overschrijding bij emissies naar water: beknopte fiches (pdf ... - Lne.be

ARCADIS ECOLAS Fiches milieurelevantie ongeoorloofde afvalwaterlozingen
06/11948/KC Milieurelevantie en vermogensvoordeel ongeoorloofde lozingen – Boekdeel 2
3.9.13 Gamma-hexachloorcyclohexaan (lindaan)
Algemeen
Een overschrijding van de emissievoorwaarden voor gamma-hexachloorcyclohexaan heeft een verhoogde
impact op de mens en het milieu. Deze stof is immers schadelijk bij inademing en bij aanraking met de
huid. Daarnaast is deze stof giftig bij opname door de mond: er bestaat gevaar voor ernstige schade aan
de gezondheid bij langdurige blootstelling via opname door de mond. Verder kan deze stof schadelijk zijn
via de borstvoeding. Tenslotte is gamma-hexachloorcyclohexaan milieugevaarlijk omdat zij zeer giftig is
voor in het water levende organismen en in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten
kan veroorzaken. Deze stof is opgenomen in de communautaire strategie voor hormoonontregelaars
(COM(2001)262). Er bestaat bewijsmateriaal voor hormoonontregeling of potentiële hormoonontregeling,
in het kader van bestaande wetgeving geldt al een regulering of wordt momenteel een regulering
overwogen. Voor gamma-hexachloorcyclohexaan is ook bewijsmateriaal voor hormoonverstoring
opgenomen in de ED-North databank, die opgesteld werd in het kader van een wetenschappelijk
onderzoeksprogramma van het federale wetenschapsbeleid in België.
Gamma-hexachloorcyclohexaan staat op de OSPAR lijst met stoffen voor welke prioritaire actie moet
genomen worden. De OSPAR-strategie Gevaarlijke Stoffen heeft tot doel te komen tot een nulemissie van
gevaarlijke stoffen tegen 2020. Daarnaast is gamma-hexachloorcyclohexaan ook opgenomen in de lijsten
van de Noordzeeconferenties (50% tot 70% emissiereductie naar water en lucht t.o.v. 1985, nulinbreng
in de Noordzee binnen de termijn van één generatie). Tenslotte is gamma-hexachloorcyclohexaan een
prioritaire stof volgens Bijlage X bij de Kaderrichtlijn Water 2000/60/EG. De Kaderrichtlijn water voorziet
dat maatregelen worden getroffen om te komen tot de stapsgewijze vermindering van lozingen, emissies
en verliezen van deze stof.
Gamma-hexachloorcyclohexaan -overschrijding bij lozing naar OW
Gamma-hexachloorcyclohexaan zal in het ontvangende oppervlaktewater snel biologisch afgebroken
worden. Deze biologische afbraak gebeurt door micro-organismen die daarvoor de aanwezige zuurstof in
het oppervlaktewater gebruiken. Hierdoor daalt de zuurstofconcentratie van de waterloop. Deze daling
kan tot problemen leiden en vanaf een bepaalde concentratie zelfs tot sterfte van vissen of andere
waterorganismen leiden.
Daarnaast vervluchtigt gamma-hexachloorcyclohexaan matig via het wateroppervlak. Deze stof komt dan
in de atmosfeer terecht en zal daar traag afbreken onder invloed van vrije radicalen (zeer reactieve
verbindingen die eveneens in de atmosfeer aanwezig zijn). Deze stof kan bijgevolg over een langere
afstand getransporteerd worden in de atmosfeer en over een groter geografisch gebied effecten
veroorzaken.
De mogelijkheid tot bio-accumulatie varieert van weinig tot sterk, in functie van het soort organisme
(voornamelijk het soort vis). De kans op doorvergiftiging naar hogere organismen zoals de mens is dus
sterk afhankelijk van de soort organismen (voornamelijk het soort vissen) die op de plaats van de lozing
aanwezig zijn. Daarnaast adsorbeert deze stof aan de aanwezige zwevende stoffen en sedimenten zodat
effecten naar de waterbodem kunnen optreden.
Gamma-hexachloorcyclohexaan -overschrijding bij lozing naar de RWZI
Gamma-hexachloorcyclohexaan zal in de ontvangende rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) verwijderd
worden door biologische afbraak. Dit gebeurt veelal snel door micro-organismen in de RWZI, die
daarvoor zuurstof gebruiken. Dit kan leiden tot het nodig zijn van extra beluchting in de RWZI of tot een
verstoorde werking van de RWZI.
186