Rapport KPMG - Stapeling Regelgeving - VNO-NCW

4.2 Kwalitatieve effecten
van regelgeving op
banken
4.2.1 Effecten van
regelgeving op de balans
van een bank
Er is een aantal regels dat de
bankbalans en dan met name de
passivazijde (kapitaal en vreemd
vermogen) direct beïnvloedt.
Kapitaal
Een bank zal zowel de omvang als de
kwaliteit van haar kapitaalspositie
moeten verbeteren om aan de door
Bazel III gestelde eisen te kunnen
voldoen. Voor bepaalde activa, zoals
voor deelnemingen in financiële
instellingen en voor tegenpartijrisico,
dient additioneel kapitaal te worden
aangehouden. Tevens verlangt Bazel III
voor bepaalde (derivaten) transacties
specifiek additioneel kapitaal.
Voor grote bancaire instellingen geldt
dat de FSB en de DNB de bevoegdheid
hebben om additionele kapitaaleisen
op te leggen in het kader van de Global
en Domestic SIFI buffer. Voorzien
wordt dat IFRS 9 voorts leidt tot een
lagere waardering van vorderingen die
op haar beurt tot een verlaging in de
kapitaalspositie kan leiden. Een
kleinere kapitaalspositie betekent dat
banken minder mogelijkheden hebben
om kredieten te verstrekken.
Vreemd vermogen
De mogelijkheden tot aantrekken van
vreemd vermogen door een bank
worden beïnvloed door de regelgeving
zelf, maar ook door de voortdurende
onzekerheid over de uiteindelijke
regelgeving. De regelgeving bepaalt
immers (direct) aan welke criteria
vermogen dient te voldoen om mee te
tellen als kapitaal en heeft, voordat de
regelgeving officieel is ingetreden, al
invloed. De aankondiging van het plan
om ‘bail-in-debt’ regelgeving in te
voeren leidt daarnaast al tot
veranderingen in de door investeerders
geëiste vergoedingen voor vreemd
vermogen.
Door het Europese Crisis Management
Framework (via bail-in) en de
Nederlandse Interventiewet (via
onteigening) lopen vreemd vermogen
verschaffers het risico hun geld te
verliezen in het geval van insolventie
van de bank. Deze nieuwe regelgeving
zal de bereidheid van investeerders om
vreemd vermogen te verschaffen naar
verwachting afnemen c.q. de
vergoeding die zij daarvoor eisen doen
toenemen. Hiermee nemen de kosten
van vreemd vermogen voor de bank
toe, wat leidt tot druk op de
winstgevendheid en de mogelijkheid
kapitaalbuffers te vormen van de
banken.
Tot slot ondervinden banken
toenemende druk van de toezichthouder
om het verstrekken van
onderpand ter dekking van
bankobligaties te beperken. Dit
gebeurt onder andere door eisen die
DNB stelt aan de kwaliteit van de
balans van de individuele bank alvorens
toestemming te geven om gedekte
obligaties uit te geven. Dit leidt op
korte termijn ertoe dat er minder
ruimte is om gedekte bankobligaties uit
te geven.
4.2.2 Effecten van
regelgeving op het bedrijfsmodel
van een bank
Het bedrijfsmodel en het resultaat van
een bank worden voornamelijk bepaald
door de volgende factoren: rentebaten,
vermogenskosten en overige
opbrengsten (zoals provisiebaten en
handelsactiviteiten). Verschillende
31 | Stapeling Regelgeving
regelgeving heeft impact op
verschillende onderdelen van het
bedrijfsmodel.
Rentebaten
De Bazel III liquiditeitseisen verlangen
dat een bank relatief meer liquide
bezittingen (LCR) aanhoudt en minder
langlopende leningen afsluit (NSFR).
Een bank kan normaal gesproken een
vergoeding vragen voor het langer
uitzetten van gelden, zoals bij de
verstrekking van lange termijn
financiering. Als banken relatief meer
liquide activa aan moet houden dan
dalen de rentebaten.
Vermogenskosten
De nieuwe regelgeving vereist dat voor
dezelfde activiteiten meer kapitaal
aangehouden dient te worden
waardoor de vermogenskosten stijgen.
Verschaffers van kapitaal (of eigen
vermogen) vragen immers een hogere
vergoeding dan verschaffers van
vreemd vermogen.
De liquiditeitseisen van Bazel III (NSFR)
zorgen ervoor dat banken ter
financiering van langlopende
kredietverlening meer langlopende
financiering dienen aan te houden.
Langlopende financiering is in de regel
duurder dan korte financiering.
Daarnaast zal de eerder besproken
reductie in beschikbaarheid van
ongedekte leningen door de ‘bail-in’
regelgeving, de kosten van vreemd
vermogen naar verwachting
substantieel verhogen.
De kosten van het aanhouden van
deposito’s ter financiering van de
bankactiviteiten gaan omhoog door de
invoering van een ex-ante DGS stelsel.
De invoering van dit stelsel dienen
banken vanaf juli 2013 te financieren,
hetgeen tot additionele financieringskosten
leidt.
© 2012 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland.