De uitdaging - Het Ondernemersbelang

Op verzoek van Het Ondernemersbelang
kwam een aantal ondernemers
en adviseurs samen in herberg De
Brabantse Kluis in Aarle-Rixtel om over het
familiebedrijf in het algemeen en dat van
henzelf in het bijzonder van gedachten te
wisselen. Een bijeenkomst van eigenaren van
familiebedrijven krijgt automatisch iets familiaals,
omdat het een feest der herkenning is.
Dat neemt echter niet weg dat familiebedrijven
evenveel van elkaar kunnen verschillen als
welke groep ondernemingen ook, en ook in
geheel andere richtingen kunnen evolueren.
Zestien generaties
De Koninklijke Klokkengieterij Petit & Fritsen
BV in Aarle-Rixtel bijvoorbeeld zou na zestien
generaties wel eens geen familiebedrijf
meer kunnen zijn. “Wij zijn het op twee na
oudste familiebedrijf van Nederland,” zegt
directeur Frank Fritsen, “maar ik heb in de
loop der jaren twee broers verloren die het in
mijn plaats hadden kunnen leiden en ik heb
overgebleven familieleden uitgekocht. Er is
veel geregeld, maar nog steeds niet wie mij
opvolgt.”
De Klokkengieterij is in de afgelopen decennia
niet alleen wat de leiding betreft veranderd.
“Ooit werkten we met 62 mensen, nu nog met
19. Een deel van die inkrimping is een gevolg
van het feit dat we de staalbouw hebben
uitbesteed, maar het is ook steeds moeilijker
vakmensen te vinden. Elk product dat we
maken is uniek en daardoor is elke vakman
tegelijk ook een beetje een kunstenaar.
Die combinatie is dun gezaaid.”
Een unieke kans
Andere ondernemers zijn jonger en stappen
in een familiebedrijf dat slechts één generatie
teruggaat. Dat geldt voor Jos van der Hulst,
die adjunct-directeur en minderheidsaandeelhouder
werd van De Klerk Bloemsierkunst en
Interieurbeplanting in Eindhoven. “Mijn vader
is 42 jaar geleden bij De Klerk begonnen en
geleidelijk grootaandeelhouder geworden.
Vooral de laatste jaren is het enorm gegroeid,
mede door een drietal overnames. We werken
nu met 53 mensen, dus er was behoefte aan
versterking op directieniveau. Ik had al een
eigen bedrijf, net als mijn vrouw, en dan nog
een dat actief is in een totaal andere branche,
namelijk de werving & selectie, maar toch heb
ik geen moment geaarzeld deze kans aan te
grijpen, en ik heb er sindsdien ook nog geen
moment spijt van gehad.”
Ook Henri Veldsink was werkzaam in een
volledig andere sector, namelijk de automatisering,
toen hij tien jaar terug in dienst
trad van de Veldsink Holding. “Wij vormen in
zekere zin een groothandel voor de fi nanciële
dienstverleners en we zijn de laatste jaren
meer dan verdubbeld in omvang door de
overname van tal van advieskantoren. Eerst
werkten we nog met 80, nu al met 180 mensen.
Ik rolde het bedrijf in om de ICT op orde te
brengen. Destijds was dit een wat ondergeschoven
kind, maar in de latere expansie, die
ik samen met mijn vader, en met mijn zuster
als organisatorische steun op de achtergrond,
heb ondernomen, speelde ze een sleutelrol.”
Meer dan een boterham mee verdienen
Wie opvolgt in een bedrijf dat krachtig groeit
stapt niet op een rijdende trein maar eerder
op een voorbijfl itsende TGV. In de meeste
gevallen is de bedrijfsoverdracht echter eerder
een kwestie van aanhaken bij een gestaag
boemelende goederentrein. Toen Gerard
van Keulen in 1982 het door zijn grootvader
opgerichte bedrijf van zijn vader overnam
was het nog steeds een fi rma met twee man
personeel. Voldoende om een leuke boterham
mee te verdienen, maar de derde generatie
getuigde duidelijk van een ander elan. “Ik zag
overal kansen. Ik heb bedrijven gekocht en
weer verkocht en het elektrotechnisch buro
Van Keulen BV laten uitgroeien van
2 naar 48 medewerkers. Net als mijn vader en
grootvader had ik niet veel scholing genoten,
maar ik heb mezelf ontwikkeld. Door op te
klimmen binnen de vrijwillige brandweer
leerde ik bijvoorbeeld de fi jne kneepjes van
het leiding geven en werd ik, ook vakinhoudelijk,
een werkgever. Momenteel is de vierde
generatie binnen het familiebedrijf werkzaam,
maar die bied ik wel de mogelijkheid zich
verder te ontwikkelen. In 2006 nam ik De Win
Installatiegroep in Nuenen over en daar kreeg
mijn zoon Ramon de leiding over. Hij mag zich
nu eerst in dit dochterbedrijf tot ondernemer
ontplooien.”
Tegen de stroom in
En de trein kan zelfs bijna tot stilstand komen.
Toen Jeroen Bos en zijn broer in 2008 ETB
Willem Bos in Someren overnamen genoot
de bouwsector nog van de na-eff ecten van
een piek. Daarna volgde de recessie, die
vanzelfsprekend ook de installateurs trof. “Ik
kom uit de fi nanciële sector, maar ik wilde
altijd al in het familiebedrijf stappen, dus toen
de kans zich voordeed nam ik ze aan. We
hadden echter niet kunnen denken dat we
het door moeilijk vaarwater moesten loodsen
en gedeeltelijk afslanken. Op zijn hoogtepunt
telde het bedrijf 60 medewerkers, nu nog een
veertigtal. Maar we hebben de storm goed
doorstaan en dit jaar lijken er eindelijk betere
tijden voor ons te zijn aangebroken.”
Van buiten de branche afkomstig zijn en dan
tegen de stroom op moeten roeien in plaats
het ONDERNEMERS BELANG
09