Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid

Woord vooraf
Sociale zekerheid. Iedereen heeft er al wel van gehoord. In deze brochure willen we het Belgische
socialezekerheidssysteem toelichten.
Concreet kunnen we in ons sociale-beschermingssysteem twee systemen onderscheiden,
namelijk de “klassieke sectoren” van de sociale zekerheid en de “sociale bijstand”.
De klassieke sociale zekerheid bevat zeven takken:
1. rust- en overlevingspensioenen;
2. werkloosheid;
3. arbeidsongevallenverzekering;
4. beroepsziekteverzekering;
5. gezinsbijslag;
6. verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen;
7. jaarlijkse vakantie.
Voor zelfstandigen bestaat ook een sociale verzekering in geval van faillissement en een stelsel
van uitkeringen na een bevalling of een adoptie.
Als we spreken over “sociale bijstand” of “de residuaire regelingen” dan bedoelen we
concreet:
- leefloon (en sociale bijstand in brede zin);
- inkomensgarantie voor ouderen;
- gewaarborgde gezinsbijslag;
- tegemoetkomingen aan gehandicapten.
Het gehele klassieke socialezekerheidsstelsel valt globaal genomen uiteen in drie stelsels: een
stelsel voor werknemers (bijvoorbeeld bankbedienden, arbeiders in een autoassemblagebedrijf),
een stelsel voor zelfstandigen en een stelsel voor (federale) ambtenaren. In deze brochure
vertrekken we vanuit het werknemersstelsel en geven we de verschilpunten met de andere
stelsels aan. De meeste mensen zijn immers aan het werknemersstelsel onderworpen.
Belangrijk hierbij is dat we ons voornamelijk hebben beperkt tot de algemene voorwaarden en
regels. Uiteraard zijn er steeds wel enkele uitzonderingen. Achteraan in deze brochure staan de
adressen en telefoonnummers van de instellingen van de sociale zekerheid waar je met allerlei
vragen en problemen terecht kunt.
Deze brochure werd bijgewerkt tot 1 juli 2010.
3