Zelfstandig leren rekenen met het digibord - Kennisnet

3.3.3 Onderzoekende houding
De digibordarrangementen zouden de leerlingen moeten aanzetten tot een
onderzoekende houding. In de context van de opvattingen en bedoelingen van de
leerkracht en de arrangementen zoals die zijn ontwikkeld, interpreteren we de
onderzoekende houding als het
- actief op zoek gaan naar mogelijkheden, strategieën en oplossingen;
- het reflecteren op gevolgde strategieën en oplossingen;
- het samen overleggen over strategieën.
Het materiaal op het digibord biedt de leerlingen structuur voor het oplossen van de
opgaven. De leerlingen moeten daarbij zelf ontdekken op welke manier zij het
rekenprobleem met gebruik van de hulpmiddelen op het digibord kunnen oplossen. Het
onderzoekende zit dus ook in de interactie met het digibord.
In alle arrangementen hebben we in de praktijk aspecten van de onderzoekende houding
bij de leerlingen aan het digibord gezien. Hiervoor hebben we al geschetst hoe de
leerlingen voortdurend met elkaar interacteren, overleggen en reflecteren op de opgave,
het antwoord en de werkwijze. Dat zijn uitingen van het samen onderzoekend bezig zijn.
Op basis van de observaties en de analyse kunnen we verder drie momenten in de
arrangementen onderscheiden waarop de onderzoekende houding met name zichtbaar
wordt:
- bij de start van het arrangement;
- bij het gebruik van de hulpmiddelen op het digibord;
- bij de controle van de antwoorden en het vervolg daarop.
Als de leerlingen aan het bord komen en geconfronteerd worden met het rekenprobleem,
bekijken de leerlingen meestal de opgave eerst goed en lezen die hardop voor. Ze
overleggen met elkaar hoe ze het aan kunnen pakken.
Lise leest de som voor. “Welk getal komt ervoor en erna?” Zoë zegt: “Nu doe ik erna en
jij ervoor. Het moet omstebeurt anders doen we steeds hetzelfde.”
Tess leest de opdracht hardop, ze gaat op het podium staan en nodigt Roos uit. Ze
snappen in eerste instantie de opdracht niet goed. Ze overleggen.
Tess en Pauline komen naar het bord gelopen. Pauline pakt de pen. Tess leest de
opdracht voor: “2 km is hoeveel meter”. Pauline kijkt goed op het bord wat er allemaal
staat. Ze wijzen naar de linialen. Tess zegt: “Oh wacht, 1 km dat is …..” Pauline zegt
dan: 1 km is 1000 meter. Tess kijkt goed naar het bord en zegt: “Nee, dit zijn
centimeters.”
Bij de start kijken de leerlingen wat er op het bord te doen valt. Ze proberen uit of er iets
te bewegen of te slepen valt.
Lise zegt “We moeten eerst kijken of er iets kan bewegen.” De pen wisselt naar Zoë. Ze
proberen samen of er iets kan bewegen. Lise zegt tegen Zoë “Misschien dat je deze kunt
bewegen.” Ze wijst. Zoë zegt: “Nee. Schrijven denk ik.” Lise zegt: “dat moet je zo doen”.
Ze pakt de pen van Zoë en selecteert de penfunctie op het bord. Ze selecteert eerst een
dikke pen. Zoë zegt: “Nee, dat is veel te dik.”
De hulpmiddelen nodigen de leerlingen uit om een bepaalde rekenstrategie te gebruiken
en leiden vaak tot reflectie op de strategie. Ook als het hulpmiddel de leerlingen niet
direct lijkt te helpen. Ook als het hulpmiddel de leerlingen niet direct lijkt te helpen, zoals
in het geval van de versleepbare boogjes op de getallenlijn.
17