3 - Papuaerfgoed.org

VFRTREKPUNT 3
nomische crisis van de jaren dertig met de Italiaanse verovering van Ethiopië,
de Spaanse burgeroorlog, de opkomst van Hitler in Duitsland en de kristalnacht
als onvoldoende begrepen signalen van wat ons te wachten stond Plaats en tijd
zijn natuurlijk abstracte begnppen en voimen slechts een mwe giaadmeter van
wat je aan gedachtegoed hebt meegekregen En om dat laatste gaat het eigenlijk
Ik beleefde dit alles vanuit de context van een gezin waar zelf oordelen
en eigen meningvorming hoog m het vaandel geschreven stonden, waar voor
dogma's, hel en vagevuur geen plaats was, respect voor anderen vanzelfsprekend
en geweld onbekend Hiervoor ben ik mijn ouders heel dankbaar Stel je voor
dat ik, zoals zovele jongeren, zou zijn grootgebracht in een harnas van religieuze
indoctrinatie, al dan met met zwarte kousen, keppeltjes, sluiers of weet ik wat
Of dat ik had moeten mee hollen in een verstard of utopisch politiek denkraam
van welke aard dan ook Pas toen, m de vroege ochtend van 10 mei 1940, Duitse
troepen ons land binnenvielen drong het tot mi] door dat vrije meningsuiting
en vreedzaam in verscheidenheid samenleven geen vanzelfsprekendheden zijn'
Die vijf oorlogsjaren hebben mijn blikrichting verder bepaald en zijn zo een
belangrijk deel van mijn reisbagage geworden
10 Mei 1940 - De bezetting begint
We worden die dag rond vier uur 's morgens wakker door het geronk van vele
vliegtuigen en het geratel van mitrailleurs Iedereen rent de straat op het zijn
laagvliegende Duitse militaire vliegtuigen waaruit parachutisten springen en
waarop geschoten wordt door ons luchtdoelafweergeschut Sommige vliegtuigen
worden geraakt en komen brandend naar beneden Mitrailleurkogels en
hulzen kletteren neer op de dakpannen en op straat, maar niemand denkt eraan
dat ze ook op je kop kunnen neerkomen We gaan alleen naar binnen om naar
de radio te luisteren Later op de dag komen jonge, wat verdwaasd kijkende,
dienstplichtige soldaten door de straat Ze hebben, twee kilometer van ons af,
bij Ockenburgh, een landing van Duitse parachutisten afgeslagen en zijn nu,
verspreid, op weg om zich elders te hergroeperen Een paar dagen later staat
Rotterdam in brand, hemelsbreed amper twintig kilometer van ons af Met de
wind mee dwarrelen halfverbrande kranten en paperassen neer m onze turn,
en dat zou nog weken duren De capitulatie volgt diezelfde avond Wanneer ik
15 mei 's morgens op straat kom hangt er een sterke gaslucht een joods gezm
schuin tegenover ons heeft zich van het leven beroofd Een paar uur later komt
een colonne Duitse legerwagens de wijk m en 's middags komen iets verderop m
de straat twee jongens van ongeveer mijn leeftijd naar buiten in het uniform van
de Hitlerjugend Hun pa is lid van de NSNAP die aansluiting bij Duitsland wil
Ze hebben de straat jarenlang geterroriseerd Vader begraaft nazi-onvriendelijke
boeken onder de perenboom achter ons huis Blinde oom Jan, pianist, gaat vanuit
Den Haag met een taxi zijn ouders zoeken die ergens achter de Coolsmgel m
Rotterdam wonen Hij treft ze totaal ontredderd aan en neemt ze mee naar Den
Haag Ze hebben alles veiloren en vertellen van het biandende hait van Rotterdam
en van de vele neergeschoten Duitse vliegtuigen langs de autoweg