overschrijding bij emissies naar water: beknopte fiches (pdf ... - Lne.be

ARCADIS ECOLAS Fiches milieurelevantie ongeoorloofde afvalwaterlozingen
06/11948/KC Milieurelevantie en vermogensvoordeel ongeoorloofde lozingen – Boekdeel 2
Kwik-overschrijding bij lozing naar OW
Kwikverbindingen (hoofdzakelijk Hg(II)-verbindingen) kunnen adsorberen aan zwevende stoffen in water
en sedimenten (organisch materiaal), waardoor het effecten kan veroorzaken naar de waterbodem.
Wanneer de pH-waarde in het oppervlaktewater tussen 5 en 7 is, neemt de kwikconcentratie in het water
toe, vanwege de toegenomen mobilisatie van kwik in de waterbodem.
Als kwik (b.v. in de vorm van kwikzouten) eenmaal het oppervlaktewater heeft bereikt, kunnen microorganismen
het omzetten in methylkwik. Methylkwik is wateroplosbaar, en kan snel opgenomen worden
door en accumuleert sterk in de meeste waterorganismen, zodat er een kans is op doorvergiftiging naar
hogere organismen zoals de mens.
Kwik-overschrijding bij lozing naar RWZI
Een verhoogde concentratie aan kwik(verbindingen) (veelal in de vorm van Hg(II)) kan in de riolering
gedeeltelijk omgezet worden tot elementair Hg. Dit elementair kwik kan dan vervluchtigen, vooral in
zones van de ontvangende rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) die extra belucht worden.
Elementair kwik zal als gas aanwezig zijn in de atmosfeer, en kan daar lang aanwezig zijn waardoor het
over een groter geografisch gebied effecten kan veroorzaken. Elementair kwik kan door ozon of andere
oxiderende stoffen in de atmosfeer omgezet worden tot Hg(II). Hg(II) zal in de lucht veelal gebonden
zijn aan of aanwezig zijn als kleine stofdeeltjes (= stoffractie), b.v. kwikchloride (HgCl2), kwikhydroxide
(Hg(OH)2), kwiksulfide (HgS) en kwikcyanide (Hg(CN)2). De kwik-bevattende deeltjes kunnen vooral via
neerslag en daarnaast ook door droge depositie uitspoelen. Deze deeltjes kunnen ook omgezet worden
door fysische en chemische processen in de atmosfeer, b.v. door afbraak onder invloed van zonlicht (met
omzetting tot ionen), of door reactie met water (waarbij uiteindelijk elementair kwik kan gevormd
worden).
Daarnaast kan een verhoogde concentratie aan kwik(verbindingen) in de RWZI leiden tot een verhoogde
adsorptie aan het slib (afhankelijk van de omstandigheden), en zodoende een verhoogd slibgehalte,
waardoor meer slib moet verwijderd worden. Micro-organismen in het slib van de RWZI kunnen
kwikverbindingen omzetten tot het wateroplosbare methylkwik, waardoor het via het effluent terug in het
oppervlaktewater kan terechtkomen, en daar effecten kan veroorzaken.
3.2.16 Lood
Algemeen
Een overschrijding van de emissievoorwaarden voor lood (Pb) heeft een verhoogde impact op de mens
en het milieu. Lood is schadelijk en giftig bij inademing en bij opname door de mond. Het kan irritatie
aan de ogen en de huid, en schade aan de nieren en het zenuwstelsel veroorzaken. Er is een gevaar voor
cumulatieve effecten en voor ernstige onherstelbare effecten. Er kunnen onherstelbare effecten,
verminderde vruchtbaarheid en schade aan het ongeboren kind optreden. Vanuit het voorzorgsprincipe
wordt aangenomen dat alle lood(verbindingen) kankerverwekkend en hormoonontregelend voor de mens
kunnen zijn. Lood is giftig voor planten. Daarnaast is lood zeer giftig voor waterorganismen en kan het in
het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.
Lood(verbindingen) zijn prioritaire stoffen volgens Bijlage X bij de Kaderrichtlijn Water 2000/60/EG. De
Kaderrichtlijn water voorziet dat maatregelen worden getroffen om te komen tot de stapsgewijze
vermindering van lozingen, emissies en verliezen van deze stoffen. Lood(verbindingen) staan in Lijst II
(“grijze lijst”) van Bijlage 2C van Vlarem I wat betekent dat de lozing van deze schadelijke stoffen in het
aquatisch milieu dient te worden verminderd overeenkomstig artikel 2.3.6.1.§1.2° van Vlarem II. Lood is
opgenomen in de verklaring van de 3e Noordzeeconferentie (internationaal verdrag), die een
emissiereductie naar water en lucht nastreeft. Deze stof staat ook op de OSPAR lijst met stoffen voor
welke prioritaire actie moet genomen worden. De OSPAR-strategie Gevaarlijke Stoffen heeft tot doel te
komen tot een nulemissie van gevaarlijke stoffen tegen 2020.
62