luik humane biomonitoring in de regio Menen - Steunpunt Milieu en ...

Biomerkers van blootstelling:
In onze omgeving komen 209 PCBcongeneren
voor, sommige in zeer kleine
hoeveelheden. Om de PCB belasting bij de
mens te meten, wordt er gewerkt met
‘merkers’. In de huidige biomonitoringsstudie
worden drie PCB’s gemeten in het serum (of
plasma), namelijk PCB138, PCB153 en
PCB180. Zij vertegenwoordigen ongeveer 40
tot 60% van de totale PCB-mix en geven dus
een goede maat voor PCB-belasting in het
menselijk lichaam.
Er bestaan geen gezondheidskundige
richtwaarden voor PCB’s in serum. In 1976
werd wel een biologische limiet voorgesteld
van 20 µg/100g bloed voor blootstelling op
de werkvloer (Ouw et al. 1976), maar deze
concentratie zou toch nog leverschade
teweeg kunnen brengen (Lauwerys and Hoet
2001).
116
Metabolisme bij de mens:
PCB’s stapelen zich voornamelijk op in het
vetweefsel en worden slechts heel traag
afgebroken. Het gehalte aan PCB’s in het lichaam
stijgt met de leeftijd. De halfwaardetijd in het
lichaam varieert volgens de structuur van het
congeneer en schommelt tussen 2 en 6 jaar.
Gezondheidseffecten:
o PCB’s kunnen hormoonverstorende effecten
hebben. De 209 verschillende PCB-congeneren
kunnen uiteenlopende, soms zelfs tegengestelde
effecten hebben. Meestal worden er oestrogene
effecten gerapporteerd, d.w.z. dat de werking
van vrouwelijke hormonen wordt versterkt en er
dus vooral een negatief effect is op de
mannelijke vruchtbaarheid. Maar ook antioestrogene
effecten werden gerapporteerd.
o PCB’s worden door het IARC (International Agency for Research on Cancer) geklasseerd als
‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens’ (groep 2A).
o PCB’s zijn schadelijk voor het zenuwstelsel en kunnen leiden tot neurologische
ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, wat zich bijvoorbeeld kan weerspiegelen in het
spelgedrag, de taalontwikkeling en in de beleving van emoties.
o PCB’s kunnen het immuunsysteem verstoren. Deze effecten zijn zeer complex. Er werden
studies gerapporteerd waarbij PCB’s het afweersysteem onderdrukken wat kan leiden tot een
grotere vatbaarheid voor ontstekingen (bijvoorbeeld meer oorinfecties bij jonge kinderen),
maar anderzijds is het ook mogelijk dat PCB’s het afweersysteem stimuleren waardoor er meer
allergische reacties voorkomen.
B. PCB’s in de regio Menen – beschrijving van blootstelling
De som van PCB138, PCB153 en PCB180 in serum wordt in humane biomonitoringscampagnes vaak
gebruikt als merker omdat deze 3 congeneren kwantitatief het meest voorkomen in het PCB
mengsel en dus een goede maat zijn voor de totale PCB blootstelling.
PCB153 wordt gedetecteerd in 99,5 % van de serumstalen; PCB138 in 88,3% en PCB180 is
detecteerbaar in 90,4% van de deelnemers in regio Menen. De som van de 3 merker PCB’s
bedraagt gemiddeld 166 ng/l serum of 37,2 ng/g bloedvet (Tabel 36). Voor andere PCB
congeneren, zoals PCB99, PCB118, PCB187, PCB156 en PCB170 ligt het percentage detecteerbare
waarden duidelijk lager en ligt ook de gemiddelde concentratie lager. PCB118 is een dioxineachtige
PCB, terwijl alle andere gemeten PCB congeneren tot de klasse van de niet dioxine-achtige
PCB’s behoren.