Over de grens - rapport - Movisie

4 Conclusies en aanbevelingen
In dit onderzoek staan de volgende vragen centraal:
1. Wat is er bekend over risico- en beschermende factoren wanneer het gaat over grensoverschrijdend
seksueel gedrag onder jongeren, en is het mogelijk om specifiek kwetsbare groepen te
onderscheiden?
2. Welke verschillende opvattingen zijn er over grensoverschrijdend seksueel gedrag? We zoeken
daarbij naar de opvattingen van jongeren en professionals.
3. Wat betekent het als er verschillen bestaan tussen de opvattingen van jongeren en van hun
omgeving over grensoverschrijdend seksueel gedrag?
4. Op welke manier kunnen beroepskrachten inspelen op de verschillende opvattingen over
grensoverschrijdend seksueel gedrag, zodat zij signaleren wanneer jongeren risico lopen op
grensoverschrijdend seksueel gedrag, of wanneer jongeren beperkt worden in het doorlopen van een
gezonde seksuele ontwikkeling?
In dit hoofdstuk beantwoorden we de onderzoeksvragen en doen we aanbevelingen.
4.1 Kwetsbare groepen, risicofactoren en beschermende factoren
Uit de literatuurstudie komen een aantal risicofactoren naar voren, waardoor bepaalde groepen
jongeren kwetsbaarder zijn dan andere. Vaak gaat het om een combinatie van risicofactoren waardoor
een jongere extra kwetsbaar is. Of een jongere daadwerkelijk te maken krijgt met grensoverschrijdend
gedrag hangt niet alleen samen met risicofactoren, maar ook met bescherming en bedreiging vanuit de
omgeving. Uit onderzoek komen slechts een beperkt aantal beschermende factoren naar voren. Dit is
zelden onderwerp van studie.
Kwetsbare groepen
Meisjes en jongens
Meisjes blijken vaker tot tot seksuele handelingen te worden overgehaald of gedwongen; jongens
dwingen vaker. Factoren zoals leeftijd, etniciteit, opleiding, seksuele voorkeur, en specifieke
contextuele factoren (juridische positie, gezinsklimaat, sociale integratie tijdens middelbare schooltijd,
etcetera) beïnvloeden de kwetsbaarheid van meisjes en jongens
Jongeren van 12 tot 14 jaar
De zogenaamde ‘jonge starters’ – jongeren van 12 tot 14 jaar – lopen extra risico om te maken te
krijgen met seksuele dwang, hoewel slechts een klein deel van hen (7%) reeds ervaring heeft met
geslachtsgemeenschap op die leeftijd.
Wanneer de eerste geslachtsgemeenschap plaatsvindt met 13 jaar of eerder, dan is de kans dat de
jongere hiertoe overgehaald wordt relatief groot; dit geldt voor zowel meisjes als jongens. Met het
ouder worden neemt de interactiecompetentie sterk toe, waardoor de risico’s kleiner worden.
Utrecht, mei 2007 * Over de grens 45