Download - Center for Social Sciences
Download - Center for Social Sciences
Download - Center for Social Sciences
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
) yvela qveSevrdomis damokidebulebas erTian kanonmdeblobaze;<br />
g)yvela moqalaqis Tanasworobas.<br />
rogorc vxedavT, respublikuri saxelmwifos bunebis ganmsazRvrel ZiriTad<br />
elementebad kanonmorCilebis garda, figurirebs Tavisufleba da Tanasworoba.<br />
kanti iZleva Tavisuflebis (amasTan, aq laparakia garegan, anu smarTlebriv<br />
Tavisuflebaze) da Semdeg Tanasworobis aseT gansazRvrebas: “es Tavisufleba<br />
aris uflebamosileba ar davemorCilo araviTar garegan kanonebs, garda im<br />
kanonebisa, romlebzedac me mzad var mivce Tanxmoba. zustad aseve, garegani<br />
(samarTlebrivi) Tanasworoba saxelmwifoSi aris misi moqalaweebis iseTi<br />
mimarTeba, rodesac TiToeuls SeuZlia samarTlebrivad daavaldebulos meore<br />
mxolod maSin, Tuki pirveli Tavad emorCileba kanons, romelic, moiTxovs, rom es<br />
piri, Tavis mxrivac iyos samarTalvaldebuli” (2.267). kanti Tvlis, rom<br />
aRniSnuli ulebebi mouwyvetelia adamianisagan da bunebiTadaa mas<br />
mikuTvnebuli.<br />
respublikuri mmarTveloba unda gamomdinareobdes im pirveli konvenciidan,<br />
romelsac adamianebi gadahyavs samoqalaqo mdgomareobaSi. masve unda<br />
emyarebodes ama Tu im xalxis yovelgvari samarTlebrivi kanonmdebloba.<br />
respublikanizmi, Tavis mxriv, qmnis gansxvavebas qveSevrdomsa da moqaaqes Soris.<br />
kanti wers: “im wyobaSi, sadac qveSevrdomi ar aris mqalaqe (maSasadame,<br />
ararespublikuri wyobis SemTxvevaSi) es sakiTxi yvelaze nakleb kamaTs iwvevs,<br />
radgan saxelmwfos meTauri ar aris saxelmwifos wevri, aramed mxolod misi<br />
mesakuTre”(2.269).<br />
saerTod saxelmwifos <strong>for</strong>mebi unda gavarCioT an imis mixedviT, Tu ramdeni<br />
piri flobs umaRles mrTvelobas, an im wesis mixedviT, romliTac umaRlesi<br />
xelisufali, mniSvneloba ara aqvs vin daniSna is) marTavs xalxs. pirveli — kantis<br />
azriT _ aris batonobis <strong>for</strong>ma (<strong>for</strong>ma imperi) da arsebobs mxolod sami saxiT: a)<br />
rodesac umaRlesi xelisufali erTi piria — avtokratia; b) rodesac umaRlesi<br />
xelisufali ramdenime piria _ aristokratia; g) rodesac umaRlesi xelisufleba<br />
ekuTvnis mTel xalxs _ demokratia.<br />
meore <strong>for</strong>ma aris marTvis <strong>for</strong>ma (<strong>for</strong>ma regiminis). igi exeba konstituciaze,<br />
anu saerTo nebaze (romelic brbos aqcevs xalxad) dafuZnebul marTvis im wess,<br />
romliTac saxelmwifo gankargavs srul Zalauflebas. aqedan marTvelobis <strong>for</strong>ma<br />
sul aris ori: respublika an despotia. “respublikanizmi aris saxelmwifo<br />
principi, romelic aRmasrulebel xelisuflebas mijnavs sakanonmdeblosagan.<br />
despotia — umaRlesi mmarTvelis mierve SemoRebuli saxelmwifo kanonmdeblobis<br />
TviTmpyrobluri aRsrulebis principia. aseT dros sajaro neba<br />
gamodis mmarTvelis kerZo nebis rangSi” (2.269).<br />
saxelmwifos bunebaze msjelobis Semdeg, kanti gadadis msoflio<br />
saxelmwifos ideaze. msoflio saxelmwifoSi kanti xedavs maradiuli mSvidobis<br />
garantors. rogorc zemoT vnaxeT, wesi, romliTac saxelmwifoebi cdiloben<br />
TavianTi uflebebis ganxorcielebas, aris ara sasamarTlo, aramed omi.<br />
samSvidobo xelSekruleba marTalia bolos uRebs ama Tu im oms, magram ara<br />
saomar mdgomareobas rogorc saerTaSoriso samarTliT, aseve bunebiTi<br />
samarTlis princpebiT. magram goneba moralis umaRlesi sakanonmdeblo<br />
Zalauflebis simaRlidan, ra Tqma unda, kicxavs oms rigorc samarTlebriv<br />
proceduras da savaldebulod acxadebs mSvidobas, romelic ar SeiZleba<br />
damyardes xalxTa Soris urTieTmolaparakebis gareSe. aqedan, unda arsebobdes<br />
gansakuTrebuli saxis kavSiri, romelic samSvidobo kavSiris (foedus pacificum)<br />
saxels unda atarebdes da romelic Cveulebrivi samSvidobo xelSekrulebidan<br />
unda gansxvavdebodes imiT, rom es ukanaskneli cdilobs mxolod erTi omis<br />
dasrulebas, maSin, rodesac pirveli bolos mouRebs yvela oms da gaakeTebs amas<br />
samudamod (2.273-274). yovelive es aris mxolod Sesavali ZiriTadi TezisisaTvis,<br />
romelic gulisxmobs saxelmwifoebrivi iseTi gaerTianebis <strong>for</strong>mirebas,<br />
romelic SezRudavs mis wevr saxelmwifoebs Soris konfliqtebis SesaZleblobas.<br />
kants imedi aqvs, rom “SesaZlebelia naCvenebi iyos iseTi federaciis ideis<br />
ganxorcielebadoba, romelic TandaTanobiT moicavda yvela saxelmwifos da<br />
miivanda maT maradiul mSvidobamde”(2.274).<br />
ufro konkretuli nabiji amgvari gaerTianebis Sesaqmnelad iqneba, Tuki<br />
85