frieslands hoogeschool rijks athenaeum te franeker. - Tresoar

371
schreef proi. de Crane naar waarheid — «welke als met een eigen smaak
en neiging voor de wiskunde geboren, zich van zelve ontwikkelen, en,
met eene onbedwingbare drift alle moeijelijkheden doorworstelende, zich
tot eene verbazende hoogte verheffen, waarvan Friesland zoovele voorbeelden
heeft opgeleverd".
Zijn grootvader, uit Frankrijk afkomstig, was lakenwever te Leiden;
zijn vader was voorzanger bij de Waalsche gemeente te Leeuwarden, en
gaf ook onderrigt in de Franscbe taal, wis- en rekenkunde. Onze Willem
, 's mans oudste zoon uit diens eerste huwelijk, in 1679 geboren,
werd van af zijn twaalfde levensjaar in een weeshuis te Leeuwarden
verzorgd, daar het gezin bij 's vaders dood in 1691 van middelen was
ontbloot.
In het ouderlijk huis was de lust voor de rekenkunst bij hem van
jongsaf aangekweekt; zich zelven door een buitengewonen vlijt verder
oefenende, bleef zijn veel beloovende aanleg niet onopgemerkt. Begunstigers
vond hij weldra, en onder deze den burgemeester Jarich Banga;
terwijl een zekere Riemer Sybes, mathematicus te Dronrijp, hem gaarne
met raad en onderrigt ten dienste stond. In 1697 werd hem de gelegenheid
geopend om onder leiding van prof. Fullenius zich geheel aan zijn lievelingsvak
te wijden. Acht jaren had hij het voorregt de lessen van
dezen uitstekenden leeraar, zoo in de algebra, meet-, en sterrekunde, als
in den vestingbouw te genieten. Fullenius stond hem zelfs toe les te
geven aan studenten, waarvan, vooral ook door jongelui uit de eerste
familien, veel gebruik werd gemaakt.
Den 9 Januarij 1700 werd zijn naam in het album opgenomen, omdat
hij den volgenden dag wenschte te dingen naar het academisch diploma
als landmeter, dat hem na 't examen natuurlijk zonder aarzelen werd
uitgereikt.
Met les geven en het verhuren van kamers kon hij voortaan niet alleen
zijne behoeften bestrijden, maar tevens voorzien in het onderhoud
van het door zijn vader nagelaten gezin. De aanstelling tot Landschapslandmeter,
bij G. R. 10 Febr. 1706, was eene erkenning zijner kundigheden
, tevens eene verbetering van zijn bestaan. Ten volgenden jare
ontsliep zijn Maecenas, de hoogleeraar Fullenius, aan wien hij zijne
opkomst, ook door de vergunning om onderwijs te geven, had dank te
weten. Wanneer diens opvolger hem eens minder gunstig gezind werd ?
Het mogelijke gevaar, dat zijn bestaan dreigde, werd op zijn verzoek
echter afgewend door Ged. Staten, die hem magtigden „om bij continuatie
de studerende jeugdt tot Franeker in de Mathesis en de respective
leden van dien te mogen institueren, 't sij bij maniere van collegie