Dat is nou het mooie van lezen, Nicky de Boer downloaden (76 p.)

voor de schilder om haar op te gaan zoeken en een tekening van haar te gaan maken. Op deze
tekening wordt Elsje afgebeeld terwijl ze is overleden na een openbare executie. Elsje is twee
weken voor de executie in Amsterdam aangekomen om haar zus Sarah-Dina te zoeken, ze
zocht werk om haar verblijf te kunnen betalen maar doordat Elsje steeds afdwaalde naar de
zoektocht naar haar zus is het haar niet gelukt om geld te verdienen. Uiteindelijk kon zij haar
slaapvrouw niet meer betalen voor de huur van de kamer, haar slaapvrouw wilde daarom dat
Elsje met mannen zou slapen in ruil voor de huur van haar kamer. Dit wilde Elsje niet en toen
de slaapvrouw haar met een bezem achterna zat heeft Elsje haar vermoord met een bijl. Elsje
is hierna ter dood veroordeeld. Het verhaal dat verteld wordt over de schilder bevat vele
verwijzingen zoals omschrijvingen van gemaakte schilderijen (onder andere het Joodse
Bruidje en de pentekeningen van Elsje) en de vrouwen die de schilder heeft gehad. Daarnaast
wordt de afwijzing van een schilderij dat hij heeft gemaakt voor het stadhuis in de roman
beschreven. Door de aanwijzingen over de schilder in het boek kunnen we concluderen dat dit
verhaal over Rembrandt gaat.
4.3.2 Boekanalyse
De roman De schilder en het meisje past bij de reflecterende leesstijl, daarnaast heeft de
roman ook kenmerken die passen bij de interpreterende leesstijl. 4 In eerste instantie lijkt De
schilder en het meisje het beste te passen bij de reflecterende leesstijl. Ondanks het historische
onderwerp van het verhaal, wordt er een zeer alledaags taalgebruik in het boek gehanteerd dat
zeer toegankelijk is voor de lezer. Een enkele keer gebruikt De Moor een zin uit de
zeventiende eeuw. Hierdoor zal de lezer soms wel enkele moeite doen om deze zinnen te
kunnen lezen en te begrijpen. Het historische onderwerp past daarnaast ook goed bij de
reflecterende leesstijl, de lezer is nieuwsgierig naar de wereld en het leven van anderen. De
schilder en het meisje speelt zich af in een voor de lezer onbekende tijd waar hij door middel
van het boek kennis mee maakt. Omdat er in de roman duidelijke beschrijvingen van de tijd
gegeven worden is het niet noodzakelijk dat de lezer veel algemene kennis over deze tijd
bezit, de lezer zal zich niet heel erg moeten inspannen om dit boek te kunnen lezen en haalt
plezier uit het nadenken over het verhaal.
De roman beschrijft diverse morele vraagstukken, zoals de vraag of het nu echt een
misdaad is die Elsje heeft begaan in plaats van dat zij zichzelf verdedigde. Daarnaast kan ook
nagedacht worden over de rol van Elsje haar stiefzuster, Sarah-Dina, heeft zij zich goed
opgesteld ten opzichte van Elsje of heeft zij haar op het verkeerde pad gezet? Ook het
nadenken over de morele vraagstukken past bij de reflecterende leesstijl. De morele
vraagstukken zetten de lezer aan het denken over wat hij van de situatie vindt en wat hij zelf
in zo’n situatie had gedaan. Is hij het eens met het handelen van het personage of niet?
De structuur van de roman is soms complex, de lezer moet soms enige moeite doen
om het verhaal te kunnen volgen. Dit komt doordat het verhaal niet chronologisch wordt
verteld; in de roman is een verteller aan het woord die de verhalen over de twee personages
met elkaar afwisselt. Het ene moment vertelt hij over de schilder en het volgende moment
gaat het verhaal over Elsje. De enige plek waarop hun verhalen elkaar kruisen is op het
moment dat de schilder haar tekent. Naast de wisseling tussen personages zitten er ook
diverse flashbacks in het verhaal waardoor de lezer meer te weten komt over de geschiedenis
van de personages. Ten slotte heeft De Moor ook vooruitblikken in het verhaal verwerkt waar
de verteller expliciet zichtbaar is in het verhaal en duidelijk wordt dat de roman in de huidige
tijd geschreven is. Dit zijn vooruitblikken over het einde van het leven van Elsje: De
vooruitblikken in het verhaal wijzen steeds weer op de afloop van het verhaal, ‘Die stad is het
einde, het absolute einde kleintje’ 46 zegt Sarah-Dina, de zus van Elsje tegen haar over de stad
4 De leesstijlen zijn niet strikt gescheiden: een boek dat past bij de reflecterende leesstijl kan vaak ook op een
interpreterende manier gelezen worden en andersom.
26