Thesis Dennis Santbulte.pdf

Hoofdstuk 2 : Soorten beoordelingssystematiek
Met een beoordelingssystematiek wordt bedoeld de manier waarop met behulp van de
gunningcriteria de uiteindelijke winnaar van een aanbesteding wordt bepaald. Hoe dit in een
specifiek geval gedaan moet worden is niet geregeld in de nationale wet (Besluit
Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten; Bao) noch in het Europese recht (met name richtlijn
2004/18/EG) en hangt ook af van het feit of er gegund wordt op de laagste prijs of op de
Economische Meest Voordelige Inschrijving (emvi). Er is slechts bepaald dat voldaan moet worden
aan de beginselen van gelijkheid, transparantie en proportionaliteit.
2.1 Laagste prijs en economisch meest voordelige inschrijving
Gunnen op laagste prijs gebeurt veel bij opdrachten, waar slechts de prijs als onderscheidend
criterium van belang wordt geacht (gedacht kan worden aan inkoop van zaken zoals papier of het
verlenen van diensten zoals schoonmaak, maar ook GWW projecten 6 ). Kwaliteitspunten kunnen
hierin ook meegenomen worden in de eisen (maar niet bij de beoordeling van wensen!). Bij het
gunnen op de laagste prijs is de beoordeling niet altijd heel moeilijk, immers de inschrijver met de
laagste prijs wint in principe. De enige uitzondering hierop is de abnormaal lage inschrijving van art.
55 Richtlijn. Dit houdt in dat door een aanbestedende dienst bij een inschrijving met een prijs die in
verhouding tot de te verlenen dienst abnormaal laag lijkt, gevraagd mag worden naar een
specificatie van de prijssamenstelling. In sommige gevallen mag zelfs de inschrijving terzijde gelegd
worden. 7 Dit middel kan mogelijke problemen met beoordelingssystematiek tegengaan zoals later
nog zal blijken. 8
Indien bij een opdracht door een aanbestedende dienst meer factoren dan alleen de prijs van belang
worden geacht (in de wensen, aangezien ook bij gunning op laagste prijs kwaliteit kan meespelen in
de eisen!), wordt er veelal gekozen voor gunnen op de Economische Meest Voordelige Inschrijving
(voortaan: emvi). Dit is de enige andere mogelijkheid naast laagste prijs waarop gegund mag worden.
Het voordeel hiervan is dat een aanbestedende dienst vele factoren een rol kan laten spelen bij de
gunning en beoordeling. Dit kan van alles zijn: kwaliteit, milieukenmerken, technische specificaties,
klantenservice, levertijd, esthetische kenmerken etc. 9 Er kan aan elk subgunningcriterium (emvi is
immers het hoofd gunningscriterium) een gewicht gehangen worden, naar gelang de mate van
belang van het betreffende criterium. De manier waarop deze subgunningscriteria (die soms nog
verder opgedeeld zijn in 'sub-subgunningscriteria’) beoordeeld worden kan soms lastig zijn. Net als
de subgunningscriteria en de respectievelijke gewichten hiervan zal ook de beoordelingsmethode
van te voren bekend gemaakt moeten worden. 10 Dit houdt verband met het transparantie en
gelijkheidsbeginsel in het aanbestedingsrecht. Bij het bepalen van de subgunningscriteria heeft de
aanbestedende dienst een grote vrijheid (er is immers geen limitatieve lijst van criteria), echter dient
deze er rekening mee te houden dat uit het transparantiebeginsel wel voortvloeit dat deze criteria
objectief zijn en zodanig duidelijk, precies en ondubbelzinnig dat alle behoorlijk geïnformeerde en
normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte ervan kunnen begrijpen en zij de
6 Het moet hier dan wel gaan om opdrachten waar andere factoren dan de prijs, in de ogen van de
aanbestedende dienst, geen rol spelen (of een dusdanige kleine rol dat een apart criterium hiervoor het
niet waard is).
7 Zie bv. ook recentelijk Vzr. Rb. 's Gravenhage 26 november 2010, LJN BO9283
8 Zie hiervoor Hoofdstuk 3
9 Dit is geen limitatieve opsomming; zie ook: HvJEG zaak C-513/99 (Concordia Bus Finland), ro. 54
10 Zie bv. M.A.M.C. Van den Berg e.a., Bouwrecht in kort bestek, Deventer: Kluwer 2007, p. 344. Veelal
aangehaald d.m.v. het volgende arrest: HvJEG zaak C-469/99 (Succhi di Frutta)
9