Conceptbeheerplan Sarsven en de Banen - Natura 2000 ...

Bedreigingen
Verzuring en vermesting vormen de grootste bedreigingen voor de overgebleven relicten. Bij verzuring
worden veenmossen en Knolrus dominant en verdwijnen de kenmerkende soorten. Vermesting leidt tot
vegetaties met Knolrus, Waternavel en Pitrus. Ophoping van organisch materiaal op de bodem leidt tot
het verdwijnen van geschikte omstandigheden voor de kieming van de isoëtiden.
Daarnaast ging een groot deel van deze vegetaties verloren door ontwatering ten behoeve van de
landbouw. Door overbegrazing en overbetreding van de oeverzones kunnen de vegetaties vertrapt
worden en wordt zaadvorming bemoeilijkt of verhinderd (Decleer, 2007).
Actuele situatie in Sarsven en de Banen
Locatie
Het habitattype komt momenteel goed ontwikkeld voor in het ven van de Banen. Daarnaast lijken er
mogelijkheden te zijn voor herstel in het Sarsven en uitbreiding in de Banen.
Huidig beheer
Het beleid van het Limburgs Landschap richt zich op het herstel van de van oorsprong voedselarme
vennen. Hoofdlijn is het zoveel mogelijk vasthouden van gebiedseigen (voedselarm en licht gebufferd
water) binnen een regime van natuurlijke waterstandsschommelingen. Indien nodig kan in de zomer wat
water uit het ven worden gelaten zodat de oevers enigszins droogvallen. Hierdoor kan slib oxideren en
kunnen mineralen worden afgevoerd. De mogelijkheden die een pomp biedt zullen alleen in noodgevallen
worden benut.
Daar waar buffering onvoldoende blijkt, kan door bekalking van omliggende gebieden deze mogelijk wat
worden hersteld. Wanneer verrijking van de venoevers wordt geconstateerd, is plaggen noodzakelijk om
een goede uitgangssituatie te scheppen voor de soorten van het Oeverkruid-verbond (Bosland
adviesbureau, 2001).
Staat van instandhouding
De totale oppervlakte in het Natura 2000-gebied is, na het verdwijnen in de loop van de twintigste eeuw,
in de laatste 15 jaar weer deels opgekomen als gevolg van herstelwerkzaamheden. Van de kenmerkende
soorten zijn Oeverkruid en Kleine biesvaren weer redelijk vertegenwoordigd. Waterlobelia en Grote
biesvaren zijn echter (nog) niet teruggekeerd. De biesvarens zijn overigens van oudsher zo goed als
beperkt tot Noord-Brabant en Midden-Limburg.
De Banen en de Schoorkuilen zijn grotendeels hersteld. Het Sarsven in de kern van het gebied is nog
niet hersteld en heeft voor het habitattype een slechte (eutrofe) waterkwaliteit. Op dit moment is de
oppervlakte van het habitattype nog te klein om van een duurzame situatie te spreken. De herstelde
(voedselarme) vennen zijn nog erg kwetsbaar omdat ze omringd worden door intensieve
landbouwgronden. Deze gronden kennen een op de landbouw afgestemde waterstand (relatief hoog in
zomer, laag in winter), die een negatieve uitwerking heeft op het gebied. Daarnaast worden de vennen
beïnvloed door voedselrijk water uit de omgeving. Verder is de stikstofdepositie in Nederweert momenteel
ongeveer 3000 mol/ha/jaar. De kritische grens voor het habitattype (410 mol/ha/jaar) wordt dus nog ruim
overschreden. De staat van instandhouding is daarom ongunstig te noemen en het duurzaam
voortbestaan van het habitattype kan nog niet worden gegarandeerd.
Concept Beheerplan Natura 2000 Sarsven en de Banen 15