Rapport KPMG - Stapeling Regelgeving - VNO-NCW

1. Samenvatting
De afgelopen jaren hebben mondiale,
Europese en nationale wetgevers en
autoriteiten veel nieuwe regelgeving
geïntroduceerd om de bancaire sector
stabieler te maken en risico’s in te
perken. Hoewel de impact van
afzonderlijke voorstellen veelal wel
inzichtelijk wordt gemaakt, ontbreekt
het aan een overzicht van en inzicht in
de effecten van al deze voorstellen
samen, in het bijzonder zoals die
gelden voor Nederland. Dit rapport
beoogt dat gat te vullen door een
integraal overzicht te bieden van
recente en op handen zijnde
regelgeving. Het uitgevoerde
onderzoek beoogd inzicht te geven in
de mogelijke effecten van de nieuwe
regelgeving op met name het
kredietverlenend vermogen van de
banken en daarmee de mogelijkheid
tot financiering van de Nederlandse
economie.
De kernfunctie van banken is het
aantrekken van gelden van
particulieren en bedrijven en het weer
uitlenen daarvan in de vorm van
kredieten. Banken zijn voor
Nederlandse bedrijven de primaire
bron voor kredietverlening. Nederland
heeft een open economie en het
bedrijfsleven is sterk internationaal
georiënteerd. Ook de banken in ons
land opereren van oudsher sterk
internationaal. Daarmee is de
kernfunctie van banken essentieel voor
de Nederlandse economie.
Anders dan in het buitenland kunnen
Nederlandse banken deze kernfunctie
slechts beperkt vervullen op basis van
het aantrekken van particulier
spaargeld. Nederlanders sparen wel,
maar dit is onvoldoende om
bijvoorbeeld de uitstaande
hypothecaire leningen te financieren.
Bovendien sparen Nederlanders voor
een belangrijk deel via het Nederlandse
pensioenstelsel. Die spaargelden
worden door pensioenfondsen vooral
buiten Nederland belegd en zijn
daarmee niet beschikbaar om via de
bancaire kredietverlening in de
Nederlandse samenleving te
investeren. Daarom moeten
Nederlandse banken, meer dan banken
in andere Europese landen, de voor
kredietverlening aan bedrijven en
particulieren benodigde gelden
aantrekken op de internationale
kapitaalmarkten.
In deze omgeving moeten de
Nederlandse banken de bovengenoemde
kernfunctie vervullen.
Hierbij dienen ze tegelijkertijd
voldoende buffers (solvabiliteit),
voldoende direct beschikbare gelden
(liquiditeit) aan te houden en tevens
een rendement te realiseren dat
voldoet aan de eisen van hun
financiers (verschaffers van vreemd
vermogen op de internationale
kapitaalmarkt en aandeelhouders).
Opzet onderzoek
Dit rapport analyseert de impact van
nieuwe regelgeving, die van wezenlijke
invloed is op de manier waarop banken
hun kernfunctie kunnen blijven
vervullen. De nadruk van de analyse
ligt op maatregelen die bedoeld zijn om
de stabiliteit van het bankwezen te
vergroten en welke op de stabiliteit de
grootste impact hebben. Het
onderzoek richt zich op de periode
2012 – 2015 omdat de piek bij de
invoering van nieuwe maatregelen in
de bancaire sector in de komende vier
jaar zal liggen. Belangrijk is om hierbij
op te merken dat voor het bepalen van
effecten niet altijd uitgegaan mag
worden van formele
implementatietermijnen, die in
sommige gevallen lopen tot 2019. De
tucht van de markt betekent dat
banken bijvoorbeeld niet in 2019 zoals
7 | Stapeling Regelgeving
de maatregel vereist, maar al in 2013
zullen voldoen aan bepaalde eisen
zoals de kapitaalseisen conform Bazel
III.
Het rapport brengt de kwalitatieve
impact op het bancaire bedrijfsmodel
en dienstverlening in beeld van 38
maatregelen. Vervolgens is het
cumulatieve effect van de vier meest
ingrijpende maatregelen
gekwantificeerd, namelijk:
• Bazel III / CRD IV: dit betreffen
voorstellen om de weerbaarheid
van banken te vergroten. Het
belangrijkste doel van de
voorstellen is dat hierdoor de
kwaliteit en kwantiteit van kapitaal
die banken moeten aanhouden
wordt verbeterd, liquiditeitsbuffers
toenemen en het risicobeheer
aanzienlijk dient te worden
versterkt;
• Bankenbelasting, de specifieke
belasting van EUR 600 miljoen,
welke vanaf medio 2012 door de
banken betaald zal worden en naar
de algemene middelen vloeit;
• Ex ante depositogarantiestelsel
(DGS): hiervoor wordt een fonds
opgericht waarin banken per jaar
minimaal EUR 400 miljoen zullen
storten. Het doel van het fonds is
om spaarders hun spaargeld uit te
kunnen keren, indien een bank niet
meer aan haar verplichtingen kan
voldoen;
• Bail-in-debt (crisis management
framework): in de Europese
voorstellen voor crisismanagement
is een maatregel opgenomen die
toezichthouders de bevoegdheid
geeft vreemd vermogen om te
zetten in eigen vermogen op het
moment dat een bank in de
problemen komt.
© 2012 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland.