Over de grens - rapport - Movisie

onderzoeksmethoden. In dit literatuuronderzoek richten we ons op jongeren in de leeftijdscategorie 12-
25 jaar.
Expertmeeting en diepte-interviews
De volgende drie onderzoeksvragen gaan over opvattingen van professionals en jongeren en over de
aanpak. We hebben een expertmeeting belegd op 7 september 2006 met 18 beroepskrachten. Hun
achtergrond is verschillend, ze werken op scholen, in de jeugdhulpverlening of in ondersteunende
organisaties en enkelen zijn onderzoeker. Op de bijeenkomst is hen de vraag voorgelegd wat zij
grensoverschrijdend seksueel gedrag van jongeren vinden en welke rol de omgeving daarin speelt.
Met de uitkomsten van de expertmeeting en de literatuurstudie hebben we een aantal situaties
onderscheiden waar de opvattingen van jongeren en hun omgeving (ouders en professionals) kunnen
verschillen:
1. seks als ruilmiddel (voor geld of bescherming).
2. seks, dat grensoverschrijdend is vanwege het taboe op seksualiteit (voor of buiten het huwelijk) in
de omgeving van de jongeren.
3. seks dat voor de omgeving grensoverschrijdend is (vanwege de mate of aard van seksuele
contacten), maar door de jongeren niet zo beleeft wordt.
Deze situaties zijn we nader gaan onderzoeken in interviews met beroepskrachten en jongeren
In de interviews hebben we aan de hand van een gevalsbeschrijving, over een jongere die zij
begeleiden en goed kennen, vragen gesteld 1 . Wat is het grensoverschrijdende in het seksuele gedrag
van deze jongere? Ervaart de jongere en zijn of haar omgeving dat gedrag ook als grensoverschrijdend
en welke aanpak volgt de beroepskracht?
De meeste beroepskrachten hebben jongeren benaderd om mee te doen aan het onderzoek. Dat heeft
tot interviews met twee jongeren geleid. Deze worden bij de cases gepresenteerd. De interviews zijn
op locatie afgesproken, op band opgenomen, uitgeschreven en geanalyseerd.
We hebben veertien respondenten geïnterviewd: twaalf beroepskrachten en twee meisjes. Vijf
professionals werken in het onderwijs, vier in de jeugdhulpverlening (waarvan twee met jongeren met
een verstandelijke beperking) en drie van hen zijn stafmedewerker of projectleider bij een
ondersteunende organisatie. Het bereiken van jongeren via deze beroepskrachten is niet goed gelukt.
We merkten terughoudendheid bij beroepskrachten om ons in contact te brengen met de jongere
waarover zij hadden gesproken, vanwege de vertrouwensband met de jongere, omdat ze de jongere
waarover ze spraken uit het oog hadden verloren of omdat het om een zeer moeilijk bereikbare jongere
ging.
Het beeld dat we schetsen in de cases is dus vooral óver jongeren en hoeft niet samen te vallen met
wat jongeren daar zelf van vinden. We doen aanbevelingen voor vervolgonderzoek met meer jongeren
in hoofdstuk 4.
1 Zie de topiclijst in de bijlage voor een overzicht van de concrete vragen.
Utrecht, mei 2007 * Over de grens 9