Omgevingsanalyse Gezondheid Gent 2012 - Gent Gezonde Stad

Een rapport opgemaakt door het Centrum voor Borstkankeropsporing (CBO) van de
Universiteit Gent 89 analyseert de deelnamecijfers bij de doelpopulatie van 2007-2008 in
Groot-Gent (N=28.025), op wijkniveau. De wijk Rabot kent met 28,5% de laagste
participatiegraad, en ook de Bloemekenswijk (34,8%), Muide-Meulestede-Afrikalaan
(35,1%) en de Brugse Poort (35,4%) scoren lager. De hoogste deelnamegraad komt
voor in Gentbrugge (49,6%) en Oostakker (49,4%). Uit de analyse op doelgroepniveau
blijkt dat etnisch-culturele minderheden, specifiek personen van Turks-Maghrebijnse
herkomst, minder participeren aan deze screening. Ook in Antwerpen stipt men dit
verband aan (Gezondheidsmonitor Antwerpen, 2009).
Vóór de introductie van het georganiseerd screeningprogramma in 2001 ondergingen
vrouwen met een diploma hoger onderwijs duidelijk vaker een mammografie dan andere
vrouwen. Binnen dit programma was in 2001 en 2004 het verschil tussen
onderwijsniveaus niet langer statistisch significant (WIV, 2004). Het totaal aantal
mammografieën zowel binnen als buiten het programma was in Vlaanderen lager voor
vrouwen met een lagere socio-economisch status (51% versus 63%, een verschil van
12% - in de zorgregio Gent bedraagt dit verschil ongeveer 14,5%), maar binnen het
georganiseerde screeningsprogramma is dit verschil nog maar ongeveer 4%. Dit wijst er
weer op dat dit programma er in slaagt vrouwen met een lager inkomen beter te
bereiken.
4.4.2 Overige vaccinaties en screenings(programma’s)
Het merendeel van de kinderen wordt gevaccineerd voor ziektes zoals polio (de enige
wettelijk verplichte vaccinatie), mazelen, rubella en hepatitis B. De vaccins hebben
bewezen dat ze de ziektes goed kunnen voorkomen en dat met relatief weinig
bijwerkingen. Onder zeer jonge kinderen (1,5-2 jaar) en adolescenten zijn de
vaccinatiegraden tegen verschillende aandoeningen zeer hoog (90%+). 90 Voor beide
groepen geeft de etnische en nationale (niet-Belg) herkomst van de ouders verschil in
deelname. Socio-economische status van de ouders (opleiding, werksituatie) heeft
geen invloed op de vaccinatiedeelname bij jonge kinderen en speelt alleen voor
adolescenten een rol (Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, 2009 91 ).
De Vlaamse vaccinatiegraden tegen tetanus en hepatitis B zijn redelijk hoog, zeker
onder de beoogde leeftijdsgroepen. Ze namen vanaf 1997 geleidelijk af en voldoen op
deze manier niet aan de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen. Hier verschillen de
graden wel afhankelijk van de socio-economische status, net als voor screening voor
diabetes (controle bloedsuikerspiegel) en (risico op) cardiovasculaire aandoeningen
(controle cholesterolgehalte). Voor griep is de vaccinatiegraad toegenomen naar een
acceptabel niveau, hoewel het voor specifieke risicogroepen nog veel beter kan.
Socio-economische status speelt hier geen rol (Demarest e.a., 2010).
Baarmoederhalskanker kan gescreend worden door middel van een uitstrijkje.
Hiervoor bestaat in België alleen een aanbeveling, een georganiseerd programma start in
2013. Volgens de Gezondheidsenquête ondergingen in 2008 68% van de Vlaamse
vrouwen tussen de 25 en 65 jaar een dergelijke screening, op initiatief van de patiënt of
huisarts. Dit is lager dan in Brussel (73%) en Wallonië (75%), en is sinds 1997 ook
constant gedaald (van 73% naar 68%). Deze screeningsgraad neemt ook af met leeftijd.
De groep 28-39 jarigen heeft een dekking van meer dan 70%, terwijl dat voor 60-64
89 Dr. Luc Bleyen, Centrum voor Preventie en Vroegtijdige Opsporing van Kanker, CBO UGent (2011). Analyse
deelname vrouwen 50-69 jaar aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker (2007-2008). Een exploratie
naar mogelijk beïnvloedende factoren op de al dan niet deelname. Universiteit Gent,.
90
De recente opstoot van de bof zou bijvoorbeeld te wijten zijn aan de nonchalante vaccinatie (75 tot 80%) van
15 à 20 jaar geleden. Ouders gingen er toen van uit dat inenten weinig zin had omdat de ziekte bijna niet
meer voorkwam. Tegenwoordig wordt 96% van de zuigelingen ingeënt. Ook de mazelenepidemie in Gent
in het voorjaar van 2011 was te wijten aan onvoldoende vaccinatie.
91
Studie van de vaccinatiegraad bij jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2008. online:
http://www.zorg-en-gezondheid.be/Cijfers/Ziekten/Infectieziekten-en-vaccinatie/Vaccinatiegraadstudies/
74