iqiT mimavali geziT iaros,<br />
iaros aRTqmul SaveTisken – saiqiosken,<br />
am jojoxeTSi nuRar mova, nu mobrundeba,<br />
im jojoxeTSi daasvenos natanji suli...<br />
akrZalulni varT!<br />
geslSi nawrTob maxviliviT moiqnies Wori.<br />
aSmorebul enebidan gadmogvamxes Smori.<br />
Cvens saxelebs daesia yorani da qori.<br />
...<br />
es siyvaruli gazafxuls ar amohyolia,<br />
enZelasaviT, iasaviT ar amosula,<br />
is yornebs mohyva Savi kldidan Camofrenilebs;<br />
es siyvaruli siyvarulis gziT ar mosula,<br />
is ngreviT, msxvreviT, guguniT da borgviT movida<br />
da miwis mkerdi vulkaniviT amoangria.<br />
Cveni qarebi da wvimebi daapatimres<br />
da urdulebiT gadaketes dilegis kari.<br />
da Cveni gzebic gadaketes saketurebiT.<br />
dRes Cvens cxovrebas Tavis saxels Tuki davarqmevT,<br />
`akrZalva~ hqvia.<br />
sadac guls unda wasvla – krZalaven.<br />
sadac Tvals unda wasvla – krZalaven.<br />
sadac fiqrs unda wasvla – krZalaven.<br />
akrZalulni varT erTmaneTisTvis,<br />
Cveni xelebi erTmaneTs ver CaexlarTeba,<br />
Cveni Tvalebi ver Seerwymis erTmaneTs, radgan<br />
Jami ajanyda, gagvriya da agviTvalwuna.<br />
...<br />
geslSi nawrTob maxviliviT moiqnies Wori.
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia<br />
5<br />
lodinis qali<br />
is sul eloda... lodinSi mokvda.<br />
...is sul eloda, rogorc mTebi elodebian<br />
Tovlis dnobas da CanCqerebis gamoRviZebas.<br />
eloda, rogorc weroebi elodebian<br />
aprilis grgvinvas.<br />
eloda, magram ar icoda, vis moeloda<br />
da erTxelac ki ar ukiTxavs:<br />
_ vis velodebi!<br />
_ netav, vin unda mosuliyo da ar movida!.<br />
man arc icoda, rom gazafxulis<br />
pirvel elvas da pirvel quxils elodeboda,<br />
saswaulebis mauwyebel macnes eloda;<br />
JRali arwivis gadmoqrolebas<br />
da iis suniT did daTrobas elodeboda.<br />
lodinis qali da lodinis princesa iyo,<br />
lodinis kaba TrToda mis tanze,<br />
lodiniT iyo gaJRenTili misi mklavebi,<br />
lodiniT iyo gaJRenTili misi Tvalebi<br />
da am lodiniT qaTqaTebda misi mandili.<br />
lamazi iyo is am lodiniT –<br />
erTi SexedeT, ra kargebia,<br />
roca yvavilebs moelian xatis mindvrebi! _<br />
...is sul eloda... lodinSi mokvda.<br />
vesaubrebi gardacvlil xevisbers _<br />
1993 weli<br />
ade, zari dareke,<br />
Zil-quSis dro ar ari!<br />
kelaptrebi aanTe,<br />
gaanaTe wkvarami!<br />
ade, amoiZaxe<br />
qveynis valal-varami.<br />
dro drosgan gairiya,<br />
aRar ebmis Jami Jams,<br />
ciT ganwirul xeobas<br />
Jami xravs da Jami sWams,<br />
ade, naTels bnelisgan<br />
Seni sityva gamijnavs!<br />
wminda adaTs da wminda wess rom ar morCileben<br />
da Tof-xanjlisken miiweven veluri JiniT!<br />
ai, haine cinikurad ambobs amaze:<br />
“_ unda avmaRldeT da mivutevoT,<br />
magram es mxolod imis Semdeg unda gakeTdes,<br />
damnaSaves rom CamovkidebT saxrCobelaze...”<br />
...gviTxar, ufalo, migvaniSne, rogor moviqceT,<br />
xma amoiRe, RvTaebrivi sityva Tqvi Seni,<br />
oRond ar gviTxra – codva unda miutevoTo,<br />
oRond ar gviTxra _ ybebi unda miuSviroTo,<br />
es xom ukve Tqvi, magram aba, vin gaigona!<br />
...<br />
kvlav gaiwivla mowamlulma isarma mTebSi –<br />
berdiaT leos biZis sisxli auRiao.<br />
elegia<br />
aqa var, vwevar Cems mware da damTrgunvel fiqrze<br />
da Cemi soflis nangrevebi gulze mayria.<br />
...<br />
...da drois sabnis gadaxda rom SeiZlebodes!<br />
...da miwis sabnis gadaxda rom SeiZlebodes! _<br />
wamodgeboda bursaWili, Tvals moifSvnetda<br />
da gaxedavda monatrebul mTebsa da qedebs.<br />
wamodgebodnen maRali da mkvrivi biWebi<br />
da saflavebSi Catanebul xmlebsa da xanjlebs<br />
amoitandnen samzeoze, gaafxavebdnen;<br />
amoanCqrevdnen silamazes TeTri qalebi,<br />
garmons gaswevdnen, imRerebdnen da maTi xmebi<br />
gaiSleboda `vard-yoilad~ wnoris WalaSi:<br />
`rad ginda qali lamazi, ra omSi gamogadgeba!<br />
Caicvams wiTel-yviTelsa, gava, banebze Sadgeba!..~<br />
daigrgvinebda biZaCemi buTulas Tofi –<br />
cas gaarRvevda natyviari daTvis Rriali;<br />
movardeboda mayrioni cxenTa xeTqebiT<br />
da xevisberi dalocavda axalyoilebs...<br />
...<br />
aqa var, vwevar Cems mware da damTrgunvel fiqrze<br />
da Cemi soflis nangrevebi gulze mayria.<br />
ade, ras CaZirulxar<br />
mag xaratul kuboSi!<br />
yvavi jdeba cixeze,<br />
gveli Zvreba liboSi,<br />
ade, ras CaTbilulxar<br />
mag xaratul kuboSi!<br />
midis, gvSordeba...<br />
caSi avidnen kosmonavtebi,<br />
mTvarezec Sedgnen da gaiar-gamoiares...<br />
roca dabrundnen, Tqves – ufali ar gvinaxavso,<br />
arc mis nakvalevs wavwydomivarTo...<br />
albaT, RmerTi da angelozTa mTeli krebuli,<br />
es kosmosuri xomaldebi rom dainaxes –<br />
ufro maRal da miuwvdomel caSi asaxldnen,<br />
ufro udabur varskvlavebze daides bina.<br />
adamiani iqac Tu ava,<br />
maSin RmerTi da mTeli misi angelozebi<br />
ufro miuval varskvlavebze amaRldebian.<br />
ra moasvenebs adamians! _<br />
maRla da maRla miiwevs igi<br />
da, rogorc vxedavT, ganuwyvetel TandaTanobiT<br />
gvSordeba RmerTi...<br />
...da iqve Cveni usasoo Rimilic moCans<br />
_ nuTu mxolod tkivilisTvis moxvedi!<br />
_ nuTu mxolod gaelveba iyavi<br />
da maSinve mogefara Rrubeli!<br />
nuTu marTla civi wvimebisgan da<br />
qarebisgan dasakbenad moxvedi!<br />
gzebs xergavdnen daSretil imedebiT,<br />
sul gwyevlidnen, locvas ver imetebdnen...<br />
...magram xom iyo valsebi da serenadebi,<br />
leqsis CanCqrebi da simReris heizerebi;<br />
xom iyo TeTri baRebi da mwvane mindvrebi<br />
da weroebi, gadamaval-gadmomavali...<br />
xom frialebdnen droSebiviT Seni kabebi,<br />
xom vivsebodiT siyvarulis SenakadebiT!<br />
...erT velze yvavis WinWari da vardi, salome;<br />
drom gadaaba dRe da Rame – erTad midian<br />
da iqve Cveni usasoo Rimilic moCans –<br />
is hgavs gatexil cixis karTan dacemul droSas...<br />
iase<br />
...es maSin moxda, Savma Siom rom mokla gigo.<br />
SekrTa xeoba. Seikribnen xatis mindorze.<br />
iasem – Cvenma xevisberma dareka zari<br />
da am sityvebiT daarisxa Sios saxeli:<br />
`_ wyeulimc iyos, vinc RvTis neba ar Seismina,<br />
vinc macilis kuds aedevna, wyeulimc iyos!<br />
yuri damigdeT uxatRmerTod Cven aba, ra varT!<br />
wvimebisagan CaZenZili Calac ara varT,<br />
am wuTisofels mxolod uflis sxivi anaTebs.<br />
Zirs Zvlebia da zeviT sulebi<br />
da uflis nebiT, SuaSi Cven varT –<br />
Zirs Zvlebs vamravlebT da zeviT – sulebs.<br />
miwas ar unda Seezaros es Cveni Zvlebi,<br />
zecas ar unda Seezaros Cveni sulebi.<br />
yvelas gafrTxilebT – macilma ar gadagityuoT,<br />
pirimzis wminda nakvalevi ar dagekargoT!~<br />
...me momeCvena, muxasaviT idga iase<br />
da imis saTqmels, kldis gamkveTel rkinis fesvebiT<br />
iase-muxa isrutavda Rrma qvesknelidan...<br />
simRera<br />
_ male mova gazafxuli, –<br />
Tqva yinulis Subis wverze<br />
gaCenilma wveTma.<br />
_ male mova gazafxuli, –<br />
ambobs Citi da frenaSi<br />
cekvis ileTs urevs.<br />
Rrublebidan Camoisma guguni:<br />
_ mofrinaven mercxali da guguli!<br />
_ aRar mova gazafxuli, aRar, –<br />
ambob Sen da imnairad hkrTebi,<br />
TiTqos caSi gagiCerda frTebi.<br />
didi verxvi waqceula WalaSi,<br />
ieriSi dauwyiaT qarebs,<br />
rom zecidan Camowyviton mTvare...<br />
gviTxar, ufalo!<br />
kvlav gaiwivla mowamlulma isarma mTebSi –<br />
berdiaT leos biZis sisxli auRiao.<br />
...<br />
wminda wignebi gvaswavlian, rom mivutevoT,<br />
magram... ra vuyoT awyvetil guls, awyvetil xelebs –
6 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
proza 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
dasawyisi #60<br />
magram esac-ki Tan Zaan-cudidaglaxa<br />
da Tanac egeba-araferi:<br />
mdidrebs mdidrulad gamoawyobdnen<br />
da mdidrul samarxebSi _ aliziT<br />
amoSenebul anda qvis gluvi filebiT<br />
gawyobil-iatakianSi Caasvenebdnen da<br />
Wrelad moxatul ubralo-Tixis Wur-<br />
Wleulisa garda ayolebdnen sxvadasxva<br />
feris Zvirfassa Tu naxevradZvirfas<br />
ferad-ferad mZivebs, oqrosa da<br />
eleqtronis ( _ oqrosa da vercxlis<br />
naerTi) nivTebs _ esac agreTve<br />
samxreT-SuamdinareTelTa wamxedurobiT<br />
sadac uxvi mdinareebis mar-<br />
Tlacda wyal-obiT da zedac didad<br />
ganviTarebuli sairigacio sistemebiT<br />
didad mravalmosavaliani Wirnaxuli,<br />
gadasacvleli, moudiodaT,<br />
romel SuamdinareTisac erT-erT<br />
samarxSi iSviaTi fufunebis saganic _<br />
oqrosa da lila-qvisagan damzadebuli<br />
romeliRaca mweris didi sakidi, da<br />
25 aTasi Zvirfasi mZivi (!) iyo Catanebuli<br />
micvalebulTan da imis irgvliv<br />
_ aba is iqneboda da... da rogor mravali,<br />
romeli-erTi amisTanebiT iyo<br />
SemkuldadamZimebuli didad mdidar-<br />
Ta samarxebi xolo atlantidelebi<br />
imaze _ `ukeT~ Tu daerqmeva ise cxovrobdnen,<br />
xolo imdroindeli wesiT<br />
da rigiT ubralo, rogiT-wevrebs ki<br />
ubralove ormoebSi marxavdnen, _<br />
`saTxe marili sad ariso~, _ SeZlebisamebr<br />
iyenebdnen simdidresa Tu siRaribisac<br />
Sesatyvisebs, yovel nivTs<br />
Tavisi adgili da daniSnuleba hqonda<br />
micvalebulisTvis oRondac esa _<br />
imaTi mokle da Tugindac grZelis WkuviT:<br />
da,<br />
sxvac-daskvnebisc daskvnebobanac<br />
sCveodaT, ki, ki, ai magaliTad obsidianis<br />
samarTebeli xom mWreli iyo<br />
xolo liTonis najaxi _ tlanqi, magram,<br />
damkvirvebluri gamWriaxobiT:<br />
`obsidianis samarTebliT xes ver<br />
moWri da najaxiT wvers ver<br />
gaiparsav~o xSirad ambobda ase radgan<br />
uyvarda xolme amisa-Tqma kintrikikos,<br />
xolo naTqvam-gamonaTqvami-ese<br />
iseTura myar andazadac ki gadaiqca<br />
rom dakvirvebulive Cvenamdisinac ki<br />
moaRwia ( anu XXI saukune, Cveni,),<br />
da kodeqsebi da konstitucia da<br />
gansakuTrebiT samarTali hqondaT<br />
iseTi, room, _<br />
`nsaiTac RnZalao, nsamarTalic R-<br />
iqiTkenao~ _ aseve xSirad da sulac<br />
araorazrovnad ambobda ase mTavarsamarTaldamcavi,<br />
aki aniCqa,<br />
`saqmes waaxdens regveni, faTeraks<br />
daabralebso~, _ ambobda ase visime<br />
dasjis Semdega-Semdgom ena-vermouRleli<br />
akic kintrikiko,<br />
xolo Cvenamdisin _ Cve-saTanado<br />
piruTvnelobiT (agreTve _ isemc... _<br />
situaciiT cotani magram auhx<br />
rogorsa samarxebSi Casamarxavi Zaanc<br />
iseTur-mdidrulada gamdidrebulebi,<br />
rooo) unda aRiniSnos rom yvelaferi<br />
ara magram zogi ram-mainc sworad ver<br />
aRwevs; gindac CvenisTanebamdec. ase<br />
magaliTad, mecnierebi xSirad dabneulebi<br />
arian Tu ra uwodon sxvadasxva<br />
kulturas, radgan jer es erTi is<br />
rom<br />
radgan TviT uruq-s maSin uruqi ki<br />
ara aramed jer raRaca sxva saxelwodeba<br />
erqva,<br />
eridusac _ sxva,<br />
da amitomac egeb umjobesi iyos rom<br />
arqeologiuri gaTxrebis wyalobiT<br />
aRmoCenili sxvadasxva kulturebi<br />
maTi dRevandeli saxeldebebiT movixsenioT;<br />
ase magaliTad<br />
eridus kultura _ abu-baxreinis<br />
kultura-Ti,<br />
uruqis kultura _ varkas kultura-Ti<br />
da ase Semdeg, Cven SegviZlia davitovoT<br />
mxareebisa Tu mdinareebis<br />
geografiuli saxelwodebebi _ SuamdinareTi<br />
(da ara `mesopotamia~ _ ra<br />
gveberZnuleba), agreTve babiloni<br />
(didxans SemogvrCa, SegveCvia...),<br />
agreTve mdinareebis dRevandeli saxelwodebebi<br />
_ tigrosi, evfrati, da<br />
ara erT-erTis Zvelimdeli Serqmeva _<br />
mgoni `buranuna~, _ es gadawyvetileba<br />
SedarebiT-dRevandel (XX) saukunis<br />
mecnierTa swori mignebaa, rogorRac<br />
axlos dgas simarTlesTan, da miuxedavad<br />
imisa, rom,<br />
`simarTle vina Tqvao _ balRma da<br />
mTvralmao~ _ rac ar unda iyos araa<br />
es mTlad swori radgan warsulis mecnierulad<br />
mkvlevari xandaxan sulac<br />
araa mTvrali,<br />
xolo simarTlisaTvis, gindac<br />
Zalian bundovanisa da amitom rogor<br />
amaforiaqeblis, ZiebaSi, kargadac-<br />
Zveli adamianebi imTavidanve agebdnen<br />
martiv da sada, ubralo salocavebs,<br />
mere _ taZrebs, ase magaliTad eridusi,<br />
anu rogorc mecnierebma Segvi-<br />
Tanxmes abu-baxreinis kulturisas (IV<br />
aTaswleuli) adam-ianebs augiaT<br />
mozrdili taZari (sigrZe _ 26, 5 m, sigane<br />
16 m), xolo sxvac didi nageboba,<br />
anu miTomac xsworagzazed damdgari<br />
put-vin-`beladi~s (amadimdroindeli<br />
pereziedent-prezervdentis) didad<br />
sqelkedlebiani da `keTil~mowyobili<br />
saxli ( _ ramdenisaTvis daudiaT an<br />
CaufiqrniaT mTlad umaRlesi-sasjeli<br />
guram doCanaSvili<br />
kaci, saxelad noe<br />
iqa, im-sasaxleSi...) beCav-SeZlebul<br />
cildawamebul cru-movaleTa anu `SewerilianTa~<br />
didad mowveliT did-Tanxebisa<br />
ubaidursa dasaxlebaSic augiaT<br />
`beladi~s saxli anu ubralod _<br />
p`rezidencia~ riTac beladi albaT<br />
kmayofili darCebod-darComila<br />
xolo beladis-sityva rogorc wesi, es<br />
_ kanonia, Tund droebiTad raRac vadamde<br />
garkveulad sWris minamdisinac<br />
gadmouyudebiaT,<br />
`nTavs monvWri nme mangas,<br />
ndavbridam Cemi-visime nxeliT genlaparakebi<br />
Sen~, _ asec icoda Tqma da<br />
ambobda amas jer kidev rodis Tavad<br />
aniCqa, mcire beladi, diidi beladi ki<br />
_ viTomc noe iyo magram Tavi gavimxnevoT,<br />
vimxnevoT imiT, rom, miuxedavad<br />
atlantidelebisa _<br />
`saRoreSi dabadebul xbos Rors ar<br />
dauZaxeben~, _<br />
sworia, ras erCi,<br />
xolo im Zveldroindelebs mTlad<br />
abstraqcia egonaT swored is Tu vinme<br />
briyvi ( _ marTlac!) gabedavda da ityoda<br />
rom imqveyniuri cxovreba ar, ar<br />
arsebobda _ da ramdenis swavla gvmarTebs<br />
im urwmunoebisagan, rogor<br />
mraval-saxalxod gaTaTxulebisagan<br />
Cven rom maRlidan `pirvelyofilebs~<br />
veZaxiT, ki, romlebica rom maradiuli<br />
cxovrebis niSnad Zneli xelebiT,<br />
moridebulebi, orsul qalebsac rom<br />
aqandakebdnen da Corknidnen Tav-TavianTeb<br />
qve-yanebSi,<br />
magram, beCavebic, Zalian adre,<br />
ager-CvensaviT crumorwmuneebic<br />
iyvnen:<br />
ase magaliTad, raime sarkisadamagvari<br />
anda msgavsi Tu gatydeboda egonaT<br />
vincki iyo iq rodesme areklili,<br />
yvela mokvdeboda Zalian male da ara<br />
rogorc wesi, es _ Semdgom, Zaanac, gaxevdeboda,<br />
minam rac gindac magramoZravi,<br />
da zog cxovelebs ki imitom xatavdneno<br />
_ ambobs mecniereba, _ rom es<br />
imaTi SeSinaurebis gaadvilebisaTviso<br />
xolo<br />
nadirobis ambebi imitomaa gamoxatulio<br />
ambobs kvlavac mecniereba, jer<br />
kidev `pirvelyofilebis~ mRvimeebSio<br />
rom warmatebiT enadirnaTo isevac ambobs-ase<br />
mecniereba<br />
magram,<br />
mecnierebasTan, romelic amas ambobs<br />
didi bodiSi da,<br />
es,<br />
pirvel rigSi,<br />
Tavi da Tavi xelovnebisa xelovanebisagan<br />
mTlad uuwinares rigSi _<br />
Sedevrebia,<br />
adamianTa, gind pirvelyofili eZaxeT<br />
da egreTwodebul `cxovreba~Siac<br />
`CamorCenilT~, da magram maTi sulis<br />
mTavar kunWulSi jer aRmocenebuli<br />
ylortad da abaromeli baobabi da samumi,<br />
mere, _<br />
neta, eZaxdnen kia imaTa, `havangardisti~-ebs<br />
_ ara gvgonia, xom... imaTTagan<br />
mTlad naRdebs suaraferSi enaRvlebodaT<br />
daxarisxebeb-wodebebi, xolo<br />
imaTma ki, viTomdac-beCav paleoliTelebma<br />
egeba sul rom araferi<br />
sul ver icodnen WrelaWrulebis<br />
laparaki... magram xatavdnen!<br />
xolo rwmena ki, Cveulebrivebs, rigiTebs<br />
ise hqondaT rom _ Tundac martivi<br />
magram marTali gonebisa da xelis<br />
da TviT sulisa-xelTa cecebiTi, ise<br />
hqondaT da,<br />
ise swamdaT rom TavianTi moridebulad<br />
mouxeSavi SesaZleblobebiT<br />
dasaxleba Tefe-havraSi (Suamdinare-<br />
Ti) jer Tu SedarebiT mcire Senoba _<br />
10, m X 7 m, augiaT, mere da mere mTladac<br />
didi akropoli aRuSenebiaT im<br />
dasaxlebis SuagulSi romlis aTaskvadratulmetrian<br />
farTzec sami ise-<br />
Ti taZari mdebareobda monumentur-s<br />
rom uwodeben, da romel-anagebobiTac<br />
pirvel rigSi e.w. `warCinebulebi~<br />
sargeblobdnen didad saidumloebebi-<br />
Ta da SesawiravebiT mocul-mosili<br />
