AVTOMOBILNING UMUMIY TUZILISHI

uzatilsa) avtomobilning turli yo‘l sharoitlarida yura olishiga yetarli emas.Avtomobilning harakatlanishi uchun uning yetakchi g‘ildiraklaridagiburovchi momentni oshirish qisman uzatmalar qutisi yordamidabajarilishini yuqorida aytib o‘tilgan. Lekin avtomobil ish mobaynidako‘p vaqt nisbatan katta tezlik bilan to‘g‘ri uzatmada harakatlanadi.Demak, to‘g‘ri uzatmada dvigatel validagi burovchi momento‘zgarmasdan, ya’ni avtomobilning yura olishga yetarli bo‘lmagan holdayetakchi g‘ildiraklarga uzatilgan bo‘lar edi. Shu sababli avtomobilningyetakchi g‘ildiraklaridagi burovchi momentni (aylanishlar chastotasinikamaytirish hisobiga) zarur miqdorga oshirish uchun transmissiyagaasosiy uzatma kiritiladi (51-rasm).51-rasm. Asosiy uzatmaning sxemasi:1-flanes;2-yetaklovchi val shesternyasi; 3-yetaklanuvchi shesternya; 4-yetaklanuvchishesternya; 5-yetaklovchi (orqa) hildirak; 6-yarim o‘qlar;7-asosiy uzatma ‘g‘ilofi.Asosiy uzatma tishli g‘ildiraklarining yetakchisi kichik diametrliyetaklanuvchisi esa, katta diametrli qilib yasalgani uchun yarimo‘qlarning aylanishlar chastotasi (uzatish soniga qarab) kardan valningaylanishlar chastotasiga qaraganda kam bo‘ladi. Yarim o‘qlarning va ubilan bog‘liq bo‘lgan yetakchi g‘ildiraklarning aylanishlar chastotasikardan val aylanishlar chastotasiga nisbatan qancha kam bo‘lsa, ulardagiburovchi moment shuncha ko‘p bo‘ladi. Demak, yetakchi g‘ildiraklardagiburovchi momentning, kardan valnikiga nisbatan ortishi asosiyuzatmaning uzatish soniga bog‘liq bo‘ladi. Asosiy uzatmaning uzatishsoni asosan dvigatelning quvvatiga va tezyurarligiga, shuningdek,79