AVTOMOBILNING UMUMIY TUZILISHI

Qarshilik momenti. Qarshilik momenti Mq kattaligi dvigatelqismlari orasidagi ishqalanish kuchi (porshenlarni silindrlarda, tirsaklivalni podshipniklarda) va silindrlarda havoni siqilishiga bo‘lganqarshilik (dizel dvigatellarida) qiymatlari bilan belgilanadi.Ishga tushirish aylanishlar chastotasi. Startyor dvigatelni ishgatushirish vaqtida, ya’ni tirsakli valni majburiy ravishda aylantirishjarayonida quyidagi qarshiliklarni yengishi zarur. Avvalo, startyordvigatel va uning qo‘shimcha mexanizmlaridagi harakatlanuvchiqismlarning ishqalanish kuchlari ta’sirida vujudga kelgan momentlarniyengishi kerak.Dvigatel ishonchli ravishda ishga tushishi uchun tirsakli valniaylantirish chastotasi ma’lum belgilangan eng kichik qiymatdan kambo‘lmasligi kerak. Karburatorli dvigatelni 10s, dizel dvigatelini 15sdavomida, ikki urinishda (urinishlar oraligidagi vaqt - 1 minut) ishgatushib ketishini ta’minlovchi aylanish chastotasi dvigatelning minimalishga tushish aylanish chastotasi deb ataladi.Dvigatelni ishonchli ishga tushirish mumkin bo‘lgandagi atrofmuhitning eng past harorati, ishonchli ishga tushirishning chegaraviytemperaturasi deb ataladi. Chegaraviy temperaturaning qiymatikarburatorli(injektorli) dvigatellar uchun moyning qovushqoqligigaqarab 20....25 0 S, dizel dvigatellari uchun esa 12....17 0 S ni tashkilqiladi. Harorat bundan ham pasaysa, dvigatelni ishga tushirishniyengillatuvchi maxsus moslamalar qo‘llaniladi.77-rasm. Dvigatelni ishga tushirish tizimi sxemasi.a) startyor qo‘shilmagan. b) startyor qo‘shilgan. 1-startyor qobig‘i;2- yakor vali;3-shesternya; 4-shesternya tortqisi; 5-tortish relesining cho‘lg‘amlari; 6- tortishrelesining yakori; 7-tortish relisi plastinasi; 8-kontak boltlari; 9-startyorcho‘lg‘amlari; 10-yakor cho‘lg‘ami; 11-tirsakli val; 12-moxovik tishlari.124