qurumebis wyalobiTa Tu SemweobiT Tu<br />
raRaca kidev sxva...<br />
xolo esi-es cru-rwmenebi dRevandeluric<br />
_<br />
`saZirkvelSi Cadebuli mrudi qva<br />
mTel kedels gaamrudebso~ _ ambobsaseca<br />
dRes saqveynod didad cnobili<br />
inJiner-specialisti., rac, darCes<br />
CvenSi da, yovelTvis araa swori, _<br />
ase magaliTad viTomdac kulturulobiT<br />
`maRalganviTarebuli~ inkebis<br />
( _ isemc...) romlebmac Turme<br />
icodnen-Tumca raRac-ruRaceb ganvi-<br />
Tarebulad gindac mzis sistemebi magram<br />
rad ginda _ romlebic Turme<br />
adamianebs ( _ mxolodRa tyveebs monebs<br />
_ ara, Tavisianebsac!) mkerd-gapobiTi<br />
gul-mTlad amocliT msxverplad<br />
swiravdnen gaqvavebul Tu gaSeSebul<br />
miTomdac pirquSad maRal (es sigrZiT,<br />
oRond ise-marTla mkvdardausulo)<br />
kerpebs da xoloki mere msxverpls gulis<br />
Semdeg mTlianad SWamdnen mTlad<br />
ukulturod ( _ udanaCanglod), xolo<br />
marTlacda metadacki amazrzenia is,<br />
rom, ukanono Svilebs (Tavad xom didad<br />
kanonierebi, iyvnen _ mzisa sistemis<br />
garda varskvlavebsa da mTvaresa da ase<br />
SemdegT, uWvritinebdnen, Turme) Turme<br />
jer ise uvlidnena rom civ niavs suar<br />
akarebdnen ase 10-dan Tormet wlamde,<br />
mere ki, karga-Zalumad ro gaasuqebdnen,<br />
ukacrauli pasuxi kia da, magram,<br />
SSWamdnen,<br />
mere ki sulac sxva religia dafuZnda<br />
inkebis miwa-wyalze da Tumca isinic<br />
aranaklebi borotmoqmedebi oRond<br />
sxva JanrSi, iyvnen, swored imaTiT didgacilebiTac<br />
ki umjobesi sulac sxva<br />
religia dafuZnda inkebis yofil samflobeloSi,<br />
egeba-marTla winwin mivdivarT<br />
oRond saTuod,<br />
aba sad iyo, sada hqondaT did-masobrivi<br />
ganadgurebis Seqmnis Tavi<br />
pirvelyofilebs da Tugindac mzisam-<br />
Wvret Tundac inkebs, da vin ra icoda<br />
lazerisa (oRond momspobis), da kalaSnikovis<br />
avtomati-xom, kanfetia, ki, sxva<br />
Zaan didZal-iaraRebTan SedarebiT magram<br />
imiTac, `did-Zali saqme~ uamravad<br />
gakeTda da keTdeba-kidec, da sulac<br />
vera-politeqnikosebi xom verasodes<br />
mivxvdebiT rom rogor ubralo,<br />
mrgvalxazobrivi sapatefono firfitebidan<br />
rogor amodis mTeli<br />
orkestri auareba sakraviana da es iqiT<br />
iyos da xolo XX saukunis Sua-wleebis<br />
`paduSka~-marTlackanfetSi radganac<br />
Cve-zogierTisTvis bavSvobisa rogor<br />
mTlad keTilad damatkbobi _ netai<br />
rogor ideboda ima hermetiulsa da<br />
ubzarSi muqi `pavidlo~ anda netairogor<br />
iteneba atomisa da wyalbadis<br />
bomba da uaresi imazec ki, osvencimisa<br />
gamogoneba-gaSeneba anacda<br />
xiltners razomisi sapogebi ecva magramac...<br />
mkmara!<br />
uxamsobaa ameebze uSno Rlicini,<br />
da RlicinebSi ki didadSemCneul<br />
holivudureb-produqtebSi rogor<br />
xSiria maxsovrobisa sruli-warTmevis<br />
nimuSebi _ Caavles Temas, `momgebians~,<br />
radganac amerikelebis rbilad roma<br />
vTqvaT umetesobas ki ara da, saerTodac,<br />
umaxsovroba, ra Zalian, gvWirs,<br />
da, rogor Zalian momenatra `ganmartebani~,<br />
egeba Tqvenc,<br />
es imitom rom, asec sweria, iq,<br />
gvelisadmi, iq, im qvewarmavalisadmi<br />
romelmac unda<br />
`ixoxe da mtveri Wame mTeli sicocxle~...<br />
da,<br />
`mtrobas Camovagdeb Sens Teslsa da<br />
dedakacis Tesls Soris~...<br />
`ganmartebani~T, adamma erTgvarad<br />
Tumca moinania rodesac RmerTs ar<br />
daumala Tavisi codva magram mere ki,<br />
iqve, igulisxma rom misiT Secda radgan<br />
iqve uTxra, Tavad RmerTs, asec: `Sen<br />
rom dedakaci momiyvane~... _ `ueWveli<br />
monaniebis magier adami Tavxedurad<br />
gamarTlebis uflebas aZlevs Tavis<br />
Tavs da Tavad RmerTs erTgvarad esayvedureba<br />
im wyalobisaTvis, romelsac<br />
adre sasurvel sikeTed miiCnevda~,<br />
da, gansxvavebiT Zlier-Semdgomi<br />
erT-erTi uZRebi Svilisagan, romelmac,:<br />
`mamao, vcode cad mimarT da winaSe<br />
Sensa da arRara var me Rirs wodebad<br />
Senda~, _<br />
xolo `adami yalbi mobodiSebiTac<br />
cdilobs Tavis gamarTlebas, riTac<br />
ufro amZimebs Tavis danaSauls: `Seni<br />
xma Semomesma da SemeSinda SiSveli rom<br />
var~... da, mere is aRniSnuli _ `Sen rom<br />
dedakaci momiyvane~..., ase rom, im-Svilisagan<br />
gansxvavebiT, `codviT dacemuli<br />
da misi (codvis) zemoqmedebis qveS<br />
myofi adamiani (adami) uZluri aRmoCnda<br />
amgvari uSualo da wrfeli monaniebiT<br />
(erT-erTic uZRebi Svilisa) rom<br />
eSvela sakuTari TavisaTvis~,<br />
da raRa Zalian didad gasakviria<br />
kaenis mTladac aSkara da Tavxeduri<br />
tyuilebi TviT RvTisadmi, romelmac,<br />
rogorc adamis xorcielma Svilma mamas<br />
karga-blomadac gadaaWarba sicruesa<br />
da avyiaobaSi, xolo rogor zemaRlad<br />
gamomasworebeli ufleba<br />
mogvianebiT eboZaT adamianebs mama-<br />
RmerTisagan da kidev Tu visgan da,<br />
sworedac evaseulTa-erTis-wyalobiT,<br />
gavixsenoT, ki:<br />
miuxedavad imisa rom evac Tumc ar<br />
uaryofs mcnebis darRvevas, magram pasuxismgeblobas<br />
sxvas akisrebs _<br />
`gvelma Semacdina~,
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
magram mama-RmerTi Tavis umkacres<br />
sityvaSi evasadmi `bibliis<br />
ganmartebani~s mixedviT ambobs rogor<br />
urTuless, diadad, rams, gvelisadmi:<br />
`is (evaTi dabadebulebi) Tavs giWeWyavdes,<br />
Sen ki qusls ugeslavde~, _ evas<br />
naSieri Tavs ugmiravs gvels da, xelovnebaSic,<br />
iqneba es mxatvroba-qandakeba<br />
Tu sxva (musika, sityva), sadac<br />
evas naSieri raxSirad Tavs ugmiravs<br />
anu sikvdiliT sjis gvels xolo evaseulebi<br />
ki SedarebiT naklebad Tumc<br />
rogor didad ziandebian _ qusli egeslebaT,<br />
magram es is mxolod mozedapirulo<br />
saxeebia, romlebsac bibliiT<br />
metad Rrma azris matarebeloba, aqvT:<br />
`iqedneTa naSobTa Soris~ (`iqedne<br />
_ ese gveli rame ars, saSo ara aqus da<br />
piriT makdeba da Svilni mucels gamosWamen<br />
da egre gamovlen~ _ saba, _<br />
geniSnaT imisi (gvelis) pirveli codvis<br />
naTqvami piri, da misi `Svilebi~),<br />
im Tavidani gvelis mier naSobTa Soris<br />
`RvTis mindorze RvarZlad~ amosulia<br />
yvelaze didi mowinaaRmdege, mtarvali<br />
da daqcevis msurveli mTeli kacobriobisa<br />
_ `didi mowinaaRmdege~,<br />
`ukanonobis kaci~ da `sikvdilis Ze anu<br />
antiqriste~.<br />
da `ganmartebani~T rogori maRali,<br />
SvebiTi-rogor, gamxneveba es, Cveni:<br />
`qalis TeslSi pirvel rigSi igulisxmeba<br />
mTeli misi STamomavloba _<br />
adamianTa modgma~, romelTaganac amaRlebulebi,<br />
`keTilgonieri warmomadgenlebi<br />
energiulad ebrZodnen da<br />
ebrZvian dedamiwaze arsebul borotebas.<br />
da bolos, wminda werili iZleva<br />
imis safuZvels, rom maTgan gamovyoT<br />
erTi didi STamomavali, qalis mier<br />
Sobili STamomavali~ Seiqmneba antiqristes<br />
`Zlevamosili mowinaaRmdege~<br />
da `gvelis (macduris, eSmakisa) mTavari<br />
dammarcxebeli~<br />
xolo imisi, mravaltanjulis,jvarcmulis<br />
sisxli da wyali<br />
ferdSi naZgeri SubiT pirvelad<br />
golgoTas mTaze dasaflavebul adamis<br />
neSts daepkureba da SeeJRinTeba<br />
swored imisagan, romelic udiadesi<br />
eva-sagan... _<br />
`RvTismSobelo qalwulo, gixaroden!<br />
mimadlebulo mariam, ufali Sen-<br />
Tana. kurTxeul xar Seni dedaTa Soris<br />
da kurTxeul ars nayofi muclisa<br />
Senisa rameTu macxovari (gadamrCeneli...<br />
didad vai-rom saWiroa xandaxanmainc<br />
am sityvis axsna) gviSev sulTa<br />
CvenTa~,<br />
ase rom, evas nakleb-gakicxvaSi ra<br />
udidesi azria da evas Cvili naSierebi<br />
ki, bavSvebi rogor gansakuTrebiT uyvarda<br />
da merec, rogor uyvars wmida<br />
samebas, bavSvebi, da adamianebi magram<br />
vicvlebiT gza-gzad, balRebi, da TviT<br />
meored mosvlaze metad... _ gadasancvifrebeli!<br />
_ konstituciebi Tu imisi<br />
muxl-muxlebebis gamoyenebani anu maRvalakoba<br />
_ ufro gvaxsovs,<br />
xolo SedarebiT-dRevandeli isi-<br />
`demokratia~ Cven rom gvgonia rom<br />
mTlad Tavidan Zvel-berZnebisas ZvelberZnebiT<br />
mogvarda,oo, da Semdgomaki<br />
ise gadagvarda room _ mtrisadaavisas!,<br />
magram, ZvelberZnebs Tavisa ar<br />
eyofaT, xolo `demokratia~s rac Seexeba,<br />
nu ityviTa da,<br />
Turme<br />
jer kidev<br />
rodis<br />
mougon-gamougonavT-gamougonebiaT,<br />
ki! _<br />
da Tu uruqis (anu varakas _ ver<br />
moviSale es SedarebiTZveli saxelwodebebi...)<br />
qalRmerT inana-s _ Zveli<br />
varkas `mfarveli~s _ didi taZari<br />
(79X29m) aRmarTuliyo, mis cotaTi qvemoT<br />
uaRresad damafiqrebeli da<br />
didad ucxo imdroisaTvis arqiteqturuli<br />
kompleqsi idga _ im taZarze<br />
samjer nakleb farTze _ 600 kv metramdea<br />
_ egreTwodebuli `wiTeli Senoba~,<br />
farTo, sqeli kedlebiT<br />
SemozRuduli, romelsac ratomRac<br />
ori Sesasvleli (Tu, Sesasvlel-gamosasvleli)<br />
hqonda, kedlebi samferovani<br />
mozaikiT moeWedaT, da, am Senoba-<br />
Si iyo aliziT naSeni amaRlebuli<br />
baqani raRac _ `estrada~si msgavsi,<br />
Tavis dros albaT raRa Tqma unda gadaxuruli<br />
rasac qvis didi boZebi, kolonebi<br />
mowmoben,<br />
magram varkas am-adgilisa<br />
gamTxrelma da maT Soris racginda<br />
Tamamma arqeologebma mTlad gadaWrilad<br />
ver daadgines Tu ras emsaxureboda<br />
es SemaRlebulobaiani ansambli,<br />
da mxolod varaudad gamoTqves rom es<br />
unda yofiliyo xalxis saxalxod<br />
Sekrebis farTi romlis xsenebul SemaRlebulobazec<br />
sxvadasxvad Wreli<br />
`damsaxureba~Ti gamorCeuli sabWo,<br />
gnebavT `safixvno~ (gavbedoTa da SeviSinauroT<br />
demokratia unda) dabrZandeboda<br />
xolo mTavari qurum-safixvnoeli<br />
da jer albaT an naRdaT-calke<br />
moeTaTbireboda raime albaT mwvaved<br />
mniSvnelovan sakiTxze sabWos ( _<br />
vaime...) da mere, saboloo daskvna-gadawyvetilebis<br />
Semdgom, qvemore-mdebare<br />
xalxs ( _ vin icis, idgnen iwvnen muxlmoyrilebic<br />
iyvnen, egeb...) mxolod<br />
mereRa daekiTxebodnen ama Tu im sakiTxis<br />
safuZvlianobasa Tu uaryofas<br />
xoloki demokratiuli xalxi, demosi<br />
amaze mZlavrad daiyvirebda an `xeam,<br />
xeeaaam!!!~-s (anu: `de iyos, iyos angre~<br />
_ Sum.) anacda, zognic mTelis guli-<br />
Ta opoziciurad gahyvirodnen `naam,<br />
naaaaaam!!!~ (anu: `dae nu iqneba asee!~),<br />
xolo zognebic Tav-araasatkivarni<br />
frTxilobiTa _ daqvemdebarebulni<br />
SiSs, moridebiT CurCulebdnenRa `naamssusu-naam,<br />
h-suu~,<br />
`ntyuiliaa, nkii, nRndemonkratiis<br />
nRiriqq-rame nRro inyves nRrame nmTel<br />
qveyuanaRyze ame-amnCvenRqi demonkratiis,<br />
fasi~, _ ambobda-ase aniCqa<br />
da kintrikikoc andazuradve umowmebda<br />
_<br />
`ar aafrino alalio rac ar ari...<br />
ee, ara! _ aramed demonkratia ari rac<br />
ario~,<br />
riTac _ aniCqasisi dadebiTsa Sefasebasa,<br />
imsaxurebda:<br />
`nkarg mnTqmels karqi... ee, nkarqRi<br />
ngamgone unndao-Rq~, _<br />
yuri da Tvali da guli ewvoda,<br />
noes,<br />
xolo msgavsi Senebuleba¡Zvel SuamdinareTSi<br />
sxva ar iyo, rac albaT imas<br />
mowmobs rom egreTwodebul beladwinamZRolisa<br />
gaZlierebul-SeZlebisa<br />
ganZlierebiT da amisagan gamomdinare<br />
gavlenis didad gazrdiT saxalxo<br />
krebebi anu droebiTuli demokratia<br />
pirisagan safixvnosi aRmofxvril-iqmna<br />
_ da sulac veRar icavdnen rasac<br />
kanstitucia da imasSia Semavali<br />
laqlaqi erqva da albaT imitomac<br />
egreve-aRikveTa rom sxva Tu araferi,<br />
_ `rac ar eqnas mamaSensa nurc Sen daxev<br />
marmaSebsa~. _<br />
Camoayudes, gadmogviyudes-mokled,<br />
demokratia-isi, da beladisa<br />
aramcTu is rom<br />
`rac ar unda mindisao, yurSi mZimed<br />
misdisao~<br />
aramed mZimed ki ara da arc calyurSiac<br />
ar uSvebda da meoridam ki aba<br />
rogorRa gamouSvebda piridanulsac<br />
demokratias varkas beladi-`mesveuruli~<br />
romelica rom demokratiac suveRar<br />
iyo raRa Tqma unda kantutucia...<br />
ee, konstituciurisaa, garda,<br />
da, gagvigrZelda asec _ `rac mama,<br />
is Svilio~ da, raRaR eqnaT, opoziciac-xo<br />
gansakuTrebiT daifrines da<br />
ZaliTa da Tan teqnikurad radgan<br />
televizatorebSi mgznebar-gamosvlebis<br />
ufleba da TavianTi beladebis<br />
TaTxva ki gulis qavilisadadamaSoSminebel<br />
fxanvad mainc ki ara TavissanebsiTac<br />
dautoves da Telixalxic mxolod<br />
amiTRa inaTlebda da ki ara da,<br />
ifxanda guls da darCnen ase, beCavebi,<br />
gulismofxaniT mTlad gacucurakebulebi,<br />
gindacda crucki-udemokratiodac,<br />
ki; ras gaawyobdnen:<br />
`rac unda qnas Tvalma, warbs zemoT<br />
ver wavao~ _<br />
warbebi kia naRdaT Tvalebze zemoT<br />
iyo (ix. breJnevebi magram sadRanaa...)<br />
da, daa, dadumdneen,<br />
magram oric didad cbieri da gam-<br />
Wriaxi beladis ndomiT _ isev da isev,<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
ZaliTac ki aalaparak-miTomc-aaskandales,<br />
raTa im uxilavi fxanebiTa<br />
ufrodac mtkiceTT SeenarCunebinaT<br />
Zalaufleba _ `vinc rac ar unda da<br />
racginda Tqvaaso wisqvilma ki _<br />
fqvaaaso~, saopozicio-poziciurad<br />
amaSi adrec SemCneulebi magram aqa-iq<br />
xmagakmendilebi, axla, _ `xalxi<br />
briyvia da da Tqven rom Cvens sawinaaRmdegod<br />
ramdensac gindaT imdens<br />
ityviTdaityviT miT ukeTesi Tvalsa-<br />
Cinour demokratiiTvina da rac<br />
ufrobevr ityviT (ragavaWire am<br />
`ityviTityviT~iT, saqme) miT ukeTesi<br />
radganac amiT (amas ki ukve mxolod<br />
gulSifiqrobdnen) aqavebul guls<br />
ufrodac-ufro kmayofilura TviTdajerebiT<br />
Tavis Tavisa damkvidrebadheh<br />
dasamtkicebel damtkicebulebadhih<br />
moifxans xalxi-fihih Tavis-enebis<br />
qaviliTao (mainc ramdenjer da ramdeni<br />
`qavilia~, fih!..) mTavaria ro is<br />
mkveTri saqme ar akeToT TlaTaraodes<br />
romelic Cvensa CamosagdebaT<br />
erTaderTiao (yovelTvis aris aseTi<br />
saqme-saSualeba, ki) Torem xoiciT<br />
daibridebiT aramed xoloT finzikuraT<br />
ufrodac metad vinemi-moymerobespieri<br />
da gana iqneba esi danaSaul-Cveni<br />
radgan aba raR danaSaulia Cveni es-<br />
Wamaylapa da sasaxleebi da Tqvem-<br />
Sierebma da uWeroebma ki isec giqniaT<br />
gulebic mTladac CamogifxaWndagikodiaT<br />
fxanvebiTao ( _a! _ kido,<br />
kido...) da Tanki imasac igrZnobT meredamere<br />
ro araxsworni xarTa, xaarTo<br />
da, Zaanac miyuC-miCumdebiTa, kii,<br />
darcxvenilebi Tqvenis briyvobiT da<br />
Cvena kia amasobaSi mTlad-ise Zlier<br />
ganvZlierdebiT, rom mere Cveni gadmomyudebeli<br />
aba viRa-Ra iqnebao (ase<br />
rom, ZvelsaberZneTSi ufrore iyo da<br />
mozrdil-xansac demokratia TumcaRa<br />
iqac kaigoTurnebic arcTu cotebi<br />
erivnen, iqa...)...<br />
da, ufroc ufro warsulSiac, asemagaliTad<br />
viTomaca da `me, didad ukvdavi<br />
aanepada, uris pirveli dinastiis<br />
meoTxe mefe da uZleveli da uebro<br />
meomari oRondac grZelniT oTxive<br />
fexiT (romels ara gvaq TiTo-orola<br />
gadaWarbebulad oTxfexa nakli) ase-<br />
Ti karga-sxarti da enasxartula ki<br />
vaar da magram magrakoWlica vaar ( _<br />
tyuili, tyvili...) da meore xarisxis<br />
invalidi da brZolebSia uSualod amitomacaa<br />
aar mivdivaar,o, da amitomac<br />
piradad pirul-xelebiT karga vibrZvioo<br />
(suro araferi, aki oTxfexi, iyo,)<br />
da imtvrieT visacki gindaT amaze Tavcxvir-piri-o~,<br />
da,<br />
Seiqna Tumca erTgvarad didi<br />
oromtriali oRondac meoTx-beladisa<br />
mTavar saqmisa mTladac rvaliviT<br />
ara magram sucota TxlesaviTmainc,<br />
sworedac TxleTi rogor-<br />
Zalian ganmmtkicebuli,<br />
xolo ureli TviTmmarTveli aanepada<br />
ase<br />
fiqrobda isev, da isev:<br />
`vinc ra unda Tqvaso, wisqvilma ki<br />
fqvaaso da Tugindac suararara<br />
fqvaas Cemkbilebisgan, gansxvavebi-<br />
Tao~, da<br />
Sublsa da pirze da gulzed ri-<br />
proza 7<br />
grigobiTe idebda TiTebs da Tavissa<br />
kerps, gindac mciredi moxrilobiT,<br />
Tayvansa, scemda,<br />
xolo yvelaze namdvili gindacdemokratia<br />
rogorc es ukve araerTxel<br />
aRvniSneT imCven damTarsavsa saberZneTSi<br />
aRmocenda, ki, da tyuili da<br />
