overschrijding bij emissies naar water: beknopte fiches (pdf ... - Lne.be

ARCADIS ECOLAS Fiches milieurelevantie ongeoorloofde afvalwaterlozingen
06/11948/KC Milieurelevantie en vermogensvoordeel ongeoorloofde lozingen – Boekdeel 2
HCN kan via extra beluchte zones in de RWZI gemakkelijk vervluchtigen, waardoor het effecten naar de
lucht kan veroorzaken.
Bij een overmaat aan het cyanide-ion kunnen stabiele complexe metaalcyaniden gevormd worden
Stabiele complexe metaalcyaniden kunnen adsorberen aan zwevende stoffen en komen uiteindelijk in het
slib terecht.
HCN kan snel biologisch afgebroken worden door aangepaste micro-organismen in het slib tot
koolstofdioxide (CO2) en ammoniak (NH3), maar is zeer giftig bij niet-aangepaste micro-organismen in het
slib. Indien de concentratie aan HCN de PNEC-waarde voor de micro-organismen in het slib overschrijdt
zal de biodegradatie afgeremd worden.
Bij een pH > 10 en in aanwezigheid van sterke oxiderende stoffen (b.v. natriumhypochloriet), kan HCN
afgebroken worden tot koolstofdioxide en ammoniak. Hierbij kan echter ook wat cyanogeenchloride
(CNCl) gevormd worden, dat net zoals ammoniak ook zeer giftig is voor waterorganismen.
Daarnaast kunnen ook nog andere effecten optreden afhankelijk van het kation (Hg, Ag, Cd, etc.).
3.1.25 Totaal cyanide
Algemeen
Een overschrijding van de emissievoorwaarden voor totale cyaniden heeft een verhoogde impact op de
mens en het milieu. De parameter totaal cyanide wordt op verschillende manier gedefinieerd, afhankelijk
van de analysemethode. Het belangrijkste verschil met de chlooroxideerbare cyaniden is dat totale
cyanide ook sterke ijzer-cyanidecomplexen bevat. Chlooroxideerbare cyaniden zijn cyaniden die (b.v. in
een analysemethode) door behandeling met hypochloriet (HOCl) worden afgebroken. Het betreft de som
van vrije cyaniden, en zwakke en matig sterke cyanidecomplexen met b.v. zilver (Ag), cadmium (Cd),
koper (Cu), nikkel (Ni), kwik (Hg), etc. Vrije cyaniden in water is de som van de gehalten aan
waterstofcyanide (HCN), het vrije cyanide-ion (CN - ) en het in enkelvoudige metaalcyaniden gebonden
cyanide zoals b.v. kaliumcyanide (KCN) en natriumcyanide (NaCN).
HCN is een zeer licht ontvlambare en zeer giftige stof bij inademing. In het algemeen kan gezegd worden
dat chlooroxideerbare cyaniden zeer giftig zijn bij inademing en milieugevaarlijk zijn. Chlooroxideerbare
cyaniden zijn zeer giftig voor waterorganismen en kunnen in het aquatisch milieu op lange termijn
schadelijke effecten veroorzaken. De toxiciteit van cyanideverbindingen wordt bepaald door het
vermogen om CN-ionen af te splitsen en de daarmee gepaard gaande vorming van HCN. Complexe
cyanideverbindingen zijn dus normaliter veel minder giftig dan het vrije cyanide. Daarnaast kunnen ook
nog andere effecten optreden afhankelijk van het kation (Hg, Ag, Cd, etc.).
Cyaniden staan in Lijst II (“grijze lijst”) van Bijlage 2C van Vlarem I wat betekent dat de lozing van deze
schadelijke stoffen in het aquatisch milieu dient te worden verminderd overeenkomstig artikel
2.3.6.1.§1.2° van Vlarem II.
Totale cyaniden-overschrijding bij lozing naar OW
Totaal cyanide komt zowel in vrije vorm (vrije cyaniden) als in complexgebonden vorm
(chlooroxideerbare cyaniden en sterke ijzer-cyanidecomplexen) voor.
Vrije cyaniden zijn zeer reactief in water. De enkelvoudige metaalcyaniden (b.v. KCN, NaCN) zijn zeer
oplosbaar in water, en zullen hierdoor in water zeer snel gesplitst worden in het anion (CN - ) en kationen
(K + , Na + ). Het vrije cyanide-ion zal in water snel HCN vormen of reageren met andere metalen in het
oppervlaktewater.
Bij een pH < 9,2 zullen de vrije cyaniden vooral als HCN aanwezig zijn. Vervluchtiging van HCN via het
wateroppervlak naar de lucht verloopt zeer snel, waardoor het effecten naar de lucht kan veroorzaken.
De snelheid van vervluchtiging is echter afhankelijk van veel factoren zoals temperatuur, pH,
windsnelheid en de cyanide-concentratie.
40