Conceptbeheerplan Sarsven en de Banen - Natura 2000 ...

2.4. Drijvende waterweegbree (H1831)
Beschrijving
Drijvende waterweegbree (Luronium natans) is een zeldzame waterplant uit de Waterweegbreefamilie.
De plant heeft een isoëtide groeivorm. De isoëtide planten zijn gekenmerkt door een rozet van stevige,
holle, lijn- of priemvormige bladeren. Ze zijn aangepast aan standplaatsen die een groot deel van het jaar
onder water staan en zo nu en dan droogvallen. Drijvende waterweegbree heeft een wortelrozet met
ondergedoken, lijnvormige bladen (5-6 cm lang, 5-8 mm breed) en ijle stengels met lang gesteelde,
drijvende of in het water zwevende, 1-3 cm grote bladeren die ovaal tot elliptisch van vorm zijn. De
bloeistengels die aan de wortelrozet ontspringen, dragen lang gesteelde bloemen. De bloemen spreiden
zich boven het water uit en hebben drie witte kroonbladen met een gele nagel. De planten bloeien van
juni tot september. De bloeiwijze vormt zich in eerste instantie onder water, maar gaat vervolgens drijven,
waarna bestuiving kan plaatsvinden. Soms blijft de bloem gesloten onder water; dan vindt zelfbestuiving
plaats (Ministerie van LNV, 2006).
Bedreigingen
De (op zijn minst) halvering van de verspreiding in Nederland is voor een belangrijk deel toe te schrijven
aan verrijking van het oppervlaktewater met fosfaat vanuit nabije landbouwgronden. Ook ontwatering en
luchtverontreiniging hebben een negatieve invloed op de populatie. De inlaat van gebiedsvreemd
Maaswater (tijdens droge zomers) vormt een grote bedreiging, omdat dit water voor de soort een
verkeerde chemische samenstelling heeft (Ministerie van LNV, 2006).
De achteruitgang van de soort is vooral te wijten aan eutrofiëring of verzuring van het water,
habitatvernietiging en verlies van habitatdynamiek. Ook invasieve soorten kunnen lokaal een rol spelen
(Decleer, 2007).
Actuele situatie Sarsven en de Banen
Locatie
De soort komt momenteel voor in de Banen en de Schoorkuilen.
Huidig beheer
Het beleid richt zich op het herstel van de van oorsprong voedselarme vennen. Hoofdlijn is het zoveel
mogelijk vasthouden van gebiedseigen (voedselarm en licht gebufferd water) binnen een regime van
natuurlijke waterstandsschommelingen. Door in de zomer wat water uit het ven te laten stromen kunnen
oevers enigszins droogvallen, kan slib oxideren en kunnen mineralen worden afgevoerd. De
mogelijkheden die een pomp biedt zullen alleen in noodgevallen worden benut.
Daar waar buffering onvoldoende blijkt, kan door bekalking van omliggende gebieden deze mogelijk wat
worden hersteld. Wanneer verrijking van de venoevers wordt geconstateerd, is plaggen noodzakelijk om
een goede uitgangssituatie te scheppen voor de soorten van het Oeverkruid-verbond (Bosland
adviesbureau, 2001).
Staat van instandhouding
De Banen en de Schoorkuilen zijn nagenoeg hersteld. Het Sarsven in de kern van het gebied is nog niet
hersteld en heeft een slechte waterkwaliteit. De herstelde voedselarme vennen (waarin de soort thuis
hoort) zijn nog erg kwetsbaar omdat ze omringd worden door intensieve landbouwgronden. Deze
Concept Beheerplan Natura 2000 Sarsven en de Banen 23