Die Vrye Afrikaan - 17 Maart 2006 - FAK

verdeling. Oor die afgelope 12 jaar het die
lewensomstandighede van die bewoners van die Eerste
Ekonomie (en veral die boonste 30% van die
bevolking) dramaties verbeter, terwyl die
lewensomstandighede van die bewoners van die
Tweede Ekonomie (ongeveer 50% van die bevolking)
opmerklik verswak het. Volgens die VN se
ontwikkelingsverslag beklee Suid-Afrika op grond van
sy per capita-inkomste die 52ste plek in die rangorde
van 177 lande. Daarenteen het Suid-Afrika se Menslike
Ontwikkelingsindeks van 85ste plek in 1990 na die
120ste plek in 2004 in die rangorde van 177 lande
teruggesak!
Terwyl die ANC tans R80 miljard op
maatskaplike toelaes bestee, is dit by verre nie genoeg
om die proses van verbedelaring – wat vryelik in die
geledere van die inwoners van die Tweede Ekonomie
voortwoeker – te stuit of om te draai nie. Die
verslegtende sosio-ekonomiese posisie in die Tweede
Ekonomie dui daarop dat daar inderdaad geen
deursyfering van die kapitalistiese enklave na die
Tweede Ekonomie plaasvind of kan plaasvind nie.
Gegewe die groeiende kapitaalintensiwiteit van die
produksieprosesse in die enklave en gegewe die groot
en groeiende globalisering van ons ekonomiese en
finansiële verhoudings, is dit hoogs onwaarskynlik dat
’n betekenisvolle werkskepping en deursyfering via die
markmeganisme oor die volgende 10 jaar gaan
plaasvind - selfs al sou ’n groeikoers van 6% behaal
word.
Suid-Afrika se neoliberale benadering en die
binne- en buitelandse magsverhoudings waarop dit
gebaseer is, sluit die onderste helfte van die bevolking
sistemies uit – sowel ekonomies as polities. Vanweë
die ANC se simbiotiese en kontraktuele verhouding
met die ekonomiese magshebbers en vanweë die
leierkorps se neoliberale mentaliteit, beskik die ANCregering
nie oor die politieke soewereiniteit (en
waarskynlik ook nie oor die politieke wil) om ’n
omvattende herverdelingsbeleid te implementeer wat
die verbedelaringsproses kan omkeer nie. Boonop sal
die ekonomiese maghebbers wat die Washington-
Konsensus in stand hou (met behulp van die
kredietgraderingsagentskappe) in elk geval nie die
ANC toelaat om ’n omvattende herverdelingsbeleid te
implementeer nie.
Ons het geen ander keuse nie as om tot die
neerdrukkende gevolgtrekking te kom dat die
maatskaplike probleem wat ’n restant van apartheid is,
nie uit die weg geruim sal kan word nie vanweë die
dogmatiese aanvaarding van neoliberalisme en die
“skewe” magspatrone wat in Suid-Afrika en in globale
kapitalisme geïnstitusionaliseer is. Indien die
maatskaplike probleem inderdaad onopgelos gelaat
gaan word, is dit onwaarskynlik dat die politiekekonomiese
stelsel en die nuwe magskonstellasie wat
hulle beslag aan die begin van die 1990’s gekry het,
standhoudend gaan blyk.
(1) Die populêre opvatting dat Adam Smith van mening was
dat individue hulle eiebelang in ’n markekonomie met
gulsige eiebelang en sonder enige morele en/of maatskaplike
oorwegings kan najaag en dat ’n misterieuse Onsigbare Hand
vir ’n harmonieuse en ’n morele eindresultaat sal sorg, is nie
net ’n valse een nie, maar eintlik ’n vulgêre interpretasie van
Adam Smith se siening. Hierdie interpretasie hou nie
rekening met die streng humane en institusionele
voorwaardes wat Smith gestel het voordat die ekonomie
georden kan word asof deur ’n Onsigbare Hand.
(2) Noreena Hertz, The silent takeover: global capitalism and
the death of democracy, Londen: Arrow, 2001.
(3) Ferguson beweer dat die Britse imperialisme (1870-1914)
’n enigsins goedaardige karakter gehad het, terwyl die
huidige Amerikaanse imperialisme (veral ná 1980) eerder
kwaadaardige kenmerke het. Kyk Niall Ferguson, Empire,
New York: Penguin Press, en Colossus, the price of
America’s Empire, New York: Penguin Press, 2004.
(4) Kyk Mahmood Mamdani, Good Muslim, Bad Muslim:
America, the Cold War and the Roots of Terror, New York:
Pantheon Books, 2004, hoofstukke 2, 3 en 4.
(5) Kyk G. Arrighi, “Globalization and Uneven
Development”. Referaat gelewer by die konferensie
Overcoming Under-development in South Africa’s Second
Economy, Ontwikkelingsbank van Suider-Afrika, Midrand,
28-29 Oktober 2004.
(6) Kyk P. Kirkbride (Red.), Globalization: the external
pressures, New York: John Wiley, 2001, hoofstuk 1.
www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 17 Maart 2006 | BLADSY 30