Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

»otlefung übet ^i]aia^. 1527-1530. (^ef. 1, 2.) 3
L]Venio praedicaturus, quae vidi. Ita Christus: 'et quod vidimus, testamur'. 3o^. 3,
Propheta videt, populus audit.
'Audite, caeli"* 2C. Imitacio Mosaica est haec et exclamacio pro- 1,2
vocacloque vehemens et ardens. Est namque Esaias propheta grandiloquus
5 et copiosus ac magno serio loquens. At hie est scripturae modus primum
terrere, revelare peccata, cognicionem sui inducere, humiliare corda, quibus
ad desperacionem adactis tum sequitur alterum ilHus officium, nempe ereccio
et consolacio conscienciarum, promissiones. Ita docet spiritus sanctus.
Contra sathan per dulces sermones et blanda verba se insinuat, donec
10 inficiat corda innocencia, postea relinquit fedum terrorem et desperacionem
absque consolacione. Sic igitur propheta in spiritu sancto loquens magna
et vehementi exclamacione invadit populum. Si quis posset circumspicere
singulos aflPectus, videret in singulis verbis fornacem et ardores vehementes.
Non est cuiuslibet interpretari affectus prophetarum, sed opus est docere
15 spiritu. Provocat autem celum et terram, ut audiant, non ut intelUgant,
sed sint testes. Ne exponas caelum i. e. angelos, terram i. e. homines, sed
noris loquucionem esse, ut reddantur auditores attenti q. d. Nemo audit,
omnes sunt impii. Audiant igitur caelum et terra. Cur hoc? Quia domi-
nus loquitur, dignus est, ut ipse audiatur. Porro domino loquente succedit
20 loquela, quam nemo audit, nisi qui ex deo est, 'qui', inquit, 'ex deo est,
verba dei audit' 2C. Ubicunque igitur scribitur: 'Dominus loquitur', mox3oi).8,47
subindicantur auditores, qui sint, nempe soll illi, qui sunt ex deo. Alii
ut sexcencies plus clames, non tarnen audiunt. Atque hie loquitur praecipue
contra speciosos sanctos, non contra crassos illos peccatores. Vide histo-
25 riam. Usia, lotham et Ezechias reges laudati sunt, sub his prophetavit
Esaias et ut peccatores arguit, ut postea consoletur, imus fuit impius
Achas. Piftrum regum proculdubio et pia fuit familia, et subditi pii multi,
et tamen in horum vel laudato regno invenit propheta locum tantae in-
crepacionis, quae quidem et hodie fieri posset iure, usque adeo malis
30 omnia sunt plena. Quando igitur nemo vel paucissimi sunt, qui audiunt,
cogitur propheta vel in ventum vel ad istos, qui audiunt, loqui. Horum
autem sunt duplices: alii carnales et crassi peccatores, alii spiritualiter,
qui cum suis iusticiis, opinionibLUs, adinvencionibus nova fide volunt regere
animas. Hü taxantur hie. Quid ergo loquitur dominus?
35 'Filios enutrivi.' Haec est exprobracio ingratitudinis et cecitatis
nimiae. Yerba nimirum vehemeneia, non enim dieit: Assumpsi mihi popu-
1 loan 3 r 5 serie öj? At bis illius unt ro 5 ff. Modus doctrinae spiritus sancti
et sathane contrarius ro r 14 Ardores affectuum prophetarum ro r 15 Provocat autem
unt ro 15J16 Celum i| terra ro r 21 scribitur bis loquitur unt ro loan 8 r 21J22 Verbum
dei singulares auditores habet, non omnes sunt apti auditores ro r 25 Usia bis reges unt ro
Pii reges pii subditi tempore Esaie, attamen locus increpacionis fuit ro r 31 Duplices
peccatores ro r 35 oben am Seitenrande steht Filios enutriui ro
1*