ciliswameba iqiT iyvos da saTanadod<br />
verSefasebac iqiT iyves-es da gindac<br />
warmarTul im-saberZneTSi ise<br />
dafuZnd-da-gamyarda rom arcTu manamde<br />
da aramed arcac Semdgom dRevandelsac<br />
ki ( _ XX-XXI ss) dResac sulac<br />
veravin movswrebivarT praqtikulada<br />
Teoriulsa demokratias ramdenramisa<br />
mTlad uSedegod maZieblebi,<br />
Cve, xoloki mZanfri aniCqa da misi kudi<br />
kintrikikoi xandaxan sadRac ikargebodnen<br />
did-saidumlod da mereki viTomdac<br />
laRi da udardeli sicil-RimiliT-halaliT-viTomdac<br />
gamoCndebodnen<br />
xalxSi oRond ratomRac saxe-<br />
ZalianTuodnav-mainc Serujulebi,<br />
da,<br />
TumcaR aniCqas Rimili da sicilixo<br />
karga-uWirda da missa garda<br />
demokratia-zed Tumca ki bevrzedac<br />
bevri cotaresoba ilayafeboda atlantidaSi<br />
magram iqana iqourebs saxis<br />
moxatva WrelisferebiT bevradac<br />
ufro epitnavebodaT, _ ra, cudiario<br />
es, ityviT gana<br />
dagcdebaT _ `ara~ _<br />
ara,<br />
da,<br />
davijero rom, dRevandelma fexburTis<br />
`fan~-ebma ise zedmiwevnurad<br />
ician SuamdinareTi, atlantida da<br />
eridu da babiloni da ase Semdeg rom<br />
saxeebis ase-RvarWnil sifaTebad maTgan<br />
iswavles es da gadmoiRes Cven<br />
gvgoni, ara, ise ki didad ucnauri piradobisa<br />
mowmobaebiani _ moxatulobiT,<br />
_ xalxia esi fanebi _ ase erTerTsa,<br />
magaliTad, TviT msoflio Cempionatis<br />
finalur anu dasaswrebad da<br />
sanaxavad ze-kulminaciur matCze, mat-<br />
Cisas iseTi didi rom or-adgiliani<br />
sajdomisaTvis dasajdomze-im Zalian<br />
didi dolisaTvis ( _ barrrabani)<br />
farTi anu imiana (doliana) sami<br />
dasasajdomo daukavebia es maSin roca<br />
erTiRa bileTis safasuri mTeli 5 aTasi<br />
dolari (amerik.-fulis cnobili<br />
erTeuli) Rirda, da, saxec kargamagramimoTxapnuls,<br />
erTxelac ki ar gauxedavs<br />
mwvane (es marTalia) mindvrisaken<br />
radganac irgvliv da zeviT ganlagebuli<br />
Tavisi TiTqmisada titlikana magram<br />
samagierod matyliviTe-sqlad<br />
saxe-dasaRebavebulni Tanamemamuleebi<br />
hyvanda da misiT imisaken ki (sa-safinalo<br />
mwvane moednisaken) zurgiTRa<br />
idga da es, Tu ratom imitoma rom ima<br />
didis ganuwyveteli mTladac mWexari<br />
da didadguguna bragvaniT ise Zalian<br />
roma iq kiara da, mTladac-aqeT ramden<br />
aTassa-kilometrze myofT<br />
televizoriTc orTave yuri ise gamogvWedoda<br />
ai ise rom rogorc ro<br />
lamis l. k.-s _ Salvrebsa, fuli,<br />
da esa ki Turme imisaTvis rom misis<br />
gundisa fanebs umfro efanaT, _<br />
gadasarevi, _<br />
sastauli, hohx!,<br />
gagrZeleba Semdeg nomerSi
8 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
nugzar zazanaSvili<br />
* * *<br />
kacobrioba rom mxolod<br />
homo quadratus-ebis nakrebi iyos<br />
ra iqneboda<br />
ra iqneboda da<br />
samoTxe<br />
sam-oTx-e<br />
aseTi azrebic mewvevian xolme<br />
seqtembris Tbil saRamos<br />
seirnobisas<br />
vaTvaliereb gamvlelebs<br />
vcdilob amovicno<br />
kvadratuli adamianebi<br />
sxva marTkuTxedebi miSlian xels<br />
TvalSi meCxirebian:<br />
fasadebi<br />
fanjrebi<br />
vitrinebi<br />
firniSnebi<br />
da is TavTuxisferTmiani<br />
balaxisfermaisuriani<br />
nacrisferjinsiani<br />
ymawvili qalic xels miSlis<br />
avtobusis gaCerebaze rom dgas<br />
cali fexi muxlSi odnav rom mouxria<br />
terfi ganze rom gaudgams<br />
baletis mocekvavesaviT<br />
mobiluri rom miudvia yurze<br />
da rom iRimeba<br />
* * *<br />
roca elodebi quCaSi<br />
Soridan Tvals mokrav<br />
Senken momavals<br />
da<br />
guli aRar SegifrTxialdeba<br />
damfrTxali SurTxiviT<br />
maSasadame maSasadame<br />
maSasadame maSasadame<br />
* * *<br />
agvistos RamiT `dakataoben~ qeraTmiani<br />
mama-Svili velosipedebiT vakis parkSi.<br />
qarTvelebs ar gvanan. mama ase 35 wlis<br />
iqneba, Svili _ 6-7-is. mama didi<br />
velosipediT kataobs, Svili _ patariT.<br />
wiTel qviSian gzebs auyvebian da<br />
dauyvebian, Sadrevans wreebs artyamen.<br />
biWi roca iRleba, CamoqveiTdebian xolme<br />
da skamze Camojdebian, wynarad saubroben...<br />
ratomRac enaze madgeba _<br />
`sulisSemZvreli,~<br />
raRa ratomRac _<br />
uTuod Cemi depresiulobis gamo.<br />
SeCerdi, Se...<br />
SeCvenebulo<br />
wamo.<br />
* * *<br />
qalaquri Ramis standartul _ aqa-iq<br />
avtomotoxmaurgaCril _ siCumes arRvevs _<br />
sabWoTadroindeli, standartulad usaxo<br />
saxlis me-9 sarTulze, standartuli<br />
binis standartul aivanze, maincdamainc<br />
Cemi standartuli binis standartul<br />
aivanze, mokalaTebuli _ WriWina:<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri _<br />
Wris avtomotoxmaurgaCril siCumes<br />
SeCveul yurs.<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri _<br />
sulis gamawvrileblad Wris!<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri<br />
Wri-Wri-Wri _<br />
yovlad autanlad Wris!!<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri _<br />
ra damaZinebs am RamiT!!!<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri _<br />
es ra ubedurebaa!!!!<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri<br />
Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri Wri-Wri-Wri _<br />
da CemSi nel-nela iRviZebs erT-erTi<br />
pirvelyofili instinqti...<br />
* * *<br />
mixeil qvliviZis poeziis bolo saRamoze<br />
leqsebs kiTxulobs scenidan<br />
80 wlis poeti<br />
ukve ori saaTia kiTxulobs<br />
daRla etyoba<br />
metismeti daRla<br />
ZlivsRa laparakobs da mainc<br />
`erT leqss kidev wagikiTxavT~<br />
TiTqos exveweba msmenels<br />
`erT leqss kidev~<br />
aRar axsovs daRla<br />
aRar axsovs rom scenazea<br />
rom mikrofonSi unda ilaparakos<br />
rom ukve ori saaTi gavida<br />
rom dRes 80 weli Seusrulda<br />
is xom axla iq aris<br />
iq sadac mxolod droa<br />
anu droc aRar aris<br />
`kidev erT leqss wagikiTxavT~<br />
da kiTxulobs kiTxulobs<br />
leqsebs kiTxulobs<br />
leqsebs<br />
leqsebs<br />
leqsebs<br />
80 wlis poeti<br />
60 wlis poeti<br />
40 wlis poeti<br />
(...)<br />
* * *<br />
SviliSvils<br />
ra Tqma unda<br />
saTamaSoebis<br />
Sokoladis<br />
ferad-feradi buStebis<br />
karuselebis<br />
gamo<br />
nacarqeqias<br />
wiqaras<br />
xuTkunWulas<br />
CxikvTa qorwilis<br />
gamo<br />
Wkviani hansis<br />
wiTelqudas<br />
Cipolinos<br />
pinoqios<br />
gamo<br />
mfrinavi xaliCis<br />
jadosnuri lamparis<br />
Ceqmebiani katis<br />
fifqias da alisas<br />
gamo<br />
gundaobis<br />
cigaobis<br />
naZvisxis<br />
Tovlis papis<br />
gamo<br />
patara talRebTan TamaSis<br />
kenWebis Segrovebis<br />
qviSis sasaxleebis Senebis<br />
gamo<br />
aba<br />
sxva<br />
ris<br />
gamo<br />
* * *<br />
es xuWuWa, qeraTmiani, patara biWi<br />
ori wlis win arsad iyo, axla ki _<br />
mSoblebTan erTad _ stambolidan<br />
JenevaSi TviTmfrinaviT mogzaurobs,<br />
Tan wamdauwum savarZlidan<br />
gadmoxtomas lamobs, Cemken ixedeba<br />
da miRimis... sicilsac damayrida _<br />
ase gaunZrevlad, aseTi seriozuli<br />
gamometyvelebiT rom vzivar safren<br />
aparatSi... ubralod _ sicili<br />
jer ar exerxeba...<br />
* * *<br />
ra sjobia CaqvisTavs,<br />
Cvens patara Rele-Rurdans,<br />
am tyes,<br />
am wyals,<br />
am wylis wisqvils,<br />
am aswlovan odas Tundac<br />
ra sjobia wablis Tafls,<br />
ra sjobia Taflis arays..<br />
mjobns mjobni ar daeleva _<br />
vici, kargad vici, magram<br />
mainc<br />
ra sjobia CaqvisTavs,<br />
Tavis Tavs rom Zalian hgavs..<br />
* * *<br />
WikWikebdiT,<br />
WikWikebT da<br />
iWikWikebT mudam,<br />
imitom rom Tqven rac gindaT _<br />
bunebasac unda,<br />
ase unda,<br />
ase moswons,<br />
ase aris kargi,<br />
gana yovels gaaCnia<br />
naxazi an Targi<br />
WikWiks axsna ar sWirdeba _<br />
WikWikebs da morCa!<br />
vin WikWikebs,<br />
sad WikWikebs _<br />
moCans da arc moCans.<br />
WikWiki ar<br />
mogbezrdeba,<br />
WikWiki ar<br />
dagRlis...<br />
vaglax, WikWiks ver vaxerxeb,<br />
davyef, rogorc<br />
ZaRli...<br />
* * *<br />
...ufro advili warmosadgenia<br />
rom SenTvis ase Zvirfasi adamiani<br />
uxilav frinvelad iqca<br />
da sadRac am cis iqiT binadrobs...<br />
* * *<br />
xom ar mivakiTxo,<br />
davekiTxo mkiTxavs:<br />
rodis momikakunebs,<br />
rodis momakiTxavs<br />
is, romelsac uWiravs<br />
jadosnuri celi _<br />
xan rom miqaelia,<br />
xan rom gabrieli,<br />
iqneb urielia,<br />
iqneb vinme sul sxva...<br />
erTi vici _ sulebis<br />
Segroveba uyvars.<br />
mec vagrove rame-rume _<br />
erTxans mec davavaddi,<br />
anu kargad vici _ raa<br />
Segrovebis azarti:<br />
agroveb da<br />
agroveb da<br />
mainc gecotaveba,<br />
axal-axals exarbebi _<br />
axali ar Tavdeba!<br />
hoda, rogor gavamtyuno<br />
moTamaSe Zveli _<br />
xan rom miqaelia da<br />
xan rom gabrieli..
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia<br />
9<br />
me ubralod minda _<br />
Sevumzado suli:<br />
daxvdes saRsalamaTi,<br />
morTul-mokazmuli!<br />
* * *<br />
cnobili ambebi cnobili stiliT<br />
nino sadRobelaSvili<br />
cisferi perangi<br />
mzis foTlebi mWvirvaleben gumbaTebis CrdilSi,<br />
iasamans cisken gaaqvs laJvardebis boli,<br />
dgaxar mklavebgaSlili da Sens moRobil sivrces<br />
gazafxulSi uRvivdeba namiani bolo...<br />
Seni caa, Seni saxlia,<br />
marcvali xar _ fardagebSi unda<br />
gaRvivde,<br />
egeb moxdes _ ToTo fesvic<br />
amoiyaro,<br />
da eg fesvi, icode rom _<br />
gazafxulia!<br />
10 wels _ kidev..<br />
ha-ha _ 20-s<br />
ha-ha-ha-ha _ 30-s..<br />
ha-ha-ha-ha-ha-ha-ha _<br />
cotaa...<br />
cotaa Tu bevria,<br />
cxadi mxolod esaa _<br />
xval verasdros viqnebi,<br />
me yovelTvis dResa var...<br />
10 weli dReis dRe,<br />
20 an 30...<br />
bolos gaCerebuli<br />
daiZvreba saaTi...<br />
da asec:<br />
TvalTmaqcobac odiTgan<br />
sibrZnis erTi dargia...<br />
miwis qvemoT _ cudia,<br />
miwis zemoT _ kargia!..<br />
* * *<br />
iZulebiT moZunZuleebs<br />
bevri vsvi da cota vwere...<br />
dro sul ufro swrafad mirbis:<br />
rogor gamiTeTrda wveri,<br />
rogor gamezarda Ripi!<br />
hoda, morCa _ amikrZales:<br />
wneva miwevs, guli mtkiva _<br />
unda moverido qalebs,<br />
unda daviviwyo `piva~,<br />
arayic da TeTri Rvinoc<br />
(mxolod Savi _ isic odnav),<br />
dilaobiT gavirbino<br />
2 km, stadionTan<br />
mivZunZulde, vivarjiSo,<br />
movZunZulde mere unda _<br />
iyos xvati, iyos yinva,<br />
Tavs damatydes setyva Tundac!<br />
arc _ Canaxi da arc _ xaSi!<br />
sigareti _ ap-pa-pa-pa!<br />
abi _ pirSi, oyna _ tanSi<br />
da sufTa haeris ylapva!<br />
virben SuqSi,<br />
bnelSi virben _<br />
ca rom sulac Camoiqces!..<br />
Tumca...<br />
male xom isedac<br />
gaveqcevi dros da sivrces..<br />
bzis bilikze bavSvi morbis, Seni moZme Tua,<br />
muWiT mkvdari Citi moyavs _ kidev gaucocxlo,<br />
am TamaSebs, ucnauri siyvaruliT mRuars,<br />
naRvliani jambazebi xval Tu gauZleben...<br />
Sen ki dgaxar mklavgaSlili, Sens ezoSi mzea,<br />
dedaSeni mag Tbil tanze cisfer perangs giqsovs,<br />
dgaxar ase gaunZrevlad, meramdene dRea,<br />
dilis Rrubels gazomebdnen gasafrenad TiTqos.<br />
dedam mkerdic aaTava, sayelosken miqsovs<br />
da mklavebzec, rogorc sarze pamidoris CiTils,<br />
ise frTxilad moaxvia abreSumis siTbo,<br />
ise kenka TvaldaTvali, viT marcvali Citma.<br />
Semovidnen mezoblebi, Wis qongurTan dasxdnen,<br />
maslaaTiT moidines wuTisoflis ofli,<br />
Tan Tvals Tqvenken aparebdnen,<br />
ver gauZles _ adgnen,<br />
Tqves: amxela morCilebas ra simSvide yofnis!<br />
deda moqsovs sayelosac, vidre gaTendeba,<br />
SemogaWdobs abreSumis unakero perangs,<br />
dedam icis, male Seni cecxli aenTeba,<br />
dro sikvdilTan Camosajdoms<br />
sami dRisTvis zveravs...<br />
dedam icis, am perangze Rvino dageqceva,<br />
icis, cudis niSania, ca Tavisas iTxovs,<br />
deda xedavs: TeTr Rrubelze xelmwifurad wevxar<br />
da urRvevi perangidan siyvaruli giTovs...<br />
dedaa da, Sens perangebs unda mouaros,<br />
jvarnacvami Seinaxos, mkerdis ZirSi Seflas,<br />
mere, Wirisuflis wesiT, sxvebs Camouaros,<br />
daarigos, guliT uTxras, rac sityvebiT ver Tqvas.<br />
. . .<br />
mzis foTlebSi mWvirvaleben ganTiadis xmebi,<br />
bnel sizmridan iSmuSneba saxli: dedamiwa,<br />
dgaxar mklavebgaSlili da Sens naSuqze lRveba,<br />
visac mTelad, gauxdelad Seni sityva ecva.<br />
* * *<br />
mTebze gadmodgeba Cemi nandauri,<br />
mohyveba irmebis jogi,<br />
mklavze gadaifens mTvaris narTaulebs,<br />
Rrubels ar dauCoqebs.<br />
netav ras vamsgavso Cemi nandauri,<br />
es Cemi dardebis aRe,<br />
gavuSli loginad balaxis sasTaulebs,<br />
da Werad _ nekerCxlis TaRebs,<br />
saidan movalis SoriT sadauri,<br />
SeSurdes sikvdilsac gzai,<br />
mTebze gadmodgeba Cemi nandauri,<br />
daxvdeba Tavisi dai,<br />
imaTi Seyrisgan elviT gaavdrdeba<br />
da mere mziT gaidarebs...<br />
* * *<br />
ar gamofino tkivilis fardagebi,<br />
rac unda siyvarulis yvavilebi<br />
exatos gulze,<br />
rac unda mSvenieri iyos<br />
CuqurTma _<br />
sisxlZarRvebis atyorcnili camde<br />
lerwami,<br />
rac unda lamazi iyos _<br />
sinamdvilis lurj balRamSi<br />
Cawobili sulis foTlebi,<br />
sveli foTlebi,<br />
gacvenili Semodgoma,<br />
mzegardasuli...<br />
rac unda mrisxane da<br />
didebuli iyos sinaTle _<br />
fardagebis xaodan rom amoasxivebs,<br />
arSiebis borjRalebs rom<br />
TavbrusxveviT daatrialebs,<br />
rom Caaqrobs sikaSkaSiT<br />
sxva varskvlavebs,<br />
rom Caferflavs,<br />
Caawyvdiadebs...<br />
ar gamofino tkivilis fardagebi,<br />
aramed Caweqi masSi da<br />
oTxive mxriT amoige,<br />
gaexvie, rogorc<br />
Tesli _ miwis sabanSi,<br />
Tavzec misi Wreli foCi gadaifare,<br />
qarispiruli<br />
mzem gagixsna darabebi, dilao da nana,<br />
mogamzadebT, Cven SegmosavT, vardis wyalo nana,<br />
Tavze ias, Sublze _ zambaxs, gulis bWeo nana,<br />
muxlebs Rrublis wvenSi gagbanT, salaJvarde nana...<br />
migacilebT karibWemde, Sen ar SeSindeo,<br />
mindorze kravs gagayolebT, Cven ki Segvindeo _<br />
am napirze ifurCqneba Cveni Sebindeba,<br />
Sen ki, balaxs fexs ro dakrav, meti mogindeba...<br />
varskvlavebs rom Camourben, adriano cao,<br />
ar daxarbde, yovel Cqerze xeli daucale,<br />
mainc SiSvlad ibadebi, siyvarulis calo,<br />
ver gamocvli im Sens varskvlavs,<br />
cac rom gamocvalo,<br />
ukan aRar moixedo lurjTvaleba nana,<br />
migelian Sens napirze, yvavilebiT dganan,<br />
Senze ufro Cvilebia, umweoni, nana,<br />
mSoblis enadaviwyebul ucxo mgzavrebs hgvanan...<br />
ar SeSinde, cicqna ZvlebiT am cis xsovnas gatanT<br />
da rodesac qari mova da frTebs Senze gaSlis,<br />
Seni Zvlebi imRereben mag simReras qarTan<br />
da idgebi samyaroSi frTagaSlili bavSvi.<br />
mzem gagixsna darabebi, dilao da nana,<br />
morCa davidarabebi, male gaCndi, nana...<br />
siyvaruli saydrisa da kravis<br />
l-s<br />
modgebian, mogvigoneben:<br />
mTebis qaTibSi<br />
saydari idgao da,<br />
im saydris win<br />
kravi darboda,<br />
Cvili qusliT balaxs Telavda,<br />
matyliT zecis birka dahqonda,<br />
saydris kari Ria iyo,<br />
zed mTvaris nali eba,<br />
elavdnen RriWoebi<br />
Tavaxdil galiebad,<br />
an kravs iq ra undoda,<br />
vin risTvis datova,<br />
sxva dedas miugdo<br />
sanTlian, gaWvartlul,<br />
Taflisfer ZuZusTan,<br />
TviTon wavida da ufskruli gatopa.<br />
an viRa gaigebs,<br />
ras swiravs Tavs kravi,<br />
an Zveli saydari<br />
vis locvas igubebs,<br />
dganan erTmaneTis narColar<br />
CrdilebSi<br />
da mzes icoxnian,<br />
rodesac iRrublebs,<br />
da ukideganod arian martoni<br />
trialebs maT Tavze<br />
siCumis borjRali,<br />
gadaevlebian varskvlavTa wvimebi<br />
maT fiqrebs, maT dardebs<br />
sikeTiT morwyaven...<br />
mogvigoneben,<br />
mogvdgebian,<br />
gadagvxelaven,<br />
rom gvipovon sadme sazRvari,<br />
romeli vin varT,<br />
me _ kravi Tu an Sen<br />
saydari,<br />
an piriqiT,<br />
an Zalian,<br />
an iqneb sulac...<br />
uvlia cas da, CvenTan erTad<br />
sadRac wasula...
