R U M A H T A N G G A U S A H A P E RTANIAN, RUMAH T A N G G A P E T A N I G U R E M ,J U M LAH PETANI , R A T A - R A T A L U A S L A H A N Y A N G D I K U A S A I , P O P U L A S I S A P ID A N K E R B A U ( A N G K A T E T A P H A S I L S T 2 0 1 3 )1113. Tiga provinsi yang memiliki sapi potong paling banyak adalah Provinsi Jawa Timurdengan jumlah populasi sebanyak 3,59 juta ekor, kemudian Provinsi Jawa Tengah(1,50 juta ekor), dan Provinsi Sulawesi Selatan (0,98 juta ekor). Sementara itu,provinsi yang memiliki sapi potong paling sedikit adalah DKI Jakarta dengan jumlahpopulasi sebanyak 2,11 ribu ekor.4. Sapi perah paling banyak terdapat di Provinsi Jawa Timur dengan jumlah populasisebanyak 222,91 ribu ekor, disusul Provinsi Jawa Barat (103,83 ribu ekor), dandiikuti Provinsi Jawa Tengah (103,79 ribu ekor). Sedangkan provinsi yang samasekali tidak terdapat sapi perah adalah Provinsi Kalimantan Tengah, KalimantanUtara, Sulawesi Tenggara, Maluku Utara, dan Papua Barat.5. Populasi kerbau paling banyak terdapat di Provinsi Nusa Tenggara Timur denganjumlah sebanyak 133,12 ribu ekor, kemudian Provinsi Aceh (111,95 ribu ekor), danProvinsi Jawa Barat (108,30 ribu ekor). Provinsi yang sama sekali tidak memilikipopulasi kerbau adalah Provinsi Sulawesi Utara.Grafik 17.4Jumlah Sapi dan Kerbau Menurut Jenis Kelamin ST2013JUNI <strong>2014</strong> D A T A S O S I A L E K O N O M I EDISI 49
1 12 R U M A H T A N G G A U S A H A PE R T A N I A N , R U M A H T A N G G A P E T A N I G U R EM ,J U M LAH P E T A N I , R A T A - R A T A L U A S L A H A N Y A N G D I K U A S A I , P O P U L A S I S A P ID A N K E R B A U ( A N G K A T E T A P H A S I L S T 2 0 1 3 )Tabel 17.6Jumlah Sapi dan Kerbau Pada 1 Mei 2013 Menurut Provinsi dan Jenis Kelamin(000 ekor)No.ProvinsiSapi Potong Sapi Perah Kerbau JumlahJantan Betina Jumlah Jantan Betina Jumlah Jantan Betina JumlahSapi danKerbau(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12)1 Aceh 148,31 255,91 404,22 0,01 0,02 0,03 32,83 79,12 111,95 516,202 Sumatera Utara 157,67 365,61 523,28 0,45 1,45 1,90 30,39 63,57 93,97 619,143 Sumatera Barat 100,87 225,81 326,67 0,27 0,83 1,10 29,58 56,75 86,33 414,114 Riau 55,44 119,99 175,43 0,06 0,21 0,27 8,64 23,60 32,24 207,935 Kepulauan Riau 5,69 11,78 17,47 0,00 0,00 0,01 0,01 0,01 0,01 17,496 Jambi 42,71 76,32 119,03 0,01 0,01 0,02 13,07 28,09 41,16 160,207 Sumatera Selatan 76,35 139,60 215,95 0,11 0,22 0,32 8,62 17,69 26,32 242,598 Kep. Bangka Belitung 3,56 4,64 8,20 0,09 0,31 0,41 0,09 0,13 0,21 8,829 Bengkulu 32,68 73,33 106,02 0,03 0,15 0,18 5,44 12,35 17,78 123,9810 Lampung 217,73 355,75 573,48 0,05 0,22 0,27 5,98 16,65 22,63 596,3811 DKI Jakarta 2,03 0,08 2,11 0,31 2,37 2,69 0,14 0,06 0,20 5,0012 Jawa Barat 211,18 171,77 382,95 15,58 88,25 103,83 38,55 69,75 108,30 595,0813 Banten 34,79 11,29 46,07 0,01 0,02 0,03 28,32 70,39 98,71 144,8114 Jawa Tengah 506,38 993,70 1 500,08 33,37 70,42 103,79 19,96 42,07 62,03 1 665,9015 D I Yogyakarta 81,86 190,94 272,79 0,51 3,82 4,33 0,36 0,62 0,98 278,1016 Jawa Timur 1 110,22 2 476,49 3 586,71 23,33 199,58 222,91 9,21 18,91 28,13 3 837,7517 Bali 185,49 292,66 478,15 0,02 0,12 0,14 0,90 1,08 1,98 480,2718 Nusa Tenggara Barat 201,92 447,02 648,94 0,01 0,01 0,02 23,65 56,45 80,09 729,0519 Nusa Tenggara Timur 247,95 555,51 803,45 0,01 0,03 0,04 40,05 93,08 133,12 936,6120 Kalimantan Barat 59,60 80,60 140,20 0,05 0,12 0,17 0,64 1,58 2,22 142,5921 Kalimantan Tengah 18,28 33,64 51,92 - - - 2,12 7,69 9,81 61,7322 Kalimantan Selatan 37,21 78,03 115,24 0,03 0,12 0,16 6,65 15,04 21,69 137,0823 Kalimantan Timur 27,54 51,55 79,10 0,01 0,02 0,03 1,41 2,53 3,93 83,0524 Kalimantan Utara 4,39 9,62 14,00 - - - 1,16 1,98 3,15 17,1525 Sulawesi Utara 35,65 70,19 105,84 0,00 0,11 0,11 - - - 105,9526 Gorontalo 49,20 125,66 174,86 0,00 0,01 0,01 0,00 0,01 0,02 174,8927 Sulawesi Tengah 80,64 169,34 249,98 0,00 0,01 0,01 0,90 2,51 3,41 253,4028 Sulawesi Selatan 278,92 705,12 984,04 0,29 1,12 1,41 36,14 54,50 90,64 1 076,0929 Sulawesi Barat 20,55 61,50 82,06 0,01 0,04 0,04 1,81 5,66 7,47 89,5730 Sulawesi Tenggara 60,49 169,87 230,36 - - - 0,76 1,32 2,07 232,4331 Maluku 22,90 51,04 73,94 0,00 0,00 0,00 5,85 11,93 17,78 91,7232 Maluku Utara 25,09 40,93 66,02 - - - 0,37 0,40 0,77 66,7933 Papua 27,12 52,45 79,57 0,00 0,00 0,01 0,16 0,39 0,55 80,1334 Papua Barat 16,16 32,00 48,16 - - - 0,00 0,00 0,00 48,16Indonesia 4 186,58 8 499,71 12 686,28 74,62 369,60 444,22 353,75 755,89 1 109,64 14 240,14JUNI <strong>2014</strong> D A T A S O S I A L E K O N O M I EDISI 49