De uitdaging - Het Ondernemersbelang

Interview Tekst: André Vermeulen • Fotografi e: Marco Magielse
Loonkosten dalen in 2012
Bedrijf zonder cao
veel duurder uit
De cao-onderhandelingen liggen bijna overal stil. Werkgevers en werknemers wachten op de
uitwerking van nieuwe kabinetsmaatregelen, die burgers en bedrijven vele miljarden gaan
kosten. Voor ondernemingen is de situatie gunstig, want voorlopig gelden de oude cao-
afspraken. Behalve voor bedrijven waarvan het personeel niet onder een cao valt.
In dit lopende jaar 2012 zullen de loonkosten
vermoedelijk lager uitvallen dan
in 2011. Zeker na aftrek van de infl atie.
Alleen bedrijven die niet onder de werking
van een collectieve arbeidsovereenkomst
(cao) vallen, zullen hun loonkosten verder
zien stijgen, tenzij ze inkrimpen. Deze
verwachting spreekt Loes de Cock (42) uit,
directeur van Eprom Organisatie Adviseurs
in Den Haag, dat vier keer per jaar de
salarisgegevens van zo’n 500 bedrijven en
instellingen verzamelt en analyseert.
het ONDERNEMERS BELANG
De verschillen in loonontwikkeling tussen
cao-gebonden ondernemingen en
bedrijven die volledig zelf bepalen
wat zij hun medewerkers betalen, zijn
signifi cant. Zo stegen de lonen vorig jaar
met gemiddeld 1,8 procent in bedrijven
met een cao. In de bedrijven uit het
Eprom-bestand gingen de loonkosten
met gemiddeld 3,9 procent omhoog.
Dat zijn ondernemingen uit het
mkb-segment (tot 250 werknemers) uit
alle mogelijke sectoren en branches.
Een deel van de verklaring voor dit relatief
grote verschil luidt dat invulling van
vacatures vaak duurder uitpakt dan was
verwacht omdat het steeds moeilijker
wordt om goed opgeleide vakmensen te
vinden. “In deze onzekere tijden blijven
mensen zitten waar ze zitten. Als iemand
toch van baan verandert, doet hij het
alleen als ie er echt op vooruitgaat”, zegt
De Cock.
Bedrijven die werken met loonschalen
en dienstjaren en personeel belonen
op basis van functiebeschrijvingen
gekoppeld aan een salarisschaal, zijn
door de bank genomen goedkoper uit
dan een onderneming waar de baas
omhoog zit met een vacature en iemand
aanneemt voor een te hoog salaris.
Van alle werkenden in Nederland valt
ongeveer twee derde onder de werking
van een cao. Op 31 december liepen
550 cao’s af. Daarvan waren er 150
aangepast/vernieuwd. Van de overige
400 cao’s is in het eerste kwartaal van
2012 nauwelijks meer iets vernomen.
In januari en februari werden slechts
veertien nieuwe cao’s afgesloten.
Voor deze gang van zaken zijn verschillende
oorzaken aan te wijzen. Om te beginnen
ligt de FNV bij de psychiater op de bank
in een ongekende identiteitscrisis.
Dit voorjaar moet blijken of de vakbeweging
zichzelf nieuw leven kan inblazen.
Cao-onderhandelingen staan dus even
niet bovenaan de prioriteitenlijst.
Een andere, belangrijker oorzaak is de
alsmaar voortdurende maatschappelijke
discussie over de pensioenen.
Het akkoord hierover van vorig jaar
zomer moet nog worden uitgevoerd.
Er verschijnen steeds meer berichten
over verlaging van de pensioenen,
eufemistisch afstempelen of korten
genoemd. De vakbonden zullen
dit gecompenseerd willen zien in
hogere cao-lonen. Daarbij komt nog
dat de werkgevers af willen van het