Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

De, weeshuisziekte van 1566
Afb. 2. Het Paulusbroedersklooster. Uit: J. Wa
genaar, Amsterdam in zyne opkomst, etc. (Amster
dam 1760-1767).
van plan toen ze op de zondag na Pasen een sermoen had p-ehonrH in He Pn„l„ck»>,W 0u~,.l,
maar haar dochter had haar op andere gedachten weten te brengen.
Fye Jansdr bekende dat ze wèl nieuwsgierig was naar het weeskind Lambertgen, van wie
men zei dat het genezen was van de passie. Ze had het kind dat toen bij Hillegont Thomas
op het Begijnhof verbleef, gezien en gezegd: 'Gebenedijt moet die Here wesen' en het kind
daarna nog een paar 'goede goddelijke vermaningen' gegeven. Ze ontkende de kinderen in
de Halsteeg 25
gedreigd te hebben met de woorden: 'lek salt u vergelden, ick salt u betalen.'
De overige beschuldigingen tegen Fye Jansdr lagen op het terrein van de toverij. Een plotseling
bij haar binnenkomst dood gebleven vogeltje, betoverd brood tegen drankzucht, betoverde
en daardoor door ziekte en dood getroffen medestadsbewoners. 26
Er is in het vérhoor
één keer sprake geweest van een directe connectie tussen weeskinderen en toverij, namelijk
toen Fye Jansdr ervan beschuldigd werd gezegd te hebben over het Paulusbroedersklooster:
'Mijn duvel mach daer geweest zijn.' Volgens haarzelf zou zij gezegd hebben: 'De duvel
mach daer in mijn schijn geweest zijn.'
Bij het verhoor zat het venijn in de staart. De laatste beschuldiging tegen Fye Jansdr ging
over de plotselinge blindheid van Cornelis Buycken. Deze had 'conversatie' gehad met haar
dochter. Kennelijk was dat niet naar de zin van de moeder, want ze bekende tot God gebeden
25 Tegenwoordig: Damstraat.
26 De methode waarmee Fye Jansdr de drankzucht van haar man bestreden zou hebben was als volgt: zij gaf hem
brood dat zij eerst door de mond van een dood jongetje gehaald had.
78