10 years - be.passive

Het
is
onmogelijk
de strijd
tegen de
klimaatontregeling
aan te pakken
zonder
tegen de
machthebbers
in te
gaan.
24 be.passive 15 perspectief
De grootste crisis van de mensheid valt samen met de opkomst van
een ideologie die het onmogelijk maakt om deze crisis op te lossen. Op het
einde van de jaren ‘80, toen steeds duidelijker werd dat de impact van de
menselijke activiteiten op het klimaat zowel de ecosystemen als de mensen
zelf bedreigde, werd de wereld gedomineerd door een extremistische politieke
doctrine waarvan de dogma’s verboden om de maatregelen te nemen die een
oplossing hadden kunnen bieden.
Het neoliberalisme, ook wel "marktfundamentalisme" of "laat maar waaien
economie" genoemd, wil de economie bevrijden van elke openbare interventie.
De Staat, zo beweert men, moet zich beperken tot de bescherming van het
grondgebied en het privé-eigendom, en de eliminatie van de obstakels die in
de weg staan van de ondernemingen. In de praktijk sluit dit allesbehalve aan
bij de werkelijkheid. Wat de neoliberale theoretici "de Staat ontvetten" noemen,
leidt eerder tot het ontvetten van de democratie, voornamelijk door een
vermindering van de middelen waarover de burgers beschikken om de macht
van de elitegroepen te beperken. Wat ze "markt" noemen, lijkt heel sterk op
een coalitie van belangen die de grootste corporaties en de rijksten verenigt 1 .
Het neoliberalisme is niet meer dan een schaamlapje voor de plutocratie, de
macht die aan de rijken gegeven wordt.
De neoliberale ideologie vond een eerste speelterrein in Chili in 1973
toen de discipelen van Milton Friedman, opgeleid aan de Universiteit van
Chili en gesteund door de CIA, Generaal Pinochet hielpen bij het opdringen
van een programma dat elke democratische natie verworpen zou hebben.
Het avontuur is uitgelopen op een economische catastrofe, maar heeft toch
eerst extreme voordelen opgeleverd voor de rijksten die de industrieën en de
natuurlijke hulpbronnen van het land privatiseerden 2 . Het neoliberale credo
werd vervolgens verspreid door Margaret Thatcher en Ronald Reagan. In
de derde wereld werd het opgelegd door het Internationaal Monetair Fonds
en de Wereldbank. Toen wetenschapper James Hansen in 19833 zijn eerste
modellering van de klimaatopwarming voorstelde aan de Amerikaanse
senatoren, heerste de doctrine al overal.
We hebben het gezien: de neoliberale regeringen zouden geen slechter
moment hebben kunnen vinden om hun eigen principes met de voeten te
treden dan toen ze besloten om de banken in 2007 en 2008 uit de nood te
helpen. Elke Staat die vastzit in zelfverloochening zal pas tussenkomen op het
allerlaatste moment, wanneer het echt niet meer anders kan en dit ongeacht
de ernst van de crisis of de gevolgen ervan. Het neoliberalisme beschermt de
The Hudsucker Proxy
1994 Joel Coen
©Graham Place, Ethan Coen