Pech met je promotor - Univers

Lans Bovenberg,
wetenschap en geloof
Als het slecht gaat met de economie, gaat het goed met economen. Het zijn interessante
tijden voor hoogleraar economie Lans Bovenberg. Zijn plan om in 2013
theologie te gaan studeren en meer te preken in de Pinksterkerk heeft hij daarom
even in de ijskast gezet “Als econoom wil ik een wereld waarin je alleen
maar rijk kan worden door anderen rijk te maken.”
Bovenberg staat bekend als een invloedrijk econoom.
Als je zinnig advies wil, dan moet je bij hem zijn. Niet
voor niets heeft Bovenberg een Spinoza-premie op
zak en werd hij in 2007 door HP/De Tijd uitgeroepen
tot één van de honderd meest invloedrijke Nederlanders.
Maar op zondag verruilt Bovenberg het geld voor God en
vind je hem terug in een Pinkstergemeente in Breda. Zo’n twee
keer per jaar bestijgt hij daar het preekgestoelte. Het geloof is
de belangrijkste pijler van Bovenbergs bestaan en daar maakt de
econoom geen geheim van.
Een gelovige wetenschapper, kan dat eigenlijk wel?
“Ik heb nooit zo de tegenstelling gezien tussen wetenschap en
geloof. Voor mij zijn geloof en wetenschap twee kanten van dezelfde
medaille. Sommige delen van de werkelijkheid kunnen we
objectief zien en kun je met wetenschappelijke methodes onderzoeken.
Maar er is ook een deel van de werkelijkheid dat we niet
zien. Dat is de geloofskant van de werkelijkheid. Beide hebben
elkaar nodig. Aan de empirie alleen hebben we niet genoeg om
de werkelijkheid te begrijpen.”
Toch zijn er mensen die zeggen: wat niet bestaat, heeft geen
plaats in de wetenschap.
“Het idee dat God niet bestaat, is ook een geloof. Die opvatting
kun je evenmin toetsen als de stelling dat dit wel zo is. Wat je
wel kan doen is expliciet maken wat je opvattingen zijn. Ik denk
Lans Bovenberg werd geboren in Oosterbeek,
op 15 juni 1958. Hij studeerde econometrie aan
de universiteit van Rotterdam en promoveerde
als econoom in Amerika, aan de universiteit
van California, Berkeley. Na zijn promotie in
1984 werkte Bovenberg een tijd lang voor het
Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarna
hij terugkeerde naar Nederland en in 1992 bij
Tilburg University kwam werken. Daar is hij
nu hoogleraar economie en richtte hij na het
behalen van de Spinozaprijs in 2004 samen met
Theo Nijman Netspar op – een kennisnetwerk
dat je nooit 100 procent objectief kan zijn. Je moet het wel nastreven,
maar het is onmogelijk, iedereen heeft een bril op.”
Volgens u is iedere wetenschapper ook een gelovige?
“Dat denk ik wel, ja. Kijk, als christen maak je dat geloof
natuurlijk heel expliciet. Maar iedere wetenschapper werkt
vanuit bepaalde aannames die heel persoonlijk zijn. Maak
daarom je aannames, of je geloof, transparant. Denk na over
de diepere levensvragen en laat zien vanuit welke principes je
opereert.”
Het mag duidelijk zijn: Bovenberg is een man van de verzoening.
Waarom of/of als je ook en/en kan hebben? Van huis uit werd
Bovenberg christelijk opgevoed. Maar de goddelijke schepping
was volgens zijn vader, financieel manager van een technische
groothandel, niet iets waar je vol bewondering vanaf moest blijven.
De werkelijkheid mocht best onderzocht worden. Dus koos
Bovenberg voor de wetenschap.
Wanneer wist u: ik word econoom?
“Toen ik econometrie studeerde in Rotterdam volgde ik bijvakken
bij professor Wolfson. Hij doceerde economie van de publieke
sector. Dat fascineerde me. Econometrie ging vooral over
wiskundige en statistische technieken. Wolfson had het gewoon
over de dingen die in de krant stonden, over maatschappelijke
problemen.” →
over pensioenen en vergrijzing. Bovenberg was
oorspronkelijk lid van de gereformeerde kerk,
maar werd bij zijn terugkomst in Nederland lid
van de pinkstergemeente Jefta in Breda. Hij is
getrouwd en heeft twee kinderen.
Passion, fear & faith .09
tekst Bart Smout fotografie Dolph Cantrijn
Univers
7 februari 2013