10 years - be.passive

Alle studenten hebben de ligging van de woningen opnieuw
bekeken (om ze meer ruimte te geven) en in het bijzonder de
overgangszones tussen binnen en buiten (de toegangen, de
verticale circulaties, de balkons, de uitbreidingen), zodat de porositeit
verbeterd wordt om het licht en te transparantie te bevorderen, maar
ook de – ruimtelijke, visuele en functionele – verankering van de
individuen in het gemeenschapsleven. Dit heeft gevolgen op de
inrichtingen van de benedenverdieping, de toegangswegen, de
zones die bescherming vereisen.
Strategieën voor ruimtelijke omhulling (de blok wordt niet
gewoon een paar centimeter dikker door de nieuwe gebouwschil, die
uiteraard isolerend is, maar ook verschillende tientallen centimeters
of enkele meters door het vergroten van een keuken of een zithoek
of door de toevoeging van een nieuwe kamer) maken het mogelijk
de bestaande betonnen structuren grondig opnieuw te confi gureren.
Dankzij de aspecten van waterhuishouding bij stortbuien kon een
denkwereld geopend worden die zowel gekoppeld is aan het leven
op de daken van de stad (dat we al vergeten zijn sinds Le Corbusier)
als aan het leven op de grond (waardoor de vraagstukken rond
doorlaatbaarheid, de nieuwe "stedelijke rivieren", de reserves van
microdiversiteiten, enz. door elkaar lopen).
Uiteraard was er niet genoeg tijd om te voldoen aan alle
technische verwachtingen die geformuleerd werden door Leefmilieu
Brussel voor de projectoproep "Voorbeeldgebouwen 2012".
De ingenieurs, aangesteld om de dossiers te bekijken, hebben
misschien wel moeten glimlachen om bepaalde technische aspecten
die de studenten wel tijdig konden indienen. Net als in het echte
leven hadden we een interdisciplinair werkkader met studenten,
architecten, ingenieurs en bio-ingenieurs, sociologen, kunstenaars,
enz. op punt moeten kunnen stellen. Wat er ook van zij, wij twijfelen
er niet aan dat al deze technische vraagstukken gepaste oplossingen
gevonden zouden hebben.
Het belangrijkste blijft echter dat slechts een ruimtelijk plan
een stedelijk project van deze omvang kan dragen. Door hun
ondoorzichtigheid kunnen de technische argumenten immers
gemanipuleerd worden om het architecturale debat te ontdoen van
alle substantie. Of het nu gaat om energie of stabiliteit, de beslissing
tot het behoud of de afbraak van de bestaande blokken kan plots
groep 4
d l d l d l
afhangen van de al dan niet letterlijke en al dan niet gefundeerde
interpretatie van een … al dan niet belangrijke parameter. De afbraak,
die de productivistische machine op volle toeren zal doen draaien,
kan er dan bijgeroepen worden "om technische redenen, en dat kan
leiden tot een nieuw trauma voor de wijk en honderden bewoners.
Door uit te gaan van waarschijnlijk ietwat te optimistische
hypotheses voor de stad van de gebouwen toont het werk van
de studenten echter wel aan dat de visie van de stad rijker wordt
wanneer men, van bij het begin, uitgaat van de precieze, gerichte
en relevante mogelijkheden van de bestaande situaties. Wanneer
de visie sterk is, dan kunnen de technische aspecten geïntegreerd
worden. We besluiten met Anne Lacaton: "toevoegen, op elkaar
plaatsen, bijvoegen, vergroten, … dat is altijd zoveel interessanter
dan helemaal van nul herbeginnen. Het project vindt dan een nieuwe
situatie uit, verrijkt met alle verhalen van deze plek en alle lagen
ervan. Voorbeeldgebouwen zou een krachtige tool kunnen zijn om
al die stukjes stad eens opnieuw te bekijken in plaats van gewoon
tabula rasa te doen. Wij bedanken Leefmilieu Brussel voor het
meespelen van ons spel – door de voorstellen van onze studenten te
laten evalueren, ook al waren hun dossiers niet zo volledig als die van
de normale kandidaten."■
1 www.acms-architekten.de/fileadmin/flyer-web.pdf
2 www.lacatonvassal.com/index.php?idp=56
3 www.lacatonvassal.com/index.php?idp=57
4 Baudouin Massart, Papenvest: het standpunt van Jean-Baptiste De Crée (IV),
in Alter Echos, n°91, 12.02.2001 ; www.alterechos.be/index.php?p=sum&c=a&n
=91&l=unsetted&d=i&art_id=521
5 www.bmabru.be/Public/Project.php?ID=3406 en www.atosborne.be/fr/
batiment/references-en-consultance/beliris-site-du-rempart-des-moines-abruxelles
6 http://archi.ulb.ac.be/spip.php?article115
7 Thomas Augier, Pauline Baré, Riccardo Bertone, Brenda Bordis, Harold
Burnet, Antonella Carlucci, Karl Choquette, Silvio Clarizia, Ambroise
Crêvecoeur, Apolline Decaestecker, Sarah Degrève, Guillaume Dekemexhe,
Iavor Djorgov, Cristina Ferreira, Petr Hiess, Johan Ipert, Ibtissam Kheddoumi,
Céline La Monica, Hana Lennerova, Geoffrey Longueville, Giulia Lorini,
Valentin Michel, Victoria Miseray, Fanny Musch, Huy Nguyen, Francis Nzukou,
Francesca Pedroni, Francesco Perri, Thibaud Richard, Patrick Rodrigues, Sara
Saggiorato, Rémi Saint-Pierre, Mario Schaeffer, Natach Shamalirwa, Virginia
Stammiti, Julie Stens, Christopher Teixera, Pierric Travers enGuillaume Vanago.
8 Anne Lacaton, Colloquium Duurzaam Wonen, Brussel, 27.11.2012 (aktes
moeten nog verschijnen).
onze studenten
be.passive 15 71