10 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
saymawvilo 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
*<br />
iyo da ara iyo ra, RvTis ukeTesi ra<br />
iqneboda. iyo iseTi droc, roca RvTis<br />
garda marTla araferi iyo. RmerTma<br />
bevri ifiqra da gaaCina: ca da miwa, wyali<br />
da haeri, naTeli da bneli, cxovelebi,<br />
Tevzebi, frinvelebi, xeebi,<br />
yvavilebi, tyeebi, mTebi da mindvrebi.<br />
nel-nela aivso samyaro da namdvil da<br />
normalur samyaros daemsgavsa.<br />
gaaCina wvima, Tovli, cisartyela,<br />
yinulis loluebi, irmebi, daTvebi,<br />
ciyvebi... aivso nel-nela dedamiwac da<br />
namdvil da normalur dedamiwas<br />
daemsgavsa. tyeSi cxovelebi dabinadrnen,<br />
zRvebSi Tevzebi, adamiani ki<br />
arsad Canda. Zneli warmosadgenia, magram<br />
namdvilad iyo aseTi dro, roca<br />
samyaroSi adamiani ar cxovrobda.<br />
*<br />
` _ arcerTi sul aravin<br />
_ ho, sul, sul aravin!<br />
_ arc bavSvebi<br />
_ arc bavSvebi, arc didebi, arc<br />
moxucebi! aravin!<br />
_ wasulebi arian sadme<br />
_ ara, wasuli da mosuli ki ara,<br />
arc dabadebulan. arc aravin icoda,<br />
rogori iyo adamiani~. _ ai, aseTi<br />
saubari gaimarTeboda am zRaparSi,<br />
zustad Tqvenxela gogona da biWi rom<br />
cxovrobdnen. magram aq aravinaa.<br />
rogorc im dros. dedamiwas arc bavSvebi<br />
hyavs, arc deda da mama, arc bebia<br />
da babua, romlebsac bavSvebi uamrav<br />
kiTxvas dausvamdnen zRaparSic da sinamdvileSic.<br />
magram Cvenc axla im droSi unda<br />
gadavsaxldeT. viTom, viTom... modi<br />
gavZaxoT erTi am mTebsa da mindvrebs,<br />
egeb gamogvepasuxos vinme. aba, erTad:<br />
_ heiiii, he-heiiiii, adamianoooo,<br />
aris aq vinme<br />
ai, xom giTxariT, aravin gvcems xmas.<br />
an rogor gagvcems, adamiani xom jer<br />
arc gaCenila.<br />
*<br />
yvela, sulieri Tu usulo, grZnobda,<br />
rom samyaros raRac Zalian mniSvnelovani<br />
da Zalian saintereso aklda.<br />
Tendeboda, Ramdeboda, magram<br />
raRac mainc ise ar iyo... modioda<br />
gazafxuli, mere zafxuli, mere Semodgoma,<br />
da bolos zamTari. TovliT<br />
ifareboda midamo. magram Tovlsac<br />
bezrdeboda martooba da dneboda.<br />
Tovlsac undoda, adamianis xelSi gundad<br />
qceuliyo da eTamaSa. Tovlsac<br />
undoda, bavSvebis fanjris win daxvavebuliyo<br />
da TvalebSi Tavisi qaTqaTa<br />
sinaTle Seefrqvia axladgaRviZebuli<br />
patarebisaTvis. `Tovli mosula, Tovliiiiiiii!~<br />
-_ ai, amis gagonebaze ocnebobda<br />
sul, magra ocneba ocnebad<br />
rCeboda TovlisTvisac. `brax”! _ xandaxan<br />
ciyvi Tu Camoagdebda totidan<br />
fumfula kudiT Tovls da isev fuRuroSi<br />
Sevidoda kaklis Casaxramuneblad.<br />
daTuniasac bunagSi eZina. Tu Sim-<br />
Sili Seawuxebda, gaiRviZebda, gareT<br />
gamovidoda, arc eg iyo saSiSi! moSiebul<br />
daTvs xom fiCxisaTvis tyeSi wasuli<br />
bavSvi versad Sexvdeboda.<br />
mariam wiklauri<br />
zRapari samyarosa<br />
da erT baWiaze<br />
*<br />
Ram-RamobiT, Zili rom ar ekarebodaT,<br />
erTi usaxelo ZaRli eubneboda<br />
meore usaxelo ZaRls: eho, adamiani rom<br />
iyos... mividodiT masTan saxlSi, vimegobrebdiT,<br />
mis kar-midamos vudarajebdiT<br />
da erTadac viTamaSebdiTo, hamo,<br />
hamo! anu eho, eho! usaxelo ratom iyo,<br />
amas aRar agixsniT. isedac mixvdebiT,<br />
rom ZaRls saxels mxolod adamiani<br />
arqmevs. hoda, maSin saxeli aravis erqva:<br />
arc ZaRlebs, arc katebs, arc zazunebs,<br />
arc TuTiyuSebs da arc zRvis<br />
goWebs. kvicebs, boColebsa da CoCrebs<br />
aba, vinRa daarqmevda saxels lokokinebi<br />
uxmaurod dacocavdnen. mgoni, adamianis<br />
gamoCenas arc elodnen, radgan<br />
pawia saxlebSi cxovrobdnen da iq stumars<br />
ver miiRebdnen. Tumca cdilobdnen,<br />
raRaciT mainc moewonebinaT Tavi<br />
momavali adamianisaTvis da vercxlisfer<br />
kvals tovebdnen gzebze, rom adamians,<br />
roca is movidoda, advilad epova<br />
maTi gza-kvali.<br />
*<br />
diliT, uTenia, erTi Citi eubneboda<br />
meores Citebis enaze: adamiani<br />
rom iyos, SemovsxdebodiT mis ezoSi<br />
yvelaze lamaz xeze da viWikWikebdi-<br />
To. imasac gauxardeboda da Cvenco.<br />
SemogvZaxebdao: Sens pirs Saqario,<br />
kargi ambavio! oqros niskartio! da<br />
Cvenc movuyvebodiT karg ambebso. magram<br />
axla ra gve-Wik-Wikebao! anu eho,<br />
eho! xandaxan imazec laparakobdnen<br />
es Citebi, rogor naxes erTxel, sizmarSi,<br />
ucnauri da lamazi arseba,<br />
romelsac arc frTebi hqonda, arc niskarti,<br />
arc bumbuli, magram mainc<br />
Zalian lamazi iyo. namcecebs uyrida<br />
maT TovlSi. es namcecebi iseTi gemrieli<br />
iyo, iseTi gemrili, cxadSi<br />
araferi msgavsi eWamaT Citunebs. aseT<br />
ucnaur sizmrebs naxulobdnen maSin<br />
Citebi. arwivi ki sul maRlidan zveravda<br />
garemos: egeb, gamoCnda da pirvelma<br />
SevamCnioo!<br />
*<br />
yvelaferi mowyenili iyo irgvliv.<br />
mze, mTvare da varskvlavebi<br />
dahyurebdnen dedamiwas da erTmaneTs<br />
eubnebodnen:<br />
_ aseTi lamazia es dedamiwa, magram<br />
adamiani rom cxovrobdes aq,<br />
ufro lamazi iqnebodao.<br />
dedamiwac daRonebuli iyureboda<br />
garSemo: _ ra lamazia es ca da varskvlavebi,<br />
magram adamiani ro uyurebdes<br />
amas, ufro kargi iqnebodao.<br />
ramden zRapars dawerdao, ramden<br />
leqsso. eho, amoioxrebda da Sezanzardeboda<br />
miwa. WianWvelebi ityodnen,<br />
ra zanzarebso da amoZvrebodnen<br />
TavianTi saxlebidan zeviT. erTi<br />
Worikana WianWvela ityoda, albaT<br />
didi stumari modiso, magram aravin<br />
Canda. da isev nel-nela CaZvrebodnen<br />
miwaSi. amasobaSi Tan sagzals wamoavlebdnen<br />
fexs, Seigdebdnen zurgze<br />
mozrdil lukmas. aba, tyuilad xom ar<br />
movcdebiT, uSromlado. Tan stumris<br />
molodinSic iyvnen da undodaT saxlSi<br />
sanovage uxvad hqonodaT.<br />
*<br />
zRvebi Cum-Cumad icremlebodnen.<br />
zogjer zedmetadac Relavdnen.<br />
nakadulebic da mdinareebic icremlebodnen:<br />
_ ra iqneboda Cvens napirze adamiani<br />
cxovrobdeso. marto TevzebisTvis<br />
xom ar gavCndiTo eseni mSvenivrad<br />
grZnoben Tavs da arasdros<br />
wyuriaTo, arasdros cxelaTo. adamiani<br />
ki dalevda Cvens wyals, miwasac<br />
morwyavda da mosavalsac miiRebdao.<br />
saqonelsac daarwyulebda da sicxeSi<br />
kidevac gagrildeboda Cven CqerebSio.<br />
da kidev metad Caaxvevdnen qvebze TavianT<br />
qoCora talRebs. Cux-Cux! Cux-<br />
Cuxo! anu eho, eho!<br />
bayayi ki siciliT iWaWeboda wylis<br />
napirze, erTi vnaxo, is Tqveni adamiani,<br />
rom mova, mere damafasebT! mixvdebiT,<br />
Cemze lamazi da Cemze Wkviani rom ar<br />
iqnebao! da ise gaibereboda, gegonebodaT,<br />
esaa da mTeli samyaros baton-patronobis<br />
Rirsiao. amouSvebda mere<br />
udardel simReras.<br />
`yi-yi, yua-yua! yi-yi, yua-yua! yi-yi,<br />
yua-yua!~ da aRar daasrulebda. gabrazebuli<br />
wyalic ufro da ufro swrafad<br />
gaecleboda iqaurobas da Tavqve agr-<br />
Zelebda gzas. xolo kenWebi kidev ufro<br />
Rrmad Caeflobodnen tlapoSi Tavis<br />
dediko qvebTan erTad, egeb rogorme<br />
dagveZinos am yiyinSio.<br />
*<br />
tyeebs xom foTlis gamotanac ar<br />
exalisebodaT. simartoves grZnobdnen.<br />
aravin krefda maT siRrmeSi sokos da<br />
kenkras, aravis gahqonda maTi nobaTi:<br />
sxvadasxvanairi xili, kakali, girCebi,<br />
arc fiCxi, arc veluri Tafli, aravin<br />
ugdebda yurs frinvelTa JivJivs.<br />
tkac! Camotydeboda xes toti, rac tyis<br />
enaze niSnavda: eho, eho! xandaxan tyeSi<br />
mgelsac dainaxavdi. dadioda, daeZebda<br />
viRacas. mere Sehymuvlebda mglis<br />
enaze: adamiano, modiiiii, mombezrda<br />
martoobao, mglobac mombezrdao. mgeli<br />
iyo, magram undoda zRapris lamaz<br />
wignSi ecxovra. iseT zRaparze ocnebobda,<br />
romelSic arc wiTelqudas Caylapavda,<br />
arc bekekas, iqneboda keTili<br />
da yvelas eyvareboda. es ki adamianis<br />
gareSe verafriT moxerxdeboda. marto<br />
melakuda dasunsulebda da tyis qaTmebs<br />
uyurebda eSmakurad. fiqrobda Tu<br />
ara isic zRaparSi cxovrebaze, aravin<br />
icoda. mgoni, mainc CiCia erCia zRapars.<br />
*<br />
niavi rom niavia, isic uazrod daexeteboda<br />
udabnoSi. misTvis mTeli<br />
dedamiwa udabno iyo, radgan arsad<br />
eguleboda adamiani, romelic muSaobiT<br />
daRlili, gaoflil gulmkerds<br />
miuSverda da etyoda: dalocvili, niavio!<br />
arc qars, arc nisls, arc Rrubels,<br />
aravis eguleboda Tavis mesaidumled<br />
adamiani. qari zuoda: eho! Rrubeli<br />
wvimda da gruxunebda: eho! nisli sul<br />
gaqreboda da gadaikargeboda, aq didi<br />
mowyenilobaao, eho! gabrazebuli vulkanebi<br />
ki xandaxan cecxlsac amoafrqvevdnen,<br />
iqneb dagvinaxos adamianma<br />
da movideso, rom ase guldaTuTqulebi<br />
aRar viyoT martoobiTo.<br />
ra icodnen vulkanebma, rom cecxliT<br />
TamaSi Zalian saSiSi iyo. es rom<br />
codnodaT, cecxlis magier an batibuts<br />
amoyridnen, an limonaTs amoafrqvevdnen.<br />
ai, ra uyvars adamians cecxlze<br />
ufro.<br />
*<br />
WriWinebi Ram-RamobiT gaiZaxodnen:<br />
adamiano, modi CvenTan! neta visTvis<br />
aris es lamazi mindvrebio. modi, Semoskupdi<br />
Senc am balaxis Rerze da iWri-<br />
Wineo, Wrio-Wrio! kaliebic aqeT-iqiT<br />
daxtodnen: ara, aqeT vipoviT adamians<br />
da ara, aqeTo. xan marjvniv gadaxtebodnen,<br />
xan marcxniv, magram amaod. adamiani<br />
arsad Canda. WianWvelebi miwaSi CaZvrebodnen<br />
da eZebdnen, muxluxoebi xeebze<br />
daxoxavdnen, iqneb aq aZvrao, magram<br />
adamiani arsad Canda. peplebi,<br />
futkrebi, krazanebi, xoWoebi vel-mindvrebSi,<br />
yvavilebis gulebSi daeZebdnen:<br />
bzzzzzzzzz-bzzzzz! es mwerTa<br />
enaze niSnavda: sad xar, adamiano, sado<br />
anu eho! eho! obobebi ki badeebs abamdnen<br />
bardebze, egeb adamiani gavabaT da
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
CvenTan davtovoT, rom erTad viTama-<br />
SoT obobobanao. arco daWerobanao,<br />
arco damalobanao, marto obobobanao.<br />
*<br />
yvavilebi xSir-xSirad amodiodnen<br />
miwidan, mimoixedavdnen, magram adamians<br />
rom ver dainaxavdnen, dardiT<br />
CaWknebodnen da isev miwaSi Cavidodnen.<br />
balaxic ase iyo, amovidoda, erTxans<br />
gayursuli daelodeboda, egeb<br />
gamoCndeso, magram aravin Canda da<br />
isic miwas ubrundeboda. maT egonaT,<br />
rom adamians kargi surneli unda hqonoda,<br />
Tavze balaxi, da aucileblad<br />
samkurnalodac gamosadegi yofiliyo,<br />
gana mxolod saWmelad da saZovrad<br />
magram aravin Canda, hoda, balaxic da<br />
yvavilebic isev Seiketebodnen miwis<br />
saxlebSi da isev didi mowyeniloba<br />
daisadgurebda mindvrebSi. mxolod<br />
erTi yrantala yvavi Tu daiwyebda SiSvel<br />
mindorSi borials da isic veravis<br />
rom naxavda, Tavisi budisken gafrindeboda:<br />
`yvaaaaaaaaaaaaa, yvaaaaaaaaaa,<br />
neta ratom ar Cans adamianio. yvels xom<br />
mainc maWmevda, Tu Taflakverebs<br />
arao~. Tagunia siciliT kvdeboda<br />
yvavis sityvebze: elode, elode, adamiani<br />
Taflakverebs rom gaWmevso!!! mere<br />
wina TaTs safeTqelTan miitanda, afrenso<br />
da Tavis soroSi SeZvreboda: `am<br />
yvavs me ar vegono Taflakvera da ar<br />
SemWamoso~.<br />
*<br />
ZaRls egona yefa ecodineboda.<br />
Cits egona, ori frTa eqneboda da iWik-<br />
Wikebda, futkars egona _ Tafls Seagrovebda,<br />
zRvebsa da nakadulebs egona<br />
_ isic Tevzs emsgavseboda, magram<br />
ufro lamazi da ufro didi iqneboda.<br />
sidideSi zRvebi veSaps ki ar gulisxmobdnen,<br />
aramed WiWyinas lifsitas! Tan<br />
roca rameze guli daswydeboda da<br />
cremli Camougordeboda Tvalidan, am<br />
cremls aucileblad SeamCnevda sxvac,<br />
gansxvavebiT Tevzebisagan, romelTa<br />
cremli wylis mets aravis enaxa dedamiwaze.<br />
rvafexas undoda, vinme masaviT<br />
bevrxelebianisaTvis CamoerTmia xeli<br />
da fiqrobda, rom aseTi adamiani iqneboda.<br />
xeebs egonaT isic xesaviT datotvili<br />
iqneboda, did fesvs gaidgamda<br />
miwaSi da cas miswvdeboda kenwero-<br />
Ti, xelebze anu totebSi ki uamravi<br />
bude eqnebodaT Citebs. budeSi bartyebi<br />
gaizrdebodnen. Seifarebda ciyvebs,<br />
maTTvis fuRuroebs kakliT amoivsebda<br />
da sul, gamudmebiT iSrialebda.<br />
qars ki egona gamWvirvale iqneboda da<br />
usxeulo, arc saxli eqneboda arc kari,<br />
ivlida da qveynierebis ambebs gaigebda<br />
da veeba mtvris Taigulebs Seagrovebda.<br />
dedamiwas egona adamiani Svilimiwa<br />
iqneboda, erTmaneTze rom ezrunaT<br />
da erTmaneTisaTvis moevloT. mze<br />
fiqrobda, CemsaviT gaaTbobs da gaaxarebs<br />
sxvaso. roca me daviRlebi da<br />
daviZineb, RamiT is gaanaTebs dedamiwaso.<br />
*<br />
raRa bevri gavagrZeloT, yvela<br />
saswauls eloda.. maSin RmerTic<br />
dedamiwaze cxovrobda. aSenebda da<br />
axarebda uamrav mcenares, gaaSena ulamazesi<br />
baRebi, venaxebi, yanebi. am SromaSi<br />
gavida uamravi dro, RmerTic moxucda<br />
da gadawyvita caSi wasvla. ar<br />
surda aqaurobis upatronod datoveba.<br />
mTeli es dro RmerTi fiqrobda,<br />
rogori unda yofiliyo is, visi dabadebac<br />
yvelas erTnairad gaaxarebda.<br />
vinc yvelas da yvelafers mouvlida.<br />
*<br />
erT dResac RmerTma samyaros<br />
uTxra: gakvirdebiT da vxedav, rom yvelani<br />
elodebiT iseTi arsebis mosvlas,<br />
romelic Tqveni msgavsi iqneba, Tqveni<br />
megobari gaxdeba da Tavs marto ar igrZnobT.<br />
minda, iseTi vinme gagiCinoT,<br />
vinc ucxod ar daigulebs Tavs Tqven<br />
Soris, visac Tqven eyvarebiT da mogivliTo.<br />
amisaTvis ki Tqveni daxmarebac<br />
mWirdeba: modiT, yvelam gaiReT is, rac<br />
gagaCniaTo. Sevagroveb da Cemsas davumateb,<br />
Cvenianad rom igrZnos Tavio.<br />
arasdros moundes sxvagan wasvla da<br />
Tqveni mitoveba, Tqveni enac icodes,<br />
Tqveni niri da bunebao. de, hqondes mas<br />
Tavisufali neba, goneba, magram axsovdes,<br />
rom am samyaros nawilia da Cvenianiao.<br />
*<br />
da afusfusda mTeli samyaro! mosafiqreblad<br />
didi dro aravis<br />
dasWirvebia, atyda xmauri, yiJina,<br />
gadaZaxili. dedamiwam Tqva: ai, me Cem<br />
sxeuls gaZlev, yvela minerali, rac<br />
gamaCnia, risganac Sevdgebi, da rasac<br />
`miwa~ hqvia, adamianisTvis damiTmiao.<br />
mdinareebma, wyaroebma, okeaneebma da<br />
zRvebma yvelanairi wyali Seagroves da<br />
RmerTs miarTves adamianisaTvis.<br />
aseve moiqcnen sxvebic: nadir-frinveli,<br />
Tevzebi, mwerebi da qvewarmavlebi,<br />
yvavilebi da balaxebi, qvebic ki<br />
damwkrivdnen RvTis karze da TavianTi<br />
nawili gaiRes adamianisaTvis. qarma,<br />
romelsac sxeuli ar gaaCnda, Tavisi<br />
energia, anu Zala miutana RmerTs... RmerTi<br />
bednieri iyo, mas yvelaferi hqonda<br />
xelT, rom am samyaros saukeTeso<br />
qmnileba gamoeZerwa. da, rac mTavaria,<br />
kidev erTxel darwmunda, rogori<br />
keTili iyo samyaro.<br />
*<br />
imdeni masala hqonda, imdeni masala,<br />
Zerwa da Zerwa RmerTma kacebi,<br />
qalebi, bavSvebi. yvelaferi, riTac samyari<br />
iyo Seqmnili, axla adamianSi iyrida<br />
Tavs. imuSava RmerTma mTeli grZeli<br />
dRe da bolos Tavisi RvTebrivi<br />
sulic Caudga am ucnaur qmnilebebs,<br />
romlebic gacocxldnen da aravis,<br />
sul aravis hgavdnen dedamiwis zurgze.<br />
bolos da bolos xom, arc RmerTs<br />
hyavda aqamde nanaxi adamiani. Zalian<br />
undoda igi yvelaze lamazi da yvelaze<br />
gonieri yofiliyo. Tavis suls udgamda<br />
da, mgoni, swored amitomac adamiani<br />
RmerTs ufro emsgavseboda, vidre<br />
frinvelsa da cxovels, an yvavilsa da<br />
Tovls.<br />
zogi TeTri miwisagan Zerwa, zogi<br />
