Eeuwen eten in Gronigen - Groniek

Toen één van de wezen de vader en ZIJn familieleden voor
'vleesdieven' had uitgemaakt, was hij volgens de vier kinderen
in grote woede ontstoken. Eén van de zwaarste aantijgingen
was dat hij slechts één keer per week vlees op tafel had
gebracht, terwijl de kinderen recht hadden om op zondag èn
woensdag vlees te krijgen. De koele reactie van Jan de Rijke
luidde daarop: "In veel bugergezinnen eet men ook maar één
keer per week vlees". De strafzaak werd vervolgens voor de
kerkeraad gebracht. Kort daarop werd de vader ontslagen. (31)
Ook in Amsterdam werden vlees en vis te kostbaar geacht om
vaak aan wezen te geven. In het Aalmoezeniers- en Burgerweeshuis
at men in 1708 slechts op zondag vlees. Wel werd er elke
dag kaas gegeten. Overigens was het menu er net zo eentonig
als in Groningen: grauwe erwten en bonen, gerst, gort en
brood vormden ook daar de hoofdbestanddelen van de maaltijden.(32)
Aan het einde van de achttiende eeuw verbeterde de voedselsituatie
in de weeshuizen aanmerkelijk, ondanks het feit
dat in de periode van de Franse overheersing (1795-1814) voor
beide weeshuizen een onrustige tijd aanbrak. Het Groene
Weeshuis werd gevorderd als militair hospitaal. De 'groene'
wezen moesten daardoor een onderkomen zoeken in het Rode
Weeshuis. Uit een ordonnantie van Burgemeester en Raad aan
het Rode Weeshuis in 1798 weten we dat er één keer per week
stokvis, één keer per week worst en één keer per week vlees
gegeten werd. Aardappelen kwamen één keer per week op het
menu voor. Wat betreft de rest gold het vaste recept: erwten
kool, gort, melkenbrij en roggebrood. (33)
In die tijd werden in plaats van roggebrood ook steeds
meer beschuit en tarwebollen gegeten. (34) In het Burgerweeshuis
in Amsterdam aten de weeskinderen in 1796 twee keer per
week vlees en twee keer vis. Aardappelen stonden ook daar één
keer per week op het menu.(35) De voeding was 's winters en
in het voorjaar over het algemeen bijzonder arm aan groenten
en vruchten.
DE HERBERGEN
De enige ons bekende achttiende eeuwse maaltijden die genuttigd
werden in een Groningse herberg, waren de gildemaaltijden
van het kramersgilde waarvoor in de zomer van 1740 en
1741 contracten waren afgesloten met de herbergier Jacob van
Someren. (36)
Deze festiviteit duurde telkens twee dagen en er zou door
vierendertig personen aan worden deelgenomen. De kosten
bedroegen de eerste dag vijfendertig stuivers per persoon, de
tweede dag vijfentwintig. Verdeeld over twee tafels zou de
81