Gevelsystemen: Grote elementen of stijl- en regelwerk - TU Delft

Bouwtechnologie // 2009 - 20101// Atelier SADD
Bouwtijd:
Een in het werk samengestelde gevel heeft een relatief korte ontwerp- en constructiefase en een langere
bouwtijd op de bouwplaats. Bij het ontwerp van een in het werk gefabriceerde gevel maakt men vaak gebruik
van standaard onderdelen en een dergelijk ontwerp is daardoor eenvoudig en snel te produceren.
Op de bouwplaats moeten vervolgens alle aansluitingen tussen onderdelen in het werk gemaakt worden
door een montageploeg. Deze montageploeg hoeft niet uiterst deskundig of hoogopgeleid te zijn, maar
moet wel over voldoende productiecapaciteit beschikken.
Bouwproces:
Bij een in het werk gefabriceerde gevel worden de onderdelen van de gevel los aangeleverd, op de bouwplaats
opgeslagen en wordt de gevel op de bouwplaats geassembleerd. Er is op de bouwplaats dus behoefte
aan opslagruimte en tevens aan werkruimte, waar men de gevel kan assembleren. Dit ruimtebeslag
op de bouwplaats kan een aanzienlijk oppervlak innemen, zeker bij een groot bouwproject met veel
verschillende onderdelen, die allemaal afzonderlijk moeten worden opgeslagen. 6
Een in het werk gefabriceerde gevel wordt vanaf de buitenzijde van het gebouw samengesteld en de
gevel in aanbouw moet daarnaast aan de buitenzijde ook bereikbaar zijn voor een kraan om onderdelen
in de gevel te hijsen. Vaak wordt er gebruik gemaakt van gevelhoogwerkers, hefsteigers of hefplateau’s
om de gevel te monteren. Een vaste gevelsteiger is minder voor de hand liggend, aangezien men dan
niet meer met de hijskraan bij de gevel kan. Mobiele steigers of hefvoorzieningen zijn door hun mobiliteit
fl exibel in te zetten, en zo kan men aan alle kanten van het gebouw tegelijk de gevel monteren. Een aantal
kleinere onderdelen van de gevel kan met de hand naar boven worden getransporteerd en gemonteerd.
Grotere onderdelen zullen echter met een kraan moeten worden vervoerd en gemonteerd. Er zijn relatief
veel kraanbewegingen met relatief lage kraancapaciteit nodig voor de montage van alle onderdelen. De
torenkraan die voor de ruwbouw wordt gebruikt heeft daardoor niet altijd de juiste capaciteit voor het
hijsen van de gevelonderdelen. In dat geval moet een aparte mobiele kraan worden ingehuurd voor de
gevelconstructie. 7
Ontwerp:
Bij een in het werk gefabriceerde gevel worden de profi elen en onderdelen in een fabriek geproduceerd
en op de bouwplaats geassembleerd. Een in het werk samengestelde gevel kan zodoende geprefabriceerde
onderdelen bevatten, terwijl de gevel zelf in het werk wordt samengesteld. Zeker de koppelstukken
voor de aansluitingen tussen stijlen en regels en de boorgaten in de verschillende profi elen kunnen
in de fabriek al aangebracht worden. Er wordt in de praktijk een optimum gezocht tussen prefabricage en
samenstelling in het werk. In het ideale geval werkt men met massageproduceerde standaardonderdelen
die in de fabriek of in de bouwplaats worden aangepast voor het specifi eke ontwerp en op de bouwplaats
worden geassembleerd.
Veel montagewerk voor een in het werk gefabriceerde gevel gebeurt in de buitenlucht, met minder gecontroleerde
omstandigheden, er is op de bouwplaats geen gelegenheid om uiterst specialistische machines
in te zetten bij de gevelbouw en bepaalde technieken zijn niet op de bouwplaats toepasbaar. Hierdoor
moet het gevelontwerp voor een in het werk gefabriceerde gevel eenvoudig gehouden worden. De
technische kwaliteit van het eindproduct is bij een conventionele bouwwijze relatief laag, ook doordat de
detaillering van een in het werk gefabriceerde gevel eenvoudig gehouden moet worden. Bij in het werk
gefabriceerde gevelbouw is een zorgvuldige en uitgebreide kwaliteitsinspectie nodig om te garanderen
dat de gevel volledig volgens ontwerp gebouwd wordt. 8
Bouwkosten:
Een in het werk gefabriceerde gevel is een eenvoudig gevelsysteem en daardoor zijn de kosten voor de
ontwerp- en productiefase relatief laag. Zeker wanneer men gebruik kan maken van standaardprofi elen
6 Oesterle e.a.; Doppelschalige fassaden, pp. 143-144
7 Doran, D. ; Site Engineers Manual, pp. 378-392
8 Brock, L. , Designing the exterior wall., pp. 92-93
//Robert Rozendal // 1169564 // Docenten // F. Schnater // P. de Jong //
23