_ Savi miwisagan, zogic _ yviTeli miwisagan.<br />
amitomac adamianebi sxvadasxva<br />
ferisani gamovidnen: TeTrkanianebi,<br />
yviTelkanianebi da Savkanianebic,<br />
sxvadasxva feris Tvalebi gaukeTa, sxvadasxva<br />
feris Tma. magram erTi razec<br />
Zalian iwvala, da bolos Tavi gaaneba,<br />
is iyo, rom Savkanian bavSvebs verafriT<br />
daamCnia paWua cxvirze da loyebze<br />
Worfli. arada Zalian undoda, rom<br />
yvela bavSvs hqonoda, radgan gansakuTrebiT<br />
uxdebodaT patarebs Worfli.<br />
mere roca maT sicocxlec aCuqa,<br />
gonebac misca, mxedveloba, smenac,<br />
ynosvac, gemoc SeagrZnobina, da<br />
laparakic aswavla, SvebiT amoisunTqa<br />
da Tqva: axla davisveneboooooooo.<br />
magram saTqmelad advilia, `davisvenebo~.<br />
ra daasvenebda RmerTs, amdeni adamiani<br />
gauxda misaxedi. arc ZiZebi arsebobdnen<br />
maSin, arc aRmzrdelebi,<br />
arc maswavleblebi... ra daasvenebda<br />
*<br />
amas RmerTic mixvda, rom misi mosveneba<br />
ar iqneboda kidev Zalian didxans.<br />
yvela daisva da uTxra: Tqven am samyaros<br />
mfarvelad da patronad mogavlineT,<br />
me ukve movxucdi da Cems Zvel<br />
saxlSi, caSi unda wavide. iqaa Cemi samyofeli.<br />
am dedamiwas Tqven unda upatronoTo<br />
da daariga, rogor daeTesaT<br />
puri, vazi, xexili, rogor moeSinaurebinaT<br />
pirutyvi, rogor aeSenebinaT<br />
saxlebi, soflebi da qalaqebi,<br />
skolebi, biblioTekebi, rogor<br />
gamoeWedaT Sromis iaraRi, rogor<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
daemzadebinaT Tixisagan jam-WurWeli,<br />
rogor eweraT da exataT, emReraT.<br />
rogor gamoeTalaT xisagan salamurebi<br />
da sakravebi. rogor elocaT da<br />
rogori samosi etarebinaT. rodis CaecvaT<br />
jinsebi, rodis Tbili qurTukebi<br />
an qudebi moergoT Tavze. rogor gadaeRoT<br />
multfilmebi da, rac mTavaria,<br />
Wamis win xelebi aucileblad daebanaT.<br />
xolo Wamis Semdeg `madlobis~<br />
gadaxda ar daviwyebodaT. ki, usmendnen<br />
viTom gulisyuriT adamianebi, magram<br />
Tan erTi suli hqondaT, rodis<br />
daiwyebdnen damoukidebel cxovrebas<br />
da, Tu simarTle gindaT, bolomde arc<br />
mousmeniaT yuradRebiT.<br />
magram is, vinc bolomde darCa da<br />
mousmina RmerTs, ra Tqma unda, metic<br />
gaigo. isic ki aswavla, rogor CaewnaT<br />
yvavilebi TmebSi lamaz gogonebs,<br />
xolo biWunebs rogor eTamaSaT Soriaxlos<br />
fexburTi im mindorze, sadac<br />
gogonebi yvavilebs dakrefdnen. saRamoTi<br />
ki Camavali mzisaTvis eyurebinaT<br />
erTad.<br />
*<br />
mTeli samyaro gasusuli eloda<br />
adamianis gamoCenas da sanam RmerTi<br />
maT Zerwavda, iseTi dumili iyo<br />
garSemo, iseTi dumili, erTma baWiam<br />
SiSisagan yvirili morTo: dedaaaaa, es<br />
ramxela da ra saSineli siCume gviaxlovdeba,<br />
ar Cagvylaposo! acaxcaxebuli<br />
baWia dedikom gulSi Caikra da<br />
rogorc ki dedis gulis Zgeris xma<br />
gaigona, maSinve damSvidda.<br />
mere saTamaSodac ki gaiqca mindorSi.<br />
garboda da Tan iZaxda: `me arafris<br />
meSinia, me arafris meSinia!~ iqve<br />
balaxSi gayursul patara kus wamohkra<br />
fexi da ise gadakotrialda, gegonebodaT<br />
yurs moitexso, magram<br />
wamoxta da isev gaagrZela: `me arafris<br />
meSinia, me arafris meSiniao~!<br />
patara kus Turme erTi Tavisi baReli<br />
xoWo ambavs uyveboda, axal arsebebze,<br />
romlebic dedamiwaze gamoCenilan.<br />
dedas gaufrTxilebia, ra ici, ra xasiaTisani<br />
da znisani arian, axlos mainc<br />
ar mixvideo. hoda, es baWia rom daetaka,<br />
swored is axali mobinadre egonaT<br />
da SiSisagan lamis gulebi dauskdaT.<br />
kum baqanSi durTa Tavi, xoWo ki miwaSi<br />
saymawvilo<br />
11<br />
CaZvra. baWias ki egona qvas wamovkari<br />
fexio, mardad wamoxta da mindorSi<br />
gavarda. ise, ki hgavda es patara ku<br />
qvas, xoWo ki albaT miwaSi rom ar CamZvraliyo,<br />
isedac kenWs daemsgavseboda,<br />
radgan aseTi gamoTqmac arsebobs: Si-<br />
Sisagan adgilze gaqvavdao. anu ku Tu<br />
gaqvavda, xoWo gakenWdeboda, aba, ra!<br />
*<br />
amasobaSi ukve RmerTma adamianebi<br />
dedamiwaze daasaxla da erTi bavSvi<br />
swored im mindorze gaiqca saTamaSod,<br />
sadac baWia daxtunaobda.<br />
ra Tqma unda, bavSvma da baWiam erTmaneTi<br />
dainaxes da gaocdnen. ra Tqma<br />
unda, bavSvs deda mihyveboda ukan da<br />
baWias ki, Tavisi dedakurdReli. maTac<br />
dainaxes erTmaneTi. dainaxes da gauxardaT.<br />
orTavem erTmaneTze ase ifiqra,<br />
es ra lamazi da sayvareli arsebaao!!!<br />
albaT, Tavis Svilikos<br />
gamoedevnao! qalma ifiqra: dailocos<br />
deda-Svilobis madlio! kurdRelma ki<br />
ifiqra: kidev kargi, RmerTma marto<br />
Svilebi an marto dedebi ar gaaCina am<br />
qveyanazeo. ra icoda kurdRelma, rom<br />
RmerTsac Tavisi dediko hyavda da<br />
Zalian, Zalian uyvarda.<br />
*<br />
moedvnen bavSvebi vel-mindvrebs,<br />
saxlebSi ki cecxli dainTo da pirveli<br />
qvabi Semoidga fafis mosaxarSad.<br />
radgan bavSvebi Zalian gemrielad miirTmeven<br />
fafas, mindorSi TamaSis Semdeg.<br />
suni romelic fafas hqonda da<br />
pirvelad iynoses dedamiwaze, marTla<br />
uCveulo da gemrieli iyo. am suns daerqva<br />
`if-if”! xolo im fafas daerqva `ra<br />
gemrielia~. ra Tqma unda, ufro<br />
mozrdil meore qvabSi mamikosTvisac<br />
daiwyes saWmlis momzadeba. im saWmels<br />
erqva `ra kargi xeli gqoniao, aba kidev<br />
damimateo”.<br />
axlac ise amzadeben fafebs dedebi,<br />
axlac ise daxtian baWiebi da gaiZaxian<br />
`arafris meSiniao~. sinamdvileSi<br />
ki, Zalianac mSiSrebi arian.<br />
ra ici, mindorSi vin Segxvdes, marto<br />
ku da patara bavSvebi xom ar arian<br />
am qveynad RmerTic caSia...
12 interviu<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
mwerali<br />
am adamians, albaT, SeiZleba Tanamedrove qarTuli literaturis mematiane<br />
uwodo. Jurnal `alternativadan~ dawyebuli, mis xelSi `gaiara~ TiTqmis<br />
yvela cnobilma axalgazrda avtorma, vinc dRes qarTul mwerlobaSi<br />
aminds qmnis. rodesac wlebis ganmavlobaSi trialeb literaturul sivrce-<br />
Si, cota rTulia, SeinarCuno aqtualoba, Tumca SoTa iaTaSvili amas axerxebs.<br />
misi Sefaseba bevrisTvisaa mniSvnelovani, azri _ angariSgasawevi, misi<br />
teqstebi yovelTvis iwvevs interess. bolo dros naklebad wers, Tumca Sar-<br />
San misTvisve moulodnelad ori wignis gamocema moaxerxa, romelTagan erTma<br />
_ `dalagebam~ _ <strong>literaturuli</strong> premia `saba~ daimsaxura. Cveni saubaric<br />
am krebuliT daiwyo.<br />
_ `dalageba~ bolo 13 wlis ganmavlobaSi<br />
daweril publicistur<br />
werilebs aerTianebs. upirvelesad,<br />
sainteresoa, amdeni wlis Semdeg ratom<br />
gadawyvite maTi gamocema<br />
_ daaxloebiT sami weli mitrialebda<br />
idea TavSi. ramdenime gamomcemlobas<br />
SevTavaze da uari miviRe.<br />
bolos gamomcemloba `saunje~<br />
damTanxmda. sxvaTa Soris, im periodSi<br />
leqsebic mqonda gamzadebuli, magram<br />
maT werilebi arCies.<br />
_ anu sworad gaTvales, radgan<br />
krebulma `saba~ miiRo. Sinaganad Tu<br />
elodi am premias<br />
_ wina `saba~ 2007-Si aviRe, anu 2006-<br />
Si gamocemul wignSi da mas Semdeg<br />
araferi gamomicia. am periodSi raRacebi<br />
iwereboda da TvalsadaxelsSua<br />
dagrovda masala. rogorc ukve<br />
aRvniSne, `dalagebas~ sami weli velodi<br />
da SarSan gamoica. sruliad moulodnelad<br />
gamomcemloba `pegasma~<br />
dabeWda leqsebis axali krebulic. iyo<br />
kidev piesa `mavedrebelni~, romelic<br />
CemTvis Zalian mniSvnelovani teqstia.<br />
masze didxans vimuSave _ mgoni 2003<br />
wels daviwye wera da SarSan davamTavre.<br />
esqiles erTi piesis `aRdgenaa~,<br />
romlis pirveli nawili gadar-<br />
Ca, danarCeni daikarga. erT ZvelberZnul<br />
miTzea dawerili, amitom siuJeti<br />
CemTvis cnobili iyo, ramac<br />
`aRdgeniTi samuSaoebi~ gamiadvila.<br />
antikuri dramis yvela wesis dacviT<br />
`gavukeTe restavracia~, anu ormociode<br />
gverdze gaSlili poeziaa mTeli<br />
Tavisi qoroebiTa Tu antiqoroebiT.<br />
guli mwydeba, rom jerjerobiT<br />
sakuTari scena ver ipova, Tumca iyo<br />
garkveuli daintereseba erTi-ori<br />
reJisoris mxridan. 2005-Si daTo sayvareliZem<br />
pirveli ori epizodi, anu<br />
rac maSin dawerili mqonda, eqsperimentulad<br />
dadga universitetSi,<br />
elinur dReebze...<br />
arc poetur krebulze da arc kritikaze<br />
aranairi gaTvla ar mqonia.<br />
TavisTavad movida am wignebis gamoSvebis<br />
dro da mec gamovuSvi. bolo<br />
dros Zalian cudi tendencia<br />
mkvidrdeba – TiTqos mwerali wigns<br />
mxolod premiis misaRebad gamoscems.<br />
ar aris ase. `saba~ ar iyo, magram wignebi<br />
gamodioda. piradad me 2006 wlidan<br />
2010-mde taim-auti mqonda. adre krebulebs<br />
ufro patara SualedebiT vaqveynebdi<br />
– 2-3 weliwadSi erTxel.<br />
bolo dros perioduloba gaizarda.<br />
_ es risi bralia, ufro kritikulad<br />
uyureb sakuTar nawerebs<br />
_ albaT da ufro iSviaTadac vwer.<br />
SoTa iaTaSvili<br />
rogorc Cans, gadaWarbebuli produqtiuloba<br />
metwilad axalgazrdobiTaa<br />
ganpirobebuli. garkveuli asakis Semdeg<br />
Tu zustad Tu ver dainaxe saTqmeli<br />
an forma ver moZebne, kalmisken<br />
xeli ar migdis.<br />
_ Seni werilebi literaturaTmcodneebma<br />
literaturul Canaxatebad,<br />
eseistikad monaTles, Tumca gansxvavebuli<br />
Sefasebebic mravladaa.<br />
Tavad rogor gansazRvrav maT Janrs<br />
_ am werilebis garkveuli raodenoba<br />
wminda eseistikaa, zogierTi _<br />
ufro analitikuria. sabolood mainc<br />
eseebi Warbobs da albaT, asec unda<br />
iyos _ rodesac poeti poetze wers,<br />
bunebrivad Cndeba aRniSnuli formis<br />
moTxovnileba. am SemTxvevaSi ufro<br />
mniSvnelovania dakvirveba poetisa Tu<br />
mwerlis Sinagan bunebaze da ara versifikaciebi,<br />
marcvalTa raodenoba da<br />
a.S. viRacam SeiZleba asec daweros, da<br />
amis kvleva ukiduresad saWiro da<br />
aucilebelia, magram CemTvis gacilebiT<br />
saintereso avtoris xasiaTis<br />
daWera da mis SemoqmedebaSi zusti maxvilebis<br />
dasmaa.<br />
_ xSirad aRniSnaven, rom CvenTan<br />
mwerlebs erTmaneTis Semoqmedebaze<br />
wera ar uyvarT, radgan kritikas<br />
eridebian. Seni werilebi kargi magaliTia,<br />
Tu rogor unda wero ise, rom<br />
kolegebis gaRizianeba ar gamoiwvio<br />
da sakiTxavadac saintereso iyos.<br />
_ es sabWouri gadmonaSTia, romelic<br />
dRemde SemorCa. im periodSi mwerali<br />
mweralze Tu werda, an unda gaelan-<br />
ZRa, an caSi aeyvana. dRes viTareba nawilobriv<br />
Seicvala, Tumca viRacam Sei-<br />
Zleba mec `damadanaSaulos~ megobrebze<br />
weraSi. arada, yovelTvis piriqiT<br />
iyo _ rodesac am adamianebze vwerdi,<br />
an maT nawerebs pirvelad vaqveynebdi<br />
rogorc redaqtori, xSirad maT arc<br />
ki vicnobdi. megobroba mere iwyeboda,<br />
bunebrivad. anu, nebismieri avtoris<br />
Sefasebisas megobrobidan ki ar amovdivar,<br />
aramed obieqturobidan. saerTod,<br />
aseTi damokidebuleba maqvs: Tu wer,<br />
unda ecado, mwerals realuri xarvezi<br />
daanaxo. amave dros, daicva elementaruli<br />
eTika.<br />
_ `mTeli am dalagebis Semdeg<br />
Tqvens winaSe iqneba is SoTa iaTaSvili,<br />
romelic aqtiuradaa CarTuli<br />
literaturul procesSi, akvirdeba<br />
mas rogorc mwerali da rogorc redaqtori,<br />
sul mudam icvleba da sulmudam<br />
cdilobs Tavisi odesRac<br />
dalagebuli azrebi Seamowmos da<br />
gadaalagos~ _ wer wignis SesavalSi.<br />
ra dainaxa am procesis Semdeg SoTa<br />
iaTaSvilma, ra viTareba ikveTeba misi<br />
dakvirvebiT Tanamedrove qarTul<br />
literaturaSi (werilebis ZiriTadi<br />
`<br />
nawili xom Tanamedrove avtorebs<br />
eZRvneba)<br />
ufro<br />
iSviaTad<br />
vwer<br />
~<br />
_ sxvaTa Soris, `alternativas~<br />
redaqtoroba, romelic garkveuli<br />
wyvetebiT 1998 wlidan 2005-mde gr-<br />
Zeldeboda, Zalian nayofieri da<br />
datvirTuli periodi iyo CemTvis. axali<br />
Taoba intensiurad modioda da<br />
uSualod vexebodi am yvelafers.<br />
pirvelad dabeWdilTagan yvelas albaT<br />
verc gavixseneb, magram saerTo suraTis<br />
saCveneblad ramdenimes CamoTvlac<br />
sakmarisi iqneba: daviT<br />
qarTveliSvili, zaza burWulaZe, irma<br />
taveliZe, eka qevaniSvili, guram<br />
megreliSvili, daTo gabunia, naTia<br />
nacvliSvili, irakli kakabaZe, Tea Tofuria,<br />
sofiko kvantaliani, diana anfimiadi,<br />
paata Samugia da a.S. am avtorebis<br />
pirvelma teqstebma sul Cems<br />
xelSi gaiara...pirveli gamoxmaureba<br />
davwere laSa buRaZis, ana korZaia-samadaSvilis,<br />
Teona dolenjaSvilis,<br />
daTo robaqiZis, nino TarxniSvilis da<br />
sxvaTa pirvel publikaciebze. erTi<br />
sityviT, sadRac 10-12 wlis win qarTul<br />
literaturaSi axali Zalebis Semodineba<br />
daiwyo da es procesi axlac gr-<br />
Zeldeba. maSindeli damwyebi avtorebi<br />
dRes ukve <strong>literaturuli</strong> procesis<br />
ganmsazRvrel figurebad iqcnen,<br />
Tumca, vfiqrob, `nulovanebis~ Taoba<br />
jer kidev mainc Camoyalibebis procesSia.<br />
maTi realuri Zala aTiode weliwadSi<br />
srulad gamoCndeba.<br />
mTlianobaSi, me momwons is, rac<br />
qarTul literaturaSi xdeba da optimisturad<br />
ganmawyobs.<br />
_ poeziaze visaubroT, konkretulad<br />
ki Sens axal krebulze. `Srami~<br />
arsebiTad gansxvavdeba danarCenebisgan<br />
imiT, rom didi doziT Semodis<br />
religiuri Tematika. Tumca es ar<br />
aris religiuroba am sityvis dogmaturi<br />
gagebiT. Sen iReb yvelasaTvis<br />
cnobil bibliur motivebs da saku-<br />
Tari interpretaciiT sTavazob<br />
mkiTxvels. pirvel rigSi, rogor mixvedi<br />
aqamde<br />
_ sruliad bunebrivad. literaturis<br />
istoria amis gareSe ar arsebobs.<br />
poetebi Tu prozaikosebi<br />
yovelTvis kiTxulobdnen wminda<br />
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
wignebs da maTTvis misaReb formaSi<br />
aqcevdnen. sawyis etapze, rodesac axalgazrda<br />
xar, yovelTvis Warbobs<br />
`aTeisturi~ damokidebuleba. SeiZleba<br />
es iyos epataJic. ufro xSirad protestisa<br />
da zedapiruli uaryofis momenti<br />
iCens Tavs. garkveuli drois Semdeg<br />
adamiani am yvelafers sxvanairad<br />
ufiqrdeba da azrebic sxvagvarad datrialdeba<br />
xolme.<br />
_ epataJis marcvlebi aqac aris,<br />
Tundac `tansacmlis oda~ aviRoT.<br />
_ viTom CemTvis sulac ar aris<br />
epataJi. SeiZleba es momenti sxvagan<br />
ufro iyos. magaliTad, maqvs aseTi<br />
leqsi _ `aRdgoma~. aq ufro is momentia,<br />
rom adamianur yofaSi metafizikuri<br />
movlenebi mcire formatiT<br />
TamaSdeba da Cven amas an vxedavT, an<br />
ara, an ubralod garegnulad vamsgavsebT.<br />
Tu kargad daakvirdebi, Sens<br />
cxovrebaSic SeiZleba xdebodes patara<br />
`aRdgomebi~, is ki arada, saTamaSo,<br />
saxelad `Ze~, romelic Sens vaJs miutane<br />
da romelic man daamtvria, ori<br />
dRis Semdeg SeiZleba aRmoaCino `kvlav<br />
awyobili, / gamocvlili elementebiT<br />
/ da kargad daqoqili~. rac Seexeba<br />
`tansacmlis odas,~ es leqsi SeiZleba<br />
Zalze konservatiulic ki iyos. aq sul<br />
sxva ramaa Cadebuli. yuradReba gamaxvilebulia<br />
imaze, Tu rogor yalibdeba<br />
adamianis buneba, kultura, eTika,<br />
esTetika. tansacmeli is fenomenia,<br />
romelic xels uwyobs pirovnebis<br />
Camoyalibebas, mis ganviTarebas, adamianur<br />
urTierTobebs. SeiZleba iTqvas,<br />
es ufro `kulturologiuri~ leqsia.<br />
_ krebuls `Srami~ erT-erTi leqsis<br />
saxelwodebis mixedviT daerqva.<br />
ramdenadac vici, es leqsi sul bolos<br />
dawere, Tumca wignSi pirvel nomradaa<br />
Setanili da ase vTqvaT, xsnis<br />
mas.<br />
