Ariminum, il territorio al microscopio - Romit.org

Dio; kai; paradovxou fanevnto" aujtoi'" tou' pravgmato", peri; ta;" loipa;" paraskeua;"
diaferovntw" ejgivnonto kai; peri; fulakh;n tw'n prokeimevnwn tovpwn, pevmponte" eij"
Sardovna kai; Sikelivan stratovpeda, pro;" de; touvtoi" eij" Tavranta profulaka;" kai; tw'n
a[llwn tovpwn eij" tou;" eujkaivrou": pareskeuvasan de; kai; nau'" eJxhvkonta penthvrei".
Gnavio" de; Serouivlio" kai; Gavio" Flamivnio", oi{per e[tucon u{patoi tovte kaqestamevnoi,
sunh'gon tou;" summavcou" kai; katevgrafon ta; paræ auJtoi'" stratovpeda. Parh'gon de; kai;
ta;" ajgora;" ta;" me;n eij" jArivminon ta;" dæ eij" Turrhnivan, wJ" ejpi; touvtoi"
poihsovmenoi toi'" tovpoi" th;n e[xodon.
Nonostante la notizia fosse per loro del tutto inaspettata, i Romani si diedero con grande
impegno ai preparativi, rafforzando soprattutto i presidi nelle posizioni avanzate; inviarono
eserciti in Sardegna e in Sicilia, e inoltre avamposti a Taranto e negli altri luoghi dove era
opportuno; allestirono anche sessanta navi a cinque ordini di remi. Gneo Servilio e Gaio
Flaminio, che erano allora stati eletti consoli, radunarono le truppe alleate e coordinarono
l’arruolamento dei propri eserciti. Indirizzarono le vettovaglie parte a Rimini e parte in
Etruria, poiché verso queste due zone intendevano dirigersi.
Liv. XXI 63
Consulum designatorum alter Flaminius, cui eae legiones quae Placentiae hibernabant sorte
evenerant, edictum et litteras ad consulem misit ut is exercitus idibus Martiis Arimini adesset
in castris. Hic in provincia consulatum inire consilium erat memori veterum certaminum cum
patribus, quae tribunus plebis et quae postea consul prius de consulatu qui abrogabatur, dein
de triumpho habuerat, invisus etiam patribus ob novam legem, quam Q. Claudius tribunus
plebis adversus senatum atque uno patrum adiuvante C. Flaminio tulerat, ne quis senator
cuive senator pater fuisset maritimam navem, quae plus quam trecentarum amphorarum esset,
haberet. Id satis habitum ad fructus ex agris vectandos; quaestus omnis patribus indecorus
visus. Res per summam contentionem acta invidiam apud nobilitatem suasori legis Flaminio,
favorem apud plebem alterumque inde consulatum peperit. Ob haec ratus auspiciis
ementiendis Latinarumque feriarum mora et consularibus aliis impedimentis retenturos se in
urbe, simulato itinere privatus clam in provinciam abiit. Ea res ubi palam facta est, novam
insuper iram infestis iam ante patribus movit: non cum senatu modo sed iam cum dis
immortalibus C. Flaminium bellum gerere. Consulem ante inauspicato factum revocantibus ex
ipsa acie dis atque hominibus non paruisse; nunc conscientia spretorum et Capitolium et
sollemnem votorum nuncupationem fugisse, ne die initi magistratus Iovis optimi maximi
templum adiret, ne senatum invisus ipse et sibi uni invisum videret consuleretque, ne Latinas
indiceret Iovique Latiari sollemne sacrum in monte faceret, ne auspicato profectus in
Capitolium ad vota nuncupanda, paludatus inde cum lictoribus in provinciam iret. Lixae modo
sine insignibus, sine lictoribus profectum clam, furtim, haud aliter quam si exsilii causa solum
vertisset. Magis pro maiestate videlicet imperii Arimini quam Romae magistratum initurum et
in deversorio hospitali quam apud penates suos praetextam sumpturum. Revocandum universi
retrahendumque censuerunt et cogendum omnibus prius praesentem in deos hominesque fungi
officiis quam ad exercitum et in provinciam iret. In eam legationem – legatos enim mitti
placuit – Q. Terentius et M. Antistius profecti nihilo magis eum moverunt quam priore
consulatu litterae moverant ab senatu missae. Paucos post dies magistratum iniit,
immolantique ei vitulus iam ictus e manibus sacrificantium sese cum proripuisset, multos
circumstantes cruore respersit; fuga procul etiam maior apud ignaros quid trepidaretur et
concursatio fuit. Id a plerisque in omen magni terroris acceptum. Legionibus inde duabus a
Sempronio prioris anni consule, duabus a C. Atilio praetore acceptis in Etruriam per
Appennini tramites exercitus duci est coeptus.