Lastige verhalen - Bureau Beke

De zaken die zijn bestudeerd, maken duidelijk dat van de zedenrechercheurs de nodige
kennis, vaardigheden en expertise verwacht worden. Het beoordelen van een verhaal is
geen kwestie van het afstrepen van een lijstje signalen. Het gaat in de woorden van een
rechercheur om het “totaalplaatje”, om “fingerspitzengefuhl”. Daarnaast mag het de verbalisant
niet ontbreken aan durf. Hiermee wordt een kritische houding richting aangeefster
bedoeld, zeker in die gevallen waarin de verbalisanten twijfelen aan het verhaal. Het is een
praktijkgegeven dat aangeefsters moeilijk van hun oorspronkelijke, verzonnen verhaal zijn
af te brengen. Het melden dat het doen van een valse aangifte strafbaar is, zal weinigen
over de streep trekken om hun verhaal bij te stellen. Soms zullen de politiefunctionarissen
zich confronterender moeten durven opstellen teneinde de waarheid boven tafel te krijgen,
uiteraard op een respectvolle wijze. Hierbij zijn achtergrondinformatie over de aangeefsters,
hun mogelijke problemen, de gezinssituatie en eventuele relaties van belang. Deze
informatie kan mogelijk inzicht geven in de reden voor het doen van de aangifte. Het uitvragen
van deze informatie in het sociaal verhoor is essentieel. Voorkomen moet worden dat
het verhaal van een aangeefsters als onwaar wordt bestempeld terwijl het in werkelijkheid
wel is gebeurd. In dat geval zou het slachtoffer opnieuw ‘slachtoffer’ worden.
Jegens verdachten is echter evenzeer een doortastende houding van belang. De consequenties
van iemand ten onrechte als verdachte aanmerken, nota bene van een zedenmisdrijf,
kunnen ook groot zijn (zie inleiding). De huidige regel is dat zedendelicten voor een
periode van minimaal zes en maximaal vijftien jaar in HKS jaar geregistreerd blijven. 2 In
het geval een persoon eenmaal als verdachte van een zedenmisdrijf staat geregistreerd en
hij later een Verklaring Omtrent Gedrag vraagt bij de gemeente, kunnen deze registraties
worden vermeld. In dit onderzoek zijn enkele twijfelachtige en valse zaken bestudeerd die
voor de verdachte zeker nadelig had kunnen eindigen als de politie geen aanvullend bewijs
had verzameld (bijvoorbeeld opnamen op de telefoon en getuigenverklaringen). De verdachte
ontkent in deze gevallen het onvrijwillige karakter van het seksuele contact en niet
het seksuele contact als zodanig. Met andere woorden, als er geen aanvullend bewijs is en
de aangeefster met een geloofwaardig verhaal komt, kan de verdachte zich moeilijk anders
verdedigen dan door te zeggen dat het seksuele contact op vrijwillige basis heeft plaatsgevonden.
Een reden temeer om de verhalen van de aangeefsters, verdachten en getuigen
serieus te onderzoeken.
6.5 Aanbevelingen voor verder onderzoek
De derde onderzoeksvraag luidt: welke aanbevelingen zijn mogelijk in termen van een
kwantitatief opgezet vervolgonderzoek?
Dit onderzoek brengt een aantal onderwerpen van zowel maatschappelijk als politieel
belang aan het licht die om nader onderzoek vragen. Dergelijk vervolgonderzoek zou bij
voorkeur kwantitatief van opzet moeten zijn. In grote lijnen zou het onderzoek zich bijvoorbeeld
kunnen richten op:
80 Lastige verhalen