_ am wignis saxelwodebaze didxans<br />
vfiqrobdi. yda ukve gakeTebuli iyo _<br />
Cemi portreti SevarCie, romelic 8<br />
wlis win daxata sofo CxikvaZem, sa-<br />
Taurs ki ver vurCevdi. ramdenime dRe-<br />
Si stambaSi unda wasuliyo da mainc<br />
guli meTanaRreboda. erT dResac,<br />
vuyureb mis naxats, anu Cems portrets<br />
loyaze Camosmuli wiTeli xaziT, da<br />
uceb momdis azrad – `Srami~ xom ar<br />
davarqva-meTqi etyoba es idea Tan<br />
Camyva da imdenad imuSava, rom meore<br />
Tu mesame dRes am saxelwodebis leqsi<br />
davwere da krebulic Seikra.<br />
_ saintereso da originaluri<br />
leqsia samyaros Seqmnaze, romelic<br />
ufals saxeze daCneul Sramebad<br />
daujda. da kidev erTi mniSvnelovani<br />
nawarmoebi _ `finali,~ romelic<br />
aseve kravs krebuls. aq ori momenti<br />
ikveTeba _ erTi mxriv, TiTqos ajameb<br />
Sens Semoqmedebas, meore mxriv, muzis<br />
uqonlobas uCivi. realurad razea es<br />
leqsi _ marTla poeturi finalia Tu<br />
ubralod wer imaze, rogor aRar gewereba<br />
_ marTla ise iyo yvelaferi,<br />
rogorc leqsSia. aivanze videqi da<br />
vfiqrobdi, raze SeiZleba davweromeTqi<br />
leqsi. faqtobrivad, aRvwere is<br />
garemo da gancdebi, rac im momentSi<br />
mqonda: iq avtobusma gaiara – gamaxsenda,<br />
rom avtobusze dawerili maqvs; sigareti<br />
gavabole –sigaretzec maqvs<br />
leqsi; eleqtroboZi – amazec; aqeT gamovixede<br />
– yvela Cems Svils mivuZRveni<br />
leqsi; miweria tansacmelze, fulze,<br />
faifuris Tvisebebze, Stefselzec ki<br />
da sadRac aq gaviWede... mere mivxvdi,<br />
rom swored es iyo Tema _ is, Tu rogor<br />
aRar gaqvs saweri da rogor veRar wer.<br />
moxda ise, rom am leqsis Semdeg naxevar<br />
welze metxans marTla veRaraferi<br />
davwere da cota SevSindi kidec _ mar-<br />
Tla finaluri leqsi xom ar gamomivida-meTqi,<br />
magram mere isev RmerTma miSvela<br />
da Seiqmna `Srami~.<br />
_ es krebuli rogor Seadgine,<br />
ubralod, 2006-dan dawerili saukeTeso<br />
leqsebi Seitane<br />
_ yovelTvis ase vakeTeb. erTader-<br />
Ti _ `fanqari caSi~ gavakeTe rCeulis<br />
dasasruli me-14 gverdze
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
kaxa jamburia<br />
_ maxsovs, garkveuli xnis winaT,<br />
internetis saSualebiT gavecani<br />
Tqvens statias, romelic dRemde maxsovs.<br />
guram doCanaSvilis Semoqmedebaze<br />
saubrobdiT, mis teqstebs ganixilavdiT.<br />
statiidan Canda, rom<br />
SesaniSnavad icnobT doCanaSvilis<br />
prozas da, rogorc mkiTxvels, gansakuTrebuli<br />
damokidebuleba gaqvT<br />
mis mimarT. Cveni saubaric am TemiT<br />
daviwyoT _ XX saukunis gamorCeuli<br />
prozaikosiT.<br />
_ Cemi da batoni guramis megobroba<br />
daaxloebiT oci wlis winaT daiwyo.<br />
maSin qarTuli literaturis institutSi<br />
vmuSaobdi. axladdaarsebuli<br />
JurnalisaTvis _ `literatura da xelovneba~<br />
(romelsac Cveni da xelovnebis<br />
istoriis instituti er-<br />
Toblivad gamoscemda) _ damavales,<br />
momemzadebina dialogi guram doCanaSvilTan.<br />
batoni guramis nawarmoebebs<br />
studentobis wlebidan vkiTxulobdi.<br />
Cemma Taobam doCanaSvilis teqstebi<br />
lamis zepirad icoda, misi frazebiT<br />
vsaubrobdiT. mwerlis Semoqmedeba<br />
yovelTvis gansakuTrebuli,<br />
gansxvavebuli movlena iyo CemTvis.<br />
cnobil frang kritikoss, rolan barts<br />
aqvs erT gamokvlevaSi _ axali<br />
<strong>literaturuli</strong> etapis dasawyisad<br />
konkretul TariRs asaxelebs da Semdeg<br />
asabuTebs Tavis mosazrebas. me ki<br />
mgonia, doCanaSvilis sityviT _ `Camomalaborantes~<br />
_ qarTul literaturaSi<br />
axali etapi daiwyo. enis amgvarma<br />
gamomsaxvelobiTma saSualebebma<br />
qarTul prozaSi sruliad axali,<br />
jer kidev ucnobi samyaro dagvanaxa.<br />
Tumca, es doCanaSvilis mier aRmoCenili<br />
meTodi ar yofila. `vefxistyaosanSi~<br />
gasaocari sityvaTqmnadoba<br />
gvxvdeba, magaliTad: `camca gaidarbazesa~,<br />
`mo-ca-kvda, gasisxlmdinarda~<br />
da sxv. am TvalsazrisiT<br />
rusTveli Seudarebelia da `vefxistyaosans~<br />
qarTul literaturaSi<br />
analogi ar moepoveba. Tu poemas zedapirulad<br />
icnob, SesaZloa Sefaruli<br />
kavSiri doCanaSvilis teqstebsa da<br />
`vefxistyaosans~ Soris verc dainaxo.<br />
magaliTad, `drahkani~, romelic romanSi<br />
`samoseli pirveli~ fulis er-<br />
Teulia, swored rusTvelTan gvxvdeba.<br />
igive SeiZleba iTqvas meTodze _<br />
`vefxistyaosani~ amis saukeTeso nimu-<br />
Sia _ roca avtori moqmedebis adgilad<br />
sxva, ucxo mxares irCevs. sxvaTa<br />
Soris, mweralTa mxridan amgvari <strong>literaturuli</strong><br />
formis gamoyenebas sab-<br />
WoTa kritika yovelTis eWvis TvaliT<br />
uyurebda.<br />
maxsovs, maSin sakmaod vrceli di-<br />
mkiTxveli<br />
gamocdebis erovnuli centris qarTuli enis jgufis xelmZRvaneli kaxa<br />
jamburia Zalze sainteresod saubrobda literaturaze. saubrobda codniT,<br />
rogorc profesionali filologi da amavdroulad gatacebiT, grZnobiT,<br />
rogorc ubralod literaturismoyvare adamiani. man gaixsena daviT<br />
guramiSvili da misi poezia, isaubra guram doCanaSvilisa da jemal qarCxaZis<br />
gamorCeul prozaze, saqarTveloSi naklebadcnobili ucxoeli mwerlebis<br />
gansakuTrebul ostatobaze... vfiqrob, winamdebare interviuSi mniSvnelovani<br />
isaa, rom batoni kaxa Seexo avtorebs, romelTac _ sayvarel mwerlebs<br />
Soris _ arc ise xSirad asaxelebs Cveni rubrikis `mkiTxveli~.<br />
guramiSvili<br />
namdvili<br />
novatoria<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
alogi gamovida baton guramTan. daviT<br />
guramiSvilis Semoqmedebazec visaubreT.<br />
Cemi subieqturi STabeWdilebebi<br />
rom gavuziare, dainteresda da<br />
`daviTiani~ kidev erTxel gadaikiTxa.<br />
did pativad mimaCnia, rom Cveni saubris<br />
Semdeg man xelaxla aRmoaCina<br />
guramiSvili.<br />
_ araerTi <strong>literaturuli</strong> novacia,<br />
romlis avtoric guram doCanaSvilia<br />
_ aRizianebda mis Taobas.<br />
_ aRizianebda swored mis Taobas<br />
da ara `_ axalgazrdebs. batoni gurami<br />
axalgazrdobis mwerali iyo. rac Se-<br />
~<br />
exeba ufrosebis damokidebulebas misi<br />
Semoqmedebis mimarT, maxsendeba gazeT<br />
`komunistSi~ gamoqveynebuli Zalze<br />
kritikuli werili. im wlebSi `komunistis~<br />
gverdebze mwerlis augad moxsenieba<br />
Zalian cud rames niSnavda. batoni<br />
gurami oficiozis mxridan dafasebuli<br />
da privilegiebiT ganebivrebuli<br />
arasodes yofila, arc raime premia<br />
miuRia maTgan. vinc mis avtobiografiul<br />
romans _ `rac ufro maxsovs, da<br />
metad magondeba~ _ gaecnoba, darwmundeba,<br />
rom es adamiani orjerve<br />
politikuri motiviT ijda cixeSi. er-<br />
TaderTi, raSic am mwerals gaumarTla,<br />
is aris, rom misi yvela nawarmoebi<br />
daibeWda. ...roca `komunistSi~ gamoqveynebuli<br />
werilis avtori baton<br />
gurams Sexvda, Tavi ase imarTla _ me<br />
rom ara, uaresebs dawerdneno. Semdeg<br />
kidev gamoqveynda statia, romelSic<br />
guram doCanaSvilTan erTad besik<br />
xaranaulic gaakritikes. or yvelaze<br />
gamorCeul pirovnebas _ Cveni Taobis<br />
metrebs _ imisaTvis kicxavdnen,<br />
risTvisac maTi Semoqmedeba ase moswonda<br />
axalgazrdobas _ axali <strong>literaturuli</strong><br />
formebisa da novatoruli<br />
ZiebebisaTvis.<br />
_ socialisturma realizmma garkveuli<br />
standartebi, kliSeebi Camoayaliba<br />
da Semoqmedi adamianebisagan<br />
moiTxovda, rom xelovneba raRac Car-<br />
CoebSi moeqciaT. aman Taviseburad<br />
imoqmeda literaturaze, zogadad<br />
_kulturaze.<br />
_ ar SeiZleba oTar WilaZeze iTqvas,<br />
rom odesme raime kliSesa Tu standarts<br />
emorCileboda. is yovelTvis<br />
Zalze originaluri da TavisTavadi<br />
mwerali iyo _ didi mwerali. qarTveli<br />
avtorebi socialisturi ideologiis<br />
moTxovnebs arasodes iTvaliswinebdnen,<br />
magram standartebi mainc<br />
arsebobda da qvecnobierad es moqmedebda<br />
adamianebze. amitom axlis<br />
Zieba, novatoroba imdroindel qar-<br />
Tul mwerlobaSi Zalian mniSvnelovani<br />
movlena iyo. oTar WilaZeze aRar SevCerdebi,<br />
misi Semoqmedebis Sesaxeb bevri<br />
ram Tqmula. erTi, sruliad gamor-<br />
Ceuli qarTveli mwerali minda gavixseno<br />
_ jemal qarCxaZe. man Zalian saintereso<br />
forma mouZebna saTqmels.<br />
amjerad mxedvelobaSi maqvs misi `antonio<br />
da daviTi~, romelSic sxvadasxva<br />
personaJi erTsa da imave ambavs yveba.<br />
am xerxs folkneri bevrad adre mimarTavda<br />
da qarCxaZemac brwyinvaled<br />
gamoiyena Tavis nawarmoebSi. mis<br />
Sedevrze _ `igi~ _ aRarafers vambob.<br />
sxvaTa Soris, guram doCanaSvils aqvs<br />
CemTvis naTqvami: `siamovnebiT movawerdi<br />
xels `igis~, ase wera rom SemeZlos...~<br />
samwuxaroa, rom jemal qarCxaZe – XX<br />
saukunis qarTuli mwerlobis erTerTi<br />
saukeTeso avtori ise daufaseblad<br />
wavida Cvengan, rom sakadrisi pativi<br />
ver veciT, Cveni aRfrTovaneba da<br />
siyvaruli ver vagrZnobineT.<br />
_ samwuxarod, daufasebloba<br />
araerTi didi mwerlis bediswera<br />
gamxdara. aseT avtorebs Sorisaa daviT<br />
guramiSvili, romlis mimarT<br />
damokidebuleba garkveulwilad<br />
ukve gamoxateT. Tqveni azriT, ra aris<br />
mizezi, rom aseTi didi poeti da<br />
gamorCeuli moazrovne usamarTlodaa<br />
miviwyebuli<br />
_ Zveli qarTuli literaturis<br />
mecnieruli kvleva XX saukunis<br />
interviu<br />
13<br />
dasawyisSi daiwyo, roca ivane javaxiSvilma<br />
Tbilisis saxelmwifo universiteti<br />
daarsa. amas male mohyva<br />
saqarTvelos gasabWoeba da ideologiuri<br />
cenzura. bunebrivia, guramiSvilis<br />
_ qarTul literaturaSi yvelaze<br />
didi mistikosi poetis _ Semoqmedebis<br />
Seswavla sakmaod SeizRuda.<br />
guramiSvili gansxvavebuli wyobisa da<br />
azrovnebis adamiania, igi yvelaferSi<br />
RvTis nebas xedavs. am moazrovnis<br />
mixedviT, `Turqi, leki, sparsi, osi,<br />
Cerqez, RliRvi, dido, qisti~ _ qveynis<br />
ubedurebis mizezi ki ara, Sedegia.<br />
mizezad igi eris sulier daZabunebas<br />
miiCnevs. adamianebi sulierad uZlurdebian<br />
maSin, roca maT Soris siyvaruli<br />
qreba. siyvaruls ki mudam urwmunoeba<br />
upirispirdeba. guramiSvilisaTvis<br />
yvela ubedurebis saTave<br />
swored urwmunoebaa. ioane RvTismetyvelis<br />
mixedviT, `RmerTi siyvaruli<br />
ars~ da saqarTvelos bedukuRmar-<br />
Tobis mizezs poeti urwmunoebaSi, e. i.<br />
usiyvarulod cxovrebaSi xedavs. bunebrivia,<br />
sabWoTa skolaSi guramiSvilis<br />
Semoqmedebas _ sazogadoebrivi cnobierebisa<br />
da saqarTvelos istoriis<br />
miseul analizs, msoflmxedvelobas,<br />
RvTisadmi damokidebulebas _ aravin<br />
aswavlida. bavSvebs yvelaze naklebad<br />
faseul _ e. w. `swavla moswavleTas~<br />
azepirebinebdnen da amiT aZulebdnen<br />
am nawarmoebs. xolo gansakuTrebulad<br />
Rirebuli nawili _ religiuri himnebi<br />
da e. w. `qarTlis Wiris~ providencialuri<br />
nawili _ faqtiurad miCqmaluli<br />
da gayalbebuli iyo.<br />
_ vfiqrob, Sedegad miviReT is, rom<br />
CrdilSi darCa guramiSvilis poeturi<br />
sidiadec.<br />
_ guramiSvili sityvis saocari<br />
ostatia. daakvirdiT, intonaciurad<br />
ramdenad msgavsia galaktionis `jer<br />
arasdros ar Sobila mTvare ase wynari~<br />
da guramiSvilis `zubovkidan momavalman<br />
vnaxe erTi qali~... swored<br />
guramiSvilis moZebnilia is ritmebi,<br />
JReradoba, formebi, romlebic Semdeg<br />
aTasnairad gamoiyenes Cvenma poetebma.<br />
versifikaciis TvalsazrisiT,<br />
guramiSvili namdvili novatoria. is<br />
aSkarad pirvelia, vinc saukuneebis<br />
Semdeg `vefxistyaosnis~ gavlena da-<br />
Zlia da poeziaSi sruliad axali<br />
formebi Seqmna. e.w. `aRorZinebis xanis~<br />
poetebi rusTvelis epigonebi iyvnen,<br />
Teqvsmetmarcvliani SairiT werdnen<br />
da sakmaod mZimed sakiTxavi, naklebad<br />
saintereso teqstebi dagvitoves.<br />
guramiSvilis poezia ki novaciebis<br />
TvalsazrisiT amouwuravia. misi kvleva<br />
sakmaod gvian daiwyo. araerTma<br />
kargma mecnierma imuSava mis teqstebze,<br />
Tumca Sesaswavli da sakvlevi jer<br />
kidev bevria.<br />
_ axalgazrda qarTveli mwerlebis<br />
nawerebs sazogadoeba sxvadasxvagvarad<br />
afasebs. nawils moswons isini,<br />
sxvebisTvis ki es TematikiTa da leqsikiT<br />
Raribi literaturaa. sainteresoa<br />
Tqveni azri axalgazrda avtorebis<br />
Sesaxeb.<br />
_ ra Tqma unda, axalgazrda mwerlebidan<br />
yvela warmatebuli ver iqneba.<br />
CvensaviT patara qveyanas ar Sei-<br />
Zleba erT TaobaSi aTi-oci didi mwerali<br />
hyavdes. is rom, mkiTxveli orsam<br />
avtors kargad icnobs, ukve bevrs<br />
niSnavs. holandias literaturaSi er-<br />
TaderTi nobelianti _ hari muliSi<br />
hyavs da yvela mas Sexaris. Cven, Cemi<br />
azriT, muliSze ukeTesi mwerlebi<br />
gvyavs. roca axalgazrda avtorebis<br />
nawarmoebebs vkiTxulob, yvelaferze<br />
metad leqsikis simwire maRizianebs.<br />
TiTqos qarTuli arc ise kargad ician.<br />
cxadia, es ar exeba aka morCilaZes _<br />
Zalian saintereso mwerals, romelic<br />
enas brwyinvaled flobs. morCilaZis<br />
prozas axalgazrdebi didi interesiT<br />
kiTxuloben, Tumca misi teqstebi _<br />
gansakuTrebiT misi didtaniani romanebi<br />
_ `santa esperansa~, `Maid in Tiflis~<br />
_ advili sakiTxavi sulac ar aris.<br />
dasasruli me-14 gverdze
14 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
interviu 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
mwerali<br />
dasasruli<br />
SoTa iaTaSvili:<br />
`ufro iSviaTad vwer~<br />
principiT _ masSi sxvadasxva periodis<br />
saukeTeso leqsebi gaerTianda.<br />
`SramSic~ ZiriTadad bolodroindeli<br />
leqsebia, mxolod oriode leqsi<br />
gadmovida Zveli krebulebidan, isic<br />
imitom, rom ramdenime cikli am wignSi<br />
Seikra da dasrulda. axlaxan<br />
eleqtronuli `maRaziisTvis~ ori<br />
eleqtronuli wigni gavakeTe. es forma<br />
aqtiurad mkvidrdeba msoflioSi da<br />
saqarTvelomdec moaRwia. oqtombris<br />
bolodan literaturul sait lit.ge-ze<br />
msurvelebs Tanamedrove qarTuli<br />
literaturis SeZena SeeZlebaT, klasika<br />
ki ufasod iqneba. es Zalian gasaxaria,<br />
gansakuTrebiT sazRvargareT mcxovrebi<br />
qarTvelebisTvis, romelTac<br />
fizikurad ara aqvT nabeWdi produqciis<br />
yidvis saSualeba. rodesac wignis<br />
gakeTeba SemomTavazes, saWiro gaxda<br />
garkveuli formis mofiqrebac _<br />
raRacnairad xom unda damelagebina es<br />
yvelaferi, amitom aseT xerxs mivmarTe:<br />
Cemi leqsebi orad gavyavi: verlibrebad<br />
da riTmianebad. saerTod, saku-<br />
Tari Tavi verlibristad mimaCnia da<br />
vfiqrob, saukeTeso rac damiweria,<br />
ZiriTadad am formaSia, magram gadavwyvite,<br />
riTmiani leqsebic SemerCia. es<br />
ukve koncefcia iyo. gamovida ori wigni<br />
_ `cxovrebis Weri~ verlibrebiT da<br />
`suli amoiwura~ _ riTmianebiT. pirvelSi<br />
Sevida 20 wlis ganmavlobaSi dawerili<br />
verlibrebi, meoreSi – 15 wlis<br />
manZilze Seqmnili riTmiani leqsebi.<br />
ydaze isev sofo CxikvaZis naxatebia,<br />
raRacnairad Cemi mxatvari gaxda.<br />
_ verlibri ufro Cemiao Tqvi,<br />
riTmianSi ubralod mosinje Tavi<br />
_ albaT yvelaferi bezrdeba adamians<br />
da im momentSi mec es damemarTa.<br />
garkveuli mcdelobebi adrec mqonda,<br />
magram iyo periodi, rodesac mTlianad<br />
riTmian leqsze gadaverTe. magaliTad,<br />
krebulSi `sanam droa~ 80 procenti<br />
swored riTmiani leqsebia. ra-<br />
Racas rom aiTviseb da ici, rogor unda<br />
akeTo, mosawyeni xdeba, es damemarTa<br />
verlibrTan mimarTebaSi da gadaverTe<br />
riTmianze, gulma iqiT gamiwia. iqac<br />
raRaceebi gamovida sainteresod.<br />
drodadro isev mivubrundebi xolme<br />
riTmianebs. magram kai xani rom konvenciuri<br />
leqsi vwere, aman kargad imoqmeda,<br />
radgan isev momanatra verlibri da<br />
ganaxleburi energiiT mivubrundi.<br />
_ axla raze muSaob<br />
_ pelevinis `Generation Ï~-s vTargmni.<br />
SekveTili Targmania da wlis bolosTvis<br />
albaT gamoscemen. noembris<br />
bolosTvis `<strong>literaturuli</strong> palitris~<br />
damatebis saxiT Cemi moTxrobebis<br />
krebuli gamova, romelSic sxvadasxva<br />
periodis teqstebi Seva. sul sami<br />
moTxrobebis wigni maqvs: `kontraJuri~<br />
(1998), `yvavilTa yvavili da inJineri~<br />
(2000) da `fotomamebi~ (2005). samivedan<br />
varCev saukeTesoebs, romelTac axali<br />
moTxrobebic daemateba. saerTod,<br />
prozas TiTqos cotas vwer, magram<br />
mainc grovdeba. 2005 wlidan 2011-mde 6<br />
moTxroba mqonda dawerili, magram<br />
wels, zafxulSi, muxaTwyaroSi prozis<br />
muza gamexsna da TvenaxevarSi 5<br />
moTxroba davwere. krebulSi am<br />
moTxrobebsac Sevitan. vfiqrob, urigo<br />
wigni ar gamova. nel-nela miiwevs<br />
win, magram mainc vmuSaob romanze `mamebi,<br />
dedebi da Svilebi~, romlis pirveli<br />
oTxi Tavi saitze kalmasoba.com gamoqveynda.<br />
_ kidev erT Temas SevexoT, es aris<br />
<strong>literaturuli</strong> kontaqtebis Tema,<br />
romelic Tanamedrove mwerlobisTvis<br />
Zalze mniSvnelovania.<br />
_ qarTuli literatura nel-nela<br />
gadis ucxoeTSi, Tumca es sakmarisi ar<br />
aris. rogorc poets, xSirad miwveven<br />
sxvadasxva festivalze. Cems araerT<br />
megobarsac uwevs siaruli, Tumca unda<br />
aRiniSnos, rom prozaSi ufro rTuli<br />
viTarebaa, misi Targmna finansebs ukav-<br />
Sirdeba. poeziis SemTxvevaSi ufro<br />
martivadaa saqme. Cemi leqsebi 15 enazea<br />
naTargmni da es yovelTvis bunebrivad<br />
xdeboda: festivalze rom gepatiJebian,<br />
leqsic aucileblad unda iTargmnos<br />
da amas yovelTvis festivalis organizatorebi<br />
agvareben. minda erT<br />
mniSvnelovan sakiTxze gavamaxvilo<br />
yuradReba _ CvenSi ar tardeba poeziis<br />
saerTaSoriso festivali.<br />
_ es enobriv bariers xom ar ukav-<br />
Sirdeba<br />
_ Tu Targmanzea laparaki, mSvenieri<br />
mTargmnelebi gvyavs sxvadasxva<br />
enebidan, uSualod poetebi, romlebic<br />
am enebs Cinebulad floben da aravi-<br />
Tari problema ar iqneba ingliseli,<br />
frangi, sparsi Tu arabi poetis Targmna.<br />
Tu festivalze poetis srulyofilad<br />
wardgenis enobriv barierebzea<br />
saubari, maT dasaZlevad mSvenieri me-<br />
Todebia SemuSavebuli. me, magaliTad,<br />
yvelaze metad momewona roterdamis<br />
festivali, sadac poeti Tavis enaze<br />
kiTxulobs originals, ekranze ki inglisurad<br />
da holandiurad (organizatori<br />
qveynis oficialur enaze) na-<br />
Targmni teqsti midis paralelur re-<br />
JimSi. anu, msmeneli originalsac ismens<br />
avtoris SesrulebiT da Targmansac<br />
adevnebs Tvals. arsebobs sxva, naklebad<br />
moxerxebuli variantic _ rodesac<br />
naTargmn teqsts msaxiobi an mTargmneli<br />
kiTxulobs, Tumca es yvelaferi<br />
mogvardeba, mTavaria aqamde mivideT.<br />
sul imas gaviZaxiT, rom poeziis qveyana<br />
varT da yoveli meore qarTveli poetia.<br />
Tu simReris, kinosa da Teatris<br />
festivalebi gvaqvs, poeziis festivalzec<br />
unda vizrunoT.<br />
esaubra nana kobaiZe<br />
mkiTxveli<br />
kaxa jamburia:<br />
`guramiSvili namdvili<br />
novatoria~<br />
dasasruli<br />
leqsikis simwireze saubrisas ar<br />
minda romelime avtori konkretulad<br />
davasaxelo. Cemi mizani maTi ganawyeneba<br />
ar aris, piriqiT, minda rac Sei-<br />
Zleba meti ikiTxon, gansakuTrebiT _<br />
Zveli qarTuli teqstebi. zogi avtori<br />
mxolod sasaubro metyvelebas iyenebs.<br />
TiTqos ra aris amaSi cudi SeiZleba<br />
slengi gamoiyeno da Zalian maRali<br />
donis mxatvruli teqsti Seqmna.<br />
amerikeli mwerlis kurt vonegutis<br />
proza amis saukeTeso magaliTia. ise-<br />
Ti slengiT wers, rom Tu mis nawerebs<br />
originalSi ar waikiTxav, Semoqmedebaze<br />
srulyofil warmodgenas ver<br />
Seiqmni. magram Zalian mZime STabeWdileba<br />
iqmneba, roca avtori slengis<br />
miRma verafers gvTavzobs.<br />
isev guram doCanaSvils Tu gavixsenebT,<br />
mas amouwuravi leqsikuri maragi<br />
aqvs. dialeqtizmebsac didi ostatobiT<br />
iyenebs. aman misi bolodroindeli<br />
nawarmoebebi kidev ufro<br />
mravalferovani gaxada.<br />
_ garkveulwilad, aseTi teqstebi<br />
damRlelia. batoni guramis bolodroindeli<br />
nawarmoebebis wakiTxva,<br />
aRqma bevrs gauWirda kidec.<br />
_ avtobiografiul romanSi _<br />
`rac ufro maxsovs, da metad magondeba~<br />
_ Zalian kargadaa daculi balansi.<br />
wigni sakiTxavad sainteresocaa<br />
da saxalisoc. mogexsenebaT, baton<br />
gurams Cinebuli iumori aqvs.<br />
arian mwerlebi _ XX saukunis avtorebs<br />
vgulisxmob _ romlebic enobrivad<br />
rTul qsovils qmnian. aseTia,<br />
pirvel rigSi marsel prusti, uiliam<br />
folkneri, jeims joisi. am avtorebis<br />
nawarmoebTa wasakiTxad (gansakuTrebiT<br />
joisis) sulieri Zalebis sruli<br />
mobilizebaa saWiro, magram amis miuxedavad,<br />
maTi teqstebi didi xelovnebis,<br />
didi literaturis nimuSebs warmoadgens.<br />
guram doCanaSvilis bolo<br />
periodis romanebi swored am tipis<br />
literaturas ganekuTvneba. Tanamedrove<br />
mkiTxvels wignis sakiTxavad mobilizeba,<br />
garja ezareba, ufro met<br />
dros garTobasa da televizors uTmobs.<br />
es marto Cveni problema ar aris.<br />
_ rogorc mivxvdi, prusti,<br />
folkneri, joisi Tqvens sayvarel<br />
mwerlebs Soris arian. saerTodac,<br />
klasikis mimarT mkiTxvelis interesi<br />
arasodes neldeba. Tumca TanamedroveTa<br />
Soris arian Zalian saintereso,<br />
zogjer _ didebuli mwerlebi,<br />
romelTa Semoqmedeba qarTvel<br />
mkiTxvels jer srulad ar auTvisebia.<br />
_ sxvaTa Soris, yovelTvis mwydeboda<br />
guli imis gamo, rom Cvens sazogadoebas,<br />
romelic SedarebiT kargad<br />
icnobs laTinoamerikul literaturas,<br />
Zalze zedapiruli warmodgena<br />
aqvs Statebis mwerlobaze. magaliTad,<br />
ar aris Targmnili jozef heleris<br />
brwyinvale antisaomari romani _<br />
`Catch-22~. romanis saxelwodeba, inglisurenovan<br />
Tanamedrove leqsikonebSi<br />
absurduli, gamouvali situaciis<br />
aRmniSvnel terminadaa Setanili.<br />
mas metyvelebaSic bevri iyenebs,<br />
Tumca (rogorc erTma ingliselma<br />
literatorma miTxra) umetesobam ar<br />
icis, rom es termini romanis saTauridan<br />
warmoiSva. qarTulad albaT ase<br />
iTargmneba _ `xafangi-22~. CvenSi naklebadaa<br />
cnobili kurt vonegutic _<br />
SesaniSnavi amerikeli prozaikosi da<br />
eseisti. orive es avtori movlenaa XX<br />
saukunis msoflio literaturaSi.<br />
guldasawyvetia, rom qarTveli mkiTxveli<br />
kargad ar icnobs gasuli saukunis<br />
evropuli mwerlobis erT-erT yvelaze<br />
gamorCeul figuras _ norvegiel<br />
iuhan borgens. ramdenadac vici, qarTulad<br />
misi trilogiis mxolod pirveli<br />
nawili _ `patara lordi~ iTargmna.<br />
ucxour klasikur literaturaSi<br />
arian mwerlebi, romelTa nawarmoebebic<br />
yovelTvis SemiZlia vikiTxo. aseTebia<br />
_ dostoevski da bulgakovi; aseve<br />
Zalian axlobelia marsel prustis<br />
Svidromaniani cikli `dakarguli<br />
drois ZiebaSi~; gamorCeulad miyvars<br />
folkneris romanebi _ `agvistos naTeli~<br />
da `odes vkvdebodi~ (misi qarTuli<br />
Targmani SesaniSnavadaa Sesrulebuli).<br />
Zalian mawuxebs is garemoeba, rom<br />
momavali Taobis qarTvelma mkiTxvelma<br />
SesaZloa rusuli literaturis<br />
originalSi wakiTxva veRar SeZlos.<br />
XIX_XX saukuneebis rusul klasikas<br />
gansakuTrebuli adgili ekuTvnis msoflio<br />
mwerlobaSi. vfiqrob qarTvelma<br />
mkiTxvelma ar unda `dakargos~ gogoli,<br />
dostoevski, Cexovi, bunini, bulgakovi.<br />
nawarmoebis originalSi wakiTxva<br />
Zalian mniSvnelovania. mxatvrul<br />
testSi enas iseTi didi funqcia akisria,<br />
rom saukeTeso Targmanic ki, naklulovania<br />
dedanTan SedarebiT.<br />
_ qarTul Targmanebze visaubroT.<br />
dRes ucxouri teqstebi intensiurad<br />
iTargmneba, es procesi qarTuli literaturis<br />
ganviTarebisTvis Zalian<br />
mniSvnelovania. Tumca Targmanebis<br />
xarisxi xSirad sadavo aris xolme.<br />
_ siamovnebiT visaubreb araCveulebriv,<br />
kongenialur qarTul Targmanebze.<br />
aseTi brwyinvale movlenaa ba-<br />
Cana bregvaZis Targmnili `don kixoti~.<br />
yvelaferi, rac ki am adamianma Targmna<br />
(dawyebuli platonis `dialogebidan~)<br />
gansakuTrebuli ganZia Cveni literaturisaTvis.<br />
aseTive donis movlenad<br />
mimaCnia fransua viionis qarTuli<br />
Targmani, romelic daviT weredianma<br />
Seasrula. es namdvili Sedevria. masSi<br />
qarTuli enis uzado codna Cans. iSviadad<br />
meguleba mwerali, ase srulyofilad<br />
rom flobdes enas.<br />
saocari gemovnebiTa da originalis<br />
gansacvifreblad Rrma codniT Targmnis<br />
qalbatoni manana gigineiSvili.<br />
teqstis mimarT rogori faqizi damokidebuleba<br />
Cans mis TargmanTa krebul-<br />
Si _ `dideba Senda~, romelSic sxvadasxva<br />
droisa da xalxebis mier Seqmnili<br />
RvTis sadidebeli himnebia Tavmoyrili.<br />
rac Seexeba xuan ramon ximenesis<br />
`plateros~, mimaCnia, rom es qrestomaTiuli<br />
nimuSia imisa, rogor unda<br />
iTargmnos lirikuli proza. qalbaton<br />
mananas imdenad aqvs gaTavisebuli didi<br />
mwerlis poeturi samyaro da ise aqvs<br />
gadmotanili qarTul enaze, rom gegoneba<br />
originalur teqsts kiTxulob.<br />
Zalian momwons qalbatoni dali<br />
fanjikiZis Targmanebi. aqac _ dawyebuli<br />
saTauridan nawarmoebis bolo sityvamde<br />
_ teqsts saocrad qarTuli<br />
JReradoba aqvs. versad ipovi qarTulisTvis<br />
ucxo konstruqciebs, xelovnur<br />
wyobas, kalkebs. samwuxaroa,<br />
rom aseTi Targmanebi cotaa da miT<br />
ufro saWiroa, davafasoT da vikiTxoT<br />
is, rac aseT maRal donezea Sesrulebuli.<br />
esaubra Tamar Juruli
28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
* * *<br />
gulebis siTbo: sityvaSi SeerTebuli...<br />
ai, poezia!<br />
* * *<br />
optimisti baWikuda: `sawyalo, baWikudao,<br />
cxen Cagivarda kutada...~ ai,<br />
pasuxi: `adgeba gazafxulzeda, gana ki<br />
Cavsvi krutada!~<br />
* * *<br />
esTetiuri wvdomis amnezia!<br />
* * *<br />
wmindanis saxe: portreti vaJafSavelasi!..<br />
* * *<br />
mercxalas saxli migriaulTis<br />
xilianaSi. saxlis win dawyebiTi skolis<br />
Senoba idga. saxls zemoT tala maCxoSvili<br />
cxovrobda, xolo qvemoT: mercxalas<br />
xnis moxuci xvTisavari, talas<br />
mama. xvTisavarma didi msxlis xe moWra<br />
axlo gorakze: Cemi megobris saxlsa<br />
faravs da vera vxedavo... exla ukve kargad<br />
xedavda!<br />
* * *<br />
usaxelo poetebi: epitafiebze<br />
gadafenilma xavsma, folklorul sim-<br />
Rerebs ayolili adamianebis gulmaviwyobam,<br />
istoriis muxTalma SemTxvevi-<br />
Tobebma Jamis wyvdiadSi CaZira maTi<br />
saxelebi, daviwyebis libriT gadaibura,<br />
waSala... da, roca imaT ukvdav sityvebze<br />
gabmul simRerebs ismen, roca<br />
maTi striqonebi gulze mogeSxefeba,<br />
grZnob, rom imaTi saxelebi ager aqaa,<br />
sul axlosaa da sacaa ukvdavebis Suqi<br />
gaanaTebs, gaaTbobs, maRla aswevs... ase-<br />
Tia xvedri usaxelo poetebisa!..<br />
* * *<br />
iwame esec: poeziis astraluroba...<br />
* * *<br />
poets aqvs erTgvari TamaSis ufleba.<br />
am ambavs realurad unda SevxedoT.<br />
ras mogvitans Cven nihilisturi qirqili<br />
da yovelives ganqiqebis maniakaluri<br />
wyurvili, saiT wagviyvans es<br />
gza, <strong>literaturuli</strong> Surisgebis zemZime<br />
lodebiT Caxergili! cxadia arsaiT!..<br />
da Tu es gza mainc sadme wagviyvans,<br />
maSin es iqneba daRmarTi fskeri!..<br />
jarji fxoveli<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
xelis-gulis anabeWdebi<br />
vTqvi: poets aqvs erTgvari TamaSis<br />
ufleba. modi, poets vapatioT, Tu am<br />
TamaSma ukiduresobis napirTan miiyvana.<br />
gana ra moxda is ufskrulSi xom ar<br />
gadaSvebula, xolo napiridan dabruneba<br />
yovelTvis SeiZleba: aq mas daexmareba<br />
neba, mizani...<br />
* * *<br />
leqsis ritmuli sisufTave!<br />
* * *<br />
leqsi prozad: dasanania, rom Cvens<br />
droSi mas zogi mweralic ki ver aRiqvams.<br />
leqsi prozad TviT vaJa-fSavelas<br />
mecxramete saukuneSic misaRebi iyo...<br />
xolo exla aq poezias ver amCneven... ra<br />
aris es nuTu leqsi kiTxulobs mavani.<br />
maS, sad aris riTma sad aris wyobili,<br />
Tanabarmarcvlovani striqonebi sad<br />
aris ritmuli varcxniloba swored,<br />
rom es ar aris! es yovelive poezia<br />
araa!.. xolo poezia aris leqsSi damwyvdeuli<br />
sulis Sinagnoba, rac sityva-<br />
Si gamlRvali emociiT gamoisaxeba... da<br />
emociis gadacemis mZlavri unari<br />
prozaul teqstsac gaaCnia... es aris<br />
leqsi prozad... da, rogorc mTlianad<br />
poezia, isic SeiZleba iyos kargi, an<br />
cudi, cocxali, an mkvdari... aq forma<br />
arafer SuaSia. udReuri prozauli<br />
teqsti poeziis magaliTad ar gamodgeba!..<br />
uitmani, bodleri, lotreamoni da<br />
sxva poetebi Zvelad ucxoeTSi amagrebden<br />
am saleqso formas; xolo ucxoeTis<br />
axali poezia leqsis am formis<br />
pirdapiri klasikaa... CvenSi ra xdeba..<br />
vaJa-fSavela, ilia WavWavaZe, akaki<br />
wereTeli, galaktioni, paolo iaSvili,<br />
terenti graneli, SoTa CantlaZe<br />
dganan leqsi prozis saTaveebTan...<br />
aseve, ar daviviwyoT dRevandeli, axali<br />
Taobis qarTveli poetebi...<br />
* * *<br />
mainc ra gadardebs im samyaroSi,<br />
usaTuod rom daiRupeba Seni Tavi, Tu<br />
sxva ram.. ra gadardebs, erTi miTxari!<br />
* * *<br />
viguloT esec: vicxovroT poeziiT<br />
da ara versifikaciiT!<br />
* * *<br />
ai, kidev erTi ZvelisZveli siaxle:<br />
fSaveli mokafiaveebis repi!<br />
* * *<br />
drom gadaafasa rafiel erisTavis<br />
ukvdavi striqonebi: `ar gavcvli salsa<br />
kldeebsa ukvdavebisa xezeda; ar<br />
gavcvli me Cems samSoblos sxva qveynis<br />
samoTxezeda!..~ samwuxarod, ase moxda:<br />
sali kldeebi dastoves ukeTesi cxovrebis<br />
mZebnelma qarTvelebma... cxadia,<br />
es leqsi kvlav dabrundeba qarTvelis<br />
gulSi, kvlav naTels mofensa da<br />
gaamagrebs mis qarTvelobas! da es<br />
moxdeba male, Zalian male!<br />
Canawerebi<br />
15<br />
* * *<br />
RmerTma daswyevlos pirmoTneoba<br />
da maamebloba monuri! es istoriuli<br />
sneuleba sWirs Cvens xalxs da misi<br />
gankurnebis imedic ara sCans, ara!<br />
* * *<br />
mSobliur araxijaSi, casTan siaxloves<br />
Zalian ioli ram iyo varskvlavebis<br />
gacnoba, damezobleba...<br />
* * *<br />
Rrubelma wvima Caifiqra: mere isev<br />
gadaifiqra!<br />
* * *<br />
gulwrfelobadakarguli kaci:<br />
qlesa da mZromeli, umomavlo arseba,<br />
uRirsebo da uTvisebo mavani... is uecrad<br />
gadageRobeba Suagzaze: guls<br />
agirevs misi ruyruyi!<br />
* * *<br />
SesaZloa, es sizifes naxelavic<br />
iyos: amoitana es veberTela lodi da<br />
daagdo... lodi aRar dagorda, radgan<br />
is mwvervals miajaWva dedamiwis<br />
kurTxeulma mizidulobam... magram<br />
TviT sizife sadRaa.. egeb, sulac am<br />
lods Seadna, Seesxeula!.. egeb, yaCaRad<br />
gavarda da vanxev-araxijis uRranebSi<br />
daborialobs... egeb, sulac<br />
caSia: aqedan ca xom sul erT xelis<br />
awvdenazea... exla am qvaze Sen zixar da,<br />
aRmarT-daRmarTiT daqanculi, isveneb!<br />
* * *<br />
poezias uxmoben sikvdilmisjilebi:<br />
isini RmerTTan sasaubrod poeziis enas<br />
irCeven!<br />
* * *<br />
marina cvetaevas uSeRavaTo azri:<br />
poetis sikvdili yovelTvis droulia<br />
da yovelTvis naadrevia!<br />
* * *<br />
ase ambobda: bevri ram mivcad-movcade,<br />
bolos ki am Savbnel azramde mivedi:<br />
Tavisufali qali cisqveSeTSi TiTqmis<br />
ar aris, xolo moRalate qalic Tu<br />
gamoilia, maSin Zalian cudad iqneba me<br />
da Seni saqme, veJo!<br />
dasasruli Semdeg nomerSi<br />
siaxle<br />
<strong>literaturuli</strong> almanaxi<br />
samxreTkavkasielTaTvis<br />
`samxreT kavkasia~ _ ase ewodeba<br />
literaturul-publicistur almanaxs,<br />
romelic axlaxan gamovida da<br />
romelic regionis kulturuli cxovrebis<br />
gaSuqebas isaxavs miznad. bolo<br />
ramdenime aTwleulis ganmavlobaSi<br />
samxreT kavkasiaSi mimdinare politikurma<br />
konfliqteba, omebma da sisxlisRvram<br />
regionis mosaxleoba erTmaneTs<br />
sagrZnoblad daaSora. yofiT<br />
problemebTan erTad gaCnda didi kulturuli<br />
sicariele. adamianebma ar<br />
ician, riTi sunTqaven maTi mezoblebi,<br />
ras weren, rogor kinos iReben, rogori<br />
Teatri aqvT. swored am ufskrulis amovsebas<br />
isaxavs miznad `samxreT kavkasia.~<br />
almanaxis Seqmnis idea qarTvel mweral<br />
guram odiSarias da mis afxaz megobars,<br />
baTal kobaxias ekuTvniT. maTi<br />
TanamSromloba 2003 wels daiwyo,<br />
rodesac erToblivad imuSaves wignze<br />
`Jami sicocxlisa~. krebulma qarTveli<br />
da afxazi avtorebis mier omis<br />
Temaze dawerili teqstebi gaaerTiana.<br />
am gamocemas maSin orivegan mohyva<br />
Tbili da gulisxmieri gamoxmaureba.<br />
literatura omisa da dapirispirebis<br />
Tavidan asacilebel erT-erT yvelaze<br />
efeqtur gzad dasaxelda, Tumca samwuxarod,<br />
yvelaferi amiT dasrulda.<br />
wamowyebas gagrZeleba ar mohyolia da<br />
ai, ramdenime wlis Semdeg isev ikveTeba<br />
<strong>literaturuli</strong> kontaqtebis aRdgenis<br />
survili. amjerad proeqtSi somxuri,<br />
azerbaijanuli da osuri mxareebic<br />
monawileoben da es sulac ar aris<br />
gasakviri. `samxreT kavkasia xuTi literaturis<br />
mSobelia, romlebic erTmaneTTan<br />
uxilavi ZafebiTaa dakav-<br />
Sirebuli. Cveni xalxebi saukunod arian<br />
gadajaWvuli <strong>literaturuli</strong><br />
nawarmoebebiT da am urTierTobebis<br />
ganaxlebas isev literaturam unda<br />
Seuwyos xeli ~ _ miiCnevs guram odiSaria<br />
da Znelia, ar daeTanxmo. dRes,<br />
rodesac Tanamedrove teqnologiebi<br />
Sinidan gausvlelad iZleva nebismieri<br />
Jurnalisa da wignis gamocemis Sesa-<br />
Zleblobas, erTi rigiTi Jurnalis gamosvla,<br />
SesaZloa, didad aRsaniSnavi<br />
faqti ar iyos, magram rodesac laparakia<br />
adamianebs Soris Catexili xidis<br />
aRdgenaze, Citi brdRvnad namdvilad<br />
Rirs. masze muSaobis mTavari xibli is<br />
iyo, rom ideis avtorebma kardakar<br />
Semoiares soxumi, cxinvali, baqo, erevani.<br />
Sedegad, Tqvens winaSea almanaxi,<br />
sadac naCvenebia, bolo 20 wlis ganmavlobaSi,<br />
araerTi konfliqtisa da sisxlisRvris<br />
Semdeg, ra iwereba samxreTkavkasiur<br />
literaturaSi.<br />
qarTuli mxridan ZiriTadad<br />
omisSemdgomi Taobaa warmodgenili.<br />
sul oTxi avtoria – beso xvedeliZe,<br />
Teona dolenjaSvili, SoTa iaTaSvili<br />
da guram odiSaria. rac Seexeba danarCenebs,<br />
aqac SedarebiT axali Taobis<br />
mwerlebi Warboben, Tumca arc klasikosebia<br />
daviwyebuli. magaliTad, afxazi<br />
aleqsi gogua, romlis nawarmoebebic<br />
SesaniSnavi saSualebaa imisaTvis,<br />
rom gavigoT, rogor cxovroben dRes<br />
afxazebi, ra awuxebT, ra uxariaT. krebulSi<br />
Sevida kidec misi erTi moTxroba<br />
_ `nisli.~ aleqsi goguas garda Tanamedrove<br />
afxazur mwerlobas kidev<br />
ramdenime avtoris teqstebiT gavecnobiT.<br />
eseni arian: daur naWyebia, gunda<br />
saqania da nadeJda venediqtova. os<br />
mweralTagan almanaxSi meliton kazi-<br />
Ti, tamerlan tadtaevi, milena Tedeeva<br />
da aza xujeeva Sevidnen. maT garda<br />
somexi da azerbaijaneli avtorebis<br />
nawarmoebebsac gaecnobiT. SesaZloa,<br />
maTi saxelebi dRes qarTvel mkiTxvels<br />
bevrs arafers eubneba, iseve, rogorc<br />
sxva regionebSi naklebad icnoben aq<br />
warmodgenil qarTvel avtorebs, Tumca<br />
davitovoT imedi, rom ramdenime<br />
nomris Semdeg samxreTkavkasiuri <strong>literaturuli</strong><br />
sivrce nawilobriv gaixsneba<br />
da literatura SeZlebs qarTulafxazur-osuri<br />
urTierTobebis aRdgenaSi<br />
erT-erTi mTavari roli Seasrulos.<br />
nino kobaxiZe
16 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
recenzia 28 oqtomberi - 10 noemberi 2011<br />
Tanamedrove qarTul literaturaSi RirebulebaTa<br />
gadafasebis metad mniSvnelovani procesi mimdinareobs,<br />
zogi Semoqmedi srul daviwyebas eZleva,<br />
zogi ufro Rrmad da adekvaturad warmoCindeba, zogi<br />
ki Zvirfasi qvis elvarebiT gamoanaTebs aryofnis burusidan.<br />
am procesis, romelic unda gagrZeldes da gaRrmavdes,<br />
aqtiuri monawileni Tavad Cven varT, radgan<br />
mxolod drosa da mkiTxvels xelewifeba yvelafers<br />
Tavisi saxeli daarqvas da Tavisi adgili miuCinos.<br />
erTi magaliTi aseTi axleburi wakiTxvisa meoce<br />
saukuneSi saTanadod vergagebuli da verdafasebuli<br />
didi sityviTxelovanis, esma onianis Semoqmedeba<br />
gaxlavT. igi mTeli dedofluri (davesesxebi nodar<br />
naTaZes) didebulobiT Semodis ocdameerTe saukune-<br />
Si da aRtacebaSi movyavarT Tavisi mravalgvari da<br />
Rrma poeziiTa Tu proziT. man Tavis droze TiTqos<br />
iwinaswarmetyvela kidec es mobrZaneba:<br />
`axla Tvals mWris gasworeba<br />
sakuTari TvalisTvis Tvalis _<br />
nuTu es me var<br />
isev me var!<br />
isev movsulvar!~<br />
Cven swored axla vuaxlovdebiT mis `namdvilobas~<br />
(es esmas terminia) da yovel CvenganSi misi Semoqmedeba<br />
swored axla badebs Semxvedr impulsebs. masze saqmis<br />
codniT da teqstis srulad amokiTxvis surviliT<br />
weren aramarto asakovani literatorebi, aramed axalgazrdebic,<br />
romelTaTvisac igi axlobeli, gasagebi<br />
da bevrismTqmelia. gamodis misi wignebi, iTargmneba<br />
misi leqsebi da eseebi, sajarod ganixilaven mis Semoqmedebas...<br />
mokled, yvelaferi xdeba ise, rogorc unda<br />
momxdariyo naxevari saukunis winaT.<br />
nu gaikvirvebT am dagvianebas. xelovnebaSi xdeba<br />
ase. sxva qveynebs rom Tavi davaneboT, saqarTveloSi,<br />
ilia WavWavaZis mosvlamde, nikoloz baraTaSvili<br />
verdafasebuli iyo. aseve, dResac adekvaturad araa<br />
Sefasebuli da Seswavlili rusTavelis Semdeg yvelaze<br />
didi qarTveli mwerali, vaJa-fSavela. qarTulma sazogadoebam<br />
Tavis droze ver daafasa Cveni geniosi<br />
niko firosmani, metic, utaqto karikaturiT guli<br />
atkines. ver iyo adekvaturad Sefasebuli Tavis droze<br />
verc terenti granelis poezia da verc SesaniSnavi<br />
kompozitori niko sulxaniSvili. ver gaiges misma Tanamedrove<br />
inteleqtualebma verc niko samadaSvilis<br />
Rrma da Sinagani tragizmiT aRsavse poezia... ucxoeTisken<br />
Tu gavixedavT, iqac sakmaodaa aseTi gaugebrobani.<br />
mxolod erT magaliTs SegaxsenebT _ iohan<br />
sebastian baxs, romlis Svili, saSualo musikosi, sakmaod<br />
didxans ufro popularuli iyo, vidre misi geniosi<br />
mama.<br />
yovelive es mxolod erT rameze metyvelebs _ yvela<br />
mniSvnelovan mxatvrul teqsts (iqneba es sityvieri,<br />
bgeriTi Tu vizualuri) Tavisi Sesabamisi aRmqmeli Tu<br />
ar hyavs, igi adekvatur aRiarebas unda daelodos.<br />
esmasTanac ase moxda.<br />
isic saTqmelia, rom maSin sxva dro iyo, sxva qarTuli<br />
sazogadoeba, mkiTxvelic _ sxva, sxva gemovnebiTa<br />
da mxatvruli teqstis aRqmis sxva unariT, sxva codniT.<br />
maSin esma oniani rTul da elitarul poetad<br />
aRiqmeboda (rac bevrisTvis nakli iyo, cotasTvis _<br />
Rirseba), axla ki igi Tavisi azrovnebiT, poetikiT,<br />
koba imedaSvili<br />
esma onianis<br />
dabruneba<br />
saxeTa araordinalurobiT da `genialuri sijansa-<br />
RiT~ (maka joxaZis Tqmisa ar iyos) gasagebi, misaRebi<br />
da did xelovnebaSi mkiTxvelis CarTvis inspiratoria.<br />
mas Tavisi mkiTxveli hyavs _ maRalgemovnebiani<br />
da maRalinteleqtualuri. es bednierebaa misTvisac<br />
da CvenTvisac da imis damamtkicebelic, rom WeSmarit<br />
poezias asaki ara aqvs, igi im droisaa, rodesac mas<br />
kiTxuloben.<br />
esma onianis Semoqmedeba aTeistur da koleqtiur<br />
faseulobebze aRzrdili upirovno mkiTxvelisaTvis<br />
miuRebeli an, ukeTes SemTxvevaSi, gaugebari iyo,<br />
gaugebari iyo misi RvTismosaobac da samyaros centrSi<br />
pirovnebis dayenebis filosofia, misi poeziis<br />
Tematika _ ojaxi da Tavad misi polifoniuri teqstebis<br />
formac, umetes SemTxvevaSi, verlibriT ganxorcielebuli<br />
feradovan saxeTa ritmuli gadaZaxiliT<br />
(waikiTxeT misi programuli _ `mokle fiqrebi sami<br />
gadaxveviT~ da `isev gadaxveva oTx nawilad~).<br />
1970 wels, roca xruSCovis dros dawyebuli kulturuli<br />
`daTbobis~ periodi damTavrebuli iyo, esma<br />
onianma Targmna rusuli poeziis klasikosis gavriil<br />
derJavinis programuli leqsi `RmerTi~, romelic<br />
misTvisac sakuTari mrwamsis gamoxatuleba gaxldaT<br />
da, ra Tqma unda, igi ar daibeWda. ar gaikvirvoT. ma-<br />
Sin veravin gabedavda RvTis mimarT aRvlenili am da<br />
sxva sityvebis dabeWdvas:<br />
`kvlav mapatie yvelaferi,<br />
rasac rom vcodav,<br />
rom meSinia tkivilebis, mcirisac odnav,<br />
_ Cems qcevas mainc rom asatans vxedav,<br />
rom amden vedrebas da locvas vbedav.~<br />
esma onianma didi warmatebiT gaagrZela didi<br />
qarTveli poetebis _ rusTavelis, guramiSvilis,<br />
ilias, akakis, vaJas, galaktionis tradicia da uRmer-<br />
To sazogadoebaSi locvis intimuri aqti sajaro SemoqmedebiT<br />
aqtad aqcia.<br />
gasuli saukunis samocian wlebSi Cvens sazogadoebasa<br />
da literaturaSi dawyebuli daTbobis epoqa mainc<br />
sabWoTa kavSirSi xdeboda da eklesiaTa damangrevelTaTvis<br />
RmerTis xsenebac ki miuRebeli iyo.<br />
TiTqos paradoqsia, magram mas, ucnob avtors, 1966<br />
wels Jurnal `dilaSi~ iolad daubeWdes sabavSvo<br />
leqsebi, magram missave problemur verlibrsa Tu konvenciur<br />
leqsebs dabeWdva ar eRirsa. mxolod 1968<br />
wels `<strong>literaturuli</strong> saqarTvelos~ mTavarma redaqtorma,<br />
gemovnebianma da gonierma mweralma rezi<br />
TvaraZem dabeWda esmas megobris mier mitanili ramdenime<br />
leqsi. <strong>gazeTi</strong>s es nomeri misi redaqtorobis<br />
ukanaskneli nomeri gaxldaT. gava wlebi da rezi<br />
TvaraZe esma onianis wignis ganxilvaze ityvis: `Tu qveyanas<br />
saukuneebis manZilze hyavs aseTi aRmatebuli<br />
suli, es qveyana gamorCeulia sakacobrio masStabiT!~<br />
ratom iTqva ase<br />
ratom aris, rom meoce saukunidan ocdameerTe<br />
saukuneSi gadmosuli sityviTxelovani aseTi misaRebi<br />
da gasagebi gaxda yvelasTvis<br />
dro Seicvala da Cven TviTon SevicvaleT, Torem<br />
esma onianis Semoqmedeba rac iyo, igive darCa.<br />
2000 wels gamocemul esma onianis krebulis<br />
(romelic misma dam irine onianma Seadgina `leqsebi,<br />
eseebi da werilebi~), winasityvaobaSi sityviTxelovnebis<br />
Cinebuli mcodne da qebaze sakmaod Zunwi<br />
nodar naTaZe aucileblad gasameorebel sityvebs<br />
wers: `esma oniani dabadebuli iyo dedoflad da iqceoda<br />
rogorc dedofali Tavisi Semoqmedebis gariJraJze,<br />
roca TviT mis garda jer aravin uwyoda, ra<br />
iyo da rogori iyo~. aq albaT farTo sazogadoeba<br />
igulisxmeboda, Torem misi megobrebisTvis, Tundac<br />
guram rCeuliSvilisTvis, oTar ioselianis, erlom<br />
axvledianisa da daTo javaxiSvilisTvis esma oniani<br />
maTi fardi iyo, magram maSin, roca yvelaferi saxelmwifos<br />
xelSi iyo, maT Tavad uWirdaT beWdva Tu<br />
filmis gadaReba.<br />
Tu esma onianis leqsebs yuradRebiT waikiTxavT,<br />
xSirad naxavT, rom banaluri frazisa Tu movlenis<br />
iqiT igi SesaSuri sisruliT wvdeba adamianur grZnobaTa<br />
dafarul siRrmeebs (daakvirdiT `danaxul andazebs~),<br />
misTvis ar arsebobs droiTa da sivrciT<br />
SezRudva _ miTologiuri motivebi, eTnografiuli<br />
realoba, istoriuli pirovnebani Tu misi konkretuli<br />
Tanamedroveni misTvis adamianur gancdaTa siRrmiseuli<br />
xedvis gaanalizebis mizezsa da biZgs warmoadgenen<br />
da aq igi erTnairad warmatebulia verlibrsa<br />
Tu tradiciul leqsSi.<br />
esma, brwyinvale portretisti, erTnairi warmatebiT<br />
xatavs feriT da hqmnis sityviT ganumeorebel<br />
portretebs da am procesSi masTan erTad Tavad mkiTxvelic<br />
maRldeba, xdeba misi Tanaavtori, radgan adamianur<br />
grZnobaTa mTeli speqtriT aRiqvams yovelives<br />
_ TvaliT, yuriT, smeniT, ynosviT, SexebiT<br />
(`xafras sfinqsis simRera~, `SumerTa locva abzusadmi~,<br />
`svaneTis ciklidan~, `velaskesi~, `firosmani~,<br />
`terenti graneli~, `lui armstrongi~, van der veideni~,<br />
`guram rCeuliSvils”) mTavaria Sen iyo Tavad mzad<br />
am simdidris danaxvisaTvis.<br />
esma onianis poezia gamorCeul pirovnebaTa apologiaa<br />
da, amdenad, TiTqos moulodnelia masTan<br />
leqsis obieqtad usaxo masis, brbos, faris gamoCena<br />
(da aq aluziac iCens Tavs im cxvris faris da im mwyemsis,<br />
romelic dakargul cxvars eZebs). igi, erTi SexedviT,<br />
imdenad aris gaucxoebuli leqsis obieqtTan, rom<br />
am masas saxiTac ver aRiqvams, radgan esaa `moboriale<br />
da dabneuli zurgebis fara~ (zogjer Cvenc varT<br />
xolme aseTebi!). poeti mxolod `moboriale~, `dabneul~<br />
da `mozimzime zurgebs~ xedavs, romlebic<br />
sadRac gadaadgildebian da arasdros ar gadahkveTen<br />
mis gzas, mis win mimaval `zurgebis tevrs~ Tavisi<br />
gza aqvs, poets _ Tavisi. es `zurgebis fara~ Tavisi<br />
`ucodinrobiT~, `daucvelobiT~ `Seuvalia da gaka-<br />
Jebuli Tavis gulgauxsnelobaSi~ (masis ra zusti daxasiaTebaa!).<br />
`isini~ da `es~ arasdros Sexvdebian erTmaneTs,<br />
magram Semoqmeds rCeba maTze da maT gamo didi<br />
tkivili _ `radgan vinc igrZno gaelvebuli, ayvavebuli<br />
surneli miRma, uaskecdeba codvis simZime, mis-<br />
Tvis simZimed bumbulic kmara~.<br />
es brwyinvale konvenciuri leqsia, RvTiuri TanalmobiT<br />
savse da mxatvruli ubraloebiT gamorCeuli,<br />
romlis saTxovari RmrTisadmi gulisSemZvrelia da<br />
damafiqrebeli:<br />
`cremlebi maRrCobs, guli mewveba, _<br />
ra gadmomeca, ra dardebs faravs,<br />
Cems win mimaval zurgebis tevri, _<br />
daicav RmerTo, mieci Zala!~<br />
es didi locvaa da aucilebeli Strixi esma onianis<br />
portretisaTvis.<br />
P.S.<br />
es werili redaqciisaTvis gamzadebuli mqonda,<br />
rodesac gamovida esma onianis morigi wigni _ `Zveli<br />
rveulebidan~ (madloba gamomcemloba `inteleqts~!),<br />
riTac kidev erTxel da saCinod dadasturda, rom esma<br />
onianis proza _ eseebi, Canawerebi, portretebi, Sefasebani,<br />
polemika, calkeuli frazebi Tu dakvirvebani<br />
misi poeziidan gancalkevebuladac ki dResac<br />
rCeba metad mniSvnelovan literaturul faqtad, sadac<br />
avtori warmogvidgeba Rrmad erudirebul Semoqmedad.<br />
misi sityvebi bevr rameze dagvafiqrebs.<br />
am teqstebis calke wignad dabeWvdam ufro<br />
gamokveTa maTi damoukidebeli Rirsebani, igi<br />
Tvalxmierad gvagrZnobinebs maT `namdvilobas~, maT<br />
xibls da maTi avtoris ganumeorebel auras. darwmunebuli<br />
var ironiiTa da TviTironiiT gajerebuli es<br />
teqstebi sagangebo msjelobis sagnad iqceva da maTze<br />
araerTi werili daibeWdeba, magram es mere, aq da axla<br />
ki wertili unda davsva da sjobs marto dagtovoT am<br />
did SemoqmedTan, radgan mwerlisa da mkiTxvelis<br />
urTierTobaSi mesame piri zedmetia.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com