Conceptbeheerplan Sarsven en de Banen - Natura 2000 ...

Hierdoor moet het waterpeil in de Peelvennen rond 1800 naar huidige maatstaven hoog zijn geweest.
Tegenwoordig watert de Banen in zuidoostelijke richting af via de Rietbeek/Vissensteert, terwijl het
Sarsven deel uitmaakt van het systeem van de Einderbeek die richting Roeventerpeel stroomt.
In vergelijking met 1800 ligt het peil nu ongeveer een meter lager (Stichting het Limburgs Landschap,
1996).
Wel fluctueert de waterstand van de Banen tegenwoordig weer op natuurlijke wijze (’s winters hoog en ’s
zomers laag). In de winter blijkt de grondwaterstand in de omgeving van de Banen hoger te zijn dan het
peil in het ven zelf, zodat er in die periode kwel optreedt. In de zomer is de situatie andersom; dan is het
venpeil hoger dan de grondwaterstanden in de omgeving en treedt geen lokale kwel meer op. In droge
zomers kan het ven zelfs droogvallen. Het Sarsven daarentegen kent een vast peil, dat door
wateraanvoer in stand wordt gehouden (Stichting het Limburgs Landschap, 1996). Het oudste ven van de
Schoorkuilen is hersteld, door verwijderen van wilgenstruweel. Het is tegenwoordig permanent
waterhoudend. Droogval heeft sinds het herstel niet meer plaats gevonden.
In het landbouwgebied rond Sarsven en de Banen wordt in de zomer grondwater onttrokken voor
beregeningsdoeleinden. Daarnaast zijn ook drainagesystemen aanwezig. Dit heeft invloed op het
grondwaterpeil.
Waterkwaliteit
In de periode 1954-1988 werd in de Banen eutroof kanaalwater aangevoerd waardoor het
oorspronkelijke, voedselarme vensysteem sterk negatief werd beïnvloed. Zo lag de zuurgraad in 1988 ver
boven het gewenste niveau voor zwak gebufferde wateren, zodat de Banen toen ongeschikt was voor de
kenmerkende vegetaties van de Oeverkruid-klasse. Het fosfaatgehalte van het water was zo hoog, dat er
sprake was van voedselrijk water. Na het stopzetten van kanaalwateraanvoer in 1988 en het baggeren
van het ven in 1992 is de zuurgraad gedaald naar een niveau dat karakteristiek is voor zwak gebufferde
vennen. Het fosfaatgehalte nam zo sterk af, dat de laatste jaren weer sprake is van voedselarm water.
Het Sarsven was oorspronkelijk ook een voedselarm ven, maar door inlaat van voedselrijk
landbouwwater via de Hulsenlossing geheel geëutrofiëerd. Er is geen natuurlijke peilfluctuatie meer
aanwezig. Uit het ven ontspringt de Einderbeek, die vervolgens onder het kanaal Wessem-Nederweert en
de rijksweg A2 door, de Roeventerpeel instroomde. Inmiddels is de Einderbeek westwaarts om de
Roeventerpeel gelegd en komt uiteindelijk via de Kootspeel in de Leukerbeek uit (Bosland adviesbureau,
2001).
Opm. SLL: Binnen deze paragraaf ook aandacht voor stroombanen (met kaart) en kwelwaterkwaliteit.
Gegevens worden in kader van GGOR verzameld.
Pm: Invoegen isohypsenkaart/grondwatertrappenkaart en aangeven waar beken liggen!
1.7. Natuurwaarden en ecologische relaties
In deze paragraaf worden de natuurwaarden beschreven in relatie tot de instandhoudingsdoelen.
1.7.1. Historische natuurwaarden
De Oeverkruid-klasse was in de vennen van het Natura 2000-gebied zowel kwalitatief als kwantitatief
zeer goed vertegenwoordigd, onder meer met enkele zeldzame associaties. Zo kwam in 1942 in de
Banen een zeer bijzondere vegetatie voor. Het ven was begroeid met planten als Kleine biesvaren,
Concept Beheerplan Natura 2000 Sarsven en de Banen 7