Verwende prinsesjes - Pauw & Witteman

Drayer Verwende prinsesjes 04-10-2010 13:33 Pagina 23
Het sprookje van de perfecte moeder 23
wust alles aan om hun vrouwelijke talenten binnenboord te
houden, óók als ze zwanger raakten. Samen artikelen schrijven
bijvoorbeeld, zodat er geen al te groot gat viel in de publicatielijst.
Opvallend genoeg waren het juist onderzoeksters
van Nederlandse afkomst die het meestal uiteindelijk toch opgaven.
‘Wat je ook voor ze doet,’ verzuchtte een van de directeuren,
‘ze kiezen toch voor de kinderen. Daar kan ik wel eens
heel kwaad om worden.’
Een Franse onderzoekster hield niet op zich erover te verbazen.
‘Ik heb het idee,’ zei ze, ‘dat vrouwen in Nederland erg
onder druk staan van hun omgeving, sneller geneigd zijn om
hun loopbaan op te geven als er een kind komt. Klopt dat? Ik
heb een vriendin, een Nederlandse, die hier promovenda was.
Ze was een goede promovenda, allebei gingen we volkomen
op in ons onderzoek. Toen raakte ze zwanger. En nu is ze gestopt
met werken omdat ze bij de baby wilde zijn. Het trof me
dat ze het zag als iets wat niet te combineren valt. Waarom?’
Inderdaad. Waarom? Er is inmiddels heel wat afgepeinsd over
dit verschil tussen vrouwen uit Nederland en elders. Waar
komt toch de oer-Hollandse gedachte vandaan dat een beetje
moeder eigenlijk vierentwintig uur per dag beschikbaar dient
te zijn?
Daartoe moet de blik gewend naar het verleden. Ooit
moet deze opvatting zich stevig hebben genesteld in het nationale
bewustzijn. Maar wanneer en hoe? En vooral: waarom?
Die vragen zijn niet eenvoudig te beantwoorden, schrijft
ook historica Els Kloek in haar eind 2009 verschenen boek
Vrouw des huizes. De ‘directe’ historische bronnen over dit
thema zijn schaars, om de simpele reden dat het vrouwenbestaan
minder belangwekkend werd geacht dan dat van man-