Lastige verhalen - Bureau Beke

ling hoe een verkrachting zou kunnen gaan. Deze ideeën kunnen nog worden versterkt door
berichten van sensationele verkrachtingszaken in de media (Cahill, 2000; Kahn & Mathie,
2000). Daarnaast maken, volgens het reality-monitoring paradigma van Johnson, Hashtroudi
en Lindsay (1993), mensen onbewust een onderscheid tussen echte herinneringen en fantasieën.
Herinneringen van echte gebeurtenissen zijn daardoor helderder en gedetailleerder
dan verzonnen gebeurtenissen. Een andere belangrijk kenmerk van een valse aangifte is het
ontbreken van essentiële informatie. Volgens Hazelwood en Burgess (2008) kan een aangifte
vals zijn als in de verklaring van de aangeefster de volgende elementen ontbreken:
De aangeefster zegt dat ze de verkrachter niet kan beschrijven omdat ze haar ogen
gesloten had.
Aangeefster geeft aan aangevallen te zijn door meerdere personen; ze kan echter
geen enkele beschrijving van een persoon geven.
De aanvaller was een vreemde en kan alleen in vage termen worden beschreven.
Aangeefster kan geen details beschrijven van de seksuele activiteiten.
Aangeefster kan zich de plaats delict niet herinneren.
Ad 3. Gedragingen aangeefster
Het gedrag van de aangeefster kan ook aanwijzingen bevatten die duiden op een valse
aangifte. Burgess en Hazelwood (2001) noemen de volgende punten:
Ontevredenheid bij de aangeefster over de werkwijze van de politie/therapeut.
Voortdurend herhalen van extra informatie over de zaak door de aangeefster.
Gebrek aan interesse wanneer de politie een verdachte aandraagt.
Beweren dat haar niet de ‘juiste vragen’ zijn gesteld.
Het terugvragen van de kleding.
Aangeefster zegt telefoontjes van de verdachte voorafgaand aan de verkrachting te
hebben gekregen.
Ad 4. Verwondingen en bewijs
De verwondingen van een slachtoffer van een verkrachting en van een aangeefster van
een valse aangifte verschillen van elkaar (Hazelwood & Burgess, 2008). Vaak zijn aangeefsters
van valse aangiften onverschillig over hun verwondingen. Ook is de schade aan kleding
inconsistent met de plaatsen van de verwondingen, die bovendien niet op zogenaamd
gevoelige plekken van het lichaam zijn aangebracht. Het kan ook zijn dat de aangeefster
zegt dat de verwondingen zijn ontstaan als gevolg van haar verdediging tegen de aanvaller.
De aard van de verwonding komt dan niet overeen met wat iemand normaliter aan verwondingen
zou hebben opgelopen wanneer zij zichzelf zou verdedigen. Indien er wel sprake
is van verwondingen zijn deze vaak symmetrisch op het lichaam aangebracht door de aangeefster
zelf. Bij echte slachtoffers is dit niet of veel minder vaak het geval.
Verder blijkt dat na onderzoek de sporen van de plaats delict het verhaal van de aangeefster
niet ondersteunen. Er zijn dan bijvoorbeeld geen voetafdrukken gevonden op de plaats
delict (Burgess & Hazelwood, 2001).
26 Lastige verhalen