CAL AINA VON BORA - Geschriften van Maarten Luther

versleten was, verscheen hij voor het eerst in de wijde, lange doctorsmantel, waarvoor
zijn keurvorst hem de stof had geschonken.
Maar zoals wij reeds gehoord hebben, eerst omstreeks Pasen 1525 had bij hem de
grote verandering plaats. Zijn tegenstanders zeiden spottend van hem, dat hij zelf de
stap niet durfde wagen, die hij anderen aanraadde, en anderen juichten, dat zijn
huwelijk aan de Reformatie radicaal een einde zou maken. Hoe meer zij hem
aanvielen, des te beslister werd Luther in zijn besluit. Nu was voor hem het
vermoeden van zijn spoedig einde, de dood van een ketter, geen afraden meer maar
een aansporing om zijn overtuiging inzake het Gode welgevallig zijn van een
christelijk huwelijk door zijn eigen voorbeeld te bekrachtigen.
"Dit had ik mij", zo merkt hij later eens op, "om het huwelijk te eren vast
voorgenomen: wanneer ik ooit onverwacht had moeten sterven, of nu op mijn sterfbed
zou liggen, dan zou ik mij met een vroom meisje in het huwelijk hebben laten
verbinden, en daarna zou ik haar twee zilveren bekers als bruidsschat en huwelijksgeschenk
gegeven hebben."
Wij bezitten in een schrijven van Luther van 5 juni, aan raadsheer Dr. Rühel van
Mansfeld, het afschrift van een brief van Luther, gericht aan keurvorst-aartsbisschop
Albrecht, waarin de Reformator de kardinaal aanraadt om te trouwen, en om zijn
bisdom om te zetten in een wereldlijk vorstendom. Daarin heet het: "Wanneer mijn
huwelijk voor zijn Keurvorstelijke Genade een versterking zou kunnen zijn, dan zou
ik zeer spoedig bereid zijn om zijn Keurvorstelijke Genade met mijn voorbeeld voor
te gaan, daar ik toch van zins ben, voordat ik uit dit leven scheid, mij in de huwelijke
staat te begeven, daar ik acht, dat deze door God verlangd wordt, ook al zou het niet
meer dan een Jozefshuwelijk als verloofden zijn."
Aan wie Luther daarbij heeft gedacht, dat spreekt hij voor de eerste maal uit in een
brief aan de zo juist genoemde Rühel. De brief is op een reis van Seeburg naar
Eisleben geschreven. Hij is vol sombere gedachten vanwege de opstandige boeren.
Luther schrijft: "Welnu, als ik thuis kom, dan wil ik mij met Gods hulp voorbereiden
op de dood. En als ik het, hem (de duivel) ten spijt zo kan regelen, dan zal ik mijn
Käthe nog voordat ik sterf tot vrouw nemen."
De duivel had zelfs een man als professor Schurf niet ongemoeid gelaten. Schurf, de
advocaat van Luther op de Rijksdag te Worms, was met de Reformator bevriend.
Toen hij van diens huwelijksplan hoorde, uitte hij zich aldus: "Wanneer deze monnik
een vrouw neemt, dan zal de hele wereld en de duivel zelf lachen, en hij (nl. Luther)
zal zelf al het werk, dat hij tot nu toe heeft verricht, te niet doen."
De ouders van Luther, die de zoon op de zo juist genoemde reis bezocht, waren een
andere mening toegedaan. Ongetwijfeld had hij hun niet slechts van zijn plan in het
algemeen, maar ook van het meisje van zijn keuze meedeling gedaan.
In Wittenberg zelf werd het verrassende bericht met grote vreugde ontvangen.
Behalve bij de vreesachtige magister Philippus Melanchton. Deze werd eenvoudig
voor een voldongen feit heeft geplaatst. Des te laaghartiger waren de
verdachtmakingen van zijn vijanden. Zij konden immers op de smetteloze en
krachtige persoonlijkheid, die voor de heilige zaak van de Reformatie streed, geen vat
krijgen. Nu wierpen zij op hem, die hoog boven hen stond, de modder van de vuilste
laster. Maar hij, die van zichzelf kon zeggen: "Toen ik mijn Käthe tot vrouw wilde
nemen, bad ik ernstig tot onze Heere God", had met een heldere blik, met een vaste
overtuiging en met een rustig hart de stap gedaan. Bij het nemen van zijn beslissing
had hij geen mensen geraadpleegd. Zijn God had hem tot die daad de kracht gegeven.
Bij alle keerpunten in zijn leven, die belangrijke gevolgen hadden, zag Luther nooit
16