Nolanahi ere, bigarren azalpen honek ere ez gaitu erabat aseta utzi behar.Migratzea ez da gauza erraza. Hegan egitea leku batetik bestera joateko moduerraz eta merkea da, baina hala ere, hegaztiek neke handiz lortutako energia askoerabili behar izaten dute migratzeko eta, gainera, mota askotako arriskuei aurreegin behar izaten diete. Hori dela eta, zenbaitetan migratzearen kostuak abantailakgainditzen ditu eta horrelakoetan, ez du merezi migratzeak; beste batzuetan,migratzeak abantaila garbiak ditu (enara, sorbeltz eta zaten kasuan abantailak bistakoakdira, migratuko ez balute neguan ez bailukete bizitzeko adina intsektuharrapatzerik izango eta hil egingo bailirateke) eta migratzea komeni da; bestehainbatetan, ordea, migratzearen abantailak eta kostuak orekatuta egoten dira etahorrelakoetan, espezie batzuek migratu egiten dute, beste batzuek ez eta askokerdiko bidetik jotzen dute, hau da, espezieko ale batzuek migratu egiten dute etabeste batzuek ez. Azken horiek migratzaile partzial deritzen espezieak dira.1.3. Migrazioak ikertzeko metodoak1.3.1. Behaketa zuzenakMigrazioak ikertzeko modurik sinpleena prismatikoak edo teleskopioa hartu etahegazti-paseari begira jartzea da. Horrela, migratzen ari diren hegaztiak identifikatueta zenba daitezke eta, nahi izanez gero, beren portaera ere azter daiteke.Behaketa horiek sistematikoki eginez gero, migrazio-sasoiko egun guztietan etahainbat urtez segidan, adibidez, informazio garrantzitsua lor daiteke, hala nola,espezie bakoitzak migratzen duen urte-sasoia, espezie bakoitzeko zenbat alepasatzen den eta zein maiztasunez, zein eguraldirekin eta zein norabide eramatenduten, espezie desberdinetako populazioetan denboran zehar gertatutako aldaketak,etab. Teknika sinple hau 1930eko hamarkadan hasi zen maila handian erabiltzeneta asko erabiltzen da oraindik ere, batez ere, pase handiko lekuetan jarritakobehatoki finkoetan.Azken urteotan, airetik egindako behaketak geitu zaizkie, gainera, lurretik egindakobehaketa zuzenei. Horretarako, hegazkin ultrarinak erabiltzen dira.Hegazkin hauek nahikoa astiro egiten dute hegan eta horri esker, hegazti--multzoetatik oso gertu hegan egin dezakete ikerlariek. Era horretan, lurretik teknikakonplexu eta garestiak erabiliz soilik lor daitekeen datu asko lortzen da.Suedian, adibidez, kurriloen hegan egiteko teknika aztertzeko erabili da metodohori eta, Israelen, hegazkin ultrarinen erabilpenean oinarritutako hainbat proiektu14
Sarrerajarri da martxan azken urteotan, herri horretan nahikoa arazo larria diren hegaztieta hegazkinen arteko talkei konponbidea bilatzearren 1 .Gauez migratzen duten hegaztien kasuan, zailagoa da behaketa zuzenak egitea,iluntzean edo egunsentian ez bada ezin baitira hegazti horiek migratzen ikusi.Arazo hori konpontzeko ornitologoek erabili duten tekniketako bat ilargi betearibegiratzea da. Prismatikoen edo teleskopioaren laguntzaz ilargiari begiratuz gero,migratzen ari diren hegaztien soslaiak ikusten dira eta hainbat kalkulu eginda,hegazti horiek zein norabidetan zihoazen jakin daiteke. Hala ere, oso trebeziahandia behar da soslaia soilik ikusita hegaztiak ongi identifikatzeko eta, gainera,nahikoa kalkulu zailak egin behar dira hegaztiek daramaten norabidea jakiteko.Horren ondorioz, gaur egun ez da oso maiz erabiltzen metodo hori.1.3.2. Radar bidezko behaketakGaueko migrazioak ikertzeko arazoa 1950eko hamarkadan hasi zen konpontzen,ornitologoak radarra erabiltzen hasi zirenean, hain zuzen ere. Orduz geroztik,migrazioak ikertzeko ezinbesteko tresna bilakatu da radarra eta behaketa zuzenakutzitako hainbat hutsune bete ahal izan da. Izan ere, prismatikoak edo teleskopioakerabili arren, ezin dira oso altu pasatzen diren hegaztiak ikusi eta, bestalde,behatzaileak puntu gutxi batzuetan kontzentratzen direnez, ohiko behalekuetatikkanpo gertatzen denari buruzko berri gutxi izaten da. Radarrari esker, arazo horiekgainditu dira eta, gainera, hegaztien altuerari, norabideari eta abiadurari buruzkodatu fidagarri asko lortu dira.Gaur egun, bi radar-mota desberdin erabiltzen dira migrazioak ikertzeko:zaintza-radarrak eta segimendu-radarrak. Lehenek oso eremu zabala hartzen duteeta ondorioz, oso zeru-zati handian eta altuera desberdinetan migratzen ari direnhegaztiak detektatzeko balio dute, baina, ordainetan, ez dute detektatutako hegaztienaltuera jakiteko balio. Segimendu-radarrek, berriz, askoz eremu estuagoa hartzendute eta horri esker, hegazti edo multzo bakar bat detektatutakoan, bere posizioa,altitudea, norabidea eta abiadura ezagutzea ahalbidetzen dute. Gainera,multzo edo hegazti bakar bat denbora luzez segitzeko erabil daitezke.1 Hegazkin-trafikoa hazi ahala, larriagotu egin da hegazti eta hegazkinen arteko talken arazoa. Diru-galera handiez gain, hegazkinetakobidaiarien bizitza arriskutan jarri dute talka horiek behin baino gehiagotan eta aireko segurtasunaren ardura dutenagintariak kezkatuta daude. Hegaztiek noiz, nola eta nondik migratzen duten jakiteak arazo horiek saihesten edo gutxiagotzenlagun dezakeenez, hegazkin-konpainiek eta aireko segurtasunaren arduradunek hegaztien migrazioak ikertzea helburuduten proiektu asko bultzatu dute eta teknologiarik aurreratuenak jarri dituzte ikerlarien eskuetan.15