Rondetafel 2: Seksueel geweld door professionals in ... - Vrouwenraad

Strafrecht en seksualiteit
Prof. Liesbet Stevens
Ik wil even inpikken op de reportage van Terzake. Wanneer ik zo'n dingen zie, is het voor mij zeer
eenvoudig. Een professional in deze context heeft geen seks met zijn patiënt/cliënt. Als dat wel
gebeurt dan is er seksueel misbruik en dan kan er gediscussieerd worden over welke strafmaat er
toegepast wordt. Nu worden we door de huidige stand van zaken in het Strafwetboek meegesleept
in de discussie over de toestemming.
Ik kan mij persoonlijk inbeelden dat een hulpverlener diep in zijn binnenste gelooft dat er
toestemming was. Dat is een denkbaar concept. Laat ons dan duidelijk zijn en stellen dat er gewoon
geen plaats is voor seksualiteit binnen een relatie van een persoon die hulp nodig heeft en een
therapeut. Hetzelfde geldt voor iemand die een zorg‐ of opvoedingstaak opneemt ten opzichte van
een minderjarige. Dat is van dezelfde orde.
Als men dat zegt dat er ruimte moet zijn voor liefde en seks, dat is dan niet zo moeilijk. Men stopt
gewoon de therapeutische relatie. De therapeut verwijst dan door naar een collega. Er is geen enkel
onderzoek dat aantoont dat een seksuele behandeling door een therapeut goed is voor de
patiënt/cliënt.
Het gaat er niet om of er al dan niet strafverzwaring moet zijn. We moeten als samenleving gewoon
zeggen dat er geen wetenschappelijke bewijzen zijn voor het feit dat een seksuele behandeling van
een patiënt/cliënt gunstige resultaten zou opleveren, in tegendeel. Wanneer er een seksuele relatie
is tussen een therapeut en een patiënt is er gewoon sprake van een misdrijf.
Moet de strafmaat dan ook dezelfde zijn als bijvoorbeeld bij een gewone verkrachting? Misschien is
een minder zware strafmaat voldoende. We weten immers allemaal dat de strafmaat van het
Strafwetboek mijlenver afstaat van wat er in de praktijk wordt toegepast. Op het vlak van de regels
binnen het Strafrecht hebben wij een verouderd wetboek. Andere landen gebruiken andere
technieken, bijvoorbeeld categorieën van straffen en die kunnen dan nog eens aangepast worden bij
het verstrijken van de tijd.
Er is ook de moeilijke kwestie van het beroepsverbod. Er is in elk geval iemand die een zeer ernstige
beroepsfout gemaakt heeft.
Vervolgens zijn er de medische en paramedische fouten en die zitten in zo'n moeilijke sfeer.
Geneeskunde is een "kunde" en fouten kunnen daar tot op zekere hoogte bijhoren.
In de ruimtevaartsector heeft men een heel systeem opgesteld waardoor mensen moeten durven
uitkomen voor hun fouten. Een kleine fout kan daar zeer grote gevolgen hebben. Vandaar dat het
zeer belangrijk is om snel te melden dat men een fout heeft gemaakt zodat die met het ganse team
kan worden opgelost.
Wanneer ik terugkoppel naar seksueel misbruik in de hulpverlening kan je natuurlijk niet helemaal
vergelijken met een medische fout in de zin van een verkeerd bloedvat doorknippen maar daar is de
principiële vraag: iemand die zo'n beroepsfout maakt moet dat betekenen dat die ook een andere
vorm van begeleiding of therapie kan genieten. Bij mijn weten zijn er nog steeds geen
beroepstechnische therapeuten.
27