Die Vrye Afrikaan - 17 Maart 2006 - FAK

tweede rondte ontneem – nie volledig plaasgevind het
nie. Hierdie vereiste word nouliks ernstig opgeneem.
“Diegene wat hulleself in die opposisie bevind, wil
bloot die mag en die rykdom wat daarmee saamgaan,
terugvind. Dit is al wat hulle interesseer”, meen ’n
inwoner van Antananarivo net soos vele ander.
Al het die meerderheid van ekonomiese
rolspelers een van hulle makkers met tevredenheid as
staatshoof aanvaar, het hulle baie behoedsamer geword
sedert die finansiële krisis in 2004, maar hulle stem
nietemin saam dat die regering in 2007 hernieu moet
word. “Hierdie eerste jare was ’n fase van vestiging. ’n
Mens kan nie dadelik resultate sien nie. Die nuwe span
moet voortgaan met dit waarmee hy begin het, anders
gaan ons weereens van voor af begin en dit sal
weereens katastrofies wees,” meen ’n ondernemer wat
in die hoofstad gevestig is. “Vele dinge is vermag. In
die platteland kom mense agter dat dinge nie meer soos
voorheen is toe enigiemand enigiets kon doen nie: nou
word alles bestuur, boere vorm verenigings en klein
ontvangers kan nie meer by enigiemand aanklop nie.”
In Antsirabe, ’n groot stad wat 160 km suid van
die hoofstad geleë is, kom ’n sosioloog wat ’n spesialis
van die landelike bevolking is, minder optimisties
voor: die idee om ’n landboubedryf te ontwikkel wat
dikwels deur die owerhede in Antananarivo
aangemoedig word, kom vir hom heeltemal buite
verband voor met die realiteit van Malgassiese
landbou, wat grotendeels uit klein familie-eenhede
bestaan. In 2005 het die staat ’n duisend Nieu-
Seelandse melkkoeie ingevoer om boere aan te spoor
om hulleself in die melkbedryf te vestig. Personeellede
van die Departement van Veeteelt wat daarteen gekant
was, is afgedank. Die helfte van die vee is deur Tiko
aangekoop. Die res het tot op hede geen kopers gevind
nie: die aantal boere wat ’n koei kan bekostig wat 4
miljoen Ariary kos (sowat 1800 Euro), is skaars (12).
In 2002 het mnr. Marc Ravalomanana vier
maande nodig gehad om internasionale erkenning te
bekom. Met die vooruitsig van volgende jaar se
verkiesing kan hy reeds op die ondersteuning van
borge staatmaak wat tevrede is met sy neoliberale
beleid, met die instelling van die Hoë Raad vir die
Stryd teen Korrupsie (Cslcc) en met die Onafhanklike
Anti-korrupsie Kantoor (Bianco). Waarom aanvaar die
borge dat die staatshoof byvoorbeel ’n maatreël vir die
ontheffing van belasting instel wat lynreg teenoor hulle
beginsels staan, terwyl hulle voorheen met ’n vuis op
die tafel moes slaan vir minder? “Die feit dat die
regering die vermindering van armoede as doelwit op
die voorgrond stel, bied ’n gedeeltelike verduideliking
vir hulle inskiklikheid,” meen mnr. Philip Allen, dosent
aan die Universiteit van Frostburg (Maryland).
Hierdie wêreldwye finansiële instellings is
deesdae alomteenwoordig. “’n Mens kry die indruk dat
Ravalomanana nie vry is nie. Dit is die Wêreldbank,
die IMF [Internasionale Monetêre Fonds] wat alles
dikteer. Die intellektuele wat voel hulle is bevoeg,
word heeltemal uitgesluit. Die president se tegniese
assistente is buitelanders, amper soos onder die Eerste
Republiek toe daar ’n Fransman agter elke Malgas was.
Dit skep ongelooflike ongemaklikheid. Reeds onder
Ratsiraka, vanaf die strukturele aanpassings in die
middel van die 1980's, is daar aan Malgassiese
bestuurders voorgesê om stil te bly”, verduidelik mev.
Janine Ramamonjisoa, dosent in Sosiologie aan die
Universiteit van Antananarivo.
En die atmosfeer aan die universiteit is
inderdaad stug. Vele dosente – waarvan die
meerderheid mnr. Ravalomanana in 2002 ondersteun
het – die meerderheid van hulle ouer as vyftig jaar (aan
die begin van die 1990's het die Wêreldbank gevra om
aanstellings te vries), erken teleurgesteld dat hulle
uitgeput is. “Ek het aan die volksbewegings van 1972,
1991 en 2002 deelgeneem (13). Vandag is dit verby, ek
het nie meer die energie om met enigiets te begin nie,”
bieg een van hulle aan die stuur van sy ou Renault R5.
Is dit toevallig dat die musiekgroep Mahaleo ’n doring
in die voet vir mnr. Ratsiraka se regime, vandag, meer
as dertig jaar na sy debuut, steeds net soveel stadions
vul? “Ek vrees niks het verander nie. Die president
veins die verlede. Soos meubelstukke in museums wat
nie ’n skrapie het nie, maar toegegroei is onder mos”,
het die protesteerders aan die begin van die 1980's
gesing ... Die liedjie is steeds baie gewild. Nietemin,
aan diegene wat twyfel of die rigting waarin die land
gestuur word die regte een is, gee die president se
ondersteuners raad: geduld. “Die pad is nie maklik
nie,” soos mnr. Solofo Randrianja opmerk, “want daar
moet terselfdertyd deursigtigheid aan staatsbestuur
verleen word, terwyl voorregte en netwerke wat sedert
die onafhanklikheidswording gevestig is, aandag moet
kry ...”
(1) Lees Sylvie Brieu, “La Grande Ile sous l’influence des
Eglises”, Le Monde diplomatique, Oktober 1995.
(2) Lees Jean-Aimé Rakotoarisoa, “Les racines culturelles de
la crise malgache”, Le Monde diplomatique, Maart 2002.
(3) Lees Philippe Leymarie, “Madagascar entre nationalisme
et survie”, Le Monde diplomatique, Maart 1997.
(4) “Ravalomanana, 2002-2005: Des produits laitiers aux
affaires nationales”
FAST Country Risk Profile Madagascar. Augustus 2005.
(5) Die groep bestaan uit: Tiko Oil Products, Tiko Agri,
Toamasina Oil Plants, Iko, Tia (landbou); Magro
(Malagassiese groothandelaar), Tiko (handel), Alma, CCM
(konstruksie), radio mada, mbs, radio fahazavana, le
quotidien, Blueprint (media). www.tiko.mg
(6) Daar is steeds veel om te vermag in ’n land wat berug is
vir sy gebrek aan toerusting: daar bestaan 14 000 km
"begaanbare" paaie in Madagaskar, die helfte minder as in
1960.
(7) Sedert Desember 2004 vervang die ariary die malgassiese
frank. Dit kan nie verruil word nie. Een ariary is gelykstaande
aan 5 malgassiese frank. Een euro is gelykstaande aan 2500
ariary.
(8) In 1999 het die rysbedryf 12% van die bruto binnelandse
produk (BBP) uitgemaak en het rysproduksie ongeveer 10
miljoen mense van die 15 miljoen inwoners betrek.
(9) Madagasconsortium.free.fr
(10) Mnre. Andry Rasamindrakotroka (Gesondheid), Haja
Razafinjatovo (Onderwys), Jean Seth Rambeloharijanona
(Binnelandse Sake), Ndalana René (Sport), Zaza
Ramandimbiharison (Adjunk Eerste Minister), Mejamirado
Razafimihary (Nywerheid).
(11) Navorsing gedoen deur die Navorsingsinstituut vir
Ontwikkeling, l’Institut de recherche pour le développement
(IRD); die Raad vir Studie en Opleiding, Conseil, étude,
www.vryeafrikaan.co.za DIE VRYE AFRIKAAN | 17 Maart 2006 | BLADSY 46