Omgevingsanalyse Gezondheid Gent 2012 - Gent Gezonde Stad

Op basis hiervan werd het percentage berekend van de bevolking met enerzijds minstens
wekelijkse en met anderzijds minder dan maandelijks contacten met hetzij vrienden of
kennissen, hetzij familie, of buren (‘sociale isolatie’). 85,9% van de Gentenaren heeft
minstens wekelijks persoonlijk contact met familie, vrienden of kennissen, of buren. De
jongste leeftijdscategorieën tegenover de oudste hebben meer wekelijkse contacten.
Naarmate men ouder is, heeft men minder frequent contact met buren of vrienden en
kennissen, voor contact met familie is er geen verschil. Hoe hoger het diploma, hoe
minder vaak men contact heeft met familie en met buren. Niet-Belgen zien hun familie
vaker dagelijks dan Belgen (respectievelijk 22% t.o.v. 13%), maar een groter aandeel ziet
de familie hooguit 1 keer per jaar (respectievelijk 17% t.o.v. 4%).
Ook in de survey voor de Stadsmonitor 2011 werd de intensiteit van de sociale contacten
bevraagd en het aandeel van de inwoners met minstens wekelijks contact met nietinwonende
familie, vrienden/kennissen of buren berekend. Hieruit blijkt dat Gentenaars
even vaak (59%) sociale contacten hebben als in de andere steden (60%).
2,8% van de Gentenaars heeft echter minder dan maandelijks sociale contacten.
Sociale isolatie lijkt onder ouderen meer voor te komen. Het Gentse
Ouderenbehoeftenonderzoek (2011) bevestigt dat 20,2% van de ouderen (60+) te
kampen heeft met ernstige eenzaamheidsgevoelens 109 . In Vlaanderen ging het om
19%, in Oost-Vlaanderen over 15,3 % van de ouderen. De Stad Gent en het OCMW Gent
hebben in het vorige ouderenbeleidsplan al sterk ingezet op het tegengaan van
eenzaamheid bij senioren. Zowel de Seniorendienst van de Stad als de lokale
dienstencentra hebben verschillende acties opgestart.
Recent onderzoek naar het sociaal kapitaal in de Gentse wijken geeft een uitgebreider
beeld op de mate van sociaal contact: 76,7 % heeft minstens wekelijks contact met
vrienden, familie, of buren en 3,5 % van de respondenten geeft aan dat ze minder dan
1 keer per maand sociaal contact hebben (Willems, Hardyns en Vyncke, 2011). Er is
geen verschil naargelang men in een achtergestelde of niet-achtergestelde buurt woont.
3,4 % van de bevraagden heeft vaak tot heel vaak gevoelens van eenzaamheid. Dit
is significant meer het geval bij personen in een achtergestelde buurt (6,3 % t.o.v. 1,9
%). Ook de kwaliteit van het sociaal netwerk verschilt tussen buurten: in een
achtergestelde buurt hebben de respondenten gemiddeld minder mensen waar men
kan op terugvallen voor ondersteuning, hebben ze in minder mate het gevoel dat
mensen om hen geven en kennen ze minder mensen uit de gezondheidssector. Ook het
veralgemeend vertrouwen bleek significant minder hoog in de achtergestelde buurten.
In het KANS-onderzoek 110 werd het sociaal netwerk van welzijnszorggebruikers met
financiële kwetsbaarheid onderzocht. Ze scoren minder goed op verschillende indicatoren
van sociaal kapitaal: ze hebben een relatief beperkt sociaal netwerk, meer gevoelens van
eenzaamheid (vooral gescheiden of ongehuwde personen en werklozen), relatief
kwalitatieve sociale ondersteunen, maar gebrek aan diepgaande en affectieve steun. Ze
hebben minder vertrouwen in anderen, maar het vertrouwen in hulpverleners, vooral in de
huisarts, is relatief groot.
109
Behoefteonderzoek senioren Gent. Prof. Dr. D. Verté, N. De Witte, L. De Donder, T. Buffel, S. Dury.
Onderzoeksgroep Agogische wetenschappen,Vrije Universiteit Brussel. 2011.
110
“Kwetsbaarheid aanpakken in de Samenleving”, Steunpunt Welzijn, volksgezondheid en Gezin. Enquête bij
welzijnszorggebruikers (OCMW, CAW, ICAW) 2008-2009.
84