overschrijding bij emissies naar water: beknopte fiches (pdf ... - Lne.be

ARCADIS ECOLAS Fiches milieurelevantie ongeoorloofde afvalwaterlozingen
06/11948/KC Milieurelevantie en vermogensvoordeel ongeoorloofde lozingen – Boekdeel 2
3.2 METALEN
3.2.1 Aluminium
Algemeen
Een overschrijding van de emissievoorwaarden voor aluminium (Al) heeft een verhoogde impact op de
mens en het milieu. Aluminium-poeder vormt een zeer licht ontvlambaar gas in contact met water, en is
spontaan ontvlambaar in lucht.
Aluminiummetaal vormt aan zijn oppervlak snel een micrometerdikke laag aluminiumoxide (Al2O3) die
voor de reactie met water beschermt. Is deze laag aangetast, treedt een reactie op waarbij
hoogontvlambaar waterstofgas vrijkomt. Aluminiumoxide kan in water zowel als base (met vorming van
oplosbaar Al 3+ ) als zuur (met vorming van oplosbaar AlO 2- ) functioneren. Aluminiumverbindingen (b.v.
aluminiumchloride) zullen in water uiteindelijk vaak omgezet worden in een onoplosbaar hydroxide (OH -
groep). Het gedrag van de aluminiumverbindingen is afhankelijk van de pH van het water. Bij een pHwaarde
van lager dan 4,5 neemt de oplosbaarheid van aluminium sterk toe. Dit is wederom ook bij een
heel hoge pH-waarde het geval.
Aluminium-overschrijding bij lozing naar OW
De in de natuur meest voorkomende aluminiumverbindingen, nl. aluminiumoxide en aluminiumhydroxide
zijn onoplosbaar in water, waardoor ze effecten naar de waterbodem kunnen veroorzaken. Opgelost in
natuurlijke wateren komt aluminium onder zure condities vooral voor als Al 3+ en onder neutrale of
alkalische condities vooral als Al(OH) 4- . Daarnaast zijn er ook nog andere vormen zoals AlOH 2+ en
Al(OH)3. Aluminium-ionen kunnen adsorberen aan zwevende stoffen in water en sedimenten, waardoor
het effecten kan veroorzaken naar de waterbodem.
Aluminium is weinig tot matig accumulerend in waterorganismen (vooral afhankelijk van de pH), zodat er
een beperkte kans is op doorvergiftiging naar hogere organismen zoals de mens. Ook al zijn lagere
aluminiumconcentraties een natuurlijk bestanddeel van oppervlaktewater, het is bekend dat hogere
concentraties een aantal schadelijke effecten op waterorganismen hebben. Opgeloste Al 3+ -ionen zijn
giftig voor planten, omdat zij wortelbeschadigingen veroorzaken en de fosfaatopname verlagen.
Aluminium-overschrijding bij lozing naar RWZI
Een verhoogde concentratie aan aluminium(verbindingen) in de ontvangende
rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) kan leiden tot een verhoogde adsorptie aan het slib (afhankelijk
van de omstandigheden), en zodoende een verhoogd slibgehalte, waardoor meer slib moet verwijderd
worden.
Aluminiumzouten worden in de afvalwaterbehandeling voor neerslagreacties gebruikt. Zo bereikt men
met het toevoegen van aluminiumsulfaat en kalk aan afvalwater dat (het slecht oplosbare)
aluminiumhydroxide gevormd wordt, dat verontreinigingen laat bezinken.
Verwijdering van aluminium In de RWZI kan met behulp van ionenwisselaars of coagulatie en/of flotatie
gebeuren.
50