Rondetafel 2: Seksueel geweld door professionals in ... - Vrouwenraad

zich daartegen te beschermen of het zelfs lijkt uit te lokken (eigen cursivering). De dynamiek van
overheersing en onderwerping wordt gerecreëerd in alle volgende relaties, ook die met de
therapeut.”(5)
Verder stelt dezelfde auteur dat: "Het recreëren van de relatie met de dader treedt het duidelijkst
aan het licht bij de geseksualiseerde overdracht die we soms zien bij overlevenden van langdurig
seksueel misbruik in de kindertijd. De patiënt denkt dat ze in de ogen van de ander, vooral in de ogen
van een machtige persoon, alleen waarde kan hebben als seksueel object.”(6)
Mia Leijssen, doctor in de psychologie en psychotherapeut, docent beroepsethiek aan de Katholieke
Universiteit Leuven schrijft in haar Manuscript voor ‘Handboek Integratieve Psychotherapie’ iets zeer
analoogs: "Vooral cliënten die eerder grensoverschrijdingen gekend hebben, zullen de professionele
relatie beproeven om uit te testen hoe betrouwbaar deze relatie al dan niet is. Ook hebben
sommigen vanuit hun sociale interacties in het verleden geleerd dat ze in de ogen van anderen alleen
waarde hebben als seksueel object; anderen willen hun genegenheid voornamelijk met hun
genitaliën tonen en verwarren intimiteit met seksualiteit (eigen cursivering).”(7)
Deze verwarring van mensen met incest in de voorgeschiedenis wordt zelfs door pooiers misbruikt bij
het recruteren van vrouwen voor de prostitutie, zoals werd opgetekend door Kluft: "Wat het
belangrijkste is, is gehoorzaamheid. En hoe kom je daaraan? Je komt aan gehoorzaamheid als je
vrouwen krijgt die seks hebben gehad met hun vaders, ooms, broers, weet je wel, iemand van wie ze
houden en die ze bang zijn te verliezen zodat ze niet tegen hen in gaan. Ze zullen alles doen om je te
vriend te houden. Zo werkt dat.”(8)
Het is aan de therapeut om samen met de cliënt in alle omzichtigheid deze verwarring op te heffen
dan wel ze te misbruiken.
In ‘Seksuele kontakten binnen psychotherapeutisch hulpverleningsrelaties’ van G. Aghassy en M.
Noot wordt het ook nog als volgt uitgedrukt: "Meer recente inzichten met betrekking tot het
ontstaan van deze problematiek suggereren dat verleidend gedrag vaak het gevolg kan zijn van
seksueel misbruik in de jeugd. Juist vrouwen voor wie seksualiteit met machtsmisbruik, vernedering
of geweld te maken heeft, blijken in een patroon te vervallen van extreem verleidend gedrag. Zulke
vrouwen voelen zich vaak machteloos ten aanzien van datgene wat hen overkomt en hebben het
gevoel zich niet te kunnen verweren en geen “nee” te kunnen zeggen op seksuele toenaderingen.
De seksuele contacten die op deze manier tot stand komen worden vaak beleefd als een herhaling
van het misbruik waar deze vrouwen oorspronkelijk slachtoffer van waren en als een bevestiging in
hun lage zelfrespect en zelfwaardering.”(9)
En zo komen we aan de specifieke vereisten en deskundigheid van de therapeut in het werken met
slachtoffers van seksueel geweld.
3. Specifieke vereisten trauma‐cliënt begeleiding‐ gespecialiseerde opleiding
Deze specificiteit van de therapeutische werkalliantie met seksueel getraumatiseerden vinden we in
elke respectabele literatuur over dit onderwerp terug, ik beperk me tot enkele citaten zij het van
erkende experts op dit terrein.
Bij Masson Jeffrey M. In ‘Traumatische ervaring of fantasie’ lezen we dat reeds in 1932 Sandor
Ferenczi, leerling van Freud, op het Internationale congres van Pschycho‐analytici in Wiesbaden in
een voordracht ‘Spraakverwarring tussen de Volwassenen en het Kind of De Taal van de Tederheid
en die van de Hartstocht', het volgende zei: ”Geleidelijk kwam ik tot de overtuiging dat patiënten een
uiterst verfijnd gevoel hebben voor wensen, neigingen, stemmingen, sympathieën en antipathieën
van de analyticus, al kan het zijn dat de analyticus zelf zich van dit gevoel volstrekt niet bewust is. In
plaats van de analyticus tegen te spreken, in plaats van hem te betichten van bepaalde fouten of
misgrepen, identificeren patiënten zich met hem; alleen op bepaalde uitzonderlijke momenten van
hysterische opwinding, dat wil zeggen wanneer zij in een toestand van bijna‐onbewustheid zijn,
komen zij tot protesten. In het algemeen veroorloven zij zich geen kritiek op ons; een dergelijke
39