Conceptbeheerplan Sarsven en de Banen - Natura 2000 ...

2.5. Moerasvogels
Beschrijving
Ten tijde van de aanwijzing van het gebied als beschermd natuurmonument in 1979 waren het Sarsven
en de Banen rijk aan vogels van voedselrijke moerassen. Tegenwoordig is een aantal van deze vogels
zeldzaam geworden. Van de vroegere broedvogels (die deels nog steeds aanwezig zijn) kunnen voor het
natuurmonument soorten als Blauwe reiger, Roerdomp, Woudaapje, Zomertaling, Pijlstaart, Slobeend,
Bruine kiekendief, Waterral, Sprinkhaanzanger, Grote karekiet en Rietzanger worden genoemd
(Limburgs Landschap, 1996). Tegenwoordig is het gebied van belang voor broedvogels als Geoorde fuut,
Dodaars, Krakeend, Zomertaling, Slobeend, Waterral, IJsvogel, Blauwborst, Sprinkhaanzanger en
Wielewaal. Buiten het broedseizoen is het gebied een pleisterplaats voor Zwarte ooievaar, Grote
zilverreiger, Roerdomp, Kolgans en Rietgans. Sarsven en de Banen is daarom een kerngebied van
water- en moerasvogels in Limburg.
Bedreigingen
Negatieve factoren voor moerasvogels zijn verstoring, verdroging, onnatuurlijk peilbeheer (Ministerie van
LNV, 2000). Daarnaast zorgt het illegaal uitzetten van roofvissen voor problemen in het voedselaanbod.
Locatie
De meeste broedende moerasvogels in Sarsven en de Banen zijn te vinden in de overgangszone
(verlandings-vegetaties) van open water naar broekbos. Genoemde ganzensoorten gebruiken het open
water en de grazige oevers van het gebied als rustplaats.
Actuele situatie Sarsven en de Banen
Huidig beheer
Het beleid van het Limburgs Landschap richt zich op het herstel van de van oorsprong voedselarme
vennen. Hoofdlijn is het zoveel mogelijk vasthouden van gebiedseigen (voedselarm en licht gebufferd
water) binnen een regime van natuurlijke waterstandsschommelingen. Door in de zomer wat water uit het
ven te laten stromen kunnen oevers enigszins droogvallen, kan slib oxideren en kunnen mineralen
worden afgevoerd.
Graslanden worden extensief beheerd door maaien, begrazen of een combinatie daarvan. Doel is een zo
soortenrijk (bloemrijk) mogelijk type grasland. Mocht het verschralende beheer onvoldoende resultaat
opleveren, dan zal worden geplagd.
Plaatselijk in elzenbroek aanwezige populieren worden zoveel mogelijk geringd, dan wel afgevoerd. In
alle andere bossen wordt niet meer ingegrepen (Bosland adviesbureau, 2001).
Voor moerasvogels wordt geen specifiek beheer uitgevoerd. Het huidige beheer, dat leidt tot veel
overgangssituaties, is niet ongunstig.
Staat van instandhouding
De functie van het gebied als broed- en pleisterplaats voor moerasvogels is in provinciaal opzicht nog
steeds van grote betekenis. In vergelijking met andere peelrestanten (Roeventerpeel, Kootspeel en
Moeselpeel) is Sarsven en de Banen veel minder verland en/of verdroogd. Hierdoor is de variatie aan
broedvogels groter en worden veelal grotere populaties aangetroffen. Hoewel er een verschuiving in
aanwezige soorten is opgetreden is de staat van instandhouding gunstig te noemen.
Concept Beheerplan Natura 2000 Sarsven en de Banen 25