Gevelsystemen: Grote elementen of stijl- en regelwerk - TU Delft

Bouwtechnologie // 2009 - 20101// Atelier SADD
gefabriceerde gevel. De elementen worden kant en klaar aangeleverd en hoeven alleen nog maar in hun
positie gehesen te worden. Bij een project waarbij er veel belang wordt gehecht aan de snelheid van de
bouw, of waarbij tijdsvertragingen onacceptabel zijn, zal er eerder worden gekozen voor een elementengevel.
Bij de assemblage van een elementengevel is een zwaardere bouwkraan nodig dan bij een in het werk samengestelde
gevel door de grotere afmetingen en het grotere gewicht van de elementen. Het is afhankelijk
van de logistieke planning van een aannemer op welke manier deze factoren een keuze voor een gevelsysteem
beïnvloeden. Als een zware bouwkraan, zoals een torenkraan, gebruikt wordt bij de bouw van
de draagconstructie en ook voor de montage van de gevel kan worden ingezet, kan een elementengevel
veel voordeel bieden. Het ontbreken van een zware torenkraan kan juist leiden tot een keuze voor een in
het werk samengestelde gevel met lichtere onderdelen. Door de korte montagetijd zal de bezettinggraad
van een bouwkraan bij een elementengevel hoger zijn dan bij een in het werk gefabriceerde gevel.
Een elementenegvel kan daarnaast ook geassembleerd worden van binnenuit, zonder gebruik te hoeven
maken van steigers of gevelhoogwerkers. Bij een in het werk gefabriceerde gevel zijn steigers of gevelhoogwerkers
wel noodzakelijk om aan de buitenzijde van de gevel te kunnen werken. De mogelijkheid
tot het al dan niet gebruiken van deze voorzieningen heeft ook eff ect op de keuze voor één van beide
gevelsystemen.
Een in het werk gefabriceerde gevel is eenvoudiger aan te passen aan onverwachte veranderingen of
maatafwijkingen op de bouw. Doordat alle onderdelen los worden aangeleverd en per stuk gemonteerd
is het eenvoudiger om onderdelen lokaal te bewerken of beter passend te krijgen. Er moet wel zorgvuldige
controle zijn of de kwaliteit van het ontwerp hiermee niet in gevaar komt. Een laatste aspect aan de
uitvoering en het bouwproces is dat de kwaliteit van uitvoering en detaillering van een elementengevel
door de productie in een fabriek veel hoger is. De gevel heeft een technisch veel hogere kwaliteit.
Ontwerp en Variatie:
Bij het ontwerp voor een gevel wordt niet alleen rekening gehouden met het moment van oplevering,
maar zal de gehele levenscyclus van een gevel in acht moeten worden genomen. Het onderhouden, gebruiken
en vervangen van een gevel hebben allemaal invloed op de geschiktheid van een bepaald geveltype.
Bij de reiniging en het onderhoud aan een gevel heeft de elementengevel een voordeel als de
glazenwas-installatie met een hijsbak aan de gevel dusdanig zwaar is uitgevoerd dat ook gehele gevelonderdelen
hiermee kunnen worden in- en uitgehesen. Deze investering in een zwaardere hijsinstallatie aan
de gevel betekent een groot voordeel tijdens het onderhoud, aangezien dan geen kraan meer hoeft te
worden gehuurd voor elk gevelonderhoud.
De vervanging van beschadigde onderdelen en het periodiek vervangen van onderdelen aan de gevel is
bij een in het werk gefabriceerde gevel veel eenvoudiger. Om onderdelen te vervangen hoeft men slechts
de klemlijsten los te schroeven. Een elementengevel is in een fabriek samengesteld, zodat de demontage
en vervanging van onderdelen veel bewerkelijker is. Meestal zijn er speciale gereedschappen en deskundiger
personeel nodig om de glaslatten bij een elementengevel te demonteren. Het voordeel is wel dat
de detaillering van een elementengevel door de productie in een fabriek kwalitatief hoogwaardiger is en
dat er dus minder regelmatig onderhoud nodig zal zijn en minder gebreken te verwachten zijn. Na het
vervangen van onderdelen is het echter wel moeilijk om bij de werkzaamheden dezelfde hoge kwaliteit
te behalen als destijds in de fabriek.
Beide gevelsystemen bieden mogelijkheden tot variatie in een ontwerp en in beide systemen is het mogelijk
om complexere vormen te creëren. De plaats en afmetingen van de ramen is bij een in het werk
gefabriceerde gevel eenvoudig te variëren, mits men binnen het grid van het stijl- en regelwerk blijft.
Voor de uitvoering van de gevel maakt het in principe niet uit waar het grid wordt opgevuld met open en
dichte delen. Bij een elementengevel is het in principe mogelijk om binnen de kaders van een element
naar believen de open en dichte vlakken te verdelen. Elke variatie levert wel een uniek element op, bij relatief
kleine variaties in een verder uniforme gevel kan het een nadeel zijn dat men in plaats van allemaal
//Robert Rozendal // 1169564 // Docenten // F. Schnater // P. de Jong //
149