Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

De portretten van de familie Van Blyenburgh
broer Adriaen van Blyenburgh II en zijn vrouw Clara Bogaert zijn wel bekend.
Net als zijn broer was Adriaen van Blyenburgh II waardijn van de Munt van Holland.
Daarnaast was hij van 1549 tot 1571 in functie als schout van de stad Dordrecht. In die hoeda­
nigheid komt hij ook voor op het bekende schilderij 'De brand van de Nieuwe Kerk te Dor­
drecht' van Jan Doudijn (afb. 7). Op dit schilderij bevindt Van Blyenburgh zich te midden
van de groep waterdragende monniken, rechts. Hij is herkenbaar aan de met luipaardvel
afgezoomde mantel. Het portret dat werd vervaardigd voor de Ahnengalerie toont Adriaen
van Blyenburgh in dezelfde houding gekleed in dezelfde mantel (afb. 8).
De lijst van het schilderij van Doudijn bevat een vierregelig vers dat als volgt luidt:
Twas op daCh na Angnieten daCh
Vandat Iaer staet hier gefChreVen
Men de nieuW KerCk Verbranden saCh
Was 't Vier groot seer stiif verheVen
De kapitalen, op de lijst in rood aangebracht, vormen tezamen het jaartal 1567 wat, rekening
houdend met de in die tijd gehanteerde paasstijl, op 1568 neerkomt. De brand van de kerk
vond op 19 januari van dat jaar plaats en het schilderij is vermoedelijk nog in hetzelfde jaar
ontstaan, waarschijnlijk zelfs in opdracht van Adriaen van Blyenburgh. Het schilderij van
Jan Doudijn bevond zich met zekerheid in de 17e eeuw in het bezit van de familie Van Blyen­
burgh. Het lijkt dan ook aannemelijk dat het portret van Van Blyenburgh direct aan het por­
tret in het schilderij van Doudijn is ontleend. 6
Het portret van Clara Bogaert lijkt te zijn gebaseerd op het portret dat voorkomt op de
rechtervleugel van het zogenaamde huisaltaar van de familie Van Blyenburgh dat zich ook
in de collectie van het Museum van Gijn bevindt (afb. 9 en 10). Afgaande op de kleding moet
het altaar in de late jaren vijftig of vroege jaren zestig van de 16e eeuw worden gedateerd.
De dood van Clara Bogaert in 1560 moet hier als terminus ante quem worden gehanteerd.
En aangezien het portret van Adriaen van Blyenburgh II zeker niet op het portret in het al­
taar is gebaseerd, ligt er tussen de originelen waarnaar beide portretten zijn vervaardigd een
tijdsverschil van ongeveer zeventien jaar. Het lijkt aldus uitgesloten dat de portretten van
Adriaen van Blyenburgh en Clara Bogaert in de Ahnengalerie vervaardigd zouden zijn naar
twee onbekend gebleven pendanten.
De volgende generatie wordt vertegenwoordigd door de portretten van Adriaen van Blyen­
burgh III (1532-1582), de oudste zoon van Adriaen van Blyenburgh II en Clara Bogaert, en
zijn echtgenote Catharina Cool (1537-1620) (afb. 11 en 12). Net als zijn vader en oom was
Adriaen van Blyenburgh waardijn van de Munt van Holland. Daarnaast was hij comman­
deur-generaal van de krijgsmacht der Nederlanden en was hij als geheimraad in dienst bij
Willem van Oranje. Zijn portret draagt op de achterzijde het opschrift 'Miereveld Pinx:'.
Op het portret lijkt Van Blyenburgh ten hoogste veertig jaar oud, wat zou betekenen dat
het schilderij omstreeks 1570 is ontstaan. De Delftse portrettist Michiel van Miereveld
6 Tot 1840 was het schilderij in het bezit van de familie Van Bleyenburgh. In dat jaar werd het geërfd door jonkheer
J.D. Quarles van Ufford enJ.W.A. baron Collot d'Escury, die het op 15 juni van dat jaar aan de stad Dordrecht
schonken. Tot 1972 heeft het schilderij op het stadhuis gehangen. In dat jaar is het overgebracht naar
het Museum mr. Simon van Gijn in ruil voor een 17e-eeuwse kopie van het schilderij uit de collectie van